ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ - ΔΝΤ: 130 εφοριακοί έβγαλαν καταθέσεις στο εξωτερικό. Ελέγχεται το ¨πόθεν έσχες¨

Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Πλήρη διάλυση του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού διαπιστώνει αποκαλυπτική έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Κομισιόν.

Η τρόικα δείχνει «κόκκινη» κάρτα στο υπουργείο Οικονομικών για τις...

απογοητευτικές επιδόσεις του στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών αλλά και για το γεγονός ότι η αυτονομία που θα δινόταν στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων βρίσκεται ακόμη... στα χαρτιά με κίνδυνο να μη δοθεί τέλος «ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις, ούτε στη διαφθορά». Είναι χαρακτηριστικό ότι η διεύθυνση εσωτερικών υποθέσεων παρέλαβε πρόσφατα στοιχεία 130 υπαλλήλων οι οποίοι περιλαμβάνονται σε κατάλογο προσώπων τα οποία φαίνεται να έχουν εμβάσει ποσά σε ξένη τράπεζα. Οι έλεγχοι των δηλώσεων πόθεν έσχες των εν λόγω υπαλλήλων έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν πολύ σύντομα ενώ σύμφωνα με την τρόικα «Για να είναι οι ανωτέρω έλεγχοι αποτελεσματικοί, απαιτείται η συνακόλουθη επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων οι οποίες θα φτάνουν έως και την ποινή της απόλυσης» .

Οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ και της Κομισιόν συστήνουν αυστηροποίηση των ποινικών διώξεων, με χαρακτηριστική την πρόταση να ασκείται ποινική δίωξη για φοροδιαφυγή ανεξαρτήτως αν ο φορολογούμενος καταβάλλει το φόρο που βεβαιώνεται, εισηγούνται τη διαγραφή των ληξιπρόθεσμων οφειλών που θεωρούνται ανείσπρακτες, προτείνουν την άμεση πρόσληψη μέχρι το τέλος Μαρτίου 200 ελεγκτών από τον ιδιωτικό τομέα αλλά και την υπαγωγή του ΣΔΟΕ και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων στη νέα Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

Επίσης στην έκθεση υπενθυμίζεται η δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση να μην κάνει άλλη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών και να μην υιοθετηθούν νέες φορολογικές αμνηστίες.

Διαπιστώσεις

Ειδικότερα στην έκθεση – καταπέλτη τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας διαπιστώνουν:

• Οι μεταρρυθμίσεις προσχωρούν αποσπασματικά.
  
• Νευραλγικοί τομείς του φορολογικού μηχανισμού παραμένουν υποστελεχωμένοι. Ενδεικτικό το παράδειγμα της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) όπου απασχολούνται μόλις 37 άτομα αντί για 50 που προβλέπονται, δεν υπάρχουν βασικά συστήματα μηχανογραφικής υποστήριξης και η συνολική εισπραξιμότητα της μονάδας ανήλθε σε μόλις 0,5% του 2012.
  
• Οι δεξιότητες των νέων ελεγκτών είναι ανεπαρκείς.
  
• Ο νέος γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων στην ουσία δεν είναι αυτόνομος από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών,
  
• Το ΣΔΟΕ, ο βασικότερος μηχανισμός καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, δεν έχει αυτονομηθεί από την κυβέρνηση.
  
• Οι περισσότεροι ελεγκτές στη Δ.Ο.Υ Μεγάλων Φορολογουμένων δεν έχουν χώρο εργασίας και φορητούς υπολογιστές.
  
• Ένας στους δύο ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών είναι πάνω από 50 ετών και σε ποσοστό 26% έχουν πατήσει τα 55 χρόνια.
  
• Οι αμοιβές των νεοεισερχομένων ελεγκτών είναι κάτω από 700 ευρώ και μόνο 20% πάνω από τον κατώτατο μισθό στην Ελλάδα. Συγκριτικά, στις άλλες φορολογικές διοικήσεις στις χώρες του ΟΟΣΑ ο κατώτατος μισθός ενός ελεγκτή ανέρχεται περίπου σε 134% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ενώ στην Ελλάδα κινείται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, ήτοι σε λιγότερο από 50% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
  
• Το Ενιαίο Μισθολόγιο και η κατάργηση των επιδομάτων απόδοσης για τους δημοσίους υπαλλήλους δεν επιτρέπουν τη διαφοροποίηση της αμοιβής συναρτήσει προσόντων και πείρας. Σε άλλες φορολογικές διοικήσεις η αμοιβή των ελεγκτών διαμορφώνεται σε διαφορετικά επίπεδα και φθάνει σε ποσοστό 340% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τους ελεγκτές στο ανώτατο επίπεδο.
  
• Μόνο το 25% των τακτικών ελέγχων στις μεγάλες επιχειρήσεις ολοκληρώθηκαν το 2012
  
• Μόνο το 38% των στοχευμένων ελέγχων σε φορολογούμενους μεγάλου πλούτου και ελεύθερουες επαγγελματίες υψηλών εισοδημάτων ολοκληρώθηκαν το 2012.
  
• Είναι αρκετά απίθανο να επιτευχθούν οι στόχοι είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών για το 2013 αν δεν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις. Σύμφωνα με το Μνημόνιο θα πρέπει φέτος να εισπραχθούν 1,9 δισ. ευρώ από τις «παλιές» ληξιπρόθεσμες οφειλές. Ωστόσο εσωτερικές προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι μπορούν να εισπραχθούν 1,176 δισ. ευρώ. Η χαμηλή εισπραξιμότητα οφείλεται στο ότι οι περισσότερες οφειλές είναι ανεπίδεκτες είσπραξης (πτωχεύσεις, εκκαθαρίσεις, ΔΕΚΟ και πολύ μεγάλες οφειλές που αντιστοιχούν στην επιβολή μη ρεαλιστικών προστίμων και ποινών για παραβάσεις του ΚΒΣ).
  
• Έχει νομοθετηθεί η χρήση έμμεσων τεχνικών ελέγχου (τραπεζικές καταθέσεις, επαγγελματικές δαπάνες κλπ) αλλά δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί παρά το γεγονός ότι οι Γάλλοι της τεχνικής βοήθειας έχουν ήδη εκπαιδεύσει περίπου 60 ελεγκτές.
  
• Το σύστημα διαιτησίας φορολογικών υποθέσεων το οποίο θεσπίστηκε τον Μάρτιο του 2011 δεν έχει εφαρμοστεί. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν στα δικαστήρια 113.63 φορολογικές υποθέσεις (103.049 στο πρωτοδικείο, 9.328 στο εφετείο και 1.257 στο ελεγκτικό συνέδριο).
  

Συστάσεις

Προσλήψεις ελεγκτών

Η τρόικα ζητά να επιταχυνθεί η πρόσληψη των 200 νέων ελεγκτών από τον ιδιωτικό τομέα μέχρι το τέλος Μαρτίου. Συνολικά την περίοδο 2013-2014 θα χρειαστούν επιπλέον 500 εξωτερικά προσλαμβανόμενοι ελεγκτές οι περισσότεροι από τους οποίους θα πρέπει να διαθέτουν πτυχίο νομικής. «Η πρόσληψη ελεγκτών από την αγορά πρέπει να αναδειχθεί ως πρώτη προτεραιότητα στο πλαίσιο του γενικότερου προγράμματος προσλήψεων της κυβέρνησης για το δημόσιο τομέα. Ο κανόνας 1 προς 5 δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στην ανανέωση του πληθυσμού των ελεγκτών» σημειώνεται στην έκθεση. Επίσης ΔΝΤ και Κομισιόν ζητούν:

• Να εκδοθεί η υπουργική απόφαση για την αξιολόγηση των ελεγκτών που θα αναλάβουν καθήκοντα μετά από εσωτερική μετακίνηση.
  
• Να εκπαιδευτούν αμέσως οι νέοι ελεγκτε΄ς.
  
• Να οριστούν αρκετοί επόπτες ώστε να διατηρηθεί ο λόγος 10-12 ελεγκτών ανά επόπτη.
  
• Να παρασχεθεί στους ελεγκτές επαρκής χώρος γραφείων, υπολογιστές και εξοπλισμός.
  

Αυτόνομη φορολογική διοίκηση

Η τρόικα θεωρεί απαραίτητο να μεταμορφωθεί εκ βάθρων η υφιστάμενη φορολογική διοίκηση (η οποία σήμερα χαρακτηρίζεται αρνητικά από τυπολατρεία, περιττή γραφειοκρατία, αναποτελεσματικότητα, πολιτικές παρεμβάσεις και διαφθορά) και να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη δομή η οποία εξασφαλίζει επαρκή έσοδα στο κράτος και ταυτόχρονα διασφαλίζει δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση σε όλους τους φορολογούμενους. Η νέα υπηρεσία πρέπει να εδράζεται στις αρχές της λογοδοσίας και της διαφάνειας. Η νέα υπηρεσία θα πρέπει να χρηματοδοτείται από ειδικό κονδύλι που ψηφίζει η Βουλή και εγκρίνει ο υπουργός Οικονομικών, δεν θα υπόκειται στην εν γένει νομοθεσία και τους κανόνες δημόσιας διοίκησης, ενώ σε αυτή θα μπορούν να μετέχουν και πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα που θα υπόκεινται στους κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας, θα έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα είτε για διοικητικές αποφάσεις, είτε την ακολουθούμενη πολιτική.

Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται;

• Να υπάρξει δήλωση της Κυβέρνησης που να καταδεικνύει ξεκάθαρα την πρόθεσή της να επιτευχθεί η απαραίτητη αυτονομία στη φορολογική διοίκηση, καθώς και την προθυμία της να εγκαταλειφθούν οι υφιστάμενοι διοικητικοί περιορισμοί προκειμένου αυτό να γίνει πράξη.
  
• Η κυβέρνηση να θεσπίσει νόμο ο οποίος θα προβλέπει τη δημιουργία μιας σημαντικά πιο αυτόνομης φορολογικής υπηρεσίας και θα προσδιορίζει τον βαθμό αυτονομίας, το πλαίσιο διακυβέρνησης, τη λογοδοσία, τις κατά νόμον αρμοδιότητες του επικεφαλής της υπηρεσίας και την αρχική στελέχωση της υπηρεσίας. Η νέα υπηρεσία θα πρέπει είναι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα τον Μάρτιο του 2014.
  
• Η διαχείριση της διευκόλυνσης και της υλοποίησης της αυτονομίας να γίνει με τη σύγχρονη προσέγγιση διοίκησης έργου, με υποβολή μηνιαίων αναφορών προς τον Υπουργό Οικονομικών επί της συντελούμενης προόδου.
  
• Να συμπεριληφθεί το ΣΔΟΕ στη δομή της ΓΓΔΕ ως αρχικό βήμα για την ενσωμάτωσή του στη Φορολογική Διοίκηση.
  
• Να συμπεριληφθεί η ΓΓΠΣ στη δομή της ΓΓΔΕ.
  
• Οι λειτουργικές αρμοδιότητες φορολογικής πολιτικής να μεταφερθούν στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών.
  

Νέο πλαίσιο ελέγχου – 200 έλεγχοι το μήνα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα και στόχοι θα πρέπει, κατά το ΔΝΤ και την ΕΕ, να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο για τους ελέγχους. Τα στελέχη τους μάλιστα προτείνουν στο οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει σε μία προσέγγιση του ελέγχου βάσει ανάλυσης κινδύνου, ώστε οι ελεγκτικοί πόροι να επικεντρωθούν στις πλέον προσοδοφόρες υποθέσεις.

Προκειμένου όμως να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2013 θα χρειαστεί, κατά την τρόικα, να ολοκληρώνονται περισσότεροι από 200 έλεγχοι κάθε μήνα.

Για την είσπραξη των οφειλών και την ενίσχυση των φορολογικών ελέγχων προτείνεται:

• Η Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών να επικεντρωθεί στις εισπράξιμες μεγάλες οφειλές.
  
• Να στελεχωθεί πλήρως η υφιστάμενη Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών και να συσταθεί παράλληλα δεύτερη «Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών» για τη μεγιστοποίηση της είσπραξης οφειλών από τις 1.500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές κατά το 2013. Οι 1.500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές αντιστοιχούν σε ένα επιμέρους σύνολο οφειλετών ,έκαστος των οποίων οφείλει τουλάχιστον 600.000 ευρώ με συνολικό ύψος ανεξόφλητου χρέους περίπου 5,5 δις ευρώ.
  

• Να καταργηθεί η υποχρέωση ελέγχου από τη ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων δέκα ετών.
  
• Να εφαρμοστεί το σύστημα επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο βάσει κανόνων. ρίου 2013.
  

Για τον έλεγχο φορολογούμενων μεγάλου πλούτου προτείνειται:

• Να δημοσιευθεί η Υπουργική Απόφαση για την υλοποίηση Μεθόδων Εμμέσων Ελέγχων.
  
• Να μετακινηθούν 19 επιπλέον ελεγκτές στο ΔΕΚ Αθηνών και 11 στο Θεσσαλονίκης.
  
• Τα αποτελέσματα των ελέγχων που διενεργούνται στη διευρυμένη δεξαμενή υποθέσεων να παρακολουθούνται στενά και να αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια επιλογής, ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν σε ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους).ΗΜΕΡΗΣΙΑ