Το σύνολο σχεδόν των Ελλήνων – όπως τουλάχιστον δείχνουν επανειλημμένες έρευνες- βλέπει, από πέρσι προπαντός αλλά και νωρίτερα, το μέλλον με απαισιοδοξία, ανησυχία, απογοήτευση. Εννιά στους δέκα... πιστεύουν ότι οικονομικά τα πράγματα γι’ αυτούς και τις οικογένειές τους θα γίνουν χειρότερα. Ο δέκατος προφανώς ανήκει στους «έχοντες και κατέχοντες» ή σε κάποιες ειδικές κατηγορίες πολιτών που έχουν λύσει με διάφορους τρόπους- όχι απαραίτητα νόμιμους και θεμιτούς – τα οικονομικά τους προβλήματα. Η, εν πάσει περιπτώσει, στηρίζεται σε έσοδα που από τη φύση τους δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο απώλειάς τους.
Τι θα μπορούσαμε να πούμε σ’ αυτούς τους αναξιοπαθούντες ανθρώπους, να πούμε και στο εαυτό μας δηλαδή, αφού «όλοι μας στο ίδιο καζάνι βράζουμε»; Δεν είμαστε βλέπεις από τους ισχυρούς ή τους τυχερούς αυτής της ζωής, που εξάλλου είναι πολύ λίγοι. Θάταν απαράδεκτο και συνάμα, ανόητο να υποστηρίξει κανείς ότι ανακάλυψε κάποια θαυματουργική συνταγή που θεραπεύει τα βάσανα και τις στενοχώριες των ανθρώπων.
Θα μπορούσε όμως να φωτίσει κάποιες πλευρές της πραγματικότητας εντονότερα ή να επαναλάβει τις συμβουλές και τις απόψεις σοφών ανθρώπων που ανακάλυψαν κάποιες αλήθειες που επιβεβαιώθηκαν από την εμπειρία και αντέχουν ως τέτοιες στο χρόνο και στις όποιες συνθήκες.
Θα μπορούσε επίσης να καταφύγει στην εξ αποκαλύψεως αλήθεια της Ελληνορθόδοξης πίστης μας.
Η ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ.
Η κοινή λογική μας λέει πως ο κόσμος μας είναι αυτός που είναι. Για τους αισιόδοξους ο καλύτερος δυνατός, για τους απαισιόδοξους ο χειρότερος. Ανεξάρτητα από την οπτική του καθενός μας ο κόσμος είναι αυτός που είναι. Και φυσικά δεν μπορούμε εμείς οι απλοί άνθρωποι να τον αλλάξουμε κατά το δοκούν. Αυτό που η ιστορία μας διδάσκει είναι ότι μπορούμε να τον κάνουμε χειρότερο. Μέχρι και να τον καταστρέψουμε. Η μανία του πλούτου, της εξουσίας και της κακώς ευνοούμενης προόδου, με την βοήθεια και των καταπληκτικών όντως επιτευγμάτων της επιστήμης και της τεχνολογίας, επέφερε τεράστιες καταστροφές και πολύπλευρη μόλυνση του περιβάλλοντος. Με όλες τις γνωστές και απάνθρωπες συνέπειες. Το μόνο που μας μένει είναι να αγωνιστούμε, ο καθένας στο βαθμό και με τον τρόπο που μπορεί, να περιοριστεί, ει δυνατόν μέχρις εκμηδενισμού, η καταστροφή.
Σε ό,τι αφορά στις σχέσεις μας με τους άλλους, με την κοινωνία, την πολιτική, τη ζωή γενικότερα αυτό που μπορούμε πράγματι να αλλάξουμε είναι η σκοπιά από την οποία τους βλέπουμε και τους αντιμετωπίζουμε. Ο Μαχάτμα Γκάντι είχε πει: «αν θέλεις κάτι να αλλάξεις γίνε πρώτα εσύ η αλλαγή που ευαγγελίζεσαι».
Ο ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ο Θεάνθρωπος είπε: «Εν τω κόσμω θλίψιν εξετε, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιωαν. Ιστ΄, 33) Δηλ. «Στον κόσμο αυτό θα γνωρίσετε πολλά βάσανα. Όμως μη χάνετε το θάρρος σας. Εγώ έχω νικήσει (και για σας) τον κόσμο». Μας διδάσκει εδώ ο Κύριος ότι σ’ αυτή τη ζωή θα αντιμετωπίσουμε πολλές δυσκολίες βάσανα, στενοχώριες και δοκιμασίες. Τα έζησε κι ο Ιδιος. Να μην το βάζουμε κάτω και να μάθουμε να ελπίζουμε και να στηριζόμαστε σ’ Αυτόν και στην Αγάπη Του για τους ανθρώπους.
ΟΙ ΣΟΦΟΙ
«Ουδέν κακόν αμιγές καλού». (Δεν υπάρχει κακό που να μην εμπεριέχει μέσα του και κάτι καλό). Είναι μια από τις σοφές ρήσεις των Στωικών Φιλοσόφων (Επίκτητος, Αντισθένης Χρύσιππος, Μάρκος Αυρήλιος κ.α.) Πριν μερικές δεκαετίες στην Αμερική έγινε μόδα (τα συνηθίζουν κάτι τέτοια οι Αμερικανοί) η «μέθοδος της Πολιάνα», όπως την ονόμασαν. Περί τα 10 βιβλία (τα περισσότερα της ίδιας συγγραφέως) έχουν γραφεί για μια κοπελίτσα με το όνομα Πολιάνα που έχασε σε τρυφερή ηλικία τον ιερέα πατέρα της. Αυτός λίγο πριν πεθάνει της έδωσε την εξής συμβουλή: «Σε ότι κακό συναντήσεις στη ζωή σου να ψάχνεις – και σίγουρα θα βρίσκεις – τέσσερα καλά που το συνοδεύουν. Κάνοντάς το θα ζήσεις καλύτερα. Ίσως και ευτυχισμένη». Η Πολιάνα ακολούθησε με ευλάβεια την πατρική συμβουλή και έγινε ένας χρήσιμος στην κοινωνία και ευτυχισμένος άνθρωπος. Κάθε ένα από τα σχετικά βιβλία περιγράφει μια περίοδο της ζωής του και το πώς εφάρμοζε το υπέροχο, θα λέγαμε, αυτό μυστικό…
Στο ίδιο, πνεύμα με τους Στωικούς και τη «μέθοδο Πολιάνα» ο Ουίστον Τσώρτσιλ είπε: «Ο απαισιόδοξος βλέπει δυσκολίες σε κάθε ευκολία. Ο αισιόδοξος βλέπει ευκαιρίες σε κάθε δυσκολία». Αλλά στους Στωικούς και τη διδασκαλία τους αξίζει να επανέλθουμε.
Γιάννης Κορομήλης
Τι θα μπορούσαμε να πούμε σ’ αυτούς τους αναξιοπαθούντες ανθρώπους, να πούμε και στο εαυτό μας δηλαδή, αφού «όλοι μας στο ίδιο καζάνι βράζουμε»; Δεν είμαστε βλέπεις από τους ισχυρούς ή τους τυχερούς αυτής της ζωής, που εξάλλου είναι πολύ λίγοι. Θάταν απαράδεκτο και συνάμα, ανόητο να υποστηρίξει κανείς ότι ανακάλυψε κάποια θαυματουργική συνταγή που θεραπεύει τα βάσανα και τις στενοχώριες των ανθρώπων.
Θα μπορούσε όμως να φωτίσει κάποιες πλευρές της πραγματικότητας εντονότερα ή να επαναλάβει τις συμβουλές και τις απόψεις σοφών ανθρώπων που ανακάλυψαν κάποιες αλήθειες που επιβεβαιώθηκαν από την εμπειρία και αντέχουν ως τέτοιες στο χρόνο και στις όποιες συνθήκες.
Θα μπορούσε επίσης να καταφύγει στην εξ αποκαλύψεως αλήθεια της Ελληνορθόδοξης πίστης μας.
Η ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ.
Η κοινή λογική μας λέει πως ο κόσμος μας είναι αυτός που είναι. Για τους αισιόδοξους ο καλύτερος δυνατός, για τους απαισιόδοξους ο χειρότερος. Ανεξάρτητα από την οπτική του καθενός μας ο κόσμος είναι αυτός που είναι. Και φυσικά δεν μπορούμε εμείς οι απλοί άνθρωποι να τον αλλάξουμε κατά το δοκούν. Αυτό που η ιστορία μας διδάσκει είναι ότι μπορούμε να τον κάνουμε χειρότερο. Μέχρι και να τον καταστρέψουμε. Η μανία του πλούτου, της εξουσίας και της κακώς ευνοούμενης προόδου, με την βοήθεια και των καταπληκτικών όντως επιτευγμάτων της επιστήμης και της τεχνολογίας, επέφερε τεράστιες καταστροφές και πολύπλευρη μόλυνση του περιβάλλοντος. Με όλες τις γνωστές και απάνθρωπες συνέπειες. Το μόνο που μας μένει είναι να αγωνιστούμε, ο καθένας στο βαθμό και με τον τρόπο που μπορεί, να περιοριστεί, ει δυνατόν μέχρις εκμηδενισμού, η καταστροφή.
Σε ό,τι αφορά στις σχέσεις μας με τους άλλους, με την κοινωνία, την πολιτική, τη ζωή γενικότερα αυτό που μπορούμε πράγματι να αλλάξουμε είναι η σκοπιά από την οποία τους βλέπουμε και τους αντιμετωπίζουμε. Ο Μαχάτμα Γκάντι είχε πει: «αν θέλεις κάτι να αλλάξεις γίνε πρώτα εσύ η αλλαγή που ευαγγελίζεσαι».
Ο ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ο Θεάνθρωπος είπε: «Εν τω κόσμω θλίψιν εξετε, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιωαν. Ιστ΄, 33) Δηλ. «Στον κόσμο αυτό θα γνωρίσετε πολλά βάσανα. Όμως μη χάνετε το θάρρος σας. Εγώ έχω νικήσει (και για σας) τον κόσμο». Μας διδάσκει εδώ ο Κύριος ότι σ’ αυτή τη ζωή θα αντιμετωπίσουμε πολλές δυσκολίες βάσανα, στενοχώριες και δοκιμασίες. Τα έζησε κι ο Ιδιος. Να μην το βάζουμε κάτω και να μάθουμε να ελπίζουμε και να στηριζόμαστε σ’ Αυτόν και στην Αγάπη Του για τους ανθρώπους.
ΟΙ ΣΟΦΟΙ
«Ουδέν κακόν αμιγές καλού». (Δεν υπάρχει κακό που να μην εμπεριέχει μέσα του και κάτι καλό). Είναι μια από τις σοφές ρήσεις των Στωικών Φιλοσόφων (Επίκτητος, Αντισθένης Χρύσιππος, Μάρκος Αυρήλιος κ.α.) Πριν μερικές δεκαετίες στην Αμερική έγινε μόδα (τα συνηθίζουν κάτι τέτοια οι Αμερικανοί) η «μέθοδος της Πολιάνα», όπως την ονόμασαν. Περί τα 10 βιβλία (τα περισσότερα της ίδιας συγγραφέως) έχουν γραφεί για μια κοπελίτσα με το όνομα Πολιάνα που έχασε σε τρυφερή ηλικία τον ιερέα πατέρα της. Αυτός λίγο πριν πεθάνει της έδωσε την εξής συμβουλή: «Σε ότι κακό συναντήσεις στη ζωή σου να ψάχνεις – και σίγουρα θα βρίσκεις – τέσσερα καλά που το συνοδεύουν. Κάνοντάς το θα ζήσεις καλύτερα. Ίσως και ευτυχισμένη». Η Πολιάνα ακολούθησε με ευλάβεια την πατρική συμβουλή και έγινε ένας χρήσιμος στην κοινωνία και ευτυχισμένος άνθρωπος. Κάθε ένα από τα σχετικά βιβλία περιγράφει μια περίοδο της ζωής του και το πώς εφάρμοζε το υπέροχο, θα λέγαμε, αυτό μυστικό…
Στο ίδιο, πνεύμα με τους Στωικούς και τη «μέθοδο Πολιάνα» ο Ουίστον Τσώρτσιλ είπε: «Ο απαισιόδοξος βλέπει δυσκολίες σε κάθε ευκολία. Ο αισιόδοξος βλέπει ευκαιρίες σε κάθε δυσκολία». Αλλά στους Στωικούς και τη διδασκαλία τους αξίζει να επανέλθουμε.
Γιάννης Κορομήλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου