Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

Editorial "Η κρίση και ο Μπόστ"

ΤΡΙΤΗ 23-3-2010
Το 1960 ο Μποστ, για να σχολιάσει την επικαιρότητα σχεδίασε, εκτός των άλλων και γραμματόσημα με «οδόντας μυτερούς».«Cherchez να φαμ!» (ψάξτε να φάμε!) έγραφε ένα γραμματόσημο «Τουριστικόν», κατά Μποστ, που απεικόνιζε τον αείμνηστο Παναγιώτη Κανελλόπουλο, να ταξιδεύει στην τότε γερμανική πρωτεύουσα Βόννη για να ζητήσει οικονομική βοήθεια. Στο εξωτερικό πλαίσιο του γραμματοσήμου ο καλλιτέχνης είχε γράψει ένα ποίημα-παραίνεση με ανορθόγραφα λογοπαίγνια, στο οποίο ανήκουν οι στίχοι: 
Πήτε μπίτε, μπήτε βγήτε κι εν ανάγκη κσαναμπήτε
Κι αν δεν λάβετε των μάρκων αποκεί μην ξεκολείτε.»

Για να θυμηθούμε, όσοι μεγαλώσαμε με το Μποστ, και να μάθουν όσοι δεν είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν, ήταν ο επινοητής των αντιηρώων «Πειναλέοντος» και «Ανεργίτσας», παιδιών της «μαμάς Ελλάδος» - «HELAS» στο γραμματόσημο του Μποστ- σε μια εποχή που η χώρα ήταν «πανί με πανί» όπως συμβαίνει και σήμερα. Η παράλειψη του δεύτερου «L» στη λατινική ονομασία του όρου «ΕΛΛΑΣ» παραπέμπει στη γαλλική λέξη «helas» που σημαίνει «αλίμονο»!

Πενήντα χρόνια έχουν περάσει από τότε. Στην Ευρώπη έχουν συμβεί κοσμογονικές αλλαγές με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Κατά τα τέλη της δεκαετίας του ΄80, η Γερμανία ενώθηκε και η Βόννη παραχώρησε τη θέση της πρωτεύουσας στο διαιρεμένο Βερολίνο. Το μάρκο καταργήθηκε με τη δημιουργία της ΟΝΕ- σημερινή ευρωζώνη- και τόσο η Γερμανία όσο και η Ελλάδα έχουν κοινό νόμισμα το ευρώ.

Ωστόσο και πάλι η Ελλάδα «δε διαθέτει σάλιο» στα ταμεία, όπως δήλωσαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην Αθήνα και επείγεται να δανειστεί, ενώ η Γερμανία αντιδρά στην παροχή οικονομικής στήριξης, η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ εμμένει στο δόγμα «ούτε σεντ» και ανοίγει το δρόμο για συρρίκνωση της ευρωζώνης, προτείνοντας στο γερμανικό κοινοβούλιο την αποπομπή όσων χωρών, του φτωχού νότου κυρίως, δεν πειθαρχούν στους σκληρούς δημοσιονομικούς όρους που θέτει η ευρωζώνη, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις της Γερμανίας.

Η εκπλήρωση των όρων αυτών είναι δυσβάσταχτη για τις κοινωνίες των χωρών μελών, περισσότερο του νότου, λόγω της χαμηλής ανταγωνιστικότητας και επικαιροποιούν τον «Πειναλέοντα» και την «Ανεργίτσα». Ήδη σε όλες τις χώρες για την έξοδο από την τρέχουσα κρίση, έχουν ληφθεί ιδιαίτερα σκληρά μέτρα που απειλούν την ευτυχία των λαών.

Οι σημερινοί ηγέτες των ισχυρών χωρών της ΕΕ, χάριν της λογιστικής τάξης των αριθμών που απαιτεί το χρηματοπιστωτικό κατεστημένο, φαίνεται ότι απομακρύνονται από το όραμα των μεγάλων προκατόχων τους Ντε Γκολ, Μπραντ, Ντ’ Εστέν, Κολ, Μιτεράν κα, για μια πολιτικά ενωμένη Ευρώπη, στην οποία πιστεύουν ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Α. Σαμαράς.

Για την ευτυχία τόσο του ελληνικού αλλά και όλων των ευρωπαϊκών λαών απαραίτητη προϋπόθεση θεωρούσε και ο διανοούμενος πολιτικός Π. Κανελλόπουλος, ήδη από τη δεκαετία του ’40, μια Ευρώπη «θεμελιωμένη σε ενιαίο, υπερεθνικό πολιτικό καθεστώς, το οποίο θα είναι οργανικά διαρθρωμένο.» (ελεύθερη απόδοση)
Η σημερινή Ευρώπη εξακολουθεί να απέχει μακράν από την πολιτική ένωση. Τα οικονομικά συμφέροντα των χωρών μελών φαίνεται κάποιες φορές να επιβάλουν το νόμο του ισχυρού και η Γερμανίδα καγκελάριος ρίχνει λάδι στη φωτιά των υπερβολικών επικρίσεων του γερμανικού τύπου για την Ελλάδα.

Το ζήτημα λοιπόν της ευτυχίας των λαών σε Ελλάδα και Ευρώπη εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό. Το χρήμα είναι μέσο απόκτησής της, αλλά και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες που έρευσε άφθονο, έστω και εικονικά δια δανειοδοτήσεων, φαίνεται ότι δεν αποτέλεσε ικανή συνθήκη για την ευτυχία.

Αντίθετα, η δεκαετία του ΄60 διδάσκει ότι  η δημιουργία, υλική και πνευματική, η τέχνη, η ποίηση, η διανόηση και ευρύτερα ο πολιτισμός μπορούν να χαρίσουν στους ανθρώπους την ευτυχία έστω και με λιγότερα χρήματα.

Η δημιουργία αυτή όμως απουσιάζει σήμερα από το προσκήνιο ή προβάλλεται σπάνια και σποραδικά. Σπανίζουν βέβαια και οι Μέντορες αλλοτινών εποχών όπως και η ουσιαστική πολιτική στήριξη σαν αυτή της αείμνηστης Μελίνας. Οι όποιες οικονομικές επιχορηγήσεις αναλώνονται συνήθως σε πολιτιστικά events και ξεχασμένα έθιμα όπου Ελληνίδας γης.

Στη Μελίνα Μερκούρη αναφέρθηκε την περασμένη Παρασκευή και η διευθύντρια του Μουσείου Εικαστικών Τεχνών Πούσκιν, Ιρίνα Αντόνοβα κατά τη συνάντησή της στη Μόσχα με τον υπουργό Πολιτισμού κ. Π. Γερουλάνο, ο οποίος επισκέφθηκε τη Ρωσία με σκοπό την τουριστική προβολή της χώρας με το κεντρικό σύνθημα «Kalimera».

Η περασμένη Κυριακή εξ άλλου ήταν αφιερωμένη στην ποίηση αλλά και ημέρα εναντίον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Κοινό παρονομαστή όλων των γεγονότων που προαναφέρθηκαν μάλλον αποτελεί η «Kalimera» που μπορεί να φέρει την ευτυχία.

Για την οικονομική ευημερία της Ελλάδας «βαριά βιομηχανία είναι ο πολιτισμός» όπως είχε πει κάποτε η Μελίνα Μερκούρη. Μάλλον λοιπόν απαιτείται ένας πολιτισμικός «Καλλικράτης» που θα συνενώσει και θα στηρίξει την κατακερματισμένη σήμερα δημιουργία, μεταφέροντας τους πόρους από τις ανούσιες εκδηλώσεις, που προσφέρονται για πολιτικές εμφανίσεις τοπικών παραγόντων, στους πραγματικούς καλλιτέχνες που «αντί πινακίου φακής» κατάφεραν να χαρίσουν την ευτυχία και το χαμόγελο στο λαό κάθε φορά που η πατρίδα ήταν «πανί με πανί» κι ο «Πειναλέων» με την «Ανεργίτσα» αναζητούσαν τρόπους να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: