ΞΕΣΠΙΤΩΝΕΤΑΙ ΚΟΣΜΟΣ ΣΤΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑ ΕΝ ΜΕΣΩ ΜΕΤΑΣΕΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ - Εκατοντάδες σπίτια στο κόκκινο

Τρίτη 13 Αυγούστου 2013

Του δρος ΕΥΘΥΜΗ ΛΕΚΚΑ*

Μετρά τις πληγές της η Φθιώτιδα, καθώς πάνω από 250 σπίτια έχουν κριθεί ακατάλληλα από τα συνεργεία που συνεχίζουν τις αυτοψίες στα χωριά, μετά τις σεισμικές...

δονήσεις των τελευταίων ημερών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα χωριά Ρεγκίνι, Μόδι, Ξυλικοί, Τιθρώνιο, Μενδενίτσα η γη κυριολεκτικά τρέμει ακόμη κάτω από τα πόδια των κατοίκων από την πληθώρα των μετασεισμών. Εκτός από σπίτια έχουν πληγεί και επαγγελματικές εγκαταστάσεις και ήδη πυκνώνουν οι φωνές για άμεσα μέτρα από την πλευρά της πολιτείας.

«Στην πολύπλοκη διάταξη των ρηγμάτων οφείλεται το ότι έχουμε χωριά που έχουν πολλές ζημιές δίπλα σε χωριά που έμειναν σχεδόν άθικτα» Οπως εκτιμά ο προέδρος του ΤΕΕ Ανατολικής Στερεάς Αποστόλης Καραναστάσης, «ο αριθμός των σπιτιών που έχουν πάθει σοβαρές ζημιές και αναμένεται να κριθούν "κόκκινα" τελικά θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 350 σπίτια». Οι περισσότεροι από τους κατοίκους της περιοχής είτε φιλοξενούνται από συγγενικά τους πρόσωπα, εγκαταλείποντας τα σπίτια τους που έχουν χαρακτηριστεί ακατοίκητα από τους μηχανικούς, είτε προσπαθούν να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους και έχουν κατασκηνώσει σε μεγάλες αυλές ή σε κοινόχρηστους χώρους.

Καθησυχαστικοί όμως είναι οι αρχαιολόγοι για τις πιθανές ζημιές σε αρχαία μνημεία και κυρίως στο κάστρο της Μενδενίτσας, καθώς έπειτα από επιτόπιο έλεγχο διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχουν ζημιές.

Χθες σε πολλά χωριά η κυριακάτικη λειτουργία έγινε σε υπαίθριο χώρο από το φόβο νέου σεισμού, σε συνδυασμό με τις ζημιές στις εκκλησίες, ενώ έξω από τις εκκλησίες γίνονται και οι βραδινές παρακλήσεις λόγω του Δεκαπενταύγουστου με εντολή του μητροπολίτη Φθιώτιδας.

Από το Σάββατο το μεσημέρι μεταφέρθηκαν εκεί σαράντα σκηνές από τη Λάρισα στη Δρυμαία για να τις χρησιμοποιήσουν όσοι κάτοικοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγασης, λόγω ακαταλληλότητας των κατοικιών τους. Την ίδια στιγμή μεταφέρθηκαν και δύο υγειονομικές μονάδας και εγκαταστάθηκαν η μία στο Ρεγκίνι και η δεύτερη στη Δρυμαία της Φθιώτιδας για να καλύψουν τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής.

Ενας τυπικός ελληνικός σεισμός

Ο σεισμός της 7ης Αυγούστου με μέγεθος 5,1 και με εστιακό βάθος 10 χλμ., που εκδηλώθηκε στη νότια πλευρά του όρους Καλλίδρομο, αποτελεί έναν τυπικό ελληνικό σεισμό.

Δηλαδή ένα σεισμό σχετικά μικρό στο μέγεθος, με μικρό εστιακό βάθος και μια πλούσια μετασεισμική ακολουθία, που προκάλεσε σχετικά μικρές ζημιές. Είναι ένας από τους περίπου 10-15 σεισμούς ανάλογου μεγέθους που εκδηλώνονται κάθε χρόνο στον ελλαδικό χώρο.Οι περισσότεροι από αυτούς περνούν μάλλον απαρατήρητοι και δεν γίνονται καν αισθητοί, δεδομένου ότι εκδηλώνονται στον υποθαλάσσιο χώρο μακριά από αστικά κέντρα και χωριά. Μερικοί γίνονται αισθητοί, ενώ ένας στους περίπου τριάντα προκαλεί κάποιες ζημιές, όπως ο πρόσφατος.

Πού οφείλεται όμως η ιδιαιτερότητα αυτού του σεισμού;

** Πρώτον, εκδηλώδηκε στα όρια μιας σχετικά μικρής τεκτονικής τάφρου, της ονομαζόμενης λεκάνης του άνω ρου του Κηφισού. Το όρος Καλλίδρομο, όπως κι αυτή, είναι γεμάτο από μικρές οικιστικές μονάδες λόγω κυρίως της γόνιμης γης, της φυσικής ομορφιάς και της καταπληκτικής θέας είτε προς τον Παρνασσό είτε προς τον Μαλιακό.

** Δεύτερον, το εστιακό βάθος είναι μικρό, μόνο μερικά χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα η σεισμική ενέργεια να μην αποσβαίνεται και να διοχετεύεται κατ' ευθείαν στην επιφάνεια και στις κατασκευές, οι οποίες και υπέστησαν σημαντικές βλάβες.

** Τρίτον, το συχνοτικό περιεχόμενο των σεισμικών κυμάτων είναι τέτοιο ώστε να επηρεάζει περισσότερο τις χαμηλές κατασκευές λόγω συντονισμού, δηλαδή σπίτια ενός και δύο ορόφων -κατά κύριο λόγο έτσι είναι δομημένα τα ελληνικά χωριά και ειδικότερα τα χωριά του Καλλίδρομου.

** Τέταρτον, οι συγκεκριμένες κατασκευές είχαν σημαντική ηλικία, πολλές πάνω από 100 χρόνια, δεν είχαν συντηρηθεί επαρκώς και πολλές φορές ήταν ερειπωμένες. Σε αντίθεση, όσες είχαν συντηρηθεί με επιμέλεια έδειξαν υποδειγματική συμπεριφορά και δεν υπέστησαν καμία βλάβη. Ηταν κατασκευές πρότυπα αντισεισμικής τεχνολογίας με τη σχεδιαστική τους απλότητα, τη συμμετρία, τα υλικά κατασκευής και την τεχνική της συναρμογής των δομικών υλικών.

** Πέμπτον και πλέον εντυπωσιακό, είναι το γεγονός ότι παρατηρήθηκε μια άτακτη κατανομή των ζημιών από χωριό σε χωριό σε όλη την πλειόσειστη περιοχή στο όρος Καλλίδρομο, η οποία εκπλήσει και η οποία οφείλεται μάλλον στην πολύπλοκη διάταξη των ρηγμάτων -ίσως την πλέον πολύπλοκη στον ελληνικό χώρο-, που διαθλούν, ανακλούν ή και απορροφούν τα σεισμικά κύματα και την ενέργεια. Αποτέλεσμα, η εικόνα στην επιφάνεια να αντιστοιχεί σε χωριά που έχουν πολλές ζημιές δίπλα σε χωριά που έμειναν σχεδόν άθικτα.

Ο σεισμός του Καλλίδρομου ήταν ένας «συμπαθητικός σεισμός», ένας σεισμός όμως που εκδηλώθηκε σε μια «δύσκολη γειτονιά», στη γειτονιά του Μαλιακού κόλπου, του πλέον ευαίσθητου σημείου στον ελλαδικό χώρο.

* καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, αντιπρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.

http://www.enet.gr