Το κυπριακό «κούρεμα» σπάζει τις καταθέσεις Τα 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης είναι αρκετά για το εγχώριο σύστημα, εκτιμά η ΤτΕ

Δευτέρα 01 Απριλίου 2013

Αρκετοί έσπευσαν να «σπάσουν» τις καταθέσεις τους κάτω από το όριο προστασίας των 100.000 ευρώ, προσθέτοντας δικαιούχους στους λογαριασμούς τους

Χωρίς προβλήματα κύλησε η.... πρώτη εβδομάδα στα καταστήματα των ελληνικών τραπεζών μετά τις οριστικές αποφάσεις για το «κούρεμα» των καταθέσεων στην Κύπρο και την εξαγορά των τριών κυπριακών πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα από την Τράπεζα Πειραιώς. Παρ' όλα αυτά, η απόφαση του Eurogroup επανέφερε έπειτα από ένα οκτάμηνο διάλειμμα σε κατάσταση εγρήγορσης τους καταθέτες. Τα μηνύματα από το δίκτυο των καταστημάτων προς τις διοικήσεις των τραπεζών καταδεικνύουν ότι υπάρχει ανησυχία στις τάξεις των αποταμιευτών σε σχέση με την ασφάλεια των χρημάτων τους μετά τις τελευταίες εξελίξεις.

Αν και δεν εκδηλώθηκαν εκροές κεφαλαίων από το σύστημα, δεν ήταν λίγοι οι καταθέτες που επισκέφτηκαν τους συμβούλους στις ανά την επικράτεια τραπεζικές μονάδες, ζητώντας ενημέρωση για το αν υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Στο πλαίσιο αυτό, ορισμένοι έσπευσαν να «σπάσουν» τις καταθέσεις τους κάτω από το όριο προστασίας των 100.000 ευρώ, προσθέτοντας δικαιούχους στους λογαριασμούς τους, ο κάθε ένας από τους οποίους διασφαλίζεται μέχρι αυτού του ποσού σε κάθε τράπεζα.

Οπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, το εγχώριο σύστημα είναι προστατευμένο, τουλάχιστον ως και το 2014, μέσω του πακέτου της ανακεφαλαιοποίησης, ύψους 50 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό έχει εκτιμηθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος ως υπεραρκετό για να καλύψει τις ανάγκες των ελληνικών τραπεζών σε κεφάλαια, με βάση τα πλέον απαισιόδοξα σενάρια για την οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα διαθέτουν επαρκή κεφάλαια για να αντέξουν περαιτέρω πιέσεις, γεγονός που διασφαλίζει στο 100% τις καταθέσεις.

Η εμπειρία των διασώσεων μετά το ξέσπασμα της κρίσης καταδεικνύει του λόγου το αληθές. Από το 2008 ως σήμερα οι ελληνικές αρχές και στις 10 χρεοκοπίες τραπεζών έσωσαν το σύνολο των αποταμιεύσεων, που με τον ένα ή τον άλλον τρόπο μεταφέρθηκε σε ένα υγιές πιστωτικό ίδρυμα. Η αρχή έγινε με την T Bank, το σύνολο του παθητικού της οποίας και τα «υγιή» στοιχεία του ενεργητικού της αποκτήθηκαν από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Ακολούθησε η Proton Bank, η οποία διασώθηκε με τη δημιουργία νέας τράπεζας-«γέφυρας», της Νέας Proton, στην οποία μεταφέρθηκε το σύνολο των καταθέσεων. Στην περίπτωση των τριών συνεταιριστικών τραπεζών (Λαμίας, Λήμνου - Λέσβου, Αχαϊκής), των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε, το σύνολο των καταθέσεών τους διαβιβάστηκε έπειτα από διαγωνισμό στην Εθνική Τράπεζα.

Οι καταθέσεις της Αγροτικής Τράπεζας μεταφέρθηκαν όλες στην Τράπεζα Πειραιώς, ενώ όλα τα στοιχεία παθητικού του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου σώθηκαν με τη δημιουργία του νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Τέλος, πλήρως διασφαλισμένοι είναι και οι καταθέτες στις τρεις κυπριακές τράπεζες στη χώρα μας, μετά την εξαγορά των εν Ελλάδι δραστηριοτήτων τους από την Τράπεζα Πειραιώς.

Επανασύνδεση με τις αγορές

Πολύ σημαντικό για την ασφάλεια του συστήματος είναι το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν περιθώριο άντλησης ρευστότητας από το Ευρωσύστημα, ενώ έχουν ξεκινήσει και τη σταδιακή επανασύνδεσή τους με τις αγορές. Είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά έπειτα από αρκετούς μήνες η συνολική χρηματοδότησή τους από την ευρω-τράπεζα έπεσε κάτω από τα 100 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, η άνοδος των καταθέσεων, αλλά κυρίως η άντληση ρευστότητας μέσω πράξεων repo στις διεθνείς αγορές, έδωσαν τη δυνατότητα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα να περιορίσουν τον δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την εγχώρια νομισματική αρχή.

Ειδικότερα, ο συνολικός δανεισμός τους από αυτές τις δύο πηγές χρηματοδότησης υποχώρησε στο τέλος Φεβρουαρίου στα 96,38 δισ. ευρώ από 107,64 δισ. ευρώ έναν μήνα νωρίτερα. Η μείωση αυτή προήλθε κατά κύριο λόγο από τον περιορισμό της ρευστότητας που αντλείται μέσω του έκτακτου μηχανισμού της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA) κατά 10 δισ. ευρώ περίπου μέσα σε έναν μήνα, από τα 31,42 δισ. ευρώ στα 21,15 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, με δεδομένο ότι το κόστος δανεισμού από τον ELA είναι υψηλό, φτάνοντας το 2,75%. Από την άλλη πλευρά, η ρευστότητα που αντλείται μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ μειώθηκε την ίδια περίοδο στα 75,23 δισ. ευρώ από 76,22 δισ. ευρώ έναν μήνα νωρίτερα. Ο δανεισμός με repo από τους συστημικούς ομίλους κατέστη δυνατός μετά την εξασφάλιση τίτλων του EFSF που δόθηκαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης του συστήματος, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Εξάλλου, την ίδια περίοδο τα υπόλοιπα των καταθέσεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά περίπου 2 δισ. ευρώ.

Οροφή 2% στα επιτόκια

• Συνέχεια της μείωσης των επιτοκίων στην Ελλάδα τους επόμενους μήνες αναμένουν οι τραπεζίτες, παρά τις εξελίξεις στην κυπριακή οικονομία. Σύμφωνα με κορυφαία τραπεζικά στελέχη, εκτός απροόπτου που να επιδεινώνει σημαντικά το κλίμα στην αγορά, ως το τέλος του 2013 η «οροφή» στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων αναμένεται να πέσει στο 2%.

• Πρόκειται για πτώση της τάξης του 50% και άνω σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα, παρά τις σημαντικές περικοπές στα επιτόκια που έχουν εφαρμοστεί τους τελευταίους μήνες.

• Οι κινήσεις των διοικήσεων των τραπεζών στο ζήτημα του κόστους χρήματος γίνονται όλο και πιο επιθετικές όσο περνά ο καιρός, με στόχο τη μείωση των εξόδων για τόκους που προέρχονται από τους λογαριασμούς προθεσμίας.

Στο πλαίσιο αυτό καταργούν προνομιακά προϊόντα διάρκειας 12 μηνών και άνω, ενώ περιορίζουν τις καλές προσφορές τους σε προγράμματα μήνα, τριών και έξι μηνών.

Η περίπτωση της Κύπρου είναι διαφορετική
Διαθέσιμες στο σύνολό τους οι καταθέσεις στη χώρα μας μετά το ξέσπασμα της κρίσης
Καθησυχαστικός ως προς το ενδεχόµενο να αποτελέσει η Κύπρος προηγούµενο για την Ελλάδα εµφανίστηκε την περασµένη Τετάρτη ο εκπρόσωπος του ευρωπαίου επιτρόπου Ολι Ρεν. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Σάιµον Ο' Κόνορ παρείχε διαβεβαιώσεις ότι υπάρχουν «καθαρές και σηµαντικές» διαφορές µεταξύ της κατάστασης στην Κύπρο και αυτής της Ελλάδας. Οπως επισήµανε, είναι καθοριστικό το γεγονός ότι η ελληνική κρίση δεν ξεκίνησε από τον τραπεζικό τοµέα, ενώ το ελληνικό τραπεζικό σύστηµα είναι πολύ µικρότερο σε σχέση µε το ΑΕΠ της Ελλάδας, σε σύγκριση µε τα όσα ισχύουν στην Κύπρο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, βάσει στατιστικών που έχει επεξεργαστεί η Τράπεζα της Ελλάδος, το ενεργητικό των τραπεζών στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2012 ανήλθε σε 442,2 δισ. ευρώ όταν το ελληνικό ΑΕΠ το 2011 ήταν 208,5 δισ. ευρώ, δηλαδή προκύπτει μια σχέση ενεργητικού προς ΑΕΠ 212%. Στην Κύπρο το ενεργητικό των τραπεζών ήταν 126,3 δισ. τον Δεκέμβριο του 201,2 με ΑΕΠ 17,9 δισ. ευρώ το 2011, δηλαδή προκύπτει σχέση ενεργητικού προς ΑΕΠ 703%.

Εξάλλου, ο εκπρόσωπος του ευρωπαίου επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων υπογράμμισε ότι η Ελλάδα βελτίωσε αισθητά την εποπτεία των τραπεζών της προκειμένου να διασφαλίσει την προσεκτική διαχείρισή τους. Ο Σάιμον Ο' Κόνορ επισήμανε επίσης ότι στην Ελλάδα δημιουργήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με χρηματοδοτική ικανότητα 50 δισ. ευρώ και με στόχο να εγγυηθεί την ανακεφαλοποίηση και τη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα.

Υπογράμμισε ότι το ΤΧΣ διασφάλισε με επιτυχία ότι οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και ως εκ τούτου έχουν σταθερές δραστηριότητες. Σημείωσε δε ότι η πλήρης ανακεφαλοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα ολοκληρωθεί εντός των επόμενων δύο μηνών. Στη διάρκεια της διαδικασίας σταθεροποίησης του τομέα όλες οι καταθέσεις ήταν συνεχώς διαθέσιμες, στο σύνολό τους, στους πελάτες των τραπεζών, ανέφερε ο κ. Ο' Κόνορ, ο οποίος κατέστησε σαφές ότι αυτή η αρχή θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται και στο μέλλον.

Μάρκου Αγης