Οι αρθρογράφοι της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ » σχολιάζουν τα εκλογικά αποτελέσματα - ΑΚΟΥΣΤΕ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΗΧΗΤΙΚΑ

 

Δευτέρα 7 Μαίου 2012

Νίκος Κωνσταντάρας: Το πολιτικό σύστημα κατακερματίζεται

Με τις εκλογές αυτές οι Έλληνες θέλησαν να...

πάνε πίσω σε μια καλύτερη εποχή, τότε που δεν χρωστούσαν και δεν τους κυνηγούσαν όλοι να πληρώσουν και δεν μας στριμώχνανε με μνημόνια κτλ. Κάνοντας αυτή την επιλογή όμως διαλύσαμε το δικομματικό σύστημα που είχαμε τόσα χρόνια και ανοίξαμε το δρόμο για νέες εξελίξεις: στην πολιτική, στην οικονομία, στην κοινωνία, παντού.

Βρισκόμαστε τώρα σε μία χώρα που ψάχνει το κέντρο της, ψάχνει νέα πολιτική ισορροπία, και θα ψάχνει για αρκετό καιρό καθώς δεν φαίνεται πολύ πιθανό να κάνει κυβέρνηση συνεργασίας ούτε το ένα μέτωπο, ούτε το άλλο. Και θα πρέπει να δούμε πως θα τα βγάλουμε πέρα και με τους δανειστές μας, γιατί μπορεί να ήταν ωραίος ο μικρός κόσμος που φτιάξαμε πριν τις εκλογές όπου δεν υπήρχαν ξένοι και δεν υπήρχαν προβλήματα με τους ξένους, αλλά από εδώ και πέρα θα είναι άμεσα και επιτακτικά τα προβλήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε μαζί τους.

Υπάρχει και ένα δεύτερο πρόβλημα, που είναι η Χρυσή Αυγή, που μπήκε στη Βουλή και όπως είδαμε με άγριες διαθέσεις λέγοντας πως θα συνεχίσει τη μάχη και εντός και εκτός Βουλής.

Έχουμε ένα πολιτικό σύστημα που κατακερματίζεται, έχουμε και μια κοινωνία που αρχίζει και δυναμώνει τα άκρα της και αν δεν δημιουργηθεί γρήγορα ένα κέντρο, μια αίσθηση του ποιοι είμαστε και τι θέλουμε και ξέρουμε τι είναι το καλό και τι δεν είναι, θα βρεθούμε με πολλά άκρα να μάχονται μεταξύ τους και αυτό είναι ολέθριο. Είμαστε ήδη σε πολύ βαθιά τρύπα και με αυτά που γίνονται φαίνεται να σκάβουμε ακόμα βαθύτερα και όχι να βγαίνουμε.

Πάσχος Μανδραβέλης: Ο δικομματισμός ηττήθηκε

Όλοι αυτοί που μιλούσαν για το τέλος της μεταπολίτευσης δικαιώθηκαν, ο δικομματισμός ηττήθηκε. Το ερώτημα είναι, βέβαια, με ποιους όρους ηττήθηκε: με όρους ιδεολογικούς ή ηττήθηκε γιατί δεν μπορεί να παρέχει το πελατειακό κράτος που μπορούσε να παρέχει στο παρελθόν όταν είχε τα λεφτά.

Ηττήθηκε η μεταπολίτευση και με μια άλλη μορφή. Το σύνθημα του '74 ήταν «δεν θα περάσει ο φασισμός», αλλά βλέπουμε ότι οι πιο ακραίοι δεξιοί, οι ναζιστές μπαίνουν στη Βουλή. Αυτή είναι μια ακόμα ήττα της μεταπολίτευσης. Νομίζω ότι η χώρα βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο αυτή τη στιγμή, ψάχνεται, η οικονομική κρίση είναι ένα πράγμα εντελώς καινούριο, δοκιμάζει τα πάντα και ελπίζω να έχουμε χρόνο από το εξωτερικό να τα δοκιμάσουμε και να καταλήξουμε κάπου.

Το ζήτημα είναι ότι αυτή η Βουλή και τα ποσοστά όπως διαμορφώθηκαν δεν δίνουν κατεύθυνση προς τη χώρα, ούτε προς την ευρωπαϊκή κατεύθυνση, ούτε προς την αντίθετη που λέει έξω από το μνημόνιο ή έξω από την Ευρώπη. Υπάρχει μια πλήρης σύγχυση.

Νίκος Ξυδάκης: Αργή αλλαγή στην Ευρώπη, ταχύτατη στην Ελλάδα

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου αποτύπωσαν στον πολιτικό χάρτη ένα κερματισμένο πολιτικό σώμα, το οποίο σπαρταράει δύο χρόνια τώρα, χτυπημένο από την ανεργία και τη σφοδρή απομείωση του εισοδήματος και την αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους. Η απλή αριθμητική των εκλογών θα μπορούσε να είναι ότι σε μία χώρα την οποία υπάρχουν επισήμως καταγεγραμμένοι 1.100.00 άνεργοι, αυτοί πόσες ψήφους επηρεάζουν στο εκλογικό σώμα; Νομίζω ότι 2-3.000.000 ψήφοι προέρχονται από ένα κοινωνικό σώμα το οποίο είναι απεγνωσμένο ή στα όρια της απόγνωσης και έτσι μπορούμε να κατανοήσουμε τη διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη. Είναι λοιπόν μία ψήφος ενός κοινωνικού σώματος σε σπασμό, που ψάχνει έναν τρόπο να εκφραστεί και να γλιτώσει ότι μπορεί. Αυτό που είδαμε επίσης είναι ότι σύμφωνα με τις θέσεις των κομμάτων που καταγράφονται στα εκλογικά αποτελέσματα και επιβραβεύθηκαν από τους πολίτες, είναι η παραμονή εντός Ευρώπης αλλά όχι με όρους αφανισμού. Οι μόνες καθαρά αντιευρωπαϊκές δυνάμεις είναι οι νεοναζί και εν μέρει το ΚΚΕ, το οποίο είναι το πιο ιδιότυπο σταλινικό απολίθωμα στον αριστερό χάρτη της Ευρώπης. Τα μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα, κυρίως το Βερολίνο, το Παρίσι και η Φρανκφούρτη της ΕΚΤ, θα πρέπει να καταλάβουν ότι η αφόρητη πίεση, στην οποία επέβαλλαν στην «αιματηρή και οκνηρή» Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα τη συντριβή των αστικών κομμάτων, την ανάδυση ακραίων τάσεων και την ολομέτωπη αντίθεση του ελληνικού λαού σε αυτήν την περίοδο παρατεταμένης σκληρής λιτότητας χωρίς καμία προοπτική άμεσης διεξόδου.

Αυτό που απομένει στις ελληνικές πολιτικές δυνάμεις και τις ελληνικές πνευματικές ελίτ είναι να συντάξουν άμεσα το δικό τους σχέδιο εθνικής σωτηρίας και ανάταξης της χώρας, χωρίς να υποκύπτουν άκριτα στα «έτοιμα πατρόν» που επεβλήθησαν και τα οποία οδηγούν τη χώρα σε οικονομικό και κοινωνικό αφανισμό.

Είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα προς την Ευρώπη, προς τον ευρωπαϊκό πολιτικό κόσμο και τους ευρωπαϊκούς λαούς, οι οποίοι φαίνεται τους τελευταίους μήνες να αναδιατάσσονται, ν' ανησυχούν και να βρίσκονται σε σημαντικές πολιτικές εξελίξεις. Αρχίζοντας από τη Γαλλία η οποία δεν είναι σε τροχιά ύφεσης και βαθιάς κρίσης και συνεχίζοντας με την Ιταλία και την Ισπανία οι οποίες μπορεί να μην είναι στο μνημόνιο, αλλά δοκιμάζονται ήδη από την τρομερή ασυμμετρία της ευρωζώνης, την άρρωστη αρχιτεκτονική του ευρώ και κυρίως την φονταμελιστική εμμονή των ευρωπαϊκών ηγεσιών -νομίζω όμως ότι αυτό κάπως αλλάζει- σε μια μονόπλευρή αντιμετώπιση της κρίσης μόνο με δημοσιονομική πειθαρχία και χωρίς καμία πρόνοια για ανάπτυξη που θα καταπολεμούσε την ύφεση, την ανεργία και τον πόνο που προκαλείται στους λαούς.

Νομίζω ότι έχουμε μια αργή αλλαγή στην Ευρώπη και μια ταχύτατη, σφοδρή, με πολλούς πόνους στην Ελλάδα.

Άγγελος Στάγκος: Δυσδιάκριτες οι λύσεις

Μπορούν να βγουν αποτελέσματα από το σημερινό αποτέλεσμα, είναι διακριτά τα συμπεράσματα: τιμωρήθηκαν ή καταψηφίστηκαν τα δύο κόμματα εξουσίας, βγήκε νικητής ο ΣΥΡΙΖΑ, προέκυψαν άλλα κόμματα -τα περισσότερα «αντιμνημονιακά» και επίσης καταδικάστηκε ή έμεινε στα ίδια ποσοστά το μοναδικό κόμμα που διακύρητε ότι η χώρα πρέπει οπωσδήποτε να βγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εννοώ το ΚΚΕ.

Από κει και πέρα όμως, νομίζω ότι οι λύσεις που υπάρχουν με το δεδομένο πολιτικό σκηνικό είναι δυσδιάκριτες. Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να δω, ρεαλιστικά, ποιες μπορεί να είναι αυτές οι λύσεις και αν τυχόν βρεθεί κάποια πόσο βιώσιμη θα είναι, γιατί τα ποσοστά που πήραν τα κόμματα κάνουν πολύ δύσκολη την εύρεση λύσης. Άρα, αυτό που απομένει να δούμε είναι τι θα γίνει τις επόμενες μέρες. Ήδη έχουμε διαπιστώσει από τις δηλώσεις των αρχηγών μια προθυμία συνεργασίας δύο-τριών ή τεσσάρων κομμάτων που μπορούν να δημιουργήσουν μια πλειοψηφία στη Βουλή, αλλά απομένει να δούμε τι θα γίνει.

Το δικό μου συμπέρασμα είναι ο λαός προσπάθησε να επιβάλλει μια πραγματικότητα, η οποία δεν ξέρω κατά πόσο είναι ρεαλιστική, διότι αυτή η πραγματικότητα για να ισχύσει θα πρέπει να το επιθυμούν και οι άλλοι. Και οι άλλοι είναι οι γνωστοί δανειστές μας. Δεν θυμάμαι εγώ τουλάχιστον άλλη εκλογική αναμέτρηση που δημιούργησε ένα τόσο θολό τοπίο στο παρελθόν και δεν ξέρω τι θα βγει από αυτό. Είμαι, πραγματικά, και ανήσυχος και θα μπορούσα να πω και αν όχι απαισιόδοξος, πολύ προβληματισμένος.

Γιώργος Μαντέλας: Το κρίσιμο ερώτημα

Ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό φέρνει το αποψινό εκλογικό αποτέλεσμα. Η «επόμενη ώρα» έφερε ήδη τη διατύπωση δύο συγκεκριμένων προτάσεων, μια από τη ΝΔ και τον κ. Αντώνη Σαμαρά και μια από το ΠΑΣΟΚ και τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο. Κοινή τους συνισταμένη, η συνεργασία των κομμάτων με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και μάλιστα, στη περίπτωση του κ. Σαμαρά, στη βάση της συμφωνίας τους για αλλαγές στο Μνημόνιο. Το πρόβλημα ωστόσο έγκειται στο γεγονός ότι τόσο η μια όσο και η άλλη πρόταση δεν φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση από τα υπόλοιπα κόμματα. Με τη Δημοκρατική Αριστερά να υιοθετεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό αλλά να ζητά απαγκίστρωση από το Μνημόνιο. Ο κ. Σαμαράς, αύριο, θα πάρει την εντολή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και θα διερευνήσει τις πιθανότητες σχηματισμού κυβέρνησης. Υπ αυτούς τους όρους, όμως, δείχνουν να είναι ελάχιστες. Ούτως ή άλλως, ακόμα και αν η ΔΗΜΑΡ δήλωνε «ναι» στην πρόσκληση - πρόσκληση, το συνολικό ποσοστό των τριών δεν θα ξεπερνούσε την καλύτερη των περιπτώσεων το 41% (το πολύ) 42%. Τέταρτος στην «παρέα», μέχρι αυτή την ώρα, δεν φαίνεται να υπάρχει. Κι εύλογα τίθεται το ερώτημα: με αυτό το ποσοστό κι αυτό το κλίμα που διαμορφώνεται μετεκλογικά, ακόμα και αν εξασφαλίζεται κοινοβουλευτική πλειοψηφία, μπορεί μια κυβέρνηση να σταθεί; Και για πόσο καιρό;

Μιχάλης Κατσίγερας: Σε βάθος χρόνου η ευρωπαϊκή σημασία του αποτελέσματος

Σε ότι αφορά στην Ελλάδα, τη χώρα μας, ελπίζω ότι από αυτή τη δοκιμασία θα τα καταφέρει να σχηματίσει μια κυβέρνηση ενότητας, η οποία κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να αγνοήσει τις επιθυμίες και τη θέληση του συνόλου του εκλογικού σώματος όπως αυτό αποτυπώθηκε στα εκλογικά αποτελέσματα.

Σε ότι αφορά στην ευρύτερη ευρωπαϊκή σημασία της δεν θα πρέπει να βιαστούμε να την μετρήσουμε, γιατί η Ελλάδα είναι ένα πολύ μικρό μέγεθος. Θα πρέπει να περιμένουμε σε βάθος χρόνου, μαζί με την εξέλιξη στη Γαλλία και την πολύ σημαντική νίκη του Φρανσουά Ολάντ, να δούμε πως θα πολιτευτεί ο Ολάντ και τι επιπτώσεις θα έχουν οι πολιτικές λιτότητας σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, κάποιες από τις οποίες έχουν εκλογές πιθανόν μέσα στο χρόνο αυτό ή τον επόμενο. Εκεί θα πρέπει, λοιπόν, να δούμε αν αυτό που συνέβη σήμερα στην Ελλάδα είναι ένα μικρό ξεκίνημα για κάποια χαλαρότερη πολιτική στην Ευρωζώνη.

Έλλη Τριανταφύλλου: Αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών

Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν η απόλυτη ανατροπή των δεδομένων της μεταπολίτευσης, ήταν ουσιαστικά μια συντριβή για το δικομματισμό και για το καθένα από τα δύο μεγάλα κόμματα, διότι και η Νέα Δημοκρατία παρότι πήρε την πρωτιά είναι πολύ μακριά από τα ποσοστά της -από το σημείο που η ίδια είχε θέσει τον πήχη.

Άρα έχουμε μια απόλυτη ανατροπή, έχουμε νέα δεδομένα, αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών και στο χώρο της κεντροαριστεράς και στο χώρο της κεντροδεξιάς, έχουμε την ανάδειξη ακραίων πόλων για πρώτη φορά στη χώρα μας. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που σε σημαντικό βαθμό προσδιορίζει τις αποψινές εξελίξεις και σίγουρα δυσχεραίνει πλέον τους χειρισμούς των αρχηγών των δύο πάλαι ποτέ κομμάτων εξουσίας, οι οποίοι θα κληθούν να πάρουν και τις διερευνητικές εντολές, αλλά και για τα κόμματα της αριστεράς είναι δύσκολη η κατάσταση, με το ζήτημα της κυβερνησιμότητας που έχει βάλει ο κ. Τσίπρας.

Απ' ότι καταλαβαίνω αυτή τη στιγμή κανένας δεν θέλει να πάρει την ευθύνη του να οδηγηθούμε σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση -με ότι αυτό θα σημάνει και για τα οικονομικά της χώρας και για τη θέση μας έναντι των δανειστών, και από την άλλη πλευρά καταλαβαίνω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολοι οι συσχετισμοί για να μπορέσουν να καταλήξουν σε μια κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» όπως την αποκάλεσε ο κ. Βενιζέλος ή «εθνικής σωτηρίας» όπως την αποκάλεσε ο κ. Σαμαράς.

Το βέβαιο είναι ότι τα ποσοστά που βγάζει η κάλπη δεν αφήνουν τα περιθώρια να αναπαραχθεί η προεκλογική ρητορική κανενός από τα πάλαι ποτέ μεγάλα κόμματα.

Κωστας Λεονταριδης: Επιθανάτιος ρόγχος της μεταπολιτευτικής πολιτείας

Περιγράφω μια συγκλονιστική προεκλογική φωτογραφία, περιεκτική σε βαθμό θλίψεως, για όσους δεν την πρόσεξαν, υπενθυμίζοντας τη σκηνή για όσους είτε λόγω ψυχραιμίας είτε βαριάς σκοτούρας την προσπέρασαν αναξιολόγητη.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, μια εβδομάδα πριν ανοίξουν οι κάλπες, περπατώντας σε απόσταση αναπνοής από το ενθουσιώδες πλήθος οπαδών του. Ένας ηλικιωμένος, εμφανώς σε κατάσταση κομματικής έκστασης, έχοντας σφίξει τη δεξιά χείρα του κ. Βενιζέλου, τη φέρνει στα χείλη του και την ασπάζεται με πάθος, με ξέχειλη αφοσίωση και μια αφοπλιστική δημόσια εκδήλωση πίστης στον αρχηγό. Οι συνοδοί του κ. Βενιζέλου πράττουν με επαγγελματισμό και διακριτικότητα το καθήκον τους μη επιτρέποντας στον ανώνυμο ΠΑΣΟΚο να αναβαθμίσει τη διαχυτικότητά του.

Ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος, χαμογελά με κατανόηση, ανάγλυφη ευγένεια και πολιτικό προεκλογικό επαγγελματισμό στο υγρό χειροφίλημα. Παρακάμπτει τη διαλεκτική ευφυΐα του, επωμίζεται στα μάτια του οπαδού, ακούσια για δευτερόλεπτα, ρόλο παλαιοχωρίτη σεβάσμιου παπά, εγκυκλοπαιδιστή δάσκαλου δεκαετίας του '50, ισχυρού, αποτελεσματικού, κομματάρχη παρελθόντων ετών.

Καμία ιστορία δεν θα διυλίσει το βαθμό αμηχανίας του κ. Βενιζέλου, την ποιότητα και την αγαθότητα των κινήτρων του ασπρομάλλη ψηφοφόρου. Ίσως ο ιστορικός του αύριο ερμηνεύσει το απαθανατισθέν σύμπτωμα ως επιθανάτιο ρόγχο της μεταπολιτευτικής ελληνικής πολιτείας.