Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011
Η Ελληνική Γεωργία αναζητά θέση επιβίωσης και διατήρησης των ευρωπαϊκών κεκτημένων στο δύσκολο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί από την μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική, την ευρωπαϊκή διεύρυνση και την ...οικονομική κρίση η οποία επηρεάζει καθοριστικά την συζήτηση για τη μεταρρύθμιση και τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2014 – 2020.
Η σημερινή ΚΑΠ είναι μια αντιγραφή αγροτικής πολιτικής που επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί τη δεκαετία του 1990 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και εγκαταλείφθηκε σύντομα (σε μια διετία) διότι είχε καταστροφικά αποτελέσματα στην γεωργική παραγωγή.
Η εφαρμογή της στην Ε.Ε. δεν έφερε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα (μείωση δαπανών, εξάλειψη αποθεμάτων σε γάλα, βούτυρο και μείωση αγροτικού πληθυσμού) γι' αυτό και εγκαταλείπεται. Οδήγησε μάλιστα σε αντίθετα αποτελέσματα, μιας και η Ε.Ε. έγινε εισαγωγική δύναμη σε αγροτικά προϊόντα (π.χ. σιτηρά, κρέας), όπου πριν την ΚΑΠ ήταν καθαρά εξαγωγική.
Στην Ελλάδα, υπήρξαν δομικές καταστροφικές αλλαγές, οι οποίες έφτασαν στο σημείο η χώρα να χάσει την αυτάρκεια της σε βασικά αγροτικά προϊόντα (σιτηρά, ζάχαρη, καπνό) και να εκτιναχθεί το άνοιγμα στο ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων στα έξι δισ. ευρώ το χρόνο. Μάλιστα ο γεωργικός τομέας έχασε 150.000 θέσεις εργασίας.
Ξεκινώντας την διαβούλευση και τη συζήτηση για τη νέα ΚΑΠ, ένας όρος αποτελεί το κλειδί των επερχόμενων αλλαγών. Ο όρος αυτός είναι ο «ενεργός αγρότης». Είναι ο όρος που περιέχεται στο κείμενο προς διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσδιορίζει τους δικαιούχους των κοινοτικών επιδοτήσεων.
Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο αρχικό κείμενο προσανατολισμού για την Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2013 παρουσιάζει τρεις προτάσεις με σκοπό να δοκιμάσει τις αντιδράσεις των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η πρώτη πρόταση προτείνει τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος με ελάχιστες αλλαγές, η δεύτερη προτείνει αναθεώρηση της ΚΑΠ και ειδικότερα σταδιακή κατάργηση των εισοδηματικών ενισχύσεων προς τους αγρότες και η τρίτη πρόταση η οποία –κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – έχει τις περισσότερες ελπίδες να υιοθετηθεί προτείνει να υπάρξει επανασχεδιασμός, ανακατανομή και καλύτερη στόχευση της στήριξης της αγροτικής πολιτικής και η υποστήριξη προς τους αγρότες να βασίζεται τόσο σε οικονομικά κριτήρια όσο και σε περιβαλλοντικά, ενώ θα απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους ενεργούς γεωργούς. Δηλαδή αυτούς που συνεχίζουν να καλλιεργούν και να παράγουν κι όχι αυτούς που έχουν συνταξιοδοτηθεί ή έχουν εγκαταλείψει το αγροτικό επάγγελμα.
Η αναμόρφωση της ΚΑΠ ήταν πάντα ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο και στην σημερινή συγκυρία θα είναι ακόμη δυσκολότερο καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διευρυνθεί με την προσχώρηση νέων κρατών μελών που διαθέτουν σημαντικό γεωργικό τομέα.
Η διαπραγμάτευση θα είναι πλέον πιο περίπλοκη ενώ η οικονομική κρίση στα δημόσια οικονομικά θα οδηγήσει τα κράτη μέλη σε πιο σκληρή στάση αναφορικά με το τι κερδίζουν και τι χάνουν. Οι νέες χώρες που έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση –κύρια της Νοτιανατολικής Ευρώπης – θα διεκδικήσουν μεγαλύτερα κονδύλια από αυτά που μέχρι τώρα παίρνουν κι αν αυτό το επιτύχουν θα είναι σε βάρος των παλιών μελών της Ε.Ε. όπως είναι η Ελλάδα και οι άλλες χώρες του Νότου (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία).
Είναι επίσης βέβαιο ότι θα ασκηθούν δημοσιονομικές πιέσεις στις δαπάνες της ΚΑΠ ενόψει και των περικοπών που θα επέλθουν στον γεωργικό τομέα στο πλαίσιο του νέου επταετούς κοινοτικού προϋπολογισμού.
Η πρόκληση για την Ελληνική Γεωργία, εν όψει της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ μετά το 2013, είναι η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος και η επιβίωση των αγροτικών νοικοκυριών με την αντιμετώπιση των συνεπειών από την οικονομική κρίση, την αυξανόμενη και εντεινόμενη αστάθεια των αγορών, των συνεπειών από τις κλιματικές αλλαγές.
Ο κρίσιμος στόχος είναι με συντεταγμένες όλες μας τις δυνάμεις να διεκδικήσουμε το καλύτερο, να διατηρήσουμε τα κεκτημένα και να εντάξουμε στην διαπραγματευτική μας στρατηγική τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Είναι απαραίτητο, ενόψει των σκληρών διαπραγματεύσεων και πιέσεων, να διαμορφώσουμε στρατηγικές διαπραγμάτευσης με παραδοσιακούς συμμάχους κοινών συμφερόντων όπως οι χώρες του Μεσογειακού Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία), αλλά και άλλες δυνατές συμμαχίες για να εξασφαλίσουμε στο ακέραιο ή τουλάχιστον με τις ελάχιστες απώλειες τις άμεσες ενισχύσεις που εισρέουν στη χώρα μας.
Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται στο επόμενο χρονικό διάστημα να γίνει ανοιχτός διάλογος με τους συνδικαλιστικούς – συνεταιριστικούς φορείς και τις οργανωμένες ομάδες των αγροτών για να διαμορφωθεί η ελληνική πρόταση με επιχειρήματα και τεκμηρίωση, με δείκτες και κριτήρια για μια Κοινή Αγροτική Πολιτική, για μια ευρωπαϊκή γεωργία με ενεργούς αγρότες η οποία:
- Θα εξασφαλίζει την διατροφική ασφάλεια και επάρκεια
- Θα παρέχει ανανεώσιμες πρώτες ύλες
- Θα προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα
- Θα δημιουργεί θέσεις εργασίας διατηρώντας ζωντανό και υγιή τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό συμβάλλοντας στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Η εφαρμογή της στην Ε.Ε. δεν έφερε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα (μείωση δαπανών, εξάλειψη αποθεμάτων σε γάλα, βούτυρο και μείωση αγροτικού πληθυσμού) γι' αυτό και εγκαταλείπεται. Οδήγησε μάλιστα σε αντίθετα αποτελέσματα, μιας και η Ε.Ε. έγινε εισαγωγική δύναμη σε αγροτικά προϊόντα (π.χ. σιτηρά, κρέας), όπου πριν την ΚΑΠ ήταν καθαρά εξαγωγική.
Στην Ελλάδα, υπήρξαν δομικές καταστροφικές αλλαγές, οι οποίες έφτασαν στο σημείο η χώρα να χάσει την αυτάρκεια της σε βασικά αγροτικά προϊόντα (σιτηρά, ζάχαρη, καπνό) και να εκτιναχθεί το άνοιγμα στο ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων στα έξι δισ. ευρώ το χρόνο. Μάλιστα ο γεωργικός τομέας έχασε 150.000 θέσεις εργασίας.
Ξεκινώντας την διαβούλευση και τη συζήτηση για τη νέα ΚΑΠ, ένας όρος αποτελεί το κλειδί των επερχόμενων αλλαγών. Ο όρος αυτός είναι ο «ενεργός αγρότης». Είναι ο όρος που περιέχεται στο κείμενο προς διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσδιορίζει τους δικαιούχους των κοινοτικών επιδοτήσεων.
Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο αρχικό κείμενο προσανατολισμού για την Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2013 παρουσιάζει τρεις προτάσεις με σκοπό να δοκιμάσει τις αντιδράσεις των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η πρώτη πρόταση προτείνει τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος με ελάχιστες αλλαγές, η δεύτερη προτείνει αναθεώρηση της ΚΑΠ και ειδικότερα σταδιακή κατάργηση των εισοδηματικών ενισχύσεων προς τους αγρότες και η τρίτη πρόταση η οποία –κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – έχει τις περισσότερες ελπίδες να υιοθετηθεί προτείνει να υπάρξει επανασχεδιασμός, ανακατανομή και καλύτερη στόχευση της στήριξης της αγροτικής πολιτικής και η υποστήριξη προς τους αγρότες να βασίζεται τόσο σε οικονομικά κριτήρια όσο και σε περιβαλλοντικά, ενώ θα απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους ενεργούς γεωργούς. Δηλαδή αυτούς που συνεχίζουν να καλλιεργούν και να παράγουν κι όχι αυτούς που έχουν συνταξιοδοτηθεί ή έχουν εγκαταλείψει το αγροτικό επάγγελμα.
Η αναμόρφωση της ΚΑΠ ήταν πάντα ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο και στην σημερινή συγκυρία θα είναι ακόμη δυσκολότερο καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διευρυνθεί με την προσχώρηση νέων κρατών μελών που διαθέτουν σημαντικό γεωργικό τομέα.
Η διαπραγμάτευση θα είναι πλέον πιο περίπλοκη ενώ η οικονομική κρίση στα δημόσια οικονομικά θα οδηγήσει τα κράτη μέλη σε πιο σκληρή στάση αναφορικά με το τι κερδίζουν και τι χάνουν. Οι νέες χώρες που έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση –κύρια της Νοτιανατολικής Ευρώπης – θα διεκδικήσουν μεγαλύτερα κονδύλια από αυτά που μέχρι τώρα παίρνουν κι αν αυτό το επιτύχουν θα είναι σε βάρος των παλιών μελών της Ε.Ε. όπως είναι η Ελλάδα και οι άλλες χώρες του Νότου (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία).
Είναι επίσης βέβαιο ότι θα ασκηθούν δημοσιονομικές πιέσεις στις δαπάνες της ΚΑΠ ενόψει και των περικοπών που θα επέλθουν στον γεωργικό τομέα στο πλαίσιο του νέου επταετούς κοινοτικού προϋπολογισμού.
Η πρόκληση για την Ελληνική Γεωργία, εν όψει της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ μετά το 2013, είναι η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος και η επιβίωση των αγροτικών νοικοκυριών με την αντιμετώπιση των συνεπειών από την οικονομική κρίση, την αυξανόμενη και εντεινόμενη αστάθεια των αγορών, των συνεπειών από τις κλιματικές αλλαγές.
Ο κρίσιμος στόχος είναι με συντεταγμένες όλες μας τις δυνάμεις να διεκδικήσουμε το καλύτερο, να διατηρήσουμε τα κεκτημένα και να εντάξουμε στην διαπραγματευτική μας στρατηγική τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Είναι απαραίτητο, ενόψει των σκληρών διαπραγματεύσεων και πιέσεων, να διαμορφώσουμε στρατηγικές διαπραγμάτευσης με παραδοσιακούς συμμάχους κοινών συμφερόντων όπως οι χώρες του Μεσογειακού Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία), αλλά και άλλες δυνατές συμμαχίες για να εξασφαλίσουμε στο ακέραιο ή τουλάχιστον με τις ελάχιστες απώλειες τις άμεσες ενισχύσεις που εισρέουν στη χώρα μας.
Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται στο επόμενο χρονικό διάστημα να γίνει ανοιχτός διάλογος με τους συνδικαλιστικούς – συνεταιριστικούς φορείς και τις οργανωμένες ομάδες των αγροτών για να διαμορφωθεί η ελληνική πρόταση με επιχειρήματα και τεκμηρίωση, με δείκτες και κριτήρια για μια Κοινή Αγροτική Πολιτική, για μια ευρωπαϊκή γεωργία με ενεργούς αγρότες η οποία:
- Θα εξασφαλίζει την διατροφική ασφάλεια και επάρκεια
- Θα παρέχει ανανεώσιμες πρώτες ύλες
- Θα προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα
- Θα δημιουργεί θέσεις εργασίας διατηρώντας ζωντανό και υγιή τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό συμβάλλοντας στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου