Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

Δύο ανήθικοι σκανδαλίζουν την Αθήνα του ΄27 Τα μελοποιημένα ποιήματα του Κ. Καβάφη από τον Δ. Μητρόπουλο παρουσιάζονται στο Μέγαρο Μουσικής

 

ΤΡΙΤΗ 23-2-2010
Ο Δημήτρης Μητρόπουλος, εκτός από διάσημος αρχιμουσικός, υπήρξε πρωτοπόρος συνθέτης και εισηγητής του μουσικού μοντερνισμού στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Στην ένθετη φωτογραφία, χειρόγραφη παρτιτούρα μελοποιημένου ποιήματος του Καβάφη.
 
Τη μοναδική φορά που ο Κωνσταντίνος Καβάφης συνάντησε τον Δημήτρη Μητρόπουλο τον Οκτώβριο του 1932 σε γνωστό αθηναϊκό σπίτι άκουσε τον συνθέτη να παίζει στο πιάνο και να τραγουδά ο ίδιος τα ποιήματά του. Είχαν ήδη περάσει πέντε χρόνια από την πρώτη παρουσίαση των Ιnvenzioni- τον Ιούνιο του 1927- που προκάλεσαν πραγματικό σάλο στην Αθήνα τόσο με το καινοτόμο πνεύμα τους σε ό,τι αφορά τη μουσική όσο και .... με το «τολμηρό» ποιητικό περιεχόμενό τους. Οι κριτικοί έκαναν λόγο για δείγματα «αισθητικήςψυχοπάθειας» που μαρτυρούν «την κατιούσαν εξέλιξιν του συνθέτου των» και, σε άλλη περίπτωση, για «ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα “ανήθικης μουσικής”», βασισμένο σε «άρρυθμα πεζολογήματα της ακατονόμαστης ποιήσεωςτου Καβάφη». Αντιπροσωπευτικό του όλου κλίματος είναι και το εξής περιστατικό: όταν το 1933 η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών εξέλεξε τον Δ. Μητρόπουλο ως πρόεδρο-μέλος της, συνθέτες όπως ο Καλομοίρης, ο Λαμπελέτ, ο Λαυράγκας και ο Βάρβογλης υπέγραψαν κοινή διαμαρτυρία απέναντι στην κίνηση αυτή αναφέροντας ως επιχείρημα ότι οι «Εφευρέσεις» του Μητρόπουλου «επάνω στους ιδιότυπους ερωτικούς στίχους του Καβάφη» δεν ήταν έργο το οποίο θα άντεχε στον χρόνο...
Οι 14 Ιnvenzioni για φωνή και πιάνο, επάνω σε ισάριθμα ερωτικά ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη, «γράφτηκαν τον χειμώνα του 1925μετά την επιστροφή του Μητρόπουλου από το Βερολίνο, όπου μυήθηκε- μεταξύ άλλων - στα σύγχρονα ιδιώματα της σύνθεσης», όπως χαρακτηριστικά πληροφορεί ο κ. Χάρης Ξανθουδάκης, αντιπρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου. Ο ίδιος συνεχίζει: «Δέκα από τα τραγούδια του κύκλου οργανώθηκαν σε τέσσερα ευρύτερα μουσικά “μέρη” και εκδόθηκαν υπό τον γαλλικό τίτλο “10 Ιnventions”. Εν προκειμένω ο κύκλος παρουσιάζεται στην πρωταρχική, πλήρη μορφή του, όπως πρόκειται να εκδοθεί από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο (Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής- Τμήμα Μουσικών Σπουδών), με την επιστημονική φροντίδα του Γιάννη Σαμπροβαλάκη,στη σειρά “Μνημεία Νεοελληνικής Μουσικής”». «(...) Θα μας ξυπνήσει από το λήθαργο ευθύς αμέσως το χειροκρότημα της οικοδέσποινας:“Δημητράκη, μπράβο!”. Κι ακολουθούν καθυστερημένα, νωθρά στην αρχή, ζωηρότερα έπειτα, τα χειροκροτήματα των άλλων. Ισως και να ξεχάστηκαν, όπως πολλές φορές οι άνθρωποι ξεχνιούνται λίγο πριν ή λίγο αφότου τους πάρει ο ύπνος. Κι αν υποθέσουμε ότι δεν τους άρεσε αυτή η μουσική, που τόνισε τόσο ατονικά τον στίχο, όμως ένα είναι βέβαιο:νιώθουν κι αυτοί, όπως κι εμείς, υποταγμένοι. (...)Αυτός ο γαλανομάτης μόνο με υπνωτιστή μπορεί να συγκριθεί. Κι ακόμα, αισθάνονται πως πρέπει να τιμήσουν και τους δύο:ποιητή και συνθέτη».
Το παραπάνω απόσπασμα από το βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα «Τo show είναι των Ελλήνων» (εκδόσεις Κέδρος). Στην εναρκτήρια νουβέλα με τίτλο «Μια μέρα απ΄ τη ζωή τους» ο συγγραφέας περιγράφει τη συνάντηση Καβάφη- Μητρόπουλου τον Οκτώβριο του 1932 Πού και πότε
Στο πρόγραμμα του ρεσιτάλ που θα δοθεί στην Αίθουσα Δ. Μητρόπουλου του Μεγάρου η μεσόφωνοςΑγγελική Καθαρίουκαι ο πιανίστας Θοδωρής Τζοβανάκηςθα ερμηνεύσουν τις 14 Ιnvenzioni για φωνή και πιάνο του Μητρόπουλου επάνω σε ερωτικά ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη (για πρώτη φορά στην αποκατεστημένη ολοκληρωμένη μορφή τους, βασισμένη στα χειρόγραφα του Μητρόπουλου τα οποία φυλάσσονται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και στην αχρονολόγητη, πρώτη έκδοση του έργου), καθώς και τη Βεατρίκη για σόλο πιάνο του ίδιου συνθέτη.
Θα παρουσιαστούν επίσης τα Εξι Τραγούδια σε ποίηση Τ. Σ. Ελιοτ του Γιάννη Χρήστου, τα οποία, όπως σημειώνει ο Χάρης Ξανθουδάκης, εν προκειμένω θα παρουσιαστούν «στην πιο “εσωστρεφή”- περισσότερο λυρική και λιγότερο δραματική- εκδοχή για φωνή και πιάνο...».
Στη συναυλία συμμετέχει και ο πιανίσταςΝίκος Κυριόσογλου. Το ρεσιτάλ γίνεται στο πλαίσιο του κύκλου «Μουσικές του 20ού και του 21ου αιώνα» που συνδιοργανώνεται με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Αύριο, Τετάρτη, στις 20.30, στην Αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Π. Κόκκαλη). Πληροφορίες- εισιτήρια στο τηλ. 210 7282.333.(ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ)

Δεν υπάρχουν σχόλια: