Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

Editorial "Οι νέοι επιτηρητές κι ο Εδουάρδος Λω" του Γιάννη Κορομήλη

ΤΡΙΤΗ 23-2-2010
«Τι ήθελες να γίνει; Όταν η οικονομία παραμένει για δεκαετίες ανοικονόμητη και οι υπεύθυνοι δεν φροντίζουν να την τακτοποιήσουν, κάποιοι άλλοι θα αναλάβουν την εξοικονόμηση.»
Η διαπίστωση αυτή, μάλλον αποτελεί μια πρώτη απάντηση στο γεγονός ότι η χώρα μας κατάφερε, μετά από τρία ΚΠΣ και ενώ διανύουμε το τέταρτο, όντας μέλος του ισχυρού πυρήνα της Ευρωζώνης, να βρίσκεται ένα βήμα πριν από την πτώχευση.
Και χθες το βράδυ ήρθε στην χώρα μας η επιτροπή επιτήρησης και ελέγχου της οικονομίας μας σύμφωνα με απόφαση της πρόσφατης συνόδου κορυφής.
«Χάσαμε μέρος της κυριαρχίας μας» δηλώνει συχνά - πυκνά ο Πρωθυπουργός κ Γιώργος Παπανδρέου, επισημαίνοντας τα ελληνικά λάθη της «δημιουργικής λογιστικής»
Η αυστηρή επιτήρηση λοιπόν από την Κομισιόν, την ....ΕΚΤ και το ΔΝΤ είναι πλέον γεγονός όπως και τα προοιωνιζόμενα σκληρότερα μέτρα από αυτά που ήδη έχουν ληφθεί (νέες περικοπές επιδομάτων, νέα αύξηση καυσίμων κλπ) Ωστόσο, αναφύονται φυσιολογικά κάποια ερωτήματα, τα περισσότερα από τα οποία απασχολούν την επικαιρότητα εδώ και πολύ καιρό.
1. Ποιοι ευθύνονται για την οικτρή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας;
2. Η ελληνική αναξιοπιστία και τα διαβόητα «Greek Statistics» προέκυψαν το τελευταίο χρονικό διάστημα ή ήταν γνωστή και κατά το παρελθόν στην ΕΕ;
3. Μπορούσε η ΕΕ να διασώσει την ελληνική οικονομία κι αν ναι γιατί δεν το έπραξε;
4. Η ρηματική πολιτική στήριξη που δόθηκε στον Έλληνα Πρωθυπουργό ήταν έκφραση υποστήριξης μόνο προς την Ελλάδα ή και προς το ευρώ;
5. Σήμερα στην ΕΕ, αν όχι σε ολόκληρο τον κόσμο, η οικονομία υπαγορεύει τις πολιτικές αποφάσεις ή οι πολιτικοί αποφασίζουν για τους τρόπους της οικονομικής διαχείρισης και ανάπτυξης;
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δεν είναι καθόλου εύκολες. Χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις και έρευνα. Σε κάθε περίπτωση πάντως προέχει η έξοδος από την κρίση. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να επισημάνουμε τα παρακάτω:
* Η αναξιοπιστία απειλεί σήμερα να αφανίσει την ελληνική οικονομία. Οι πρώτες ευθύνες γι’ αυτήν ανήκουν ασφαλώς στους Έλληνες. Ωστόσο και οι υπηρεσίες της ΕΕ είχαν υποχρέωση να ανακαλύψουν έγκαιρα τις όποιες αναλήθειες των στατιστικών στοιχείων. Αλλά, και όταν τις βρήκαν, υπήρξε ατολμία στη λήψη αυστηρών μέτρων, ίσως και από φόβο για την πορεία του Ευρώ στις διεθνείς αγορές. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπως προηγουμένως και της Λετονίας, η ΕΕ αποδείχθηκε ανέτοιμη να αναλάβει μόνη της δράση και απευθύνθηκε στο ΔΝΤ.
Οι περισσότεροι πολιτικοί της ΕΕ φαίνεται ότι επιθυμούν τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας. Μάλλον όμως διαφωνούν μαζί τους κάποιοι νεοφιλελεύθεροι τραπεζίτες, προσπαθώντας ίσως να κρύψουν κάτω από το παράδειγμα της ελληνικής κακοδιαχείρισης τις δικές τους ευθύνες για τη χρηματοπιστωτική κρίση.
* Η αφετηρία της σημερινής οικονομικής αταξίας πρέπει να αναζητηθεί στη μεταπολίτευση, όταν επικράτησαν κάποιες κρατικίστικες αντιλήψεις,  την περίοδο μάλιστα που ο υπαρκτός σοσιαλισμός είχε αρχίσει να καταρρέει. Οι αντιλήψεις αυτές λόγω της φυσικής ροπής του ανθρώπου προς την ευκολία και του Έλληνα να προτάσσει το ατομικό συμφέρον έναντι του κοινωνικού ήταν φυσικό να υιοθετούνται από διαρκώς αυξανόμενες πλειοψηφίες και να διαβρώσουν εν τέλει ολόκληρο σχεδόν το πολιτικό φάσμα.
Υπάρχει λοιπόν μια πρώτη υπαιτιότητα των πολλών, αν όχι των περισσοτέρων, αλλά στη συνέχεια οι ευθύνες εξειδικεύονται και διαφοροποιούνται. Το μεγαλύτερο μερίδιο ανήκει ασφαλώς στα δυο κόμματα εξουσίας που κυβέρνησαν τη χώρα σε διαφορετικό βέβαια ποσοστό, όχι μόνο για το καθένα αλλά και στο εσωτερικό ενός εκάστου. Διαφορετικό βέβαια είναι και το είδος των ευθυνών, κάποιες από τις οποίες ενδεχόμενα να είναι και ποινικά κολάσιμες (πχ αλλοίωση στατιστικών στοιχείων)
Φαίνεται ότι η αξιοπιστία της χώρας δεν μπορεί να αποκατασταθεί πια μόνο με λόγια. Χρειάζονται έργα για τον δίκαιο καταμερισμό των ευθυνών, ώστε να αποδειχτεί ότι ούτε όλοι οι Έλληνες λένε αναλήθειες ούτε φυσικά είναι επωφελημένοι από τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, στις οποίες συμμετείχε με προτροπές και παρεμβάσεις και η ΕΕ.
Ωστόσο η σκληρή επιτήρηση είναι πλέον γεγονός και μάλλον προέχει μια συζήτηση για την καθημερινότητα από τούδε και στο εξής. Που θα είναι όλο και πιο δυνατή.
Η ιστορία μας λέει ότι, το 1893, οι Μεγάλες Δυνάμεις όρισαν επιτηρητή τον Άγγλο Εδουάρδο Λω, ο οποίος πλήρωνε τις δόσεις του δανείου του Χ. Τρικούπη για το σιδηροδρομικό δίκτυο και άφηνε ότι περίσσευε- αν περίσσευε- για την ελληνική οικονομία, θεσμοθετώντας, μεταξύ των άλλων, φόρους στα μονοπωλιακά είδη: αλάτι, σπίρτα, παιγνιόχαρτα, οινόπνευμα και φωτιστικό πετρέλαιο.
Οι νέοι «επιτηρητές», θα ακολουθήσουν την πεπατημένη του Λω; Αν κρίνουμε από το γεγονός ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο μάλλον δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, παρά το «ανθ' ημών o Γουλιμής» που είπε ο Χ. Τρικούπης, όταν δεν εξελέγη βουλευτής, ενώ κάποιος ή κάποιοι δρόμοι είναι βέβαιο ότι φέρουν την ονομασία του  «Εδουάρδου Λω», εικάζει κανείς πως ναι.
Υπάρχει όμως ο πολιτισμός που δίνει διαφορετικό περιεχόμενο και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Η επανεξέταση των σχέσεων Ελλάδας-ΕΕ στη βάση του συνολικού πολιτισμικού φορτίου αντί του στενότερου πολιτικοοικονομικού μάλλον θα είχε πολλά να προσφέρει και στις δυο πλευρές.
Γιάννης Κορομήλης

Δεν υπάρχουν σχόλια: