Δευτέρα 14 Ιουνίου 2010

Με ληγμένες άδειες λειτουργεί ο XYTA του δήμου Κατερίνης Χίλιες και μια παραβάσεις …με την ανοχή του Τμήματος Προστασίας Περιβάλλοντος της Νομαρχίας

epta exof

Με μια προσωρινή άδεια του 2004 από τη Νομαρχία Πιερίας, εξάμηνης ισχύος, ο ΧΥΤΑ Κατερίνης διοχετεύει μέχρι σήμερα ακατάλληλα στραγγίσματα στο ρέμα «Μπουφόλακας»... Η υπόθεση διερευνάται από το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, μετά από καταγγελία Ομάδας Πρωτοβουλίας πολιτών.Λάστιχο τα περιθώρια ανοχής που επιδεικνύει, εδώ και έξι χρόνια το Τμήμα Προστασίας Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πιερίας απέναντι στην προβληματική λειτουργία του ΧΥΤΑ του δήμου Κατερίνης. Πράγμα που ομολογεί, με τον πλέον επίσημο τρόπο, σε έγγραφό του προς το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης.
Δυο τουλάχιστον ληγμένες άδειες του ΧΥΤΑ Κατερίνης παρουσιάζει η Υπηρεσία της Νομαρχίας στο έγγραφό της (με ημερομηνία 3 Ιουνίου του 2010) προς τους Επιθεωρητές.
Η πρώτη αφορά την αδειοδότηση (με απόφαση Νομάρχη) διάθεσης απορριμμάτων και λειτουργίας του που δόθηκε τον Απρίλη του 2004 και έληξε στις 15 Οκτωβρίου του 2009. Η εκπρόθεσμη αίτηση της ΔΕΥΑΚ για ανανέωση της συγκεκριμένης άδειας φέρει ημερομηνία 19 Απριλίου του 2010 και εκκρεμεί ακόμη.
Βέβαια το παραπάνω κενό διάστημα, από τη λήξη της άδειας, μέχρι την αίτηση ανανέωσής της, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί, καθώς την περίοδο εκείνη εκτελούνταν οι εργασίες ολοκλήρωσης της επέκτασης του ΧΥΤΑ και εργασίες επισκευής και συντήρησης της μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων.

Παράνομη η λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας και
διάθεσης υγρών αποβλήτων του ΧΥΤΑ στο ρέμα-αποδέκτη

Αυτό που δεν επιδέχεται καμία λογική εξήγηση (και, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι και το κυρίαρχο αντικείμενο της έρευνας των Επιθεωρητών) είναι η ομολογία του Τμήματος Περιβάλλοντος της Νομαρχίας ότι εδώ και έξι χρόνια η μονάδα επεξεργασίας των στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ λειτουργεί παράνομα.
Σύμφωνα με το έγγραφο της Υπηρεσίας της Νομαρχίας, η μονάδα διαθέτει απλά μια «προσωρινή άδεια επεξεργασίας και διάθεσης υγρών αποβλήτων» στο ρέμα «Μπουφόλακας, που ορίστηκε ως αποδέκτης, η οποία δόθηκε με απόφαση του Νομάρχη στις 15 Σεπτεμβρίου του 2004. Η προσωρινή άδεια είχε διάρκεια ισχύος 6 μηνών, «μέχρι την έκδοση οριστικής άδειας, ύστερα από έλεγχο και εισήγηση του Τμήματος Περιβάλλοντος της Ν.Α Πιερίας», όπως αναφέρεται στην απόφαση.
Η επόμενη πληροφορία που δίνει στους Επιθεωρητές το Τμήμα Περιβάλλοντος είναι ότι στις 29 Μαΐου του 2009 η ΔΕΥΑΚ κατέθεσε αίτηση για τη χορήγηση οριστικής άδειας διάθεσης επεξεργασμένων λυμάτων της μονάδας, στο ρέμα-αποδέκτη.
Το αν στο διάστημα αυτό των πέντε χρόνων η προσωρινή, 6μηνης διάρκειας, άδεια ανανεώνονταν συνεχώς από το αρμόδιο Τμήμα της Νομαρχίας δε διευκρινίζεται στο έγγραφο, (και πόσες πια μπορούν να δικαιολογηθούν!) παρατίθενται ωστόσο μια σειρά από αυτοψίες και δειγματοληψίες που διενήργησε, προκειμένου να δώσει την οριστική άδεια, πλην όμως, ανεπιτυχώς, αφού η μονάδα δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις.

Οι προφορικές διαβεβαιώσεις της ΔΕΥΑΚ

«Η Υπηρεσία μας», αναφέρει στους Επιθεωρητές το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας, «μετά από καταγγελία στον τοπικό τύπο διενήργησε αυτοψία στις 23.2.2009 στο ΧΥΤΑ Κατερίνης, με ταυτόχρονη δειγματοληψία, τα αποτελέσματα της οποίας μας γνωστοποιήθηκαν από την Χημική Υπηρεσίας Κατερίνης στις 10.3.2009» και «δείχνουν αυξημένες τιμές pH(10) και αμμωνίας (65m/l), καθώς και δυσάρεστη οσμή».
Ένα μήνα μετά (σύμφωνα πάντα με όσα αναφέροντα στο προς τους Επιθεωρητές έγγραφο) στις 10 Απριλίου, το Τμήμα αποστέλλει την έκθεση αυτοψίας στη ΔΕΥΑΚ και της ζητά «να προβεί άμεσα στη βελτίωση του συστήματος επεξεργασίας, έτσι ώστε να πληρούνται τα όρια ποιότητας των επεξεργασμένων λυμάτων για διάθεση στον αποδέκτη».
Δεκαεπτά μέρες αργότερα, η ΔΕΥΑΚ σε έγγραφό της προς το Τμήμα Περιβάλλοντος υποβάλλει συνημμένα πιστοποιημένα αποτελέσματα αναλύσεων δειγμάτων των στραγγιδίων που πάρθηκαν στις 5 Μαρτίου του 2009, που πιστοποιούσαν τη σωστή λειτουργία του συστήματος επεξεργασίας.
Είχε προηγηθεί, τον Φλεβάρη, η παραδοχή της διοίκησης της ΔΕΥΑΚ ότι ανεπεξέργαστα λύματα είχαν διαρρεύσει κατά καιρούς στο ρέμα και στα παρακείμενα χωράφια, καθώς ο όγκος του σκουπιδιών ήταν πέραν της χωρητικότητας του υφιστάμενου ΧΥΤΑ (η διάρκεια ζωής του είχε λήξει τον Οκτώβρη του 2008), η ολοκλήρωση της επέκτασης καθυστερούσε, αλλά οι τεχνικοί της ανακάλυψαν μια «ευρεσιτεχνία» που θα του έδινε παράταση ζωής: κατασκεύασε αντλιοστάσιο, το οποίο έπαιρνε από την υπερχειλισμένη δεξαμενή ανεπεξέργαστα στραγγίσματα και τα έστελνε πίσω στο φάτνωμα του ΧΥΤΑ, προκειμένου να προλαβαίνει η μονάδα να επεξεργάζεται τον όγκο των στραγγισμάτων που έφτανε σ’ αυτήν.
Η «ευρεσιτεχνία», όμως, φαίνεται δε λειτούργησε αποτελεσματικά.
Στις 29 Μαΐου του 2009 η ΔΕΥΑΚ ζητά από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας τη χορήγηση οριστικής άδειας διάθεσης επεξεργασμένων λυμάτων της μονάδας αντίστροφης όσμωσης, αλλά, η δειγματοληψία που διενήργησε η υπηρεσία της Νομαρχίας
ένα μήνα μετά (στις 26.4.2009) στην έξοδο της μονάδας, δείχνει και πάλι αυξημένες τιμές της αμμωνίας (195 m/l) και του χημικά απαιτούμενου οξυγόνου και αποφαίνεται πως (πάλι) δεν πληρούνται οι όροι διάθεσης των στραγγισμάτων στον αποδέκτη.
Έτσι, δε χορηγεί οριστική άδεια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απαγορεύει και τη διάθεση των στραγγισμάτων που συνεχίζουν να ρέουν στο ρέμα.
«Σε προφορική επικοινωνία με τους υπευθύνους της ΔΕΥΑ Κατερίνης, ύστερα από επανειλημμένες επισκέψεις μας στο ΧΥΤΑ, πήραμε τη διαβεβαίωση για τη βελτίωση λειτουργίας του συστήματος, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η χορήγηση άδειας διάθεσης επεξεργασμένων στραγγισμάτων», αναφέρει στο έγγραφό της προς τους Επιθεωρητές το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας.

Διακοπή 4 μηνών
χωρίς να έχει λάβει γνώση το Τμήμα Περιβάλλοντος;


Έξι μήνες μετά, οι αγανακτισμένοι από τα κατάμαυρα νερά του ρέματος αποδέκτη (ακόμη και σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τον ΧΥΤΑ) κάτοικοι της Χράνης, ζητούν και πάλι τη συνδρομή της Νομαρχίας.
Την 1η Δεκεμβρίου του 2009 καταθέτουν αίτηση-καταγγελία στο Τμήμα Περιβάλλοντος για τη διενέργεια ελέγχου πιθανής διαρροής ανεπεξέργαστων στραγγιδίων.
Μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Γενάρη του 2010, η Υπηρεσία κωλυόταν (είχαμε μετακόμιση, είπαν στους κατοίκους), ενώ για την καταγγελία αυτή πληροφορούν τους Επιθεωρητές: «Η Υπηρεσία διενήργησε αυτοψία στον ΧΥΤΑ (σ.σ: δεν αναφέρεται ημερομηνία, αλλά με βάση τις συχνές οχλήσεις των κατοίκων προς τη Υπηρεσίας, προσδιορίζεται στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Γενάρη), όπου διαπίστωσε ότι η μονάδα επεξεργασίας ήταν εκτός λειτουργίας λόγω βλάβης», πως «τα ανεπεξέργαστα στραγγίδια συλλέγονταν στη δεξαμενή εξισορρόπησης και στη συνέχεια, με αντεπιστροφή, ψεκάζονταν στο φάτνωμα για να αποφευχθεί η υπερπλήρωση της δεξαμενής και η διαρροή ανεπεξέργαστων στραγγιδίων προς τον αποδέκτη και τα παρακείμενα χωράφια» και πως «πράγματι η υπηρεσία δεν μπορούσε να πάρει δείγμα από τη έξοδο της μονάδας επεξεργασίας γιατί δεν υπήρχε καμία ροή λυμάτων».
Το περίεργο στην παραπάνω διατύπωση είναι ότι η μονάδα επεξεργασίας δε λειτουργούσε από την 1η Δεκεμβρίου του 2009 (μέχρι τον Μάρτη του 2010 τα στραγγίσματα μεταφέρονταν στον Βιολογικό της Κατερίνης) πράγμα για το οποίο έπρεπε η υπηρεσία να είναι ενήμερη.
Όπως ρητά αναφέρεται στους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας του ΧΥΤΑ, που εγκρίθηκαν με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στις 1.12.2008:
«Κάθε προσωρινή διακοπή λειτουργίας του έργου για χρονική περίοδο μεγαλύτερη από ένα μήνα γνωστοποιείται στην αρμόδια Υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και στη ΔΙΠΕΧΩ Κεντρικής Μακεδονίας».
Πώς η ΔΕΥΑΚ παρέλειψε να ενημερώσει το αρμόδιο Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας, βάζοντάς το στον κόπο να διενεργήσει αυτοψία για να διαπιστώσει ότι η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων ήταν εκτός λειτουργίας;
Το ίδιο προβλέπεται και για κάθε προτεινόμενη αλλαγή στη μέθοδο διαχείρισης των αποβλήτων, ωστόσο η Υπηρεσία της Νομαρχίας εμφανίζεται ως να αντικρίζει για πρώτη φορά την «ευρεσιτεχνία» της επανακυκλοφορίας των ανεπεξέργαστων στραγγιδίων στο σώμα του ΧΥΤΑ, που είχε εφαρμοστεί τον Φλεβάρη του 2009.
Και η οποία, μάλλον δεν είναι σύννομη  με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, που προβλέπουν: «Το πρόγραμμα ανακυκλοφορίας στραγγισμάτων θα πρέπει να συνδυαστεί με κατάλληλο πρόγραμμα ελέγχου των συνθηκών που επικρατούν εντός τη απορριμματικής μάζας. Τα επεξεργασμένα στραγγίσματα και μόνο θα μπορούν να επανακυκλοφορούν στο σώμα του ενεργού ΧΥΤΑ (η υπογράμμιση του κειμένου της απόφασης του Γενικού Γραμματέα της περιφέρειας).

Επισκεύασαν, συντήρησαν, αλλά πάλι δεν πληρούν τους όρους


Στις 21 Απριλίου του 2010, κι αφού είχε ήδη ολοκληρωθεί το έργο επισκευής και συντήρησης του ΧΥΤΑ, το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας κάνει μια ακόμη προσπάθεια να προχωρήσει επιτέλους στην οριστική αδειοδότηση της μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων.
Παίρνει εκ νέου δείγμα από την έξοδό της, αλλά, «παρότι οι βασικές παράμετροι έχουν βελτιωθεί (BOD5, COD), δεν πληροί επακριβώς τους όρους διάθεσης στον αποδέκτη», αναφέρει.
Μερικές μέρες μετά (στις 30 Απριλίου) κάτοικοι της περιοχής γύρω από τον ΧΥΤΑ απαθανατίζουν, με το φωτογραφικό φακό, για μια ακόμη φορά, σκηνές απείρου κάλλους στο μαυρισμένο και με αφρούς από τα λύματα ρέμα του Μπουφόλακα, που ξεχύθηκε στον αγροτικό δρόμο έξω από τη Ν. Τραπεζούντα, σκορπώντας αφόρητη δυσοσμία.
Η ΔΕΥΑΚ υποστηρίζει ότι τα λύματα δεν ήταν του ΧΥΤΑ και το Τμήμα Περιβάλλοντος της δείχνει και πάλι την εμπιστοσύνη της.

Διαπιστώσεις … με το μάτι

«Στις 6.5.2010», σημειώνει στο προς Επιθεωρητές έγγραφό της η Νομαρχιακή υπηρεσία, «στην αυτοψία, με παρόντες τους υπεύθυνους της ΔΕΥΑΚ και τον ιδιοκτήτη παρακείμενου αγροτεμαχίου, ο οποίος είχε στο παρελθόν καταγγείλει τη μη σωστή λειτουργία της μονάδας του ΧΥΤΑ, προχωρήσαμε στο χώρο ακριβώς κάτω από τον ΧΥΤΑ, στο αγροτεμάχιο μέσω του οποίου διοχετεύονται τα επεξεργασμένα στραγγίδια στο ρέμα. Διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν κατολισθήσεις που να οφείλονται στη λειτουργία του ΧΥΤΑ. Η ροή των στραγγιδίων δια μέσω του συγκεκριμένου αγροτεμαχίου είναι πολύ μικρή και σε σύγκριση με τον όγκο του ρέματος είναι ελάχιστη. Η υπηρεσία πήρε δείγμα από το σημείο συμβολής των επεξεργασμένων στραγγιδίων με το ρέμα».
Πόσο αξιόπιστες μπορεί να είναι οι «με το μάτι» διαπιστώσεις; Μάλλον καθόλου. Γι’ αυτό οι νομοθέτες φροντίζουν να υπάρχουν συγκεκριμένες επιστημονικές μετρήσεις.
Οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι του έργου, πέρα από τι δειγματοληψίες στην έξοδο της μονάδας επεξεργασίας στραγγιδίων, προβλέπουν μια σειρά ακόμη ελέγχους για τις επιπτώσεις της βραδυφλεγούς αυτής βόμβας που λέγεται Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.
Όπως:
«Από τις τυχόν υπάρχουσες γεωτρήσεις σε κοντινή απόσταση από το χώρο διαχείρισης απορριμμάτων, να διενεργούνται δειγματοληψίες ποιότητας υδάτων πριν την έναρξη των εργασιών ταφής, ώστε να λαμβάνονται συγκριτικές τιμές αναφοράς για τις μελλοντικές δειγματοληψίες και αναλύσεις
Να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα παρακολούθησης των υπογείων υδάτων. Ο έλεγχος να γίνεται με γεωτρήσεις ελέγχου του υδροφόρου ορίζοντα, μια ανάντι της υδραυλικής κλίσης του υδροφόρου ορίζοντα υπό τον ΧΥΤΑ και σε ασφαλή απόσταση από αυτόν ως γεώτρηση αναφοράς και επαρκή αριθμό γεωτρήσεων (τουλάχιστον δύο) κατάντι αυτής.
Η παρακολούθηση κρίνεται αναγκαία ακόμη κι όταν δεν υπάρχει υδροφορία, με την παρακολούθηση της ποιότητας τους εδάφους.
Για τον έλεγχο των επιφανειακών υδάτων να υπάρχει ανάλογη πρόβλεψη. Τα σημεία παρακολούθησης να είναι τουλάχιστον ένα ανάντι του χώρου διαχείρισης απορριμμάτων και δυο κατάντι. Οι παράμετροι ίδιοι με αυτές των υπογείων υδάτων …. Ο όγκος και η σύνθεση των επιφανειακών υδάτων να ελέγχονται κατά τη φάση λειτουργίας ανά τρίμηνο … (σ.σ: οι υπογραμμίσεις είναι του κειμένου της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων)».
Ακόμη, επιβάλλουν μετρήσεις και έλεγχο οσμών στην περιμετρική ζώνη, του θορύβου και της σκόνης, των αέριων εκπομπών στην ευρύτερη περιοχή του ΧΥΤΑ, αναλύσεις του βιοαερίου, πρόγραμμα μετρήσεων των καθιζήσεων (ολικών ή και διαφορικών) του ΧΥΤΑ και κατάλληλα μέτρα για τυχόν κατολισθήσεις του εδάφους, ή του απορριμματικού αναγλύφου του ΧΥΤΑ.
Και για τη λάσπη που παράγεται από τις μονάδες επεξεργασίας στραγγισμάτων, προβλέπει «να συλλέγεται και μετά από επεξεργασία να οδηγείται για ταφή στον ΧΥΤΑ, δεδομένου ότι αποτελεί εσωτερικό απόβλητο του ΧΥΤΑ».
Στοιχεία για όλα τα παραπάνω, παρότι έχουν ζητηθεί, δεν έχουν δοθεί στην Ομάδα των Πολιτών, που συστάθηκε από τους έντονα και εύλογα ανησυχούντες κατοίκους των χωριών πέριξ του ΧΥΤΑ.

«Σε κατάσταση βελτιούμενης λειτουργίας»

Οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι για τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Κατερίνης ισχύουν μέχρι 31-12-2013, «με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται με ακρίβεια», αναφέρεται στη απόφαση του περιφερειάρχη.
Ποιος θα ελέγξει αν τηρούνται με ακρίβεια; Μία από τις ελεγκτικές υπηρεσίες είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχίας. Η πιο κοντινή και εξ αυτού, η έχουσα δυνατότητες πληρέστερης, ευκολότερης και ταχύτερης γνώσης της κατάστασης.
Τι λέει η Υπηρεσία που ορίζεται ως η ελέγχουσα του ΧΥΤΑ προς τους Επιθεωρητές-Ελεγκτές της νομιμότητας των διοικητικών της πράξεων, ως επιμύθιο στην καταληκτική παράγραφο του εγγράφου της;
«Στη συνέχεια όλων των παραπάνω διαπιστώνεται ότι ο ΧΥΤΑ Κατερίνης βρίσκεται σε μια κατάσταση βελτιούμενης λειτουργίας. Η επέκταση με το νέο κύταρο λειτουργεί κανονικά. Στη διάρκεια λειτουργίας της μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων περιστασιακά υπήρξαν προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίστηκαν …. Η υπηρεσία μας εντός των ημερών θα προχωρήσει σε μια νέα δειγματοληψία και αν διαπιστωθεί ότι όλες οι τιμές των παραμέτρων πληρούν τους όρους διάθεσης στον αποδέκτη, άμεσα θα προχωρήσει στην οριστική άδεια δάθεσης υγρών αποβλήτων. Σε αντίθετη περίπτωση θα εισηγηθεί τις προβλεπόμενες από το νόμο διοικητικές κυρώσεις».
Κι όλα όσα έγιναν τα προηγούμενα χρόνια (από τις ομολογημένες διαρροές τουλάχιστον των τοξικών ανεπεξέργαστων στραγγισμάτων) περασμένα-ξεχασμένα; Από κάποιους ίσως. Όχι όμως από αυτούς που υφίστανται (και θα υποστούν και στο μέλλον) τις συνέπειες της πλημμελούς και ελαφρά τη καρδία, άσκησης των καθηκόντων αιρετών αρχόντων και υπηρεσιακών παραγόντων.
ΚΡΑΧΤΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: