Πέμπτη 1 Απριλίου 2010
«Τριάντα αιώνες και πλέον ο άνθρωπος πασχίζει να βάλει τη μία λέξη κοντά στην άλλη με τέτοιον τρόπο που η σκέψη να εξαναγκάζεται να παίρνει καινούργιες, αδοκίμαστες στροφές. Ιδού που για πρώτη φορά η λειτουργία αυτή σταμάτησε. Είμαστε πανέτοιμοι για τη βλακεία»
Τη διαπίστωση αυτή έχει κάνει ο.. Οδυσσέας Ελύτης, το 1979, στη σελ. 13 του έργου του «Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο», πικραμένος από τον παραγκωνισμό της ποίησης στην εποχή μας. Να σημειωθεί ότι ο νομπελίστας ποιητής θεωρεί ότι: «Η Ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της Υπερηφάνειας» στο «Χρονικό μιας δεκαετίας» που εκδόθηκε το 1974.
Που βρισκόμαστε σήμερα; 35 χρόνια, από τη μεταπολίτευση και μετά, η Ελλάδα διασύρεται διεθνώς, οι Έλληνες προσπαθούμε να διασώσουμε ότι έχει απομείνει από την πληγωμένη μας υπερηφάνεια, την οποία αφού αυτοτραυματίσαμε παραδώσαμε σε κάθε λογής καλοθελητές και αναζητούμε επειγόντως νέα δημιουργία και καινοτόμο παραγωγή για να μας βγάλει από την κρίση και την ύφεση που απειλεί να ενδημήσει στον τόπο μας
Κοινή διαπίστωση όλων αποτελεί ότι διανύουμε τη χειρότερη ίσως μεταπολεμική περίοδο με πολλαπλούς κινδύνους όπως ο εθνικισμός και ο άκρατος κοσμοπολιτισμός για τα εθνικά ζητήματα, το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα για την οικονομία, οι ανισότητες και η ανασφάλεια για την κοινωνία, η αναποτελεσματικότητα και η διαφθορά για τη δημόσια διοίκηση, τα τηλεοπτικά σκουπίδια για τον πολιτισμό και η αναξιοπιστία τόσο στο εσωτερικό μεταξύ πολιτών-πολιτικών όσο και της χώρας στο εξωτερικό. Κοινός παρονομαστής όλων η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας, στην πρόσκτηση της οποίας σημαντική θεωρείται η συμβολή της ποίησης. Αντίθετα όταν απουσιάζει, «είμαστε πανέτοιμοι για τη βλακεία», όπως προειδοποίησε ο Οδυσσέας Ελύτης.
Πανέτοιμοι αποδείχθηκαν και οι παρελαύνοντες βατραχάνθρωποι την 25η Μαρτίου στην Αθήνα που βροντοφώναξαν το ακραίο ρατσιστικό σύνθημα εναντίον των Αλβανών, μάλλον εν αγνοία των συνεπειών για τη χώρα και μάλιστα σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία με ανοιχτά όλα τα εθνικά θέματα. Μεγαλύτερη πικρία όμως ίσως να προκαλούσαν στον Ελύτη τόσο όσοι προσπάθησαν να δικαιολογήσουν την «επιπολαιότητα των ηρώων», κάνοντας λόγο, για βρασμό ψυχής και για φραστική επίθεση όπως και οι φυσικοί και πολιτικοί τους προϊστάμενοι που δεν μερίμνησαν να τους διδάξουν τις αρχές και τις αξίες του εθνισμού και του ουμανισμού, όπως τις αναφέρει ο Ελύτης, όταν κάνει λόγο για τον Έλληνα-Ευρωπαίο αλλά βρέθηκαν στη δυσάρεστη θέση να επιβάλουν ποινές σε ανθρώπους που πράγματι διακινδυνεύουν τη ζωή τους για τη διαφύλαξη της χώρας και την προστασία της κοινωνίας ενώ η χώρα είχε ήδη διασυρθεί διεθνώς.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις ανάλογων ενεργειών ιδιαίτερα για την Ελλάδα, στην οποία βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός, είναι πιθανό να αποδειχθούν οδυνηρές. Το σύνθημα «kalimera» με το οποίο προσκαλεί τους επισκέπτες της είναι παντελώς ασύμβατο με τα όποια ρατσιστικά συνθήματα. Παρόμοια θλιβερά γεγονότα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν οι παρελαύνοντες είχαν διδαχθεί να εκδηλώνουν την αγάπη τους για την πατρίδα όπως πχ οι αρχαίοι Σπαρτιάτες, των οποίων την ανδρεία κανένας δεν αμφισβητεί. Στη Σπάρτη ο νέοι, μαζί με τη σκληρότατη στρατιωτική εκπαίδευση, μάθαιναν και τους στίχους του δικού τους για κάποιους, Αθηναίου για κάποιους άλλους, ποιητή Τυρταίου αλλά και του Αλκμάνα για τον οποίο έχει ειπωθεί ότι κατέβασε την ποίηση από τον Όλυμπο στους ανθρώπους όπως ο Σωκράτης κατέβασε τη φιλοσοφία από τον ουρανό στη γη. Ασήμαντη λεπτομέρεια. Ο Αλκμάνας καταγόταν από τις Σάρδεις.
Η λεπτομέρεια όμως κάνει τη διαφορά. Και η διαφορά είναι ότι η βλακεία είναι υπαρκτή σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής. Αλήθεια ποια είναι η ποιοτική διαφορά της πράξης των βατραχανθρώπων με κάποιους επίορκους κρατικούς λειτουργούς που ζητούν «φακελάκια» ή «γρηγορόσημα», τους πολιτικούς που το επιτρέπουν συμπεριλαμβανομένου και του δεν το εμποδίζουν ή των πολιτών και εμπόρων που, συναλλασσόμενοι, συναινούν στη μη έκδοση αποδείξεων με αποτέλεσμα να καρπώνονται κάποιοι το ΦΠΑ, όταν η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας.
«Δυο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, αλλά δεν είμαι σίγουρος για το πρώτο.» έχει πει ο Αϊνστάιν υπονοώντας ότι η βλακεία παραμένει ανίκητη.
Φαίνεται όμως ότι η μοίρα θέλει από τους πολιτικούς-τιμωρία για τα λάθη και τις παραλείψεις των τριών δεκαετιών που πέρασαν;-να καταφέρουν σήμερα να νικήσουν τη βλακεία.
Ο πρωθυπουργός στην άτυπη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Τρίτη ζήτησε, από τους υπουργούς. αποτελεσματικότητα για την επανεκκίνηση της οικονομίας και, πολύ ορθά, έδωσε έμφαση στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών.
Πολιτικούς και πολίτες, σαν αυτούς που χρειάζεται η χώρα στη δεδομένη συγκυρία, διαμορφώνει και η ποίηση. Ο Ελύτης, αν ζούσε σήμερα, μάλλον θα απαντούσε στον πρωθυπουργό και στους πολιτικούς με τη «Συναυλία των γυακίνθων»:
«Μην παίζεις πια. Ρίξε τον άσο της φωτιάς. Άνοιξε την ανθρώπινη γεωγραφία.»
Το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας είναι σημαντικό και μεγάλο μέρος του παραμένει ανεκμετάλλευτο. Οι άνθρωποι αυτοί διαθέτουν και τη φαντασία και τη γνώση για να μετατρέψουν τα παραγωγικά αποθέματα σε νέο πλούτο. Αρκεί να σταματήσουν οι πολιτικοί τα παιχνίδια με τις κομματικές ταυτότητες και να επιχειρήσουν ένα ρεφορμιστικό άλμα προς μια εντελώς καινούρια ανάπτυξη, η οποία, πρώτα απ’ όλα, θα σέβεται τους πολίτες και το περιβάλλον.
Τη διαπίστωση αυτή έχει κάνει ο.. Οδυσσέας Ελύτης, το 1979, στη σελ. 13 του έργου του «Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο», πικραμένος από τον παραγκωνισμό της ποίησης στην εποχή μας. Να σημειωθεί ότι ο νομπελίστας ποιητής θεωρεί ότι: «Η Ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της Υπερηφάνειας» στο «Χρονικό μιας δεκαετίας» που εκδόθηκε το 1974.
Που βρισκόμαστε σήμερα; 35 χρόνια, από τη μεταπολίτευση και μετά, η Ελλάδα διασύρεται διεθνώς, οι Έλληνες προσπαθούμε να διασώσουμε ότι έχει απομείνει από την πληγωμένη μας υπερηφάνεια, την οποία αφού αυτοτραυματίσαμε παραδώσαμε σε κάθε λογής καλοθελητές και αναζητούμε επειγόντως νέα δημιουργία και καινοτόμο παραγωγή για να μας βγάλει από την κρίση και την ύφεση που απειλεί να ενδημήσει στον τόπο μας
Κοινή διαπίστωση όλων αποτελεί ότι διανύουμε τη χειρότερη ίσως μεταπολεμική περίοδο με πολλαπλούς κινδύνους όπως ο εθνικισμός και ο άκρατος κοσμοπολιτισμός για τα εθνικά ζητήματα, το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα για την οικονομία, οι ανισότητες και η ανασφάλεια για την κοινωνία, η αναποτελεσματικότητα και η διαφθορά για τη δημόσια διοίκηση, τα τηλεοπτικά σκουπίδια για τον πολιτισμό και η αναξιοπιστία τόσο στο εσωτερικό μεταξύ πολιτών-πολιτικών όσο και της χώρας στο εξωτερικό. Κοινός παρονομαστής όλων η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας, στην πρόσκτηση της οποίας σημαντική θεωρείται η συμβολή της ποίησης. Αντίθετα όταν απουσιάζει, «είμαστε πανέτοιμοι για τη βλακεία», όπως προειδοποίησε ο Οδυσσέας Ελύτης.
Πανέτοιμοι αποδείχθηκαν και οι παρελαύνοντες βατραχάνθρωποι την 25η Μαρτίου στην Αθήνα που βροντοφώναξαν το ακραίο ρατσιστικό σύνθημα εναντίον των Αλβανών, μάλλον εν αγνοία των συνεπειών για τη χώρα και μάλιστα σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία με ανοιχτά όλα τα εθνικά θέματα. Μεγαλύτερη πικρία όμως ίσως να προκαλούσαν στον Ελύτη τόσο όσοι προσπάθησαν να δικαιολογήσουν την «επιπολαιότητα των ηρώων», κάνοντας λόγο, για βρασμό ψυχής και για φραστική επίθεση όπως και οι φυσικοί και πολιτικοί τους προϊστάμενοι που δεν μερίμνησαν να τους διδάξουν τις αρχές και τις αξίες του εθνισμού και του ουμανισμού, όπως τις αναφέρει ο Ελύτης, όταν κάνει λόγο για τον Έλληνα-Ευρωπαίο αλλά βρέθηκαν στη δυσάρεστη θέση να επιβάλουν ποινές σε ανθρώπους που πράγματι διακινδυνεύουν τη ζωή τους για τη διαφύλαξη της χώρας και την προστασία της κοινωνίας ενώ η χώρα είχε ήδη διασυρθεί διεθνώς.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις ανάλογων ενεργειών ιδιαίτερα για την Ελλάδα, στην οποία βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός, είναι πιθανό να αποδειχθούν οδυνηρές. Το σύνθημα «kalimera» με το οποίο προσκαλεί τους επισκέπτες της είναι παντελώς ασύμβατο με τα όποια ρατσιστικά συνθήματα. Παρόμοια θλιβερά γεγονότα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν οι παρελαύνοντες είχαν διδαχθεί να εκδηλώνουν την αγάπη τους για την πατρίδα όπως πχ οι αρχαίοι Σπαρτιάτες, των οποίων την ανδρεία κανένας δεν αμφισβητεί. Στη Σπάρτη ο νέοι, μαζί με τη σκληρότατη στρατιωτική εκπαίδευση, μάθαιναν και τους στίχους του δικού τους για κάποιους, Αθηναίου για κάποιους άλλους, ποιητή Τυρταίου αλλά και του Αλκμάνα για τον οποίο έχει ειπωθεί ότι κατέβασε την ποίηση από τον Όλυμπο στους ανθρώπους όπως ο Σωκράτης κατέβασε τη φιλοσοφία από τον ουρανό στη γη. Ασήμαντη λεπτομέρεια. Ο Αλκμάνας καταγόταν από τις Σάρδεις.
Η λεπτομέρεια όμως κάνει τη διαφορά. Και η διαφορά είναι ότι η βλακεία είναι υπαρκτή σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής. Αλήθεια ποια είναι η ποιοτική διαφορά της πράξης των βατραχανθρώπων με κάποιους επίορκους κρατικούς λειτουργούς που ζητούν «φακελάκια» ή «γρηγορόσημα», τους πολιτικούς που το επιτρέπουν συμπεριλαμβανομένου και του δεν το εμποδίζουν ή των πολιτών και εμπόρων που, συναλλασσόμενοι, συναινούν στη μη έκδοση αποδείξεων με αποτέλεσμα να καρπώνονται κάποιοι το ΦΠΑ, όταν η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας.
«Δυο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, αλλά δεν είμαι σίγουρος για το πρώτο.» έχει πει ο Αϊνστάιν υπονοώντας ότι η βλακεία παραμένει ανίκητη.
Φαίνεται όμως ότι η μοίρα θέλει από τους πολιτικούς-τιμωρία για τα λάθη και τις παραλείψεις των τριών δεκαετιών που πέρασαν;-να καταφέρουν σήμερα να νικήσουν τη βλακεία.
Ο πρωθυπουργός στην άτυπη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Τρίτη ζήτησε, από τους υπουργούς. αποτελεσματικότητα για την επανεκκίνηση της οικονομίας και, πολύ ορθά, έδωσε έμφαση στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών.
Πολιτικούς και πολίτες, σαν αυτούς που χρειάζεται η χώρα στη δεδομένη συγκυρία, διαμορφώνει και η ποίηση. Ο Ελύτης, αν ζούσε σήμερα, μάλλον θα απαντούσε στον πρωθυπουργό και στους πολιτικούς με τη «Συναυλία των γυακίνθων»:
«Μην παίζεις πια. Ρίξε τον άσο της φωτιάς. Άνοιξε την ανθρώπινη γεωγραφία.»
Το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας είναι σημαντικό και μεγάλο μέρος του παραμένει ανεκμετάλλευτο. Οι άνθρωποι αυτοί διαθέτουν και τη φαντασία και τη γνώση για να μετατρέψουν τα παραγωγικά αποθέματα σε νέο πλούτο. Αρκεί να σταματήσουν οι πολιτικοί τα παιχνίδια με τις κομματικές ταυτότητες και να επιχειρήσουν ένα ρεφορμιστικό άλμα προς μια εντελώς καινούρια ανάπτυξη, η οποία, πρώτα απ’ όλα, θα σέβεται τους πολίτες και το περιβάλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου