Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010

Νερό που το παίρνει το ποτάμι

Το φθηνό νερό για τις καλλιέργειες φαίνεται πως τελειώνει. Με νέα τιμολογιακή πολιτική, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2011, θα αντιμετωπιστεί η σπατάλη νερού στον γεωργικό τομέα, που απορροφά το 85% των υδατικών μας πόρων.
Την αλλαγή επιβάλλει η τελευταία κοινοτική οδηγία και εκτιμάται ότι θα φέρει ανατροπές στις καλλιέργειες, που σήμερα καταλαμβάνουν 14 εκατομμύρια στρέμματα και φέρνουν την ....Ελλάδα στην 4η θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε.
Η χώρα μας είναι η μόνη στην Ευρώπη που συνεχίζει να παράγει μεγάλες ποσότητες βαμβακιού, μάλιστα βρίσκεται στην πρώτη θέση και ακολουθεί η Ισπανία με μεγάλη διαφορά. Η καλλιέργειά του όμως απορροφά πάνω από το 12% των υδατικών πόρων.
Σε ποσοστό 60% οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για το περιβάλλον στην Ελλάδα, συνεχίζουν να εξυπηρετούνται από απαρχαιωμένα χωμάτινα δίκτυα, παρά το γεγονός ότι οι απώλειες νερού ξεπερνούν το 75%!
Το μεγάλο όμως «αγκάθι» είναι οι γεωτρήσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του θεσσαλικού κάμπου, όπου έχουν καταγραφεί 1.700 δημόσιες και 31.000 ιδιωτικές γεωτρήσεις. Η πρωτοφανής πυκνότητα και κυρίως η υπεράντληση έχουν μειώσει τα υπόγεια νερά. Στη δεκαετία του '70 τα τρυπάνια έβρισκαν νερό στα 35 μέτρα και σήμερα χρειάζεται να ξεπεράσουν τα 350 μέτρα.
Η ορθολογική χρήση των υδατικών αποθεμάτων είναι το σημείο αιχμής στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού και αφορά ιδιαίτερα τη χώρα μας, όπου το 70% των διαθέσιμων ποσοτήτων καταλήγει ανεκμετάλλευτο στη θάλασσα.
Η ποιότητα των νερών θεωρείται ικανοποιητική, με εξαίρεση ορισμένες περιοχές όπου έχουν εμφανιστεί σοβαρά προβλήματα και μάλιστα από χρόνια. Μελέτη του καθηγητή του Πολυτεχνείου Ανδρέα Ανδρεαδάκη, ειδικού γραμματέα Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, χαρακτηρίζει προβληματική έως ακατάλληλη την ποιότητα των νερών σε έξι ποτάμια (Εβρος, Νέστος, Αξιός, Πηνειός, Κόσυνθος και Τιτάρσιος) και τρεις λίμνες (Λαγκαδά, Βιστονίδα και Χειμαρρίτιδα).
Υπερβάσεις υδραργύρου έχουν εντοπιστεί σε πέντε περιοχές (Πηνειός Ηλείας, Μεγανίτης, Ευρώτας, Μόρνος, Βοιωτικός Κηφισός), ενώ ο μόλυβδος κάνει θραύση σε 20 περιπτώσεις (Μεγάλη και Μικρή Πρέσπα, Κορώνεια, Αμβρακία, λίμνη Πολυφύτου, Βεγορίτιδα, λίμνη Πετρών, Οζερός, Βιστονίδα, λεκάνη Πτολεμαΐδας, Αξιός, Αλιάκμονας, Εβρος, Αρδας, Νέστος, Λισσός, Κομψάτος, Ερυθροπόταμος, χείμαρρος Λουτρού και φράγμα Βοζβοζή).
Σε καθεστώς προστασίας
Παρ' όλα αυτά, έως σήμερα έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας μόνον 10 λίμνες (Μητρικού, Βιστονίδα, Βόλβη, Πετρών, Λαγκαδά, Μαραθώνα, Μόρνου, Υλίκη, Παραλίμνη και Σταμάτας), χωρίς να εφαρμόζονται αποτελεσματικά μέτρα, με εξαίρεση αυτές που υδροδοτούν την πρωτεύουσα. Εκκρεμεί η ένταξη σε προγράμματα προστασίας υδάτων άλλων οκτώ λιμνών (Βεγορίτιδα, Δοϊράνη, Ζάζαρη, Καστοριάς, Λυσιμάχεια, Κερκίνη, Παμβώτιδα και Χειμαρρίτιδα).
Η προστασία των υδατικών πόρων στη χώρα μας αποτελεί προτεραιότητα για το νεοσύστατο υπουργείο Περιβάλλοντος. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τίνα Μπιρμπίλη πήρε ξεκάθαρη θέση στο θέμα της εκτροπής του Αχελώου και ήδη προχωρούν κατά προτεραιότητα οι μελέτες για τα υδατικά αποθέματα της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της δυτικής Στερεάς, με στόχο να υπάρχει σαφής εικόνα των αναγκών ως το τέλος του χρόνου και να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για ένα έργο που σέρνεται από τα μέσα της δεκαετίας του '80.
Μέσα στην επόμενη χρονιά θα ξεκινήσουν οι μελέτες για τα υπόλοιπα 11 υδατικά διαμερίσματα, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για τις ανάγκες της χώρας.
Σε συνεργασία με τον αρμόδιο υφυπουργό Εξωτερικών, Σπύρο Κουβέλη, προωθείται ένα μνημόνιο διακρατικής συνεργασίας για τα νερά του Εβρου, που πηγάζει από τη γειτονική Βουλγαρία. Η Ελλάδα πληρώνει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για αποζημιώσεις σε περιουσίες και καλλιέργειες που αφανίζουν οι πλημμύρες, ενώ η Τουρκία θρηνεί και ανθρώπινες ζωές. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: