ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΑ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Την Πέμπτη 19/3/15 στις 12.00, στην αίθουσα «Απόλλων» του ξενοδοχείου Mediterranean, στην οδό Σαλαμίνας, θα παρουσιάσουμε την πρότασή μας, για την ανασυγκρότηση του χώρου, του Πολιτικού Κέντρου και της Νέας Σοσιαλδημοκρατίας.
Posted in Uncategorized Σχολιάστε
Αγαπητέ φίλε, Αγαπητή φίλη,
Η κρίση κατέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο την απροθυμία των πολιτών, της κοινωνίας μας και κυρίως του πολιτικού συστήματος της χώρας να προβούν εγκαίρως σε δυσάρεστες διαπιστώσεις και να ταχθούν υπέρ των αναγκαίων -αλλά όχι πάντα εύκολων ή ανώδυνων- μεταρρυθμίσεων.Ο διάλογος, που αφορά το ΠΑΣΟΚ, άλλα και τις άλλες κινήσεις και κόμματα του μεταρρυθμιστικού χώρου, δεν πρέπει να στηριχθεί στις συμβατικές αλήθειες και στα κατά συνθήκη ψεύδη του παρελθόντος. Πρέπει να στηριχθεί στις αλήθειες που πονάνε όλους και κυρίως το πολιτικό σύστημα. Στις αλήθειες που λυτρώνουν και ενώνουν την κοινωνία για το κοινό μέλλον.
Έχοντας αυτή την προσέγγιση στα γεγονότα, προσπαθούμε με το κείμενο-πλαίσιο να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη ενός ουσιαστικού και δημιουργικού διαλόγου για προβλήματα και θέματα που μας απασχολούν όλους. Γνωρίζουμε πως η περίοδος είναι δύσκολη για νηφάλιες και υπεύθυνες προσεγγίσεις των εξελίξεων. Δεν διεκδικούμε την κατοχή της απόλυτης αλήθειας, αφού κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, ούτε καν όλες τις πλευρές μιας αλήθειας.
Πιστεύουμε όμως πως ο καθένας από εμάς και όλοι μαζί πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν είτε τα αδιέξοδα και οι απογοητεύσεις, είτε οι τεχνητή αισιοδοξία και οι εύκολες λύσεις. Γι’ αυτό περιμένουμε τη συμμετοχή σας με σχόλια, παρατηρήσεις, κείμενα και προτάσεις κάθε μορφής και περιεχομένου, όπως ορίζονται και στο κείμενο-πλαίσιό μας, αλλά και όπως εσείς πιστεύετε. Τα σχόλια και τα κείμενα θα αναρτώνται όλα, εκτός φυσικά από εκείνα που έχουν υβριστικό περιεχόμενο, στο blog.
Έχοντας αυτή την προσέγγιση στα γεγονότα, προσπαθούμε με το κείμενο-πλαίσιο να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη ενός ουσιαστικού και δημιουργικού διαλόγου για προβλήματα και θέματα που μας απασχολούν όλους. Γνωρίζουμε πως η περίοδος είναι δύσκολη για νηφάλιες και υπεύθυνες προσεγγίσεις των εξελίξεων. Δεν διεκδικούμε την κατοχή της απόλυτης αλήθειας, αφού κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, ούτε καν όλες τις πλευρές μιας αλήθειας.
Πιστεύουμε όμως πως ο καθένας από εμάς και όλοι μαζί πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν είτε τα αδιέξοδα και οι απογοητεύσεις, είτε οι τεχνητή αισιοδοξία και οι εύκολες λύσεις. Γι’ αυτό περιμένουμε τη συμμετοχή σας με σχόλια, παρατηρήσεις, κείμενα και προτάσεις κάθε μορφής και περιεχομένου, όπως ορίζονται και στο κείμενο-πλαίσιό μας, αλλά και όπως εσείς πιστεύετε. Τα σχόλια και τα κείμενα θα αναρτώνται όλα, εκτός φυσικά από εκείνα που έχουν υβριστικό περιεχόμενο, στο blog.
Κείμενο
Τίποτε δεν θα έχουμε διδαχθεί από την οικονομική κρίση αν και σήμερα αφήσουμε να υποταχθούν η λογική στην σκοπιμότητα, η αλήθεια στην ανάγκη, η πρωτοβουλία των κοινωνικών δυνάμεων της χώρας στον έξωθεν αναγκασμό.
Αν σήμερα επιχαίρουμε –ίσως και δικαιολογημένα- για την σταθεροποίηση των δεικτών της οικονομίας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι περισσότερο από ποτέ άλλοτε είναι επιτακτική η ανάγκη της δίκαιης κατανομής των βαρών, της παροχής ίσων ευκαιριών στους πολίτες, της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης που θα λειτουργεί υπέρ των συμφερόντων του πολίτη, της αποτελεσματικής απονομής δικαιοσύνης, του πολιτικού συστήματος που θα είναι θεσμικά θωρακισμένο απέναντι στα επί μέρους συμφέροντα, της δημόσιας παιδείας που θα καλλιεργεί όχι μόνο δεξιότητες και προσόντα αλλά και συνειδήσεις πολιτών.
Ο πολιτικός χώρος, που περιλαμβάνει το μεταρρυθμιστικό κέντρο, την μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία και τη μεταρρυθμιστική αριστερά, ως φορέας σύνθεσης των διαφορετικών απόψεων και σύγκλησης των ζωντανών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας δεν μπορεί παρά να αναλάβει πρωτοβουλίες και να προτάξει την ανάγκη ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης και μεταρρυθμίσεων, το οποίο είναι το μοναδικό μέσο πραγματικής ανάσχεσης της κρίσης. Η όποια ανάκαμψη θα είναι απολύτως εφήμερη, αν δεν αλλάξουμε ό,τι μας έφερε εδώ, αν δε τολμήσουμε ένα άλμα πραγματικής εξόδου από την παρακμή.
Καταθέτουμε σήμερα τη δική μας πρόταση- πλαίσιο, για την ανασύνθεση του πολιτικού χώρου της Μεταρρυθμιστικής Σοσιαλδημοκρατίας και τις άμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ. Πρόταση που μπορεί να συμβάλλει στην αποτροπή προσχηματικών και αδιέξοδων αντιπαραθέσεων, όπως και μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη μεγάλων συναινέσεων και συμφωνιών.
Ο διάλογος, που αφορά το ΠΑΣΟΚ, άλλα και τις άλλες κινήσεις και κόμματα του μεταρρυθμιστικού χώρου, δεν πρέπει να στηριχθεί στις συμβατικές αλήθειες και στα κατά συνθήκη ψεύδη του παρελθόντος. Πρέπει να στηριχθεί στις αλήθειες που πονάνε όλους και κυρίως το πολιτικό σύστημα. Στις αλήθειες που λυτρώνουν και ενώνουν την κοινωνία για το κοινό μέλλον.
Αν σήμερα επιχαίρουμε –ίσως και δικαιολογημένα- για την σταθεροποίηση των δεικτών της οικονομίας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι περισσότερο από ποτέ άλλοτε είναι επιτακτική η ανάγκη της δίκαιης κατανομής των βαρών, της παροχής ίσων ευκαιριών στους πολίτες, της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης που θα λειτουργεί υπέρ των συμφερόντων του πολίτη, της αποτελεσματικής απονομής δικαιοσύνης, του πολιτικού συστήματος που θα είναι θεσμικά θωρακισμένο απέναντι στα επί μέρους συμφέροντα, της δημόσιας παιδείας που θα καλλιεργεί όχι μόνο δεξιότητες και προσόντα αλλά και συνειδήσεις πολιτών.
Ο πολιτικός χώρος, που περιλαμβάνει το μεταρρυθμιστικό κέντρο, την μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία και τη μεταρρυθμιστική αριστερά, ως φορέας σύνθεσης των διαφορετικών απόψεων και σύγκλησης των ζωντανών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας δεν μπορεί παρά να αναλάβει πρωτοβουλίες και να προτάξει την ανάγκη ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης και μεταρρυθμίσεων, το οποίο είναι το μοναδικό μέσο πραγματικής ανάσχεσης της κρίσης. Η όποια ανάκαμψη θα είναι απολύτως εφήμερη, αν δεν αλλάξουμε ό,τι μας έφερε εδώ, αν δε τολμήσουμε ένα άλμα πραγματικής εξόδου από την παρακμή.
Καταθέτουμε σήμερα τη δική μας πρόταση- πλαίσιο, για την ανασύνθεση του πολιτικού χώρου της Μεταρρυθμιστικής Σοσιαλδημοκρατίας και τις άμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ. Πρόταση που μπορεί να συμβάλλει στην αποτροπή προσχηματικών και αδιέξοδων αντιπαραθέσεων, όπως και μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη μεγάλων συναινέσεων και συμφωνιών.
Ο διάλογος, που αφορά το ΠΑΣΟΚ, άλλα και τις άλλες κινήσεις και κόμματα του μεταρρυθμιστικού χώρου, δεν πρέπει να στηριχθεί στις συμβατικές αλήθειες και στα κατά συνθήκη ψεύδη του παρελθόντος. Πρέπει να στηριχθεί στις αλήθειες που πονάνε όλους και κυρίως το πολιτικό σύστημα. Στις αλήθειες που λυτρώνουν και ενώνουν την κοινωνία για το κοινό μέλλον.
1. Αποστολάκης Νίκος ( Νομικός)
2. Ζησέκα Δήμητρα (Αρχιμουσικός- Μουσικολόγος)
3. Κεκελέκη Ευαγγελία (μέλος της ΟΚΕ της Ευρώπης)
4. Λάζαρης Βασίλης (Χημικός- Μηχανικός, Στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα)
5. Μαγκριώτης Γιάννης ( Φυσικός, Πρώην Βουλευτής)
6. Μερελής Κυριάκος (Οικονομολόγος-ελεύθερος επαγγελματίας)
7. Τσεμπερλίδης Νίκος (Πρόεδρος ΚΕΠΚΑ)
8. Τσόκας Γρηγόρης ( καθηγητής Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ)
9. Χαριστός Θάνος (Νομικός)
10. Χρυσάφης Κώστας (Καθηγητής Τμήματος Φυσικού ΑΠΘ).
2. Ζησέκα Δήμητρα (Αρχιμουσικός- Μουσικολόγος)
3. Κεκελέκη Ευαγγελία (μέλος της ΟΚΕ της Ευρώπης)
4. Λάζαρης Βασίλης (Χημικός- Μηχανικός, Στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα)
5. Μαγκριώτης Γιάννης ( Φυσικός, Πρώην Βουλευτής)
6. Μερελής Κυριάκος (Οικονομολόγος-ελεύθερος επαγγελματίας)
7. Τσεμπερλίδης Νίκος (Πρόεδρος ΚΕΠΚΑ)
8. Τσόκας Γρηγόρης ( καθηγητής Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ)
9. Χαριστός Θάνος (Νομικός)
10. Χρυσάφης Κώστας (Καθηγητής Τμήματος Φυσικού ΑΠΘ).
1) Ο νέος παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας- η κρίση του μεταπολεμικού Ευρωπαϊκού μοντέλου.
- Η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, μέσα από την απόλυτη απορρύθμιση των αγορών χωρίς κανόνες, οδήγησε στην Κινεζοποίηση της παραγωγής (κοινωνικό και περιβαλλοντολογικό dapping) και στην Αμερικανοποίηση – «χρηματιστικοποίηση» του κεφαλαίου.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, τρέχουν πίσω από την παγκοσμιοποίηση που οργανώνουν το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, οι ισχυροί πολυεθνικοί οικονομικοί όμιλοι και οι χώρες χαμηλού κόστους, με προγράμματα λιτότητας για να επανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
- Το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο υποχωρεί, σε άλλες χώρες βίαια και σε άλλες ηπιότερα. Οι επιλογές αυτές οδηγούν στην αποδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού των κρατών μελών, στην υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και των δυνάμεων της εργασίας
- .Η καταναλωτική φτώχεια, ως αποτέλεσμα της κρίσης και της λιτότητας, σε αρκετά κράτη-μέλη, οδηγεί σε κλείσιμο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε αύξηση ανεργίας, σε σπιράλ ύφεσης.
- Ταυτόχρονα παρατηρούνται έντονα τα σημάδια απόκλισης αντί της σύγκλισης εντός της Ευρωζώνης. Διευρύνονται τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών του Νότου και αυξάνονται τα πλεονάσματα των χωρών του Βορρά.
- Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών αποτελούν μια ακόμα αιτία προβληματισμού. Η ενίσχυση των ακροαριστερών κομμάτων, η ενίσχυση των ευρωσκεπτικιστών και η μείωση της δύναμης των κομμάτων που μέχρι σήμερα δημιουργούσαν συμμαχίες ικανές να προωθήσουν τις ευρωπαϊκές πολιτικές, δημιουργούν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει το Ευρωκοινοβούλιο, σε ακινησία και αδυναμία λήψης αποφάσεων.
Η αναγκαιότητα μιας νέας ρύθμισης της παγκόσμιας οικονομίας είναι μεγάλη. Ο έλεγχος μέσα από την φορολόγηση των κερδοσκοπικών κινήσεων του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, είναι απολύτως αναγκαίος. Όπως απολύτως αναγκαία είναι και μία νέα ισορροπία ανάμεσα στις ανεπτυγμένες και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πρωτοστατήσει σε τέτοιες κινήσεις. Πρέπει επίσης να λάβει μέτρα για την παραμονή των παραγωγικών επιχειρήσεων στο έδαφός της και την αποτροπή της μετακίνησής τους σε χώρες του τρίτου κόσμου. Η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας πρέπει να βασίζεται στην ασφάλεια των προϊόντων της, στην καινοτομία, στην ποιότητα, στο σεβασμό των καταναλωτών. Στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πρέπει να δοθούν κίνητρα, ώστε τα παραπάνω να αναδειχθούν σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά τους, απέναντι στις επιχειρήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θεωρούν τα παραπάνω ως εμπόδια στην ανταγωνιστικότητά τους και μετακινούνται σε τρίτες χώρες για να εκμεταλλευτούν την έλλειψη προστασίας εργαζόμενων, καταναλωτών και περιβάλλοντος. Αυτή η τάση πρέπει να σταματήσει άμεσα.
2) Η μεγάλη ανάπτυξη της Μεταπολιτευτικής Περιόδου και η κρίση.
Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, από το 1974 μέχρι το 2009, είχαμε σημαντική οικονομική μεγέθυνση, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, υψηλότερους σχεδόν κάθε χρόνο από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Το γεγονός αυτό, αρκετές φορές υποτιμάται στο δημόσιο διάλογο, καθώς θεωρείται-παραδόξως-ως αρνητικό και γενεσιουργό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Αν και οι παθογένειες αυτού του αναπτυξιακού κύκλου είναι μεγάλες, δε θα πρέπει να αγνοείται, ότι αυτή η περίοδος ανάπτυξης συνετέλεσε στην ταχεία βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Η πλειοψηφία των πολιτών κατάφερε να αποκτήσει, συνεπικουρούμενη βεβαίως από την πρόσβαση σε φθηνή πίστη, περιουσία και επίπεδο ζωής, το οποίο η προηγούμενη γενιά δεν διέθετε στην αντίστοιχη ηλικία και βελτίωσε σημαντικά το βιοτικό επίπεδό της. Μάλιστα, σε μακροοικονομικούς όρους αυτή η περίοδος μπορεί να θεωρηθεί ιστορικά, ως μία τρίτη περίοδος ισχυρής οικονομικής μεγέθυνσης, μετά τη μικρή περίοδο μεγέθυνσης του μεσοπολέμου και εκείνης της μεταπολεμικής περίοδο 1953-1970.
Βασικός κινητήριος μοχλός αυτού του αναπτυξιακού κύκλου, που άρχισε ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, ήταν αρχικά η δημιουργία του κοινωνικού κράτους και η αύξηση της απασχόλησης, κυρίως στο δημόσιο τομέα. Στη δεύτερη φάση του ήταν η μακροοικονομική σταθεροποίηση της χώρας, από την προσπάθεια εισόδου, αρχικά, και τη συμμετοχή τελικά, της Ελλάδας στην ζώνη του ευρώ και τα χαμηλά επιτόκια που διευκόλυναν μια σειρά από βασικές οικονομικές λειτουργίες όπως την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων αναβάθμισης των υποδομών της χώρας, τις ιδιωτικές επενδύσεις σε κατοικίες, την υψηλότερη κατανάλωση από ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού, κ.λπ.
Η επικράτηση του συγκεκριμένου αναπτυξιακού μοντέλου είχε αντίκτυπο όμως και στην παραγωγική δομή της Ελληνικής οικονομίας. Σε κλάδους των υπηρεσιών, σχετιζόμενους κυρίως με εμπορικές δραστηριότητες, σημειώθηκε ταχύτατη ανάπτυξη, με πλήθος νέων επιχειρήσεων να δημιουργούνται, αλλά και μικρότερων που ισχυροποιήθηκαν. Από την άλλη πλευρά, το προϊόν του πρωτογενούς τομέα συνέχισε να συρρικνώνεται, ενώ η άνοδος στη βιομηχανία ήταν σαφώς βραδύτερη από ότι στο σύνολο της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και τροφοδοτήθηκε περισσότερο από τις κατασκευές και τις ενεργειακές επενδύσεις και λιγότερο από τις μεταποιητικές δραστηριότητες και τις επενδύσεις σε υψηλή τεχνολογία.
Παράλληλα, υπήρξε και μια προσπάθεια εισαγωγής θεσμικών στοιχείων πειθαρχίας στο σύστημα διακυβέρνησης και προγραμματισμού της χώρας. Στόχος ήταν να κινητοποιηθούν οι παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις, αλλά και οι περισσότεροι διαθέσιμοι πόροι στην κατεύθυνση της μακροοικονομικής σταθεροποίησης που θα διευκόλυνε την είσοδο της χώρας στην Ο.Ν.Ε., αλλά και στην έγκαιρη πραγματοποίηση μεγάλων και αναγκαίων σύγχρονων έργων υποδομής, έστω και αν εντάχθηκαν στο πλαίσιο προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο, η συνολική θεσμική προετοιμασία της χώρας ήταν ατελής στο εσωτερικό περιβάλλον, χωρίς να παραγνωρίσουμε όμως και τις αντίστοιχες θεσμικές ανεπάρκειες και στο ευρωπαϊκό περιβάλλον και στην ίδια την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης (μηχανισμοί κυρώσεων, εποπτεία, κ.λπ.), που η χρηματοπιστωτική κρίση επίσης ανέδειξε με εμφατικό τρόπο.
Στη χώρα μας όμως, οι αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την οικονομία, ούτε προχώρησαν με τους ρυθμούς που απαιτούσε η εποχή, ούτε απέκτησαν το βάθος που έπρεπε, ούτε ποτέ ολοκληρώθηκαν. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, στη λειτουργία της δικαιοσύνης, στους θεσμούς ελέγχου του πολιτικού συστήματος και στις σχέσεις του πολιτικού συστήματος με το κράτος, τις αγορές και γενικότερα τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.
Η αποτυχία μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος την περίοδο αυτή, αποκαλύπτει τόσο την μεταρρυθμιστική κόπωση του πολιτικού συστήματος, όσο και την αδυναμία συνειδητοποίησης από τις επιχειρηματικές και συνδικαλιστικές ελίτ, κυρίως του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των βαθιών διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας και του κοινωνικού κράτους.
Η σχετικά ταχύρυθμη αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας, σε αυτή την περίοδο, στηρίχθηκε κυρίως στην εγχώρια ζήτηση ( διεύρυνση της κατανάλωσης νοικοκυριών και δημόσιου τομέα, καθώς και υψηλή επενδυτική δραστηριότητα, κυρίως σε δημόσια έργα και κατοικίες). Η πιστωτική επέκταση, αν και ήταν σημαντικά χαμηλότερη των ευρωπαϊκών μέσων όρων, Η δυνατότητα του ελληνικού κράτους, λόγω συμμετοχής στην ΟΝΕ, να δανείζεται με πολύ ευνοϊκούς όρους, επέτρεψε αυτό τον τρόπο χρηματοδότησης, δηλαδή τη σημαντική πιστωτική επέκταση, εάν και αυτή ήταν χαμηλότερη των Ευρωπαϊκών μέσων όρων.
Αυτός ο τρόπος χρηματοδότησης, μέχρι ένα σημείο, μπορεί να θεωρηθεί οικονομικά ορθολογικός. Το ύψος όμως του δανεισμού σε συνδυασμό με τη διαχείριση αυτών των πόρων, καθώς και τους στόχους που εξυπηρετούσε, καθόρισαν τελικά και τον χαρακτήρα του δανεισμού και γι’ αυτό, δικαίως αξιολογείται ως ένας από τους βασικούς παράγοντες που προκάλεσαν την κρίση στην Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία εισήλθε ήδη στη διεθνή κρίση με ένα υψηλό ποσοστό εξάρτησης των αναγκών της σε κεφάλαια (κυρίως του δημοσίου και των τραπεζών) από το εξωτερικό.
Από την άλλη πλευρά, το έλλειμμα του εξωτερικού τομέα της ελληνικής οικονομίας (διαφορά εξαγωγών-εισαγωγών) διευρυνόταν σταδιακά, από 6,7% του Α.Ε.Π. το 1994 σε 14,1% το 2007, αντανακλώντας τη φθίνουσα διεθνή ανταγωνιστικότητά της και την κατανάλωση κυρίως προϊόντων παραγόμενων στο εξωτερικό. Όμως η υψηλή διεύρυνση της εγχώριας ζήτησης υπεραντιστάθμιζε τις επιπτώσεις στο Α.Ε.Π. της συνεχώς χαμηλότερης διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η εφαρμογή επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους που θα επέτρεπαν το αντίθετο, αλλά κυρίως η μετάθεση επίλυσης των χρόνιων διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τον περιορισμό της διεθνούς ρευστότητας λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όξυνε ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της δημοσιονομικής ισορροπίας της χώρας.
Η ταχύτατη μεταβολή των πιστωτικών συνθηκών διεθνώς και η αυστηροποίηση των πιστωτικών κριτηρίων λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 είχαν ως επακόλουθο τη ραγδαία ανάσχεση στη λειτουργία αυτού του μηχανισμού. Παράλληλα, οι αυστηρότερες πιστωτικές αξιολογήσεις, ανέδειξαν το υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους και του δημόσιου ελλείμματος της Ελλάδας και την αδυναμία εξυπηρέτησής του, οδηγώντας τη χώρα σε αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές χρήματος.
Η κρίση ανέδειξε τις συστημικές αδυναμίες της χώρας, οι οποίες δε θεραπεύτηκαν κατά την περίοδο της μεγέθυνσης της οικονομίας. Η παραγωγική δομή της ελληνικής οικονομίας, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλές μικρές επιχειρήσεις και λίγες μεγάλες ανταγωνιστικές με διεθνή παρουσία, δρα ανασταλτικά στην προσπάθεια διεθνοποίησης της και ταυτόχρονα εμποδίζει τη διείσδυση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην παραγωγή. Την περίοδο αυτή παγιώνονται τα εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων σε πολλές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, ενισχύοντας τις στρεβλώσεις που δεν επιτρέπουν την ανταγωνιστική λειτουργία των επιχειρήσεων. Ο δημόσιος τομέας της οικονομίας δεν αναδιαρθρώνεται και οι συντελεστές παραγωγής δεν βελτιώνονται. Το ίδιο το κράτος άλλωστε ήταν ήδη σχετικά μεγάλο και κυρίως κοστοβόρο και αναποτελεσματικό «παντού εμπλεκόμενο», αλλά επί της ουσίας αναπτυξιακά αδύναμο και μη ευφυές.
Η κρίση ειδικότερα, εκδηλώθηκε στο παραγωγικό και κοινωνικό μοντέλο, που χαρακτηρίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες από τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών και την μειούμενη προσφορά τους από το εγχώριο παραγωγικό σύστημα.
2) Η μεγάλη ανάπτυξη της Μεταπολιτευτικής Περιόδου και η κρίση.
Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, από το 1974 μέχρι το 2009, είχαμε σημαντική οικονομική μεγέθυνση, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, υψηλότερους σχεδόν κάθε χρόνο από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Το γεγονός αυτό, αρκετές φορές υποτιμάται στο δημόσιο διάλογο, καθώς θεωρείται-παραδόξως-ως αρνητικό και γενεσιουργό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Αν και οι παθογένειες αυτού του αναπτυξιακού κύκλου είναι μεγάλες, δε θα πρέπει να αγνοείται, ότι αυτή η περίοδος ανάπτυξης συνετέλεσε στην ταχεία βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Η πλειοψηφία των πολιτών κατάφερε να αποκτήσει, συνεπικουρούμενη βεβαίως από την πρόσβαση σε φθηνή πίστη, περιουσία και επίπεδο ζωής, το οποίο η προηγούμενη γενιά δεν διέθετε στην αντίστοιχη ηλικία και βελτίωσε σημαντικά το βιοτικό επίπεδό της. Μάλιστα, σε μακροοικονομικούς όρους αυτή η περίοδος μπορεί να θεωρηθεί ιστορικά, ως μία τρίτη περίοδος ισχυρής οικονομικής μεγέθυνσης, μετά τη μικρή περίοδο μεγέθυνσης του μεσοπολέμου και εκείνης της μεταπολεμικής περίοδο 1953-1970.
Βασικός κινητήριος μοχλός αυτού του αναπτυξιακού κύκλου, που άρχισε ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, ήταν αρχικά η δημιουργία του κοινωνικού κράτους και η αύξηση της απασχόλησης, κυρίως στο δημόσιο τομέα. Στη δεύτερη φάση του ήταν η μακροοικονομική σταθεροποίηση της χώρας, από την προσπάθεια εισόδου, αρχικά, και τη συμμετοχή τελικά, της Ελλάδας στην ζώνη του ευρώ και τα χαμηλά επιτόκια που διευκόλυναν μια σειρά από βασικές οικονομικές λειτουργίες όπως την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων αναβάθμισης των υποδομών της χώρας, τις ιδιωτικές επενδύσεις σε κατοικίες, την υψηλότερη κατανάλωση από ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού, κ.λπ.
Η επικράτηση του συγκεκριμένου αναπτυξιακού μοντέλου είχε αντίκτυπο όμως και στην παραγωγική δομή της Ελληνικής οικονομίας. Σε κλάδους των υπηρεσιών, σχετιζόμενους κυρίως με εμπορικές δραστηριότητες, σημειώθηκε ταχύτατη ανάπτυξη, με πλήθος νέων επιχειρήσεων να δημιουργούνται, αλλά και μικρότερων που ισχυροποιήθηκαν. Από την άλλη πλευρά, το προϊόν του πρωτογενούς τομέα συνέχισε να συρρικνώνεται, ενώ η άνοδος στη βιομηχανία ήταν σαφώς βραδύτερη από ότι στο σύνολο της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και τροφοδοτήθηκε περισσότερο από τις κατασκευές και τις ενεργειακές επενδύσεις και λιγότερο από τις μεταποιητικές δραστηριότητες και τις επενδύσεις σε υψηλή τεχνολογία.
Παράλληλα, υπήρξε και μια προσπάθεια εισαγωγής θεσμικών στοιχείων πειθαρχίας στο σύστημα διακυβέρνησης και προγραμματισμού της χώρας. Στόχος ήταν να κινητοποιηθούν οι παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις, αλλά και οι περισσότεροι διαθέσιμοι πόροι στην κατεύθυνση της μακροοικονομικής σταθεροποίησης που θα διευκόλυνε την είσοδο της χώρας στην Ο.Ν.Ε., αλλά και στην έγκαιρη πραγματοποίηση μεγάλων και αναγκαίων σύγχρονων έργων υποδομής, έστω και αν εντάχθηκαν στο πλαίσιο προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο, η συνολική θεσμική προετοιμασία της χώρας ήταν ατελής στο εσωτερικό περιβάλλον, χωρίς να παραγνωρίσουμε όμως και τις αντίστοιχες θεσμικές ανεπάρκειες και στο ευρωπαϊκό περιβάλλον και στην ίδια την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης (μηχανισμοί κυρώσεων, εποπτεία, κ.λπ.), που η χρηματοπιστωτική κρίση επίσης ανέδειξε με εμφατικό τρόπο.
Στη χώρα μας όμως, οι αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την οικονομία, ούτε προχώρησαν με τους ρυθμούς που απαιτούσε η εποχή, ούτε απέκτησαν το βάθος που έπρεπε, ούτε ποτέ ολοκληρώθηκαν. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, στη λειτουργία της δικαιοσύνης, στους θεσμούς ελέγχου του πολιτικού συστήματος και στις σχέσεις του πολιτικού συστήματος με το κράτος, τις αγορές και γενικότερα τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.
Η αποτυχία μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος την περίοδο αυτή, αποκαλύπτει τόσο την μεταρρυθμιστική κόπωση του πολιτικού συστήματος, όσο και την αδυναμία συνειδητοποίησης από τις επιχειρηματικές και συνδικαλιστικές ελίτ, κυρίως του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των βαθιών διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας και του κοινωνικού κράτους.
Η σχετικά ταχύρυθμη αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας, σε αυτή την περίοδο, στηρίχθηκε κυρίως στην εγχώρια ζήτηση ( διεύρυνση της κατανάλωσης νοικοκυριών και δημόσιου τομέα, καθώς και υψηλή επενδυτική δραστηριότητα, κυρίως σε δημόσια έργα και κατοικίες). Η πιστωτική επέκταση, αν και ήταν σημαντικά χαμηλότερη των ευρωπαϊκών μέσων όρων, Η δυνατότητα του ελληνικού κράτους, λόγω συμμετοχής στην ΟΝΕ, να δανείζεται με πολύ ευνοϊκούς όρους, επέτρεψε αυτό τον τρόπο χρηματοδότησης, δηλαδή τη σημαντική πιστωτική επέκταση, εάν και αυτή ήταν χαμηλότερη των Ευρωπαϊκών μέσων όρων.
Αυτός ο τρόπος χρηματοδότησης, μέχρι ένα σημείο, μπορεί να θεωρηθεί οικονομικά ορθολογικός. Το ύψος όμως του δανεισμού σε συνδυασμό με τη διαχείριση αυτών των πόρων, καθώς και τους στόχους που εξυπηρετούσε, καθόρισαν τελικά και τον χαρακτήρα του δανεισμού και γι’ αυτό, δικαίως αξιολογείται ως ένας από τους βασικούς παράγοντες που προκάλεσαν την κρίση στην Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία εισήλθε ήδη στη διεθνή κρίση με ένα υψηλό ποσοστό εξάρτησης των αναγκών της σε κεφάλαια (κυρίως του δημοσίου και των τραπεζών) από το εξωτερικό.
Από την άλλη πλευρά, το έλλειμμα του εξωτερικού τομέα της ελληνικής οικονομίας (διαφορά εξαγωγών-εισαγωγών) διευρυνόταν σταδιακά, από 6,7% του Α.Ε.Π. το 1994 σε 14,1% το 2007, αντανακλώντας τη φθίνουσα διεθνή ανταγωνιστικότητά της και την κατανάλωση κυρίως προϊόντων παραγόμενων στο εξωτερικό. Όμως η υψηλή διεύρυνση της εγχώριας ζήτησης υπεραντιστάθμιζε τις επιπτώσεις στο Α.Ε.Π. της συνεχώς χαμηλότερης διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η εφαρμογή επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους που θα επέτρεπαν το αντίθετο, αλλά κυρίως η μετάθεση επίλυσης των χρόνιων διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τον περιορισμό της διεθνούς ρευστότητας λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όξυνε ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της δημοσιονομικής ισορροπίας της χώρας.
Η ταχύτατη μεταβολή των πιστωτικών συνθηκών διεθνώς και η αυστηροποίηση των πιστωτικών κριτηρίων λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 είχαν ως επακόλουθο τη ραγδαία ανάσχεση στη λειτουργία αυτού του μηχανισμού. Παράλληλα, οι αυστηρότερες πιστωτικές αξιολογήσεις, ανέδειξαν το υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους και του δημόσιου ελλείμματος της Ελλάδας και την αδυναμία εξυπηρέτησής του, οδηγώντας τη χώρα σε αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές χρήματος.
Η κρίση ανέδειξε τις συστημικές αδυναμίες της χώρας, οι οποίες δε θεραπεύτηκαν κατά την περίοδο της μεγέθυνσης της οικονομίας. Η παραγωγική δομή της ελληνικής οικονομίας, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλές μικρές επιχειρήσεις και λίγες μεγάλες ανταγωνιστικές με διεθνή παρουσία, δρα ανασταλτικά στην προσπάθεια διεθνοποίησης της και ταυτόχρονα εμποδίζει τη διείσδυση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην παραγωγή. Την περίοδο αυτή παγιώνονται τα εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων σε πολλές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, ενισχύοντας τις στρεβλώσεις που δεν επιτρέπουν την ανταγωνιστική λειτουργία των επιχειρήσεων. Ο δημόσιος τομέας της οικονομίας δεν αναδιαρθρώνεται και οι συντελεστές παραγωγής δεν βελτιώνονται. Το ίδιο το κράτος άλλωστε ήταν ήδη σχετικά μεγάλο και κυρίως κοστοβόρο και αναποτελεσματικό «παντού εμπλεκόμενο», αλλά επί της ουσίας αναπτυξιακά αδύναμο και μη ευφυές.
Η κρίση ειδικότερα, εκδηλώθηκε στο παραγωγικό και κοινωνικό μοντέλο, που χαρακτηρίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες από τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών και την μειούμενη προσφορά τους από το εγχώριο παραγωγικό σύστημα.
- Η ανάπτυξη στηρίχθηκε με εισαγόμενους κοινοτικούς πόρους και υψηλό δανεισμό του δημοσίου, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, που σύντομα δημιούργησαν το τριπλό χρέος του κράτους, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και το τριπλό έλλειμμά, (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δημοσιονομικό έλλειμμα, δαπανηρό και αναποτελεσματικό κράτος πρόνοιας)
- Το φαινόμενο της παραοικονομίας (διαφθορά, φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο), επέτεινε τόσο τη ζήτηση, όσο και την αναξιοπιστία του κράτους, απομακρύνοντας ταυτόχρονα, ξένες και εγχώριες επενδύσεις.
- Η παντελής έλλειψη αξιολόγησης πολιτικών στέρησαν τη δυνατότητα έγκαιρων διορθωτικών κινήσεων.
- Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπισή της και την αποφυγή της βίαιης χρεοκοπίας, έφεραν την κοινωνική κρίση, την κρίση του πολιτικού συστήματος και του κράτους.
- Η κοινωνική και η πολιτική κρίση οδήγησαν στην διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής και την ενίσχυση των πολιτικών άκρων.
- Οι ισχυρές οικονομικές ομάδες και οι συντεχνίες του δημοσίου αυτονομήθηκαν από τις πολιτικές πελατειακές τους σχέσεις και ψάχνουν νέες ομπρέλες προστασίας
- Ο λαϊκισμός, βασικός παράγοντας της υστέρησης και των μεγάλων παθογενειών της χώρας, συνέβαλλε στην κρίση και «επιβραβεύεται» από αυτήν.
Συμπερασματικά, η κρίση οφείλεται στην αβελτηρία των κυβερνήσεων, των κομμάτων, των οικονομικών και συνδικαλιστικών ελίτ, αλλά και μεγάλης μερίδας πολιτών που συχνά θυσίαζαν τους μεσοπρόθεσμους στόχους με το «εδώ και τώρα», χωρίς προϋποθέσεις επιτυχίας.
3. Η περίοδος των μνημονίων
Το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στην κυβέρνηση το 2010, τη χρονιά που υιοθετήθηκαν οι πολιτικές αυτές, για να αντιμετωπιστεί η κρίση που είχε ξεσπάσει τον προηγούμενο χρόνο και να αποφευχθεί η απόλυτη διάλυση της οικονομίας και της κοινωνίας.
Το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε τις πολιτικές ευθύνες για μεγάλα λάθη και παραλείψεις τόσο του ιδίου, όσο και των άλλων πολιτικών κομμάτων, αλλά και των επιχειρηματικών, συνδικαλιστικών και πνευματικών ηγεσιών της χώρας μας. Χρεώθηκε, σχεδόν αποκλειστικά, τις παθογένειες και τις ευθύνες των προηγούμενων δεκαετιών, χωρίς να του αναγνωριστεί η μεγάλη συμβολή στις μεγάλες επιτυχίες και την ευημερία της Μεταπολίτευσης. Τα άλλα κόμματα και οι άλλες ηγεσίες, γύρισαν την πλάτη στις ευθύνες που τους αναλογούσαν και μετρούσαν μόνο πολιτικά κέρδη. Είναι σημαντικό όμως, πως από το 2012, τόσο η ΝΔ και σε ένα βαθμό η ΔΗΜΑΡ, ανέλαβαν ένα μέρος αυτών των ευθυνών, έστω μόνο για το παρόν και το μέλλον.
Με την επιβεβαίωση από την EUROSTAT των σχετικά θετικών δημοσιονομικών εξελίξεων στη χώρα μας, ιδιαίτερα την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, μπορεί να κλείσει ο κύκλος των μνημονιακών πολιτικών που βίαια επέβαλαν εταίροι και διεθνείς δανειστές.
Μπορεί να κλείσει ο κύκλος των επώδυνων μέτρων επιβολής φόρων, περικοπής μισθών, συντάξεων και του κοινωνικού κράτους, που οδήγησαν στο κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων, στην ανεργία και στην απόγνωση εκατομμύρια Ελλήνων και ιδιαίτερα των νέων. Σημαντικό όμως είναι, παρότι υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη, ότι περιορίστηκε η δημόσια και ιδιωτική σπατάλη. Όμως η διαφθορά, η φοροδιαφυγή, η φοροκλοπή και εισφοροδιαφυγή, συνεχίζουν να υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό, παρότι έγιναν και γίνονται σημαντικές προσπάθειες περιορισμού τους. Το γεγονός αυτό διατηρεί και επιτείνει το αίσθημα της κοινωνικής αδικίας και της ανισομερούς συμμετοχής στις θυσίες για το ξεπέρασμα της κρίσης.
Το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε τις πολιτικές ευθύνες για μεγάλα λάθη και παραλείψεις τόσο του ιδίου, όσο και των άλλων πολιτικών κομμάτων, αλλά και των επιχειρηματικών, συνδικαλιστικών και πνευματικών ηγεσιών της χώρας μας. Χρεώθηκε, σχεδόν αποκλειστικά, τις παθογένειες και τις ευθύνες των προηγούμενων δεκαετιών, χωρίς να του αναγνωριστεί η μεγάλη συμβολή στις μεγάλες επιτυχίες και την ευημερία της Μεταπολίτευσης. Τα άλλα κόμματα και οι άλλες ηγεσίες, γύρισαν την πλάτη στις ευθύνες που τους αναλογούσαν και μετρούσαν μόνο πολιτικά κέρδη. Είναι σημαντικό όμως, πως από το 2012, τόσο η ΝΔ και σε ένα βαθμό η ΔΗΜΑΡ, ανέλαβαν ένα μέρος αυτών των ευθυνών, έστω μόνο για το παρόν και το μέλλον.
Με την επιβεβαίωση από την EUROSTAT των σχετικά θετικών δημοσιονομικών εξελίξεων στη χώρα μας, ιδιαίτερα την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, μπορεί να κλείσει ο κύκλος των μνημονιακών πολιτικών που βίαια επέβαλαν εταίροι και διεθνείς δανειστές.
Μπορεί να κλείσει ο κύκλος των επώδυνων μέτρων επιβολής φόρων, περικοπής μισθών, συντάξεων και του κοινωνικού κράτους, που οδήγησαν στο κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων, στην ανεργία και στην απόγνωση εκατομμύρια Ελλήνων και ιδιαίτερα των νέων. Σημαντικό όμως είναι, παρότι υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη, ότι περιορίστηκε η δημόσια και ιδιωτική σπατάλη. Όμως η διαφθορά, η φοροδιαφυγή, η φοροκλοπή και εισφοροδιαφυγή, συνεχίζουν να υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό, παρότι έγιναν και γίνονται σημαντικές προσπάθειες περιορισμού τους. Το γεγονός αυτό διατηρεί και επιτείνει το αίσθημα της κοινωνικής αδικίας και της ανισομερούς συμμετοχής στις θυσίες για το ξεπέρασμα της κρίσης.
4. Ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή, Τώρα!
Η χώρας μας τώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κύκλο. Η περίοδος αυτή αρχίζει με ανοιχτά τα αναπτυξιακά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Κανείς δεν πρέπει να καλλιεργεί αυταπάτες για εύκολους δρόμους και εύκολες επιλογές τα επόμενα χρόνια. Κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχει δικαίωμα να αποκρύπτει την αλήθεια και να πολιτεύεται με ανέξοδα συνθήματα. Η χώρα πρέπει να προχωρήσει με πολιτική σταθερότητα και τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική συνεργασία και κοινωνική συναίνεση. Κανένα κόμμα και καμιά κοινωνική ομάδα, δεν μπορεί μόνη της να οδηγήσει τη χώρα στον οριστική έξοδο από την κρίση.
Οι πολίτες σήμερα, όπως καταδεικνύεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, δεν είναι βέβαιοι για τις κομματικές και πολιτικές τους επιλογές και αμφισβητούν τις προτάσεις όλων των κομμάτων. Αυτό δεν φαίνεται να το κατανοούν οι κομματικές ηγεσίες.
Οι πολιτικές εξελίξεις αντανακλούν τις δραματικές αλλαγές στον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό της χώρας, ο οποίος συρρικνώθηκε και τριχοτομήθηκε επικίνδυνα.
Οι πολίτες σήμερα, όπως καταδεικνύεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, δεν είναι βέβαιοι για τις κομματικές και πολιτικές τους επιλογές και αμφισβητούν τις προτάσεις όλων των κομμάτων. Αυτό δεν φαίνεται να το κατανοούν οι κομματικές ηγεσίες.
Οι πολιτικές εξελίξεις αντανακλούν τις δραματικές αλλαγές στον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό της χώρας, ο οποίος συρρικνώθηκε και τριχοτομήθηκε επικίνδυνα.
- Η κρίση μεγάλωσε την συγκέντρωση πλούτου και κατ’ επέκταση οικονομικής και όχι μόνο εξουσίας. Αυτό το φαινόμενο είναι ακόμη πιο έντονο σε δυναμικούς κλάδους της οικονομίας, μέσα από τις αποκρατικοποιήσεις, τις ανακεφαλαιοποιήσεις των Τραπεζών, την τροποποίηση των «συμβάσεων παραχώρησης» των αυτοκινητοδρόμων και την πτώχευση πολλών επιχειρήσεων, στους παραπάνω κλάδους.
- Μεγάλα τμήματα των παραδοσιακών μεσοστρωμάτων (έμποροί, βιοτέχνες, επαγγελματίες), αλλά και των μεσοστρωμάτων της μεταπολίτευσης (εταιρίες στον χώρο των υπηρεσιών, υψηλόμισθοί στο δημόσιο και τις ΔΕΚΟ, επαγγελματίες επιστήμονες), συνθλίβονται λόγω της δραματικής μείωσης της κατανάλωσης, δημόσιας και ιδιωτικής, αλλά και της μείωσης του τραπεζικού δανεισμού.
- Ένα σημαντικό μέρος των παραπάνω στρωμάτων, έχει εξαφανιστεί οικονομικά και κοινωνικά έχει μετατοπιστεί στο περιθώριο.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται για 7η συνεχή χρονιά σε έναν υφεσιακό κύκλο που στα τέλη του 2013 είχε οδηγήσει σε σωρευτική απώλεια 25% του ΑΕΠ. Ακολουθώντας ένα πρόγραμμα σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής, ευρισκόμενη εκτός αγορών από τις αρχές του 2010 και υπό συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας, αναζητά διέξοδο ώστε να αποφύγει μια συνολική αποδιάρθρωση του παραγωγικού της συστήματος.
Η επίτευξη δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Η αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου επανέρχεται έτσι ως στόχος υψηλής προτεραιότητας της οικονομικής πολιτικής, προκειμένου η χώρα να αντεπεξέλθει στις σύγχρονες απαιτήσεις της παγκοσμιοποιημένης πλέον οικονομίας και να σταθεί με αξιώσεις στο διεθνές περιβάλλον.
Η Ελλάδα πρέπει να συμμετάσχει στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας σχετικά περισσότερο ως παραγωγός προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας-και σχετικά λιγότερο ως απλός καταναλωτής.
Η προσπάθεια αυτή απαιτεί χρόνο, ο προσανατολισμός όμως των εφαρμοζόμενων πολιτικών στην κατεύθυνση αυτή, η υιοθέτηση συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων και η παρακολούθηση της εφαρμογής τους, πρέπει να γίνει αμέσως.
Η διαδικασία αλλαγής του αναπτυξιακού προτύπου πρέπει να περιλαμβάνει την αναβάθμιση της προσαρμοστικής ικανότητας της οικονομίας στις ευρύτερες τεχνολογικές, οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές μεταβολές, και προϋποθέτει τη βελτίωση της δυνατότητάς της να παράγει, να αποκτά και να χρησιμοποιεί τη γνώση, για να μπορεί να καινοτομεί. Η δημιουργία του πλούτου εξαρτάται από την ομαλή και ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών, την επίδοση του «τριγώνου της γνώσης» (Παιδεία-Έρευνα-Καινοτομία), την ομαλή λειτουργία των θεσμών και την ποιότητα της δημοκρατίας. Η επίδοση του τριγώνου της γνώσης καθορίζει, σε σημαντικό βαθμό, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική επίδοση των οικονομικών συστημάτων μακροχρονίως. Η ανταγωνιστικότητα στις αναπτυγμένες οικονομίες εξαρτάται μεν από τα σχετικά στοιχεία κόστους και τις σχετικές τιμές, εξαρτάται όμως και από το τεχνολογικό περιεχόμενο, τη διαφοροποίηση, την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών, και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αγορά, στις επιχειρήσεις και στους μηχανισμούς ελέγχου της αγοράς.
Η επίτευξη δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Η αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου επανέρχεται έτσι ως στόχος υψηλής προτεραιότητας της οικονομικής πολιτικής, προκειμένου η χώρα να αντεπεξέλθει στις σύγχρονες απαιτήσεις της παγκοσμιοποιημένης πλέον οικονομίας και να σταθεί με αξιώσεις στο διεθνές περιβάλλον.
Η Ελλάδα πρέπει να συμμετάσχει στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας σχετικά περισσότερο ως παραγωγός προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας-και σχετικά λιγότερο ως απλός καταναλωτής.
Η προσπάθεια αυτή απαιτεί χρόνο, ο προσανατολισμός όμως των εφαρμοζόμενων πολιτικών στην κατεύθυνση αυτή, η υιοθέτηση συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων και η παρακολούθηση της εφαρμογής τους, πρέπει να γίνει αμέσως.
Η διαδικασία αλλαγής του αναπτυξιακού προτύπου πρέπει να περιλαμβάνει την αναβάθμιση της προσαρμοστικής ικανότητας της οικονομίας στις ευρύτερες τεχνολογικές, οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές μεταβολές, και προϋποθέτει τη βελτίωση της δυνατότητάς της να παράγει, να αποκτά και να χρησιμοποιεί τη γνώση, για να μπορεί να καινοτομεί. Η δημιουργία του πλούτου εξαρτάται από την ομαλή και ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών, την επίδοση του «τριγώνου της γνώσης» (Παιδεία-Έρευνα-Καινοτομία), την ομαλή λειτουργία των θεσμών και την ποιότητα της δημοκρατίας. Η επίδοση του τριγώνου της γνώσης καθορίζει, σε σημαντικό βαθμό, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική επίδοση των οικονομικών συστημάτων μακροχρονίως. Η ανταγωνιστικότητα στις αναπτυγμένες οικονομίες εξαρτάται μεν από τα σχετικά στοιχεία κόστους και τις σχετικές τιμές, εξαρτάται όμως και από το τεχνολογικό περιεχόμενο, τη διαφοροποίηση, την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών, και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αγορά, στις επιχειρήσεις και στους μηχανισμούς ελέγχου της αγοράς.
5. Οι νέες στρατηγικές των κομμάτων και το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της χώρας.
Το νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, με υγιείς ανταγωνιστικές εξωστρεφείς επιχειρήσεις, δεν φαίνεται στον κοντινό ορίζοντα, όπως δεν φαίνεται και η βελτίωση των εισοδημάτων, της απασχόλησης και του κοινωνικού κράτους.
Οι εξελίξεις αυτές θα συνεχίσουν να επιδρούν αποσταθεροποιητικά τόσο στην κοινωνία, όσο και στους θεσμούς κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης. Οι πολίτες, ακόμη περισσότερο, θα επιλέγουν πολιτικές και κόμματα, ωθούμενοι από τον φόβο του χειρότερου προς τα δεξιά και από οργή και αγανάκτηση προς τα αριστερά, δυστυχώς και ένα μέρος των πολιτών στρέφονται προς την νεοναζιστική πλευρά.
Η ηγεσία της ΝΔ βλέποντας ότι στις επερχόμενες Εθνικές Εκλογές θα είναι δεύτερο κόμμα, θα επιδιώξει να ανασυνθέσει πολιτικά και ιδεολογικά τον χώρο της, μετακινούμενη δεξιότερα, για να απορροφήσει μεγάλο μέρος των δυνάμεων που καταγράφηκαν σε αυτήν την πλευρά, με στόχο έναν συμπαγή πολιτικό χώρο, που θα αντέξει, μέχρι να αποτύχει η νέα εκλογική επιλογή των πολιτών.
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει, με καλύτερους όρους τώρα, να επιβάλει την λογική της κομματικής αυτοδυναμίας, με επαναλαμβανόμενες εκλογές, στις αρχές του 2015, με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ο πολιτικός χώρος, τόσο της μεταρρυθμιστικής κεντροδεξιάς, όσο και της μεταρρυθμιστικής κεντροαριστεράς, θα παραμείνει κοινωνικά μετέωρος και πολιτικά σε αμφίπλευρη εντεινόμενη πίεση.
Το ΠΑΣΟΚ και τα άλλα μεταρρυθμιστικά κόμματα και δυνάμεις, όπως καταγράφηκαν στις Ευρωεκλογές, έχουν μία επιλογή. Πρέπει να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ανάσχεσης της πολιτικής πόλωσης και ομαλής πολιτικής συνέχειας.
Οι ευρωεκλογές δεν κατέγραψαν πολιτική ανατροπή, δείχνουν όμως πως οι αντοχές των πολιτών και τα πολιτικά αποθέματα της κυβέρνησης εξαντλούνται.
Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζοντας τη στάση ευθύνης, πρέπει να κάνει αυτό που όφειλε από τα προηγούμενα χρόνια να είχε κάνει, να προτείνει ένα Μεσοπρόθεσμο ρεαλιστικό Σχέδιο Οικονομικής Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής.
Για να είναι πιο αποτελεσματική η κυβερνητική και πολιτική του δράση, πρέπει αυτή να στηρίζεται σε μια νέα εθνική συμφωνία, ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα περιλαμβάνει μία νέα δημιουργική σχέση μεταξύ της επιχειρηματικότητας, της εργασίας και του κοινωνικού κράτους, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε περιφερειακό.
Το νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, με υγιείς ανταγωνιστικές εξωστρεφείς επιχειρήσεις, δεν φαίνεται στον κοντινό ορίζοντα, όπως δεν φαίνεται και η βελτίωση των εισοδημάτων, της απασχόλησης και του κοινωνικού κράτους.
Οι εξελίξεις αυτές θα συνεχίσουν να επιδρούν αποσταθεροποιητικά τόσο στην κοινωνία, όσο και στους θεσμούς κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης. Οι πολίτες, ακόμη περισσότερο, θα επιλέγουν πολιτικές και κόμματα, ωθούμενοι από τον φόβο του χειρότερου προς τα δεξιά και από οργή και αγανάκτηση προς τα αριστερά, δυστυχώς και ένα μέρος των πολιτών στρέφονται προς την νεοναζιστική πλευρά.
Η ηγεσία της ΝΔ βλέποντας ότι στις επερχόμενες Εθνικές Εκλογές θα είναι δεύτερο κόμμα, θα επιδιώξει να ανασυνθέσει πολιτικά και ιδεολογικά τον χώρο της, μετακινούμενη δεξιότερα, για να απορροφήσει μεγάλο μέρος των δυνάμεων που καταγράφηκαν σε αυτήν την πλευρά, με στόχο έναν συμπαγή πολιτικό χώρο, που θα αντέξει, μέχρι να αποτύχει η νέα εκλογική επιλογή των πολιτών.
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει, με καλύτερους όρους τώρα, να επιβάλει την λογική της κομματικής αυτοδυναμίας, με επαναλαμβανόμενες εκλογές, στις αρχές του 2015, με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ο πολιτικός χώρος, τόσο της μεταρρυθμιστικής κεντροδεξιάς, όσο και της μεταρρυθμιστικής κεντροαριστεράς, θα παραμείνει κοινωνικά μετέωρος και πολιτικά σε αμφίπλευρη εντεινόμενη πίεση.
Το ΠΑΣΟΚ και τα άλλα μεταρρυθμιστικά κόμματα και δυνάμεις, όπως καταγράφηκαν στις Ευρωεκλογές, έχουν μία επιλογή. Πρέπει να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ανάσχεσης της πολιτικής πόλωσης και ομαλής πολιτικής συνέχειας.
Οι ευρωεκλογές δεν κατέγραψαν πολιτική ανατροπή, δείχνουν όμως πως οι αντοχές των πολιτών και τα πολιτικά αποθέματα της κυβέρνησης εξαντλούνται.
Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζοντας τη στάση ευθύνης, πρέπει να κάνει αυτό που όφειλε από τα προηγούμενα χρόνια να είχε κάνει, να προτείνει ένα Μεσοπρόθεσμο ρεαλιστικό Σχέδιο Οικονομικής Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής.
Για να είναι πιο αποτελεσματική η κυβερνητική και πολιτική του δράση, πρέπει αυτή να στηρίζεται σε μια νέα εθνική συμφωνία, ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα περιλαμβάνει μία νέα δημιουργική σχέση μεταξύ της επιχειρηματικότητας, της εργασίας και του κοινωνικού κράτους, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε περιφερειακό.
Βασικές προτεραιότητες του οποίου θα είναι:
- Η σταθερή θέση της χώρας στην Ευρωζώνη, η βιώσιμη ανάπτυξη και η κοινωνική συνοχή.
- Η ουσιαστική βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και η δημοσιονομική σταθερότητα.
- Το νέο μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας, που θα στηρίζεται στην ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και την εξωστρέφεια. Θα ενσωματώνει τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας, τις νέες τεχνολογίες και τις καινοτομίες, για να παράγει και να προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Θα ενισχύει κλάδους και τομείς στους οποίους η χώρα μας παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Θα υποστηρίζει τη συνεργασία των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων.
- Χρηματοδότηση της ανάπτυξης, με υγιείς πόρους, εθνικούς, κοινοτικούς και ιδιωτικούς.
- Επανασχεδιασμός του ΕΣΠΑ με στόχο την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης. Ανάλογος σχεδιασμός του Νέου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (2014-2020), Σ.Ε.Σ.
- Ενίσχυση της σταθερής και βιώσιμης απασχόλησης.
- Το κράτος πρόνοιας που στηρίζει στοχευμένα τους αδύναμους.
- Η καταπολέμηση της καταναλωτικής φτώχειας
- Η νέα δομή του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης.
- Τα τρία διακριτά επίπεδα λειτουργίας του κράτους, κυβέρνηση- δημόσια διοίκηση -φορείς υλοποίησης δημόσιων πολιτικών.
- Το νέο παραγωγικό κράτος, που λειτουργεί με διαφάνεια και είναι φιλικό στην επιχειρηματικότητα και τον πολίτη, χωρίς πελατειακές σχέσεις.
- Σχέση Κράτους με Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Αιρετές Περιφέρειες και Δήμους.
- Σχέση κράτους με τις αγορές, τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας και τους πολίτες.
- Κίνητρα υποστήριξης της δημιουργικότητας του δημοσίου υπαλλήλου για την επίτευξη συλλογικών στόχων. Δημόσια Διοίκηση συμφωνημένων στόχων. Αξιολόγηση, σε τακτά χρονικά διαστήματα των υπαλλήλων με βάση την επίτευξη στόχων.
- Επιλογή διευθυντών και προϊσταμένων με διαφανή και ανταγωνιστική διαδικασία.
- Αποτελεσματικός συντονισμός του κυβερνητικού έργου, κατάργηση της πολυνομίας.
- Καθολική αξιοποίηση του κυβερνοχώρου στη Δημόσια Διοίκηση.
- Η επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης, δημιουργία και υποστήριξη θεσμών εξωδικαστικής απόδοσης της δικαιοσύνης, ουσιαστική αξιολόγηση των δικαστών.
- Η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων για μια ποιοτική και ανταγωνιστική εκπαίδευση.
- Εγγύηση των ίσων ευκαιριών για το σύνολο των πολιτών από την πολιτεία.
- Υποβοήθηση της εκπαιδευτικής και κοινωνικής κινητικότητας.
- Ανάπτυξη της μεταλυκειακής επαγγελματικής εκπαίδευσης και καθιέρωσή της ως βασικής προϋπόθεσης για την ένταξη του ατόμου στην αγορά εργασίας.
- Σύνδεση της παιδείας και της εκπαίδευσης με τις παραγωγικές και κοινωνικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.
- Αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για την έρευνα, υποστήριξη της ιδιωτικής χρηματοδότησης και συνεργασία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με τα ερευνητικά κέντρα και τους παραγωγικούς φορείς.
- Πολιτιστική και καλλιτεχνική δημιουργία.
- Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών οργανισμών, θεσμών και φορέων, ενίσχυση και αξιοποίησή τους με στόχους, τόσο την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομίας, όσο και την προώθηση της αισθητικής παιδείας και της κοινωνικής ανάπτυξης των πολιτών.
- Συνεργασία των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών φορέων με εκπαιδευτικούς και τουριστικούς οργανισμούς.
- Δημιουργία νέων υποδομών για την ενίσχυση, προβολή, αξιοποίηση, νέων καλλιτεχνών και των έργων τους.
- Η Μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Ασφαλιστικού Συστήματος.
- Η Υγεία του Ελληνικού λαού είναι Δημόσιο Αγαθό και υποχρέωση του Κράτους προς τους πολίτες, με σύγχρονους όμως όρους και προϋποθέσεις, χωρίς λαϊκισμούς και λάθη του παρελθόντος στη διαχείριση του ΕΣΥ.
- Επικαιροποίηση του Χάρτη Υγείας.
- Αλλαγή της Νομικής Προσωπικότητας των νοσοκομείων. Πρέπει να λειτουργήσουν τα Κρατικά Νοσοκομεία, ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, με διατήρηση του Δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας.
- Επανασχεδιασμός της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Το κράτος μεριμνά, χρηματοδοτεί και εγγυάται την παροχή υπηρεσιών υγείας, μέσω της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.) στο σύνολο των πολιτών.
- Επανασχεδιασμός Νέου Θεσμικού Πλαισίου Προμηθειών, με στόχο την πλήρη διαφάνεια, τη μείωση του κόστους και την αποτελεσματικότητα.
- Νέα σχέση δημόσιου και ιδιωτικού συστήματος υγείας, με επίκεντρο τις ανάγκες των πολιτών. Η Υγεία του Ελληνικού λαού είναι Δημόσιο Αγαθό και υποχρέωση του Κράτους προς τους πολίτες, με σύγχρονους όμως όρους και προϋποθέσεις. Δεν θα πρέπει να αποκλείεται η παροχή του Δημόσιου Αγαθού από ιδιώτες που πληρώνονται από το κράτος, όταν αυτό είναι αποτελεσματικό τόσο θεραπευτικά, όσο και οικονομικά..
- Τουρισμός υγείας.
- Ολοκλήρωση του εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης, πλήρης κάλυψη όλων των πολιτών.
- Στοχευμένο Κράτος Πρόνοιας που φροντίζει τους αδύναμους πολίτες με υγιείς πόρους.
- Θετική πρόνοια με στόχο την επανένταξη.
- Νέα δημιουργική αντιμετώπιση της γήρανσης και της αναπηρίας.
- Ενίσχυση της πρόληψης.
- Αντιμετωπίση των διαφορετικών μορφών φτώχειας, στην πόλη, στην ύπαιθρο, στη γυναίκα, στους νέους, στους χρόνια ανέργους και στα ΑΜΕΑ, με διαφοροποιημένες πολιτικές για να είναι αποτελεσματικές.
- Καταπολέμηση της καταναλωτικής φτώχειας, σε όλες τις μορφές της (ενεργειακή, εκπαιδευτική κ.λπ.)
- Διασφάλιση της πρόσβασης όλων στα βασικά προϊόντα και υπηρεσίες, που θα είναι ασφαλή, ποιοτικά και σε προσιτές τιμές.
- Σταθερός στόχος η ένταξή όλων των πολιτών στην παραγωγική διαδικασία, γιατί αυτό βοηθά την οικονομία, την απασχόληση την κοινωνική συνοχή και την ευτυχία των ανθρώπων.
- Καταπολέμηση της εγκληματικότητας.
- Η ασφάλεια του πολίτη, της ζωής του, της περιουσίας του, της οικογένειας και της καθημερινότητάς του, είναι ύψιστη αξία και προτεραιότητα.
- Καταπολέμηση των αιτίων που παράγουν την εγκληματικότητα και όχι μόνο χρήση της καταστολής και διεύρυνση της ποινικοποίησής της.
- Αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος.
- Η παγκόσμια κρίση θα γεννά συνεχώς και μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα και η Ελλάδα συνεχώς θα δέχεται και μεγαλύτερες πιέσεις.
- Σταθερή πίεση προς την Ε.Ε να αντιμετωπιστεί ενιαία το θέμα με συμφωνίες, με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών.
- Η Ελλάδα, όπως και η Ευρώπη στο σύνολό της δεν μπορεί να δεχθεί μεγαλύτερο όγκο μεταναστών, από ότι οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες το επιτρέπουν.
- Η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει να είναι η βάση της πολιτικής μας.
- Η σημερινή πραγματικότητα λειτουργεί εις βάρος των Ελλήνων πολιτών, όπως και των μεταναστών, ενισχύοντας ακροδεξιές και ρατσιστικές συμπεριφορές.
- Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.
- Η αποτροπή των παραγόντων που προκαλούν κλιματικές αλλαγές, τόσο σε παγκόσμια κλίματα, όσο και σε τοπικό επίπεδο.
- Η ελληνικότητα στον 21ο Αιώνα εκφράζει τις καθολικές και διαχρονικές αξίες του οικουμενικού ελληνισμού.
- Αποδαιμονοποίηση της εξωτερικής πολιτικής, των διακρατικών και διεθνών σχέσεων, των σχέσεών μας με τους γείτονες και τους ευρωπαίους εταίρους.
- Η ελληνική ταυτότητα δεν κινδυνεύει από την διαπολιτισμικότητα. Η διαπολιτισμικότητα όμως για να είναι αποδεκτή και αποτελεσματική πρέπει να στηρίζεται στο δίπολο, αποδοχή από όλους των κοινών αξιών «της χάρτας των δικαιωμάτων του ανθρώπου» και σεβασμός στα ήθη και έθιμα των μεταναστευτικών ομάδων)
- Εξωτερική πολιτική
- Η Ελλάδα της ειρήνης, της σταθερότητας και των πολύπλευρων συνεργασιών σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και διεθνές πεδίο – ενίσχυση του ρόλου του ΟΗΕ για την επίλυση διεθνών αλλά και περιφερειακών προβλημάτων.
- Η υποστήριξη του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών.
- Σταθερή και ισότιμη συμμετοχή στους ευρωατλαντικούς αλλά και τους περιφερειακούς θεσμούς και οργανισμούς.
- Υποστήριξη και συνεργασία με τις δυνάμεις του παγκόσμιου ελληνισμού.
- Συγκρότηση θεσμών δημόσιας διαβούλευσης και συμμετοχικής δημοκρατίας.
- Αντί της παθητικής, ενεργητική και προοδευτική συναίνεση.
- Δημοψηφίσματα δεσμευτικά, δημοψηφίσματα έκφρασης γνώμης.
- Πραγματικός και ουσιαστικός κοινωνικός έλεγχος, με διαφάνεια, χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων
• Συνταγματικές και νομοθετικές αλλαγές, που θα δημιουργήσουν και θα στηρίξουν το νέο πολιτικό σύστημα, που θα υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον μέσα από τις δημιουργικές συναινέσεις και συνεργασίες.
Η διαδικασία συγκρότησης του μεσοπρόθεσμο προγραμματικό σχεδίου, δηλαδή του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης της χώρας, θα πρέπει να αποτελέσει και τη βάση της ανασύνθεσης του χώρου της μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας, όπως και του ευρύτερου μεταρρυθμιστικού χώρου.
5. Το ΠΑΣΟΚ της μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας, κόμματα και δυνάμεις του ευρύτερου μεταρρυθμιστικού κέντρου.
Όσο αφορά το ΠΑΣΟΚ πρέπει, αντί να επιδίδεται σε μάχες συμβόλων, που υποκρύπτουν προσωπικές επιλογές και είναι αδιέξοδες, να πρωταγωνιστήσει με αποφασιστικές, και συλλογικές πρωτοβουλίες, σε μάχες ευθύνης και ουσίας.
Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και όλα τα στελέχη και μέλη του, το καθένα με την ευθύνη που αναλογεί, θα πρέπει να επιλέξουν τον δρόμο της συλλογικής προσπάθειας, μέσα από τους θεσμούς του κόμματος και όχι μέσα από παλιές ή νέες ομαδοποιήσεις.
Στις εκλογές το ΠΑΣΟΚ έχασε περίπου το 40% σε σχέση με το 2012 και ταυτόχρονα συγκράτησε δυνάμεις που βοηθούν την πολιτική και κυβερνητική σταθερότητα.
Δυστυχώς όμως μια μερίδα στελεχών βλέπει μόνο την πρώτη διάσταση και μιλάει για μεγάλη ήττα και μια άλλη, την δεύτερη και μιλάει για μεγάλη επιτυχία. Αυτό μοιραία οδηγεί σε μια άγονη εσωκομματική σύγκρουση προσωπικών στρατηγικών, που θα οδηγήσει στην πλήρη απαξίωση του.
Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και όλα τα στελέχη και μέλη του, το καθένα με την ευθύνη που αναλογεί, θα πρέπει να επιλέξουν τον δρόμο της συλλογικής προσπάθειας, μέσα από τους θεσμούς του κόμματος και όχι μέσα από παλιές ή νέες ομαδοποιήσεις.
Στις εκλογές το ΠΑΣΟΚ έχασε περίπου το 40% σε σχέση με το 2012 και ταυτόχρονα συγκράτησε δυνάμεις που βοηθούν την πολιτική και κυβερνητική σταθερότητα.
Δυστυχώς όμως μια μερίδα στελεχών βλέπει μόνο την πρώτη διάσταση και μιλάει για μεγάλη ήττα και μια άλλη, την δεύτερη και μιλάει για μεγάλη επιτυχία. Αυτό μοιραία οδηγεί σε μια άγονη εσωκομματική σύγκρουση προσωπικών στρατηγικών, που θα οδηγήσει στην πλήρη απαξίωση του.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να οργανώσει ένα ανοικτό αντιπροσωπευτικό προγραμματικό συνέδριο με θέματα:
- Το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της χώρας, γιατί κανένα κόμμα δεν έχει.
- Πρωτοβουλίες για την ανασύνθεση των δυνάμεων της μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας και του ευρύτερου μεταρρυθμιστικού χώρου, μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο με περιεχόμενο το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της χώρας.
- Πλαίσιο συγκεκριμένων πολιτικών που θα αποτελέσουν τη βάση μιας νέας προγραμματικής συμφωνίας για κυβέρνηση πριν ή μετά τις εθνικές εκλογές, με ευρύτερη υποστήριξη πολιτικών δυνάμεων.
- Ο βασικός κρίκος των εξελίξεων είναι το εκλογικό σύστημα, γιατί αυτό θα καθορίσει εάν οι πολιτικές εξελίξεις θα κινηθούν στο ολισθηρό πεδίο της ακραίας πολιτικής πόλωσης ή θα διαμορφωθούν συνθήκες ομαλής πολιτικής συνέχειας. Η αλλαγή προς το αναλογικότερο του εκλογικού νόμου ( οι 50 έδρες μπόνους στο πρώτο κόμμα, να περιορισθούν στις 30), θα περιορίσει δραστικά την πολιτική πόλωση και τον διχασμό, ενώ θα επιτρέψει τον ασφαλή επανασχεδιασμό των ασκούμενων πολιτικών. Μια τέτοια πορεία, θα έχει την συναίνεση της μεγάλης πλειοψηφίας του Ελληνικού Λαού και ταυτόχρονα, μπορεί να βρει σημαντική υποστήριξη στα πλαίσια της Ευρωζώνης, αλλά και ευρύτερα.
Μόνο έτσι θα διατηρηθεί η πολιτική ομαλότητα στην χώρα, ανεξάρτητα ποια συμμαχία κομμάτων θα είναι στην κυβέρνηση. Διαφορετικά η οξύτητα και η πόλωση θα ενταθεί και τα αποτελέσματα για την οικονομία και τους πολίτες θα είναι ακόμη πιο αρνητικά.
Όσο αφορά τις άλλες δυνάμεις του ευρύτερου μεταρρυθμιστικού χώρου (ΠΟΤΑΜΙ. ΔΗΜΑΡ, Οικολογικές κινήσεις, κόμματα του μεταρρυθμιστικού κέντρου και μεμονωμένοι πολίτες), θα πρέπει ανταποκρινόμενοι στις ίδιες ανάγκες και πρωτεραιότητες της χώρας, της οικονομίας και της κοινωνίας, θα πρέπει, χωρίς παλιούς ή νέους εγωισμούς, παλιές ή νέες αυθεντίες και αναποτελεσματικές απολυτότητες, να συμμετέχουν δημιουργικά για την επίτευξη των κοινών στόχων που περιέχουν οι διακηρύξεις τους.
Όσο αφορά τις άλλες δυνάμεις του ευρύτερου μεταρρυθμιστικού χώρου (ΠΟΤΑΜΙ. ΔΗΜΑΡ, Οικολογικές κινήσεις, κόμματα του μεταρρυθμιστικού κέντρου και μεμονωμένοι πολίτες), θα πρέπει ανταποκρινόμενοι στις ίδιες ανάγκες και πρωτεραιότητες της χώρας, της οικονομίας και της κοινωνίας, θα πρέπει, χωρίς παλιούς ή νέους εγωισμούς, παλιές ή νέες αυθεντίες και αναποτελεσματικές απολυτότητες, να συμμετέχουν δημιουργικά για την επίτευξη των κοινών στόχων που περιέχουν οι διακηρύξεις τους.
ΠΗΓΗ: https://neasosialdimokratia.wordpress.com/2014/07/10/14/#more-14
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου