Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011
Ύστερα από πρόσκληση του Γεν. Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας κ. Πολύζου προς τους Διοικητές των Ψυχιατρείων της χώρας μας, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2011 ημερίδα με.... θέμα ‘’ Αξιολόγηση και Προοπτικές του Προγράμματος Ψυχαργώς’’ που συνδιοργανώθηκε με τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας.
Κύριος κορμός της ημερίδας, ήταν η αξιολόγηση του Ελληνικού συστήματος Ψυχικής Υγείας, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης που έχει υποστεί την τελευταία δεκαετία από... Άγγλους ειδικούς επιστήμονες.
Το πρόγραμμα Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με την ονομασία « Ψυχαργώς » αποτέλεσε το κύριο μηχανισμό για τον εκσυγχρονισμό ενός πεπαλαιωμένου συστήματος υπηρεσιών υγείας, το οποίο βασιζόταν αποκλειστικά στην ασυλική φροντίδα.
Μάλιστα η κυρία Tracey Power εισηγήτρια στην ημερίδα, παρουσίασε με τα καλύτερα λόγια την περίπτωση του ΨΝΠΟ που σε πολλά σημεία λειτουργεί ως μοντέλο ποιότητας.
Πιο συγκεκριμένα, η αξιολόγηση δομείται γύρω από έξι βασικά θέματα:
- Την οργανωσιακή δομή του συστήματος ψυχικής υγείας
- Τον τύπο και λειτουργία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας
- Τις πολιτικές και τη νομοθεσία που υποστηρίζουν την παροχή φροντίδας ψυχικής υγείας
- Τους μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας
- Το ανθρώπινο δυναμικό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας
- Η αντιμετώπιση των χρηστών από το σύστημα
Για κάθε μία από τις θεματικές αυτές κατηγορίες, η ομάδα αξιολόγησης συγκέντρωσε μια πληθώρα δεδομένων μέσα από: ομάδες συζήτησης [ με επαγγελματίες και χρήστες], συνεντεύξεις [ με υπευθύνους, επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, συλλόγους χρηστών και οικογενειακών χρηστών ], επιτόπιες επισκέψεις.
Πιο συγκεκριμένα το σύστημα ψυχικής υγείας της Ελλάδας.
- Βασίζεται στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που ξεκίνησε το 1984 και πήρε την παρούσα μορφή και κατεύθυνση, το 1999, με την ανάπτυξη του προγράμματος Ψυχαργώς.
Οι κύριοι στόχοι της μεταρρύθμισης ήταν:
- Η αποιδρυματοποίηση των ασθενών
- Το κλείσιμο των ψυχιατρείων
- Η ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών υγείας σε όλη τη χώρα, με στόχο την υποστήριξη της διαδικασίας, αποασυλοποίησης, τη μείωση των εισαγωγών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία και τη προαγωγή της ψυχικής υγείας.
- Η κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση των χρονίων ασθενών.
- Η ανάπτυξη των ικανοτήτων του προσωπικού.
Ο κύριος στόχος κατάργησης των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό. Έξι Ψυχιατρικά Νοσοκομεία έχουν κλείσει, ενώ τα εναπομένοντα 3 προβλέπεται να κλείσουν μέχρι το 2015.
Τα Νοσοκομεία που έχουν κλείσει είναι α] Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Πέτρας Ολύμπου β] Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Χανίων γ] Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κέρκυρας δ] Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Λέρου ε] Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Τρίπολης και στ] Παιδο-ψυχιατρικό Νοσοκομείο Νταού Πεντέλης.
Θετικά σημεία
Η παρούσα κατάσταση του συστήματος ψυχικής υγείας της Ελλάδας παρουσιάζει αρκετά θετικά στοιχεία.
1. Υπάρχει μεγάλος αριθμός και εύρος κοινοτικών υπηρεσιών σε πολλά μέρη της χώρας, που περιλαμβάνουν : Κοινοτικά κέντρα ψυχικής υγείας, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας, κέντρα και νοσοκομεία ημέρας, διαφόρους τύπους στεγαστικών δομών, κέντρα επαγγελματικής αποκατάστασης. Ορισμένες από τις δομές στις οποίες πραγματοποιήθηκε επίσκεψη, διαθέτουν εντυπωσιακές υποδομές, όπως το ΕΠΙΨΥ στην Αθήνα, τα κέντρα Ψυχικής Υγείας των Χανίων, του Ηρακλείου και της Κατερίνης, το εργαστήρι επαγγελματικής αποκατάστασης στην Κατερίνη και το Κέντρο Αντιμετώπισης Χρήσης Ουσιών στο κέντρο της Αθήνας το οποίο υπάγεται στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής.
2. Άξιες λόγου είναι οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε πολλές στεγαστικές δομές καθώς επίσης και η δουλειά που γίνεται για την κοινωνική ενσωμάτωση των ενοίκων με τις οικογένειες και τον ευρύτερο κοινωνικό τους περίγυρο.
3. οι τοπικές κοινωνίες αρχίζουν σταδιακά και αποδέχονται τα άτομα με ψυχικές διαταραχές.
4. Υπάρχουν θετικές αλλαγές ως προς τη στάση του προσωπικού προς τους χρήστες, την υιοθέτηση μιας προσωπο-κεντρικής προσέγγισης στη παροχή φροντίδας και παρατηρήθηκαν περιπτώσεις επίδειξης εξαιρετικών ηγετικών ικανοτήτων.
5. Υπάρχουν ορισμένοι ΚΟΙΣΠΕ που λειτουργούν με τρόπο παρόμοιο με αυτό που σε άλλες χώρες αποκαλείται ‘’προστατευμένη εργασία.’’
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ / ΔΟΜΕΣ ΣΤΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
Υπάρχουν μεγάλες διαβαθμίσεις στην ποιότητα της φροντίδας που παρέχεται από τις στεγαστικές κοινοτικές δομές, οι οποίες διακρίνονται σε 3 κατηγορίες 1. Ξενώνες 2. Οικοτροφεία και 3. Προστατευόμενα διαμερίσματα
Στις περισσότερες δομές που επισκέφθηκε η ομάδα αξιολόγησης, η παροχή φροντίδας ήταν καλής ποιότητας, όπως για παράδειγμα, στην Αθήνα, τα Χανιά, τη Θεσσαλονίκη, την Κατερίνη και την Αλεξανδρούπολη.
ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Η εμπλοκή των χρηστών και η συνηγορία δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, παρόλο που έχει υπάρξει πρόοδος και έχουν δημιουργηθεί κάποιοι σχετικοί οργανισμοί. Οι απόψεις των χρηστών και των οικογενειών των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, όπως αναπτύχθηκαν στην ομάδα συζήτησης, φαίνεται να είναι αρνητικές όσο αφορά την παρούσα κατάσταση, ενώ αντίθετα ΘΕΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΧΡΗΣΤΕΣ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΣΤΗ ΚΑΤΕΡΙΝΗ.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Η συνέχιση και η επίτευξη των στόχων που έθεσε το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα εξαρτώνται από δομικές αλλαγές του συστήματος προκειμένου να δημιουργηθούν βιώσιμες, κοινοτικά προσανατολισμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξαιρετικά κρίσιμο σημείο, στο οποίο πρέπει να δοθεί προσοχή στο τρόπο με τον οποίο οι υπάρχουσες υπηρεσίες θα συνδυαστούν για να δημιουργήσουν αποτελεσματικά δίκτυα.
Το παρόν σύστημα αφορά τουλάχιστον 4 χωριστά/ανεξάρτητα μεταξύ τους υπο-συστήματα υπηρεσιών ψυχικής υγείας, τα οποία είναι: Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Γενικά Νοσοκομεία, οι μη- κερδοσκοπικοί οργανισμοί και ο ιδιωτικός τομέας. Επιπλέον, ξεχωριστά υπο-συστήματα αποτελούν υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται από τις ένοπλες δυνάμεις, τα ασφαλιστικά ταμεία, τις κατά τόπου οργανώσεις και αρχές και την Εκκλησία. Ο ιδιωτικός τομέας έχει ισχυρή παρουσία στη χώρα.
Η ύπαρξη αυτών των χωριστών υπο-συστημάτων ψυχικής υγείας αποτελεί κύρια αιτία για τον κατακερματισμό και την έλλειψη συντονισμού που παρατηρείται μεταξύ των υπηρεσιών.
Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει συγχώνευση/ενσωμάτωση ούτε μεταξύ των υποσυστημάτων, μεταξύ των υπηρεσιών του ιδίου υπο-συστήματος. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΩΣΤΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ, ΟΠΩΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.
Το γενικότερο συμπέρασμα της ημερίδας στην οποία συμμετείχε και ο Διοικητής του ΨΝΠΟ κ. Μανώλης Κοσμαδάκης, είναι ότι ξεκινά πλέον η Γ’ φάση του ‘’ΨΥΧΑΡΓΩΣ’’ όπου προβλέπεται και το τυπικό κλείσιμο του ΨΝΠΟ, η ανάπτυξη του Ψυχιατρικού τομέα στο Γενικό Νοσοκομείο Κατερίνης όπου θα μεταφερθεί η κλινική των οξέων περιστατικών του ΨΝΠΟ σε πρώτη φάση αλλά και το σύνολο των υπηρεσιών και δραστηριοτήτων της Ψυχικής Υγείας που έχει το ΨΝΠΟ με το σύνολο των υπηρετούντων υπαλλήλων.
Συνεπώς η ψυχική υγεία παραμένει ως σύνολο υπηρεσιών δραστηριοτήτων και δομών στη Κατερίνη και συνεχίζει να προσφέρει τις εξειδικευμένες ποιοτικές υπηρεσίες της στους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου