ΠΑΝΙΣΧΥΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Στο στόχαστρο Διαμαντούρου όργιο διαπλοκής στους διαδρόμους των Βρυξελλών

Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2013

Σύννεφα πάνω από την «αυλή» των Βρυξελλών. Οι φήμες για διασυνδέσεις στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με λομπίστες που προωθούν...

τοις μετρητοίς τα συμφέροντα μεγάλων -κυρίως- εταιρειών μετουσιώθηκαν σε καταγγελίες, οι οποίες είναι πολύ σοβαρές για να μην ερευνηθούν.

Σύμφωνα με το Εθνος της Κυριακής, ρόλο ελεγκτή αυτών των υποθέσεων αναλαμβάνει πλέον ο Ευρωπαίος διαμεσολαβητής Νικηφόρος Διαμαντούρος, ο οποίος θα διεξαγάγει έρευνα στις υπηρεσίες της Κομισιόν αναζητώντας την άκρη ενός νήματος που οι γνωρίζοντες επιμένουν ότι οδηγεί στα πιο σκοτεινά μονοπάτια των θεσμών της ΕΕ.

Για τους παροικούντες τις Βρυξέλλες δεν είναι άγνωστα τα πλήθη των ειδικών που κάνουν λόμπινγκ προσπαθώντας να περάσουν θέσεις και κανονισμούς προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και στο Ευρωκοινοβούλιο όπου, κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας στο Στρασβούργο, οι λομπίστες κατακλύζουν τους χώρους μοιράζοντας έντυπο υλικό πάσης φύσεως, προσκαλώντας σε γεύμα ή για ένα ποτό «γνωριμίας» τους ευρωβουλευτές οι οποίοι, λόγω... συνωστισμού, δυσκολεύονται να εισέλθουν στην αίθουσα.

Ωστόσο, λιγότερο γνωστή και περισσότερο αδιαφανής είναι η σύνδεση των εταιρειών συμβούλων και πολυεθνικών με υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρόκειται για το περιβόητο φαινόμενο «revolving doors», δηλαδή «περιστρεφόμενες πόρτες». Μια γλωσσική αποτύπωση για την αλλαγή ρόλων που παρατηρείται όταν κάποιοι περνούν από τη μια πόρτα στην άλλη και από υψηλόβαθμα στελέχη των ευρωπαϊκών υπηρεσιών, μετά την αποχώρησή τους μετατρέπονται σε εξειδικευμένους αντιπροσώπους εταιρειών.

Η πολύχρονη πείρα και η εκ των έσω γνώση των θεμάτων αποτελούν τα καλύτερα διαπιστευτήρια για τον ιδιωτικό τομέα που επενδύει στις γνωριμίες τους και στην προνομιακή πληροφόρηση την οποία έχουν.

Σε άλλες περιπτώσεις, πρώην στελέχη δημιουργούν οι ίδιοι μια εταιρεία συμβούλων για να κάνουν λόμπινγκ προς τρίτους ενδιαφερόμενους.

Υπάρχουν όμως και παράγοντες του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι προσλαμβάνονται στην Επιτροπή σε συναφείς θέσεις, επιτρέποντας τις υπόνοιες ότι με τις αποφάσεις τους ίσως ευνοηθούν αθέμιτα οι πρώην (;) εργοδότες τους.

Οι καταγγελίες με σωρεία περιστατικών που συνέλεξαν ευρωπαϊκές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις έχουν προωθηθεί στο γραφείο του Ευρωπαίου διαμεσολαβητή και η σοβαρότητά τους προφανώς ήταν η αιτία που οδήγησε τον κ. Νικηφόρο Διαμαντούρο στο να ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα ότι θα διεξαχθεί έρευνα για να εξεταστεί η σύνδεση αξιωματούχων της Επιτροπής με τα ιδιωτικά συμφέροντα.

«Η καταγγελία αναφέρεται σε 10 περιπτώσεις που αναδεικνύουν αυτές τις ανησυχίες. Σε αυτές περιλαμβάνονται ανώτεροι υπάλληλοι της Επιτροπής που μετακινήθηκαν απευθείας μετά την αποχώρησή τους ή δημιούργησαν εταιρεία συμβούλων αμέσως μετά τη λήξη της θητείας τους, χωρίς κατάλληλο έλεγχο ή περιορισμούς εκ μέρους της Επιτροπής» αναφέρει ενδεικτικά το Corporate Europe Observatory που συνυπογράφει την καταγγελία μαζί με την Greenpeace, το Lobby Control και τη Spinwatch.

Κατά καιρούς, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Εθνους της Κυριακής, έρχονται στο φως πληροφορίες και δημοσιεύματα για τους περίπου 20.000 λομπίστες που κινούνται στις παρυφές των ευρωπαϊκών θεσμών και τα μυθικά ποσά που δαπανούν μεγάλες εταιρείες προκειμένου να επιτύχουν ευνοϊκές αποφάσεις και θέσεις από πλευράς της Επιτροπής. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα Corporate Europe Observatory, οι μεγάλοι όμιλοι δαπανούν ετησίως για λόμπινγκ περισσότερα από 1 δισ. ευρώ. Ο έλεγχος βέβαια ξεκινά εφόσον εντοπισθούν αθέμιτες πρακτικές για την επίτευξη των στόχων.

«Εχει τεθεί ένα θέμα αναφορικά με το τι συμβαίνει όταν αποχωρούν από τις υπεύθυνες θέσεις τις οποίες κατέχουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υψηλόβαθμα στελέχη και εντάσσονται στον ιδιωτικό τομέα. Τι κανόνες πρέπει να διέπουν αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχουν βεβαίως κανόνες δεοντολογίας και το θέμα είναι εάν πρέπει να βελτιωθούν και εάν τηρούνται επαρκώς» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Ευρωπαίος διαμεσολαβητής Νικηφόρος Διαμαντούρος, επικεφαλής του φορέα που είναι επιφορτισμένος να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του Ευρωπαίου πολίτη και τις διαδικασίες όταν απειλούνται ή παραβιάζονται από ευρωπαϊκές υπηρεσίες.

«Υπάρχει μια αναφορά στον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή στην οποία οι αναφερόμενες ΜΚΟ ισχυρίζονται ότι υπάρχει συστημική παραβίαση των κανόνων και ακριβώς αυτό ζητούν να εξεταστεί. Επί του παρόντος είμαστε στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, άρα δεν μπορεί να γίνει καμία επίσημη τοποθέτηση του διαμεσολαβητή.

Οπως σε όλες τις περιπτώσεις, γράφει το Εθνος της Κυριακής, αποστέλλεται ειδική επιστολή στον φορέα για τον οποίο υπάρχει καταγγελία και στην περίπτωση αυτή η επιστολή έχει σταλεί στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ. Μπαρόζο. Σύμφωνα με τις διαδικασίες ζητούνται τα στοιχεία, μελετώνται, και όταν έχουμε επαρκή γνώση καταλήγουμε σε συμπεράσματα.

Είναι μια διαδικασία η οποία γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό που εργάζεται στον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή το οποίο αναλαμβάνει και τη διερεύνηση» λέει ο κ. Διαμαντούρος και σημειώνει ότι «το γενικότερο ζήτημα που εγείρει η αναφορά είναι εάν παραβιάζονται οι κανονισμοί που αφορούν τη σύγκρουση συμφερόντων όταν υπάρχει μεταφορά θέσης από την ΕΕ στον ιδιωτικό τομέα αλλά και αντίστροφα.

Δηλαδή αυτό που λέγεται ''περιστρεφόμενες πόρτες''». Η έρευνα ξεκινά από τις υπηρεσίες της Κομισιόν που θα πρέπει να εμφανίσουν έναν κατάλογο των σχετικών υποθέσεων με τις οποίες έχει ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εν συνεχεία θα επιλεγούν όσες κριθούν ότι απαιτείται περισσότερη εμβάθυνση.

Κατ' ουσίαν η καταγγελία αναφέρει ότι η Επιτροπή «επιτρέπει» σε πρώην αξιωματούχους της να μετατρέπονται σε εξειδικευμένους συμβούλους πριν περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα όπως καθορίζουν οι κανονισμοί. Οι ΜΚΟ που προχώρησαν στην καταγγελία επισημαίνουν ότι η Κομισιόν «έκλεινε τα μάτια στη σύγκρουση συμφερόντων που μπορεί να προκύψει όταν οι γραφειοκράτες αλλάζουν εργασία για να γίνουν λομπίστες ή όταν οι λομπίστες αρχίζουν να εργάζονται στην ευρωπαϊκή διοίκηση».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα ανάμεσα στο πλήθος των Βρυξελλών πέριξ των ευρωπαϊκών θεσμών οι Ελληνες ευρωβουλευτές βιώνουν εκ του σύνεγγυς τις πιέσεις και την πρακτική των περίφημων συμβούλων. «Τα λόμπι είναι πολύ ισχυρά στις Βρυξέλλες. Είναι πανίσχυρα παντού και σε όλους τους θεσμούς» εξηγεί η κυρία Μαριλένα Κοππά, ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ.

Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκος Χουντής σημειώνει ότι υπάρχουν απτά παραδείγματα των προβλημάτων. «Υπάρχουν περιπτώσεις στελεχών που ήταν για παράδειγμα επικεφαλής σε επιτροπές για την ασφάλεια τροφίμων, έκαναν πάντα θετικές εισηγήσεις για τα μεταλλαγμένα και μετά εργάστηκαν σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες του κλάδου.

Ακόμα και θεσμικοί παράγοντες βλέπουμε ότι όταν τελειώνει η θητεία τους πηγαίνουν σε πολυεθνικές. Βεβαίως ισχύει και το αντίστροφο. Πριν από καιρό, μια κυρία από τη Σλοβακία με αρνητικό βιογραφικό τοποθετήθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ και κατά συνέπεια της εμπιστεύθηκαν μυστικά μας, αυτά που δεν έλεγε ο κ. Ρεν σε εμάς».

Το Coοrporate Europe Observatory, πάντως, τονίζει με έμφαση ότι η Επιτροπή έχει αποτύχει στον έλεγχο και στην εφαρμογή των κανονισμών και υπενθυμίζει ότι μέχρι τώρα η Κομισιόν απαντούσε αρνητικά στα αιτήματά τους να δημοσιοποιηθεί η λίστα με τις καταγεγραμμένες περιπτώσεις του φαινομένου «περιστρεφόμενες πόρτες».

Στην πρωτεύουσα της Ευρώπης, πάντως, πολλοί έχουν να διηγηθούν μια ιστορία. «Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που γνωρίζω είναι η υπόθεση Ντάλι, του Ευρωπαίου επιτρόπου που παραιτήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο», λέει ο ευρωβουλευτής κ. Θόδωρος Σκυλακάκης.

«Επρόκειτο για μια απόπειρα δωροδοκίας. Σύμφωνα με μια καταγγελία από σουηδική εταιρεία καπνού, ένας επιχειρηματίας, ο οποίος γνώριζε τον επίτροπο, ζήτησε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό προκειμένου να μεσολαβήσει για να προωθηθεί ένα θέμα της εταιρείας για την πώληση υγρού καπνού. Πρόκειται για ένα ζήτημα που εντάσσεται σε μια Οδηγία η οποία αναθεωρείται αυτή την εποχή.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι η σουηδική εταιρεία είχε ως συνεργάτη μία υπάλληλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η οποία ήταν σε μακροχρόνια άδεια... Ο επίτροπος παραιτήθηκε, το θέμα με τον επιχειρηματία ερευνάται από τη μαλτέζικη Δικαιοσύνη, ενώ η εταιρεία από την πλευρά της επισημαίνει ότι η προσπάθεια για πρόσβαση στον επίτροπο έγινε προκειμένου απλώς να τον ενημερώσει για τις θέσεις της», λέει ο κ. Σκυλακάκης, ο οποίος μετέχει ως συντονιστής στη Επιτροπή ελέγχου του προϋπολογισμού εκ μέρους των Φιλελευθέρων.

Μια άλλη «καραμπινάτη» περίπτωση για την οποία ο Τύπος έγραφε «μετρητά αντί τροπολογιών» θυμάται ο ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Γιώργος Παπανικολάου. «Ηταν με τον Αυστριακό ευρωβουλευτή Στράσερ, ο οποίος τελούσε και επικεφαλής της εκεί ομάδας του Λαϊκού Κόμματος. Πριν από δύο χρόνια δημοσιογράφοι, υποδυόμενοι τους επιχειρηματίες, τον είχαν ηχογραφήσει όταν ζητούσε χρήματα για μια δεσμευτική τροπολογία. Αποπέμφθηκε και τώρα μαθαίνω ότι καταδικάστηκε σε φυλάκιση στην Αυστρία.

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει μια ευρύτερη συζήτηση για το θέμα του λόμπινγκ, το οποίο δεν είναι εκ προοιμίου αρνητικό όταν απλώς αναζητούν ανθρώπους για να παρουσιάσουν τις απόψεις τους. Αυτό που πρέπει όμως είναι να τηρείται η διαφάνεια και να υπάρχει ένα καθεστώς και κανόνες δεοντολογίας. Κατά καιρούς βέβαια υπάρχουν ψίθυροι και συζητήσεις ότι κάποιοι προσπαθούν να κατευθύνουν τα πράγματα με αθέμιτες πρακτικές».

Οι καταγγελίες οδήγησαν τον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή Νικηφόρο Διαμαντούρο να ανακοινώσει τη διεξαγωγή έρευνας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την οποία ενημέρωσε με επιστολή του τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζ. Μπαρόζο.ΗΜΕΡΗΣΙΑ