Το τριετές τούνελ

ΚΥΡΙΑΚΗ 18-4-2010

Ολα τα σκληρά μέτρα που έρχονται για μισθούς, περίθαλψη και εργασιακά είναι ήδη γνωστά από τις Εκθέσεις του ΔΝΤ και της Κομισιόν για την ελληνική Οικονομία. Η πρώτη επώδυνη ανατροπή γίνεται στο... Ασφαλιστικό 

Με φακέλους από καυτά μέτρα για μισθούς, συντάξεις, ασφάλιση, περίθαλψη, κοινωνικές παροχές και εργασιακά για να εξοικονομηθούν 20 δισ. ευρώ μέχρι το 2013 καταφθάνουν αύριο στην Αθήνα οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, που συνεπικουρούμενοι από τους κοινοτικούς θα ξεκινήσουν με την ελληνική κυβέρνηση τις διαβουλεύσεις για τα μέτρα-ανταλλάγματα για δανειοδότηση της χώρας μας.

 Εν όψει των καυτών και κρίσιμων πολιτικά επαφών με την τρόικα και κυρίως με τους εκπροσώπους του ΔΝΤ οι οποίοι αποκτούν το πάνω χέρι στην υπόθεση της ενεργοποίησης του μηχανισμού, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου ετοιμάζουν εναλλακτικές αντιπροτάσεις στα σκληρά μέτρα που θα τους υποδειχθούν.

Αν και τα περιθώρια ελιγμών είναι στενά ευελπιστούν ότι θα καταφέρουν να αποτρέψουν επώδυνες ανατροπές με βαρύ πολιτικό και κοινωνικό κόστος.

Η πλατφόρμα των μέτρων της τρόικας των δανειστών της χώρας που θα έχει τη σφραγίδα του ΔΝΤ στηρίζεται στην κοινή αντίληψη ότι η καταπολέμηση της δημοσιονομικής νόσου και της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας περνά μέσα από την καθίζηση των εισοδημάτων και των τιμών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και τη γενίκευση των ελαστικών μορφών εργασίας.

Μία βασική παράμετρος του πακέτου παροχής οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα θα είναι η εκπόνηση νέου πολυετούς, τουλάχιστον τριετούς, διάρκειας προγράμματος σταθερότητας καθώς το υπάρχον θεωρείται ήπιο και ανεπαρκές για την επίτευξη του ζητούμενου που είναι ταχεία και μόνιμου χαρακτήρα μείωση μέχρι και ο μηδενισμός του ελλείμματος και η αισθητή πτώση του χρέους από τον επόμενο χρόνο μέσω της δημιουργίας υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό.

ΠλοηγόςΟι πληροφορίες αναφέρουν ότι ένας από τους όρους που θα τεθούν από το ΔΝΤ είναι η εξοικονόμηση πόρων ύψους τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ μέχρι το 2013 έναντι 15,619 δισ. ευρώ που προβλέπει το υφιστάμενο Πρόγραμμα Σταθερότητας της κυβέρνησης με στόχο το έλλειμμα να τείνει στο 0% του ΑΕΠ.

Μάλιστα οι εμπειρογνώμονες του ταμείου θεωρούν επισφαλές το κυβερνητικό μείγμα των μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος όπως περιγράφεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Αν και οι διαφορές μεταξύ της Κομισιόν και του ΔΝΤ όσον αφορά τη σκληρότητα και το εύρος του πακέτου των πρόσθετων μέτρων είναι ελάχιστες, τουλάχιστον στην κατεύθυνση το ΔΝΤ θα είναι ο πλοηγός στις διαβουλεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση για τους όρους και τις προϋποθέσεις του δανεισμού.

Η μαγιά των μέτρων ανήκει στο ΔΝΤ, ενώ στη ζύμωση οι κοινοτικοί προσθέτουν υλικά που κάνουν το μείγμα ακόμα πιο εκρηκτικό, όπως για παράδειγμα στο εργασιακό και το Ασφαλιστικό. Η συνταγή του ΔΝΤ για την Ελλάδα όπως προκύπτει από τις κατά καιρούς αναφορές του και από την τελευταία έκθεση τον Αύγουστο του 2009 περιέχει μεταξύ άλλων:

• Κατάργηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας και αντικατάστασή τους από κλαδικές, τοπικές και ατομικές συμβάσεις.
• Δραστικές μειώσεις αποδοχών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα προς χάριν της μείωσης του ελλείμματος στην πρώτη περίπτωση και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας στη δεύτερη. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της κατάργησης των κατώτατων ορίων στα ημερομίσθια και τις μηνιαίες αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και της περικοπής των επιδομάτων και του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο.
• Κατάργηση των δύο πρόσθετων συντάξεων (επίδομα διακοπών, δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα).
• Λουκέτα σε ΔΕΚΟ και φορείς του Δημοσίου με απολύσεις ακόμα και μόνιμου προσωπικού και όχι μόνο συμβασιούχων με άρση της μονιμότητας στο Δημόσιο.
• Εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών και απελευθέρωση των τιμολογίων τους.
• Αρση του ορίου για τις απολύσεις και περιορισμός ή και πλήρης κατάργηση της αποζημίωσης για τους απολυμένους που θεωρείται αντικίνητρο για τις επιχειρήσεις και επιβαρυντικός παράγοντας για το μισθολογικό τους κόστος.
• Ενίσχυση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική εργασία, εργασία ορισμένου χρόνου και έργου, εκ περιτροπής απασχόληση κ.ά.).

Στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ συστήνουν μειώσεις συντάξεων με αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού με βάση τις συνολικές αποδοχές του εργαζομένου για ολόκληρο τον εργασιακό βίο του και όχι τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας όπως ισχύει σήμερα, μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης και μαχαίρι στις πρόωρες συντάξεις. Επίσης προτείνουν περιορισμό της συμμετοχής του κράτους στην ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και αύξηση του κόστους συμμετοχής των ασφαλισμένων στις παροχές υγείας.

Στο ίδιο μήκος κύματος με ορισμένες παραλλαγές κινούνται και οι κοινοτικές συστάσεις. Η Κομισιόν στην έκθεσή της τον Νοέμβριο του 2009 θεωρεί ως τις πλέον ενδεδειγμένες λύσεις:

• Τη μείωση του κατώτατου μισθού για τους νέους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας.
• Την κατάργηση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
• Τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορώ,ν ιδίως για τους χαμηλά αμειβόμενους.
• Το πάγωμα των βασικών μισθών στο Δημόσιο και περαιτέρω περικοπές στα επιδόματα τουλάχιστον για μια τριετία.

Σήμα περικοπών

• Ο κοινοτικός επίτροπος Ολιν Ρεν, ο οποίος κινούμενος στη γραμμή του ΔΝΤ για πρώτη φορά ανοιχτά και ευθαρσώς ζήτησε επέκταση των μισθολογικών περικοπών του Δημοσίου και στον ιδιωτικό τομέα.
• Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του Ταμείου θα πρέπει να υπάρξουν μειώσεις αποδοχών μέχρι και 20% στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.

2010 ΜαϊοςΤο πρώτο κρας τεστ του Προγράμματος Σταθερότητας. Από τον βαθμό αξιολόγησης θα εξαρτηθεί αν θα ζητηθούν νέα μέτρα.

2010 ΟκτώβριοςΘα υπάρχει σαφής εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ενώ θα παρουσιαστεί στην Κομισιόν προσχέδιο του νέου.

2010 Δεκέμβριος Ψήφιση του τελικού σχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2011 στον οποίο θα αποτυπώνονται τα μέτρα για μείωση του ελλείμματος κατά περίπου 7 δισ.

2011 ΙανουάριοςΥποβολή στις Βρυξέλλες του Προγράμματος Σταθερότητας και αποσαφήνιση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησής του.

2011 ΔεκέμβριοςΝέος απολογισμόςκαι ψήφιση στη Βουλή του νέου προϋπολογισμού με στόχο την εξοικονόμηση πόρων 7 δισ. ευρώ το 2012.

2012 ΙανουάριοςΥποβολή στην Κομισιόν των βασικών κατευθύνσεων και μέτρων της δημοσιονομικής πολιτικής για το 2013 για τη μείωση του ελλείμματος κάτω από 1% του ΑΕΠ ή μηδενισμό του.

* Παράγοντες της αγοράς και τραπεζίτες επισημαίνουν ότι η διαπραγματευτική ισχύς της χώρας είναι αποδυναμωμένη και υπογραμμίζουν ότι οι ελληνικές Αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να απορρίψουν ένα μέτρο μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα αντιπροτείνουν άλλα με ισοδύναμο αποτέλεσμα για τη μείωση του ελλείμματος.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
antonakos@pegasus.gr  

Γιάννης Στουρνάρας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ. Καθηγητής
Προσφυγή στον μηχανισμό το ταχύτερο δυνατό

Τόσο η άποψή μου όσο και η άποψη του ΙΟΒΕ είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να κάνει χρήση του μηχανισμού παροχής ρευστότητας. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι αγορές αφενός δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να κάνει χρήση του μηχανισμού και διατηρούν τα περιθώρια υψηλά σε μια περίοδο (μέχρι τον Μάιο) που η χώρα μας χρειάζεται να δανειστεί μεγάλα ποσά. Η απάντηση σ’ αυτό πρέπει να είναι η άμεση προσφυγή στον μηχανισμό. Μόνο έτσι θα πέσουν τα επιτόκια πολύ χαμηλότερα από το σημερινό τους επίπεδο. Η Ελλάδα δεν πρέπει να φοβάται τη χρήση του μηχανισμού τη στιγμή που έχει πάρει όλα τα κατάλληλα μέτρα ή έχει δρομολογήσει πρόσθετα, όπως το ασφαλιστικό και το άνοιγμα ορισμένων αγορών και επαγγελμάτων. Πρέπει να δει την κρίση αυτή περισσότερο σαν ευκαιρία που θα της επιτρέψει να ξεφύγει από έναν φαύλο κύκλο χαμηλής ανταγωνιστικότητας και οξυμμένων δημοσιονομικών προβλημάτων με τη λήψη μέτρων.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΛΙΟΣ, Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο
Εκαναν πάρτι πριβέ με τον εθνικό πλούτο

Κατά τη δεκαετία 1997-2007 το ανά κάτοικο ΑΕΠ στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 45%, ως αποτέλεσμα των ψηλών ρυθμών μεγέθυνσης. Εντούτοις, δεν μειώθηκαν το δημόσιο έλλειμμα και χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, διότι οι κυβερνήσεις μείωναν παράλληλα δραματικά τους φορολογικούς συντελεστές του κεφαλαίου, καταβαραθρώνοντας έτσι τα δημόσια έσοδα. Οι φορολογικοί συντελεστές των ΑΕ και ΕΠΕ από 40-45% το 1981 και 35% το 2004, μειώθηκαν στο 25%. Η παρούσα κυβέρνηση σχεδιάζει να μειώσει περαιτέρω τη φορολογία των αδιανέμητων κερδών από 25% σε 20%. Η ανάλγητη ταξική οπτική των κυβερνώντων «ανακαλύπτει» ως μόνη πηγή αύξησης των εσόδων τους μισθούς και τις συντάξεις, όταν οι εφοπλιστές συνεισφέρουν στο κράτος λιγότερο από όσο οι αλλοδαποί μετανάστες με τα παράβολά τους. Μετά από όλα αυτά, μας λένε ότι το ΔΝΤ είναι ένα «αναγκαίο κακό». Σύντομα οι εργαζόμενοι θα κατανοήσουν ότι, πίσω από τη χάρτινη, η πραγματική τίγρη είναι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τα συμφέροντα που υπηρετεί!

ΜΑΣ ΖΗΤΑΝΕ ΠΙΟ ΒΑΘΙΕΣ ΤΟΜΕΣ
Νυστέρι στο Ασφαλιστικό χωρίς... αναισθητικό

Με το βλέμμα στραμμένο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η κυβέρνηση, που φοβάται πως το σχέδιο για το ασφαλιστικό δεν θα περάσει τις... εξετάσεις, με αποτέλεσμα τη λήψη ακόμα σκληρότερων μέτρων. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα σταλεί αυτή την εβδομάδα για αξιολόγηση στην Κοινότητα και από τον «βαθμό» που θα πάρει θα εξαρτηθεί και η τύχη της προωθούμενης μεταρρύθμισης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κοινότητα μπορεί να εκφράσει ενστάσεις σε τρία καυτά θέματα, ζητώντας:

1 Την επίσπευση των αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, προκειμένου τα μέτρα να αποδώσουν άμεσα καρπούς. Η μεγάλη «μάχη» θα δοθεί για τον χρόνο έναρξης των αλλαγών στις συντάξεις, με το υπουργείο να προτείνει οκταετή περίοδο χάριτος (μέχρι το 2018).

Ωστόσο εκφράζονται φόβοι πως η Κοινότητα μπορεί να ασκήσει πιέσεις για άμεση εφαρμογή του μέτρου, προκειμένου να αποδώσει οικονομικά οφέλη στα ταμεία. Σημειώνεται πως με το νέο σύστημα το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων ακόμα και με 35 έτη δουλειάς δεν θα υπερβαίνει το 65% (σήμερα είναι 70% για τους νέους ασφαλισμένους και 80% για τους παλαιούς).

Μάλιστα η βασική σύνταξη θα χορηγείται στα 65 έτη (πλην ειδικών εξαιρέσεων) και το σκληρό σενάριο προβλέπει την καταβολή της με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Σε μια τέτοια περίπτωση το ποσοστό αναπλήρωσης θα πέφτει στο 40% με 45%, με μεγάλους χαμένους όσους έχουν πολλά χρόνια δουλειάς (για παράδειγμα, 37 έτη).

2 Την επιβολή νέων μέτρων -π.χ. περικοπές στις συντάξεις- στα ελλειμματικά ταμεία. Η Κοινότητα ζητεί τον περιορισμό της κρατικής χρηματοδότησης προς τα ασφαλιστικά ταμεία για να τιθασευθεί το έλλειμμα.

Μια τέτοια εξέλιξη είναι δεδομένο πως σε δεύτερη φάση θα οδηγήσει σε μείωση των παροχών σε μια σειρά ασφαλιστικών ταμείων.

3 Την αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης από το 65ο στο 67ο έτος της ηλικίας. Πρόκειται για το πιο ακραίο σενάριο, το οποίο η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει πάση θυσία, καθώς θα προκαλούσε καταιγισμό αντιδράσεων.

Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να αυξηθεί η μέση ηλικία συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια και να διαμορφωθεί το 2015 στα 63.5 έτη. Παράλληλα «μάχη» δίνεται στην Κομισιόν για την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης των γυναικών στο δημόσιο, που θα ξεκινήσει το 2013, αλλά δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει μέσα σε πόσα χρόνια θα ολοκληρωθεί.

Οι προθέσεις της Κομισιόν καταγράφονται στην τελευταία της Εκθεση για την Ελλάδα όπου συστήνει μεταξύ άλλων:

• Διασφάλιση και ευθυγράμμιση των ορίων συνταξιοδότησης μεταξύ γυναικών και ανδρών.
• Αλλαγή του συστήματος υπολογισμού του ύψους σύνταξης με ενίσχυση της σχέσης μεταξύ πληρωμένων συνταξιοδοτικών εισφορών και συντάξεων.
• Αύξηση του μέσου όρου ηλικίας εξόδου από την εργασία μέσω θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων για πρόωρη συνταξιοδότηση.

«Πυξίδα» ΟΤΕ - ΔΕΗ

• Mεγαλύτερο ψαλίδι στην κρατική χρηματοδότηση στα ταμεία ζητάει η Κομισιόν. Η αρχή γίνεται ήδη στα ταμεία του ΟΤΕ και της ΔΕΗ, τα οποία αναμένεται να μειώσουν από 3% έως 8% τις συντάξεις που υπερβαίνουν τα 1.500 ευρώ.
• Μείωση συντάξεων 10% έρχεται και για τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών με τους συντελεστές να πέφτουν από το 3% με 3.5% στο 2%. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του υπουργείου, το μέτρο θα εφαρμοστεί το 2013, ωστόσο, με δεδομένο πως ο ΟΑΕΕ έχει «μαύρη τρύπα» 600 εκατομμύρια, θεωρείται πιθανή η επίσπευση των αλλαγών.(ΕΘΝΟΣ)

http://kraxtis-gr.blogspot.com/