Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011
Οποιοσδήποτε είναι πιο αδύναμος από μας, πρέπει να είναι αντικείμενο του σεβασμού μας.
Αυτός είναι ένας απλός κανόνας που οφείλουμε να τον μαθαίνουμε από πολύ νωρίς, μαζί με το αλφάβητο, κι από πιο πριν ...ακόμα. Να μας τον κανοναρχούν οι γονείς, οι δάσκαλοι, τα βιβλία, η τηλεόραση, οι πάντες. Το παιδί, ο άρρωστος, ο μειωμένης αντίληψης άνθρωπος, ο φτωχός, ο γέροντας, όλες αυτές οι κατηγορίες πρέπει να είναι αντικείμενο σεβασμού από τους υπόλοιπους. Και φυσικά και τα ζώα, αλλά αυτό είναι άλλο μεγάλο θέμα.
Ο αδύναμος δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, γι αυτό δεν τον πειράζουμε ποτέ. Δεν ασκούμε πάνω του τη δύναμή μας που δεν μπορούμε να την ασκήσουμε σε άλλους ίσους ή δυνατότερούς μας. Δεν τον κοροϊδεύουμε, δεν τον εξευτελίζουμε και δεν τον κακοποιούμε. Αν είμαστε καλοί άνθρωποι, τον βοηθούμε. Αν δεν είμαστε, τον αφήνουμε τουλάχιστον στην ησυχία του. Είναι ένας απλός κανόνας ζωής που παραβιάζεται καθημερινά αμέτρητες φορές στον κόσμο μας.
Στη Γαλλία ήρθε προ καιρού στη δημοσιότητα ένα κρούσμα κακοποίησης ενός γέροντα ογδόντα χρονών. Η σαρανταπεντάχρονη σύζυγός του μαζί με τον εραστή της τον είχαν κλείσει σε μια αποθήκη για ένα χρόνο, με αποτέλεσμα να χάσει την όρασή του που ήταν έτσι κι αλλιώς προβληματική. Τον τιμωρούσαν με διάφορους τρόπους, τον απειλούσαν, τον χτυπούσαν και τον άφηναν νηστικό. Οι γείτονες κάποτε απόρησαν με την εξαφάνισή του, ειδοποίησαν τις αρχές και έτσι βρέθηκε, πριν πεθάνει από την κακοποίηση.
Ευλόγως θα αναρωτηθούμε: Τι την ήθελε τη νέα γυναίκα ο γέρος; Καλά να πάθει τώρα. Αυτός λέει ότι την παντρεύτηκε για να την κάνει κληρονόμο του, επειδή τον φρόντιζε. Κάπως έτσι πρέπει να έκλεισε η συμφωνία. Η γυναίκα έκανε τους υπολογισμούς της, ήταν άπορη, γιατί όχι; σκέφτηκε. Αποκεί και πέρα δεν μπορούμε να ξέρουμε τι έγινε. Αλλά ας υποθέσουμε ότι ο γέροντας ήθελε από τη νόμιμη γυναίκα του κάτι περισσότερο από μια απλή περίθαλψη. Ας υποθέσουμε επίσης ότι ήταν κακός, αναποδιασμένος, ιδιότροπος, ότι μιλούσε άσχημα, ότι είχε παράλογες απαιτήσεις. Αυτό κατά κανένα τρόπο δεν αθωώνει τη σύζυγο.
Οι γέροντες δεν είναι άκακα πλάσματα. Η προχωρημένη ηλικία τους μεταλλάσσει το χαρακτήρα τους, τους κάνει πολλές φορές ανυπόφορους και παράλογους. Γίνονται κουραστικοί, λένε ασυναρτησίες, είναι απαιτητικοί και, το χειρότερο, δεν είναι αξιαγάπητοι: προκαλούν συχνά τη σιχασιά, γιατί τα γεράματα δεν είναι όμορφη κατάσταση.
Κάποτε, στις πατριαρχικές κοινωνίες, όσο πιο ηλικιωμένος ήταν κανείς, τόσο μεγαλύτερο σεβασμό απολάμβανε. Ο λόγος του ήταν νόμος και οι νεότεροι, οι πενηντάρηδες δηλαδή και οι εξηντάρηδες, ήταν υποχρεωμένοι να υπακούσουν. Ήταν μια ακραία κατάσταση φυσικά, αλλά με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος είχε εφεύρει ένα τρικ, ένα τέχνασμα για να μην πετιούνται οι γέροι στην άκρη και να πεθαίνουν ξεχασμένοι από όλους.
Σήμερα που υπάρχει κρατική φροντίδα και οι ηλικιωμένοι έχουν οι περισσότεροι μια σύνταξη, ένας τέτοιος ακραίος σεβασμός είναι περιττός. Εξάλλου η σοφία των γερόντων αμφισβητείται. Με τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές η πείρα τους δείχνει να είναι άχρηστη, δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Έτσι φτάσαμε στην άλλη άκρη: οι γέροντες είναι τώρα ενοχλητικοί, είναι βάρος και δεν μπορούμε να ανεχθούμε την άνοια που κουβαλούν.
Υπάρχει όμως μεγάλη απόσταση από αυτό το σημείο μέχρι το σημείο να τους κακομεταχειριζόμαστε.
Είναι πολύ θλιβερό το θέαμα του πεταμένου, απορριγμένου γέροντα που περιμένει από τους άλλους φροντίδα και αντί γι αυτό δέχεται επιπλήξεις, ύβρεις και τιμωρίες. Πίσω από την απωθητική πολλές φορές εμφάνισή του εξακολουθεί να ζει ένας άνθρωπος που κάποτε ήταν μωρό, μετά παιδί, μετά έφηβος. Υπήρξε νέος, είχε όνειρα, έκανε πράγματα, αγάπησε, έλπισε, δημιούργησε. Έκανε καλό, έκανε κακό στους άλλους, όπως γίνεται πάντα. Τώρα είναι μια ζωή που φεύγει. Πρέπει να τη συνοδέψουμε ως την τελική έξοδο με την αξιοπρέπεια που της αρμόζει.
--Η Καίτη Βαιλάκου είναι φιλόλογος και συγγραφέας.
ketivasilakou.blogspot.com
ekaterini77@gmail.com
ΚΡΑΧΤΗΣ http://kraxtis-gr.blogspot.com/
Γράφει η
Καίτη Βασιλάκου
Καίτη Βασιλάκου
Αυτός είναι ένας απλός κανόνας που οφείλουμε να τον μαθαίνουμε από πολύ νωρίς, μαζί με το αλφάβητο, κι από πιο πριν ...ακόμα. Να μας τον κανοναρχούν οι γονείς, οι δάσκαλοι, τα βιβλία, η τηλεόραση, οι πάντες. Το παιδί, ο άρρωστος, ο μειωμένης αντίληψης άνθρωπος, ο φτωχός, ο γέροντας, όλες αυτές οι κατηγορίες πρέπει να είναι αντικείμενο σεβασμού από τους υπόλοιπους. Και φυσικά και τα ζώα, αλλά αυτό είναι άλλο μεγάλο θέμα.
Ο αδύναμος δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, γι αυτό δεν τον πειράζουμε ποτέ. Δεν ασκούμε πάνω του τη δύναμή μας που δεν μπορούμε να την ασκήσουμε σε άλλους ίσους ή δυνατότερούς μας. Δεν τον κοροϊδεύουμε, δεν τον εξευτελίζουμε και δεν τον κακοποιούμε. Αν είμαστε καλοί άνθρωποι, τον βοηθούμε. Αν δεν είμαστε, τον αφήνουμε τουλάχιστον στην ησυχία του. Είναι ένας απλός κανόνας ζωής που παραβιάζεται καθημερινά αμέτρητες φορές στον κόσμο μας.
Στη Γαλλία ήρθε προ καιρού στη δημοσιότητα ένα κρούσμα κακοποίησης ενός γέροντα ογδόντα χρονών. Η σαρανταπεντάχρονη σύζυγός του μαζί με τον εραστή της τον είχαν κλείσει σε μια αποθήκη για ένα χρόνο, με αποτέλεσμα να χάσει την όρασή του που ήταν έτσι κι αλλιώς προβληματική. Τον τιμωρούσαν με διάφορους τρόπους, τον απειλούσαν, τον χτυπούσαν και τον άφηναν νηστικό. Οι γείτονες κάποτε απόρησαν με την εξαφάνισή του, ειδοποίησαν τις αρχές και έτσι βρέθηκε, πριν πεθάνει από την κακοποίηση.
Ευλόγως θα αναρωτηθούμε: Τι την ήθελε τη νέα γυναίκα ο γέρος; Καλά να πάθει τώρα. Αυτός λέει ότι την παντρεύτηκε για να την κάνει κληρονόμο του, επειδή τον φρόντιζε. Κάπως έτσι πρέπει να έκλεισε η συμφωνία. Η γυναίκα έκανε τους υπολογισμούς της, ήταν άπορη, γιατί όχι; σκέφτηκε. Αποκεί και πέρα δεν μπορούμε να ξέρουμε τι έγινε. Αλλά ας υποθέσουμε ότι ο γέροντας ήθελε από τη νόμιμη γυναίκα του κάτι περισσότερο από μια απλή περίθαλψη. Ας υποθέσουμε επίσης ότι ήταν κακός, αναποδιασμένος, ιδιότροπος, ότι μιλούσε άσχημα, ότι είχε παράλογες απαιτήσεις. Αυτό κατά κανένα τρόπο δεν αθωώνει τη σύζυγο.
Οι γέροντες δεν είναι άκακα πλάσματα. Η προχωρημένη ηλικία τους μεταλλάσσει το χαρακτήρα τους, τους κάνει πολλές φορές ανυπόφορους και παράλογους. Γίνονται κουραστικοί, λένε ασυναρτησίες, είναι απαιτητικοί και, το χειρότερο, δεν είναι αξιαγάπητοι: προκαλούν συχνά τη σιχασιά, γιατί τα γεράματα δεν είναι όμορφη κατάσταση.
Κάποτε, στις πατριαρχικές κοινωνίες, όσο πιο ηλικιωμένος ήταν κανείς, τόσο μεγαλύτερο σεβασμό απολάμβανε. Ο λόγος του ήταν νόμος και οι νεότεροι, οι πενηντάρηδες δηλαδή και οι εξηντάρηδες, ήταν υποχρεωμένοι να υπακούσουν. Ήταν μια ακραία κατάσταση φυσικά, αλλά με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος είχε εφεύρει ένα τρικ, ένα τέχνασμα για να μην πετιούνται οι γέροι στην άκρη και να πεθαίνουν ξεχασμένοι από όλους.
Σήμερα που υπάρχει κρατική φροντίδα και οι ηλικιωμένοι έχουν οι περισσότεροι μια σύνταξη, ένας τέτοιος ακραίος σεβασμός είναι περιττός. Εξάλλου η σοφία των γερόντων αμφισβητείται. Με τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές η πείρα τους δείχνει να είναι άχρηστη, δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Έτσι φτάσαμε στην άλλη άκρη: οι γέροντες είναι τώρα ενοχλητικοί, είναι βάρος και δεν μπορούμε να ανεχθούμε την άνοια που κουβαλούν.
Υπάρχει όμως μεγάλη απόσταση από αυτό το σημείο μέχρι το σημείο να τους κακομεταχειριζόμαστε.
Είναι πολύ θλιβερό το θέαμα του πεταμένου, απορριγμένου γέροντα που περιμένει από τους άλλους φροντίδα και αντί γι αυτό δέχεται επιπλήξεις, ύβρεις και τιμωρίες. Πίσω από την απωθητική πολλές φορές εμφάνισή του εξακολουθεί να ζει ένας άνθρωπος που κάποτε ήταν μωρό, μετά παιδί, μετά έφηβος. Υπήρξε νέος, είχε όνειρα, έκανε πράγματα, αγάπησε, έλπισε, δημιούργησε. Έκανε καλό, έκανε κακό στους άλλους, όπως γίνεται πάντα. Τώρα είναι μια ζωή που φεύγει. Πρέπει να τη συνοδέψουμε ως την τελική έξοδο με την αξιοπρέπεια που της αρμόζει.
--Η Καίτη Βαιλάκου είναι φιλόλογος και συγγραφέας.
ketivasilakou.blogspot.com
ekaterini77@gmail.com
ΚΡΑΧΤΗΣ http://kraxtis-gr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου