Παρασκήνιο με την εμπλοκή της Συμμαχίας

..

Παρασκήνιο με την εμπλοκή της Συμμαχίας

ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ

Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ θα σταματήσει τις ανεξέλεγκτες ροές προσφύγων.

Προπομπό αλλαγών στην ευρύτερη περιοχή αποτελεί, σύμφωνα με κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές, η εμπλοκή της Συμμαχίας στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο Αιγαίο. Στο γενικότερο στρατηγικό πλαίσιο η ελληνική κυβέρνηση θα στηρίξει τη Συμμαχία, ωστόσο έμπειροι διπλωμάτες και στρατιωτικοί στην Αθήνα προετοιμάζονται για έναν διπλωματικό πόλεμο εν όψει χάραξης του λεπτομερούς σχεδίου δράσης στο Αιγαίο, καθώς η Τουρκία αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της.

Στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης, την περασμένη Πέμπτη, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε να συνυπογράψει την πρόταση για εμπλοκή του ΝΑΤΟ ώστε να εμφανιστεί και ως ελληνική πρωτοβουλία, προκειμένου να μη φανεί ότι η Αθήνα «σύρεται» από τις εξελίξεις.

Η κυβέρνηση δεν γνώριζε από πριν το περιεχόμενο της γερμανικής πρωτοβουλίας. Παρά τις έμμεσες παροτρύνσεις του Βερολίνου το τελευταίο διάστημα, για την πραγματοποίηση της τριμερούς συνάντησης Ελλάδας-Γερμανίας-Τουρκίας, η Αθήνα δεν ανταποκρινόταν, γιατί θεωρούσε ότι η όποια συμφωνία των τριών χωρών δεν θα ήταν θεσμικά αποδεκτή και τελικά θα έπεφτε όλο το βάρος και η πίεση πάνω της. Η απόρριψη παράλληλα των κοινών περιπολιών Ελλάδας-Τουρκίας, είχε προκαλέσει αντιδράσεις και έτσι η γερμανική κυβέρνηση αναζητούσε μια άλλη λύση.

Η απόφαση

Το Βερολίνο, σύμφωνα με έγκυρη διπλωματική πηγή, ιδιαίτερα ανήσυχο για τις επιπτώσεις του προσφυγικού στη δημοτικότητα της κ. Μέρκελ, αποφάσισε να κινηθεί προς το ΝΑΤΟ με στόχο, όχι απλά να φυλάσσονται στο εξής καλύτερα τα ευρωπαϊκά σύνορα, αλλά για να διεθνοποιηθεί ακόμη περισσότερο το πρόβλημα, ώστε να προκαλέσει στη συνέχεια την εμπλοκή των ΗΠΑ.

Επόμενος στόχος του Βερολίνου και της Αγκυρας, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα είναι μια πρόσκληση προς το ΝΑΤΟ να φυλάσσει και τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, με απώτερο στόχο η Τουρκία να εμποδίσει, με τη συνδρομή της Συμμαχίας, τη δημιουργία νέας κρατικής οντότητας των Κούρδων στη Συρία, αυτή τη φορά, μετά το Βόρειο Ιράκ.

Ο πρωθυπουργός πληροφορήθηκε στην Τεχεράνη, όπου βρισκόταν για επίσκεψη, το γερμανικό σχέδιο, όπως το ανακοίνωσε η κ. Μέρκελ στην Αγκυρα. Η πίεση του προγράμματός του όμως, δεν επέτρεψε την άμεση μελέτη του. Μετά την επιστροφή στην Αθήνα και ενώ η γερμανοτουρκική πρωτοβουλία είχε πάρει διαστάσεις στον ευρωπαϊκό Τύπο, η Αθήνα αναγκάστηκε να τοποθετηθεί με τη δήλωση της κυβερνητικού εκπροσώπου υπέρ της εμπλοκής του ΝΑΤΟ, αλλά προς την πλευρά της Τουρκίας και όχι εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο πρωθυπουργός κατά την επικοινωνία του με την καγκελάριο.

Η δήλωση αυτή σύμφωνα με πολύ καλά ενημερωμένες διπλωματικές πηγές προκάλεσε «ανάφλεξη» στο Βερολίνο, γιατί αν η Αθήνα επέμενε στη θέση της αυτή, θα τιναζόταν στον αέρα η συμμετοχή του ΝΑΤΟ στις επιχειρήσεις ανάσχεσης των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο. Την ελληνική θέση απέρριψε άμεσα και η Αγκυρα. Στις συνεδριάσεις των Μονίμων Αντιπροσώπων αλλά και στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ την Πέμπτη, ασκήθηκαν συντονισμένες πιέσεις προς τον κ. Πάνο Καμμένο να μην υπάρξουν οριοθετημένες ζώνες στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, καθώς κάτι τέτοιο θα ακύρωνε στην πράξη την όποια προσφορά της Συμμαχίας, ακόμη και σε επίπεδο συμβολισμών. Τελικά, η ελληνική κυβέρνηση δεν επέμεινε, ωστόσο τόσο στην Αθήνα όσο και σε διπλωματικές αποστολές άλλων χωρών έχουν εγερθεί ερωτήματα ως προς την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης του ΝΑΤΟ. Σημειώνεται ότι ενώ η ναυτική δύναμη θα αναπτυχθεί άμεσα, το ακριβές επιχειρησιακό σχέδιο θα εκπονηθεί έπειτα από αρκετές ημέρες, ίσως εβδομάδες.

Οι αναλύσεις

Οι δηλώσεις του υπουργού Αμυνας σχετικά με τα δικαιώματα της Ελλάδας για την έρευνα και διάσωση, υπογραμμίζουν την ανησυχία της Αθήνας για το τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα στο Αιγαίο. Το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με διπλωμάτη, άριστο γνώστη των κανόνων της Συμμαχίας, δεν πρόκειται να εμπλακεί στις ελληνοτουρκικές διενέξεις, αλλά ούτε είναι ευπρόσδεκτη κάθε μορφής ένταση στο Αιγαίο. Αναλύοντας τις εξελίξεις, η ίδια πηγή τόνιζε ότι η εμπλοκή του ΝΑΤΟ θα είναι κυρίως αποτρεπτική, δηλαδή με την παρουσία του και μόνο θα επιδιώξει να αποθαρρύνει τις ροές μεταναστών και προσφύγων στο Αιγαίο. Πάντως, διπλωματικές πηγές διαβλέπουν και ένα θετικό σενάριο στις εξελίξεις, σημειώνοντας ότι με την παρουσία του ΝΑΤΟ θα «αφυδατωθούν» οι επιθέσεις κατά της Ελλάδας για τη φύλαξη των συνόρων.

Υψηλόβαθμοι διπλωματικοί παράγοντες σε Αθήνα και Βρυξέλλες σημείωναν, ωστόσο, ότι η εμπλοκή του ΝΑΤΟ αποφασίστηκε υπό την πίεση της πολιτικής κατάστασης στη Γερμανία και τηρούν έντονα επιφυλακτική στάση. Επιμένουν ότι η «κρίση πανικού» της Τουρκίας λόγω της έξαρσης του κουρδικού την οδηγεί σε όξυνση της κατάστασης στο Αιγαίο και εκτιμούν ότι την επόμενη περίοδο, παρά την παρουσία του ΝΑΤΟ, δεν θα ατονήσει η αναθεωρητική πολιτική της Αγκυρας στο Αιγαίο.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ