του Δημήτρη Καλαϊτζή
-Μετά την κατάρρευση του ανύπαρκτου "υπαρκτού" σοσιαλισμού της ΕΣΣΔ και των καθεστώτων των χωρών-μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1989, οι πάσης φύσεως ιδεολογικοί ινστρούχτορες του καπιταλισμού και, ειδικά οι πιο σκληροί νεοφιλελεύθεροι ,άδραξαν την ...ευκαιρία, και απαξίωσαν στην πράξη κάθε προσπάθεια ανασυγκρότησης μίας σύγχρονης πολιτικής σκέψης με τον σοσιαλισμό σε πρώτο πλάνο.
- Για λίγα χρόνια, με την γιγάντωση κοινωνικών κινημάτων , αλλά μετά κατακτήσεις των κοινωνικών κινημάτων, η αριστερή και η μαρξιστική σκέψη άρχισε να κερδίζει λίγο απο το χαμένο έδαφος και να προβάλλει αξιώσεις εγκυρότητας και εναλλακτικής πρότασης.
- Ομως ο καπιταλισμός είχε το αντίδοτο, αφού εφευρέθηκε ένα νέο «μότο»: δεν έχετε εναλλακτικό πρόγραμμα! Δηλαδή έλγε σε όλους αυτούς που διατείνονταν υπέρ του σοσιαλισμού και κατά του καπιταλιστικού συστήματος, ότι αποτύχατε, δέν έχετε την εναλλακτική πειστική πρόταση...
- Το "δεν έχετε εναλλακτικό πρόγραμμα"! δέν ήταν κάποια καινούργια ιδέα που διατυπώθηκε για πρώτη φορά.Το ίδιο επιχείρημα το είχαμε ξανακούσει, αλλά απο άλλα στόματα, αυτά των Μαρξιστών που κατηγορούσαν τους πάσης φύσεως μη Μαρξιστές αντιπάλους τους, ότι είτε δεν ήθελαν να αλλάξουν τίποτα ως γνήσιοι συντηρητικοί ,είτε ότι οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που πρότειναν ήταν επιφανειακές και δεν επέφεραν ουσιαστικές αλλαγές ή ανατροπές του συστήματος. Ταίριαζε γάντι με την γνωστή ατάκα του Κάρολου Μαρξ: «Οι φιλόσοφοι έχουν ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Το θέμα όμως είναι να τον αλλάξουν».
- Αλλά και άν οι μαρξιστές ή σοσιαλιστές ή αριστερίζοντες (όπως θέλετε τους ονομάζετε), είχαν θέσεις (τουλάχιστον ιδεολογικές) για τα τρωτά στρεβλά του καπιταλισμού, εκείνος επικράτησε και κατά την απλουστευμένη λογική των απανταχού νεοφιλελευθέρων κυριάρχησε.
- Ελα όμως που η κρίση του καπιταλιστικού συστήματος προβλέφθηκε στις αναλύσεις του καπιταλισμού από τον Μαρξ. Πολλοί δέ, σύμφωνα με την σημερινή κρίση, λένε πως η πρόβλεψη του Μάρξ αποδείχθηκε σωστή.
- ΕΛΕΓΕ ο Μαρξ ότι "η ελεύθερη αγορά λειτουργεί σαν ένα αλλότριο σύστημα με δική του ζωή. Είναι ένας μη ελέγξιμος και εκ φύσεως ασταθής μηχανισμός. Οδηγεί περιοδικά σε κρίσεις, κατά τις οποίες ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χάνει τη δουλειά του και χρήσιμα μέσα παραγωγής καταστρέφονται.
- Η κρίση που βιώνουν οι λαοί στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, είναι κρίση του καπιταλισμου , και είναι αποδειξη ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν είναι ικανό να ρυθμίσει τις παραγωγικές δυνάμεις που μόνο του δημιούργησε. Κατά τη γλαφυρή εικόνα του Μαρξ, είναι «σαν το μάγο που δεν μπορεί πια να ελέγξει τις δυνάμεις του κάτω κόσμου, που μόνος του κάλεσε με τα ξόρκια του». Περιοδικά, οι δυνάμεις παραγωγής αναπτύσσονται τόσο πολύ, ώστε να έρχονται σε σύγκρουση με τις ήδη υπάρχουσες καπιταλιστικές οικονομικές σχέσεις.γι αυτό το αποτέλεσμα είναι είναι κρίση του καπιταλισμού.
- Να μήν αυταπατώνται οι λαοί για το μέλλον τους, θα είναι οδυνηρό, γιατί η ελεύθερη αγορά δεν είναι ο αγαθός αυτορρυθμιζόμενος μηχανισμός που οι φανατικοί της υποστηρικτές ισχυρίζονταν πως ήταν. Δεν εξυπηρετεί πάντα το κοινό καλό, ούτε οδηγεί νομοτελειακά στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία.
Τουναντίον η κρίση που διέρχεται ο καπιταλισμός απο το 2007 και εντεύθεν είναι εμφανής, ίσως η μεγαλύτερη που γνωρίσαμε απο το 1930 και μετά,αφού ζήσαμε κατάρρευση τραπεζικών συστημάτων,κατακόρυφη πτώση όλων των χρηματιστηρίων ανα τον κόσμο,βαθεία ύφεση, που αγγίζει και τις πραγματικές οικονομίες πολλών κρατών.Βέβαια οι απανταχού οικονομολόγοι του θεωρητικοί του φιλελευθερισμού και του καπιταλισμού δέν μπόρεσαν να προβλέψουν την επερχόμενοι κρίση, πλήν ολίγων.
- Η κρίση και η ύφεση είναι βαθειά, πώς ξεπερνιέται;Σύμφωνα με αυτά που ζούμε, βλέπουμε την αστική τάξη να προσπαθεί να την ξεπεράσει την κρίση με μαζική καταστροφή μέσων παραγωγης, με άγρια εκμετάλλευση των υπαρχουσών αγορών, αλλά και την κατάκτηση νέων αγορών.
- Ομως ιστορικά έχει αποδιεχθεί ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι ασταθές, έχει περάσει πολλές κρίσεις,στις οποίες βλέπει κανείς την ύφεση να κυριαρχεί, όχι μόνο γιατί τα διευθυντήρια του καπιταλισμού δέν οδηγούν σωστά το τραίνο,αλλά γιατί το "τραίνο' του καπιταλισμού έχει τα δικά του αρνητικά χαρακτηριστικά και εγγενής αδυναμίες που μοιραί α οδηγούν στην κρίση και κατά τον Μάρξ στην κατάρευση.Ο Μάρξ πίστευε ότι το καπιταλιστικό σύστημα θα καταρεύσει και θα παραχωρήσει τη θέση του στον σοσιαλισμό.
- Είναι η κρίση που βιώνουμε κρίση του καπιταλισμού;Είναι περίοδος που ζούμε η απαρχή ενός νέου ξεκινήματος εμφάνισης του "σοσιαλιστικού" μοντέλου; που θα φέρει στην επιφάνεια σκέψεις ξεπεράσματος της κρίσης με μία άλλη οικονομική θεωρία που θα επικρατήσει και θα εφαρμοστεί στον κόσμο;
- Αναμφίβολα αυτή η κρίση είναι πολύ σοβαρή,το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρέθηκε μπρός στον κίνδυνο της κατάρρευσης,οι λαοί υποφέρουν και ζούν κτην μεγαλύτερη ύφεση των τελευταίων δεκαετιών. Αποτελεί όμως αυτή η κρίση δυναμική που θα έδινε την ώθηση στους λαούς να στραφούν προς τον "σοσιαλισμό" και κάτω απο ποιά καθοδήγηση και με ποιά πειστήρια;Αρκεί μόνον η θεωρητική και η μηδενιστική κατακεράυνωση οτυ καπιταλιστικού συστήματος;
- Κατά την ταπεινή μου γνώμη όχι.Γιατί εκτός απο την οικονομική πραγματικότητα και την κρίση που βιώνουν οι λαοί,απαιτείται και θετική πρωτοβουλία και πολιτική ε[πικράτηση δυνάμεων που θα οργανώσουν έτσι τις κοινωνίες, οι οποίες θα μπούν στην πρώτη γραμμή.Δέν είναι η κατάρευση του καπιταλισμού μία οικονομική μόνο διαδικασία, αλλά πρωτίστως είναι πολιτική, που θα βάλει ώς στόχο, όχι μόνο την πτώση του καταρέοντος καπιταλιστικού συστήματος, αλλά την αντικατάστασή του με το εναλλακτικό μοντέλο του "σοσιαλισμού".Εγχείρημα δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο. για την αλλαγή του καπιταλιστικού συστήματος.Γιατί δέν φτάνει μόνο ο αρνητισμός και η καταγραφή των λόγων της κρίσης,ο εντοπισμός των αδυναμιών και αδιεξόδων του καπιταλιστικού συστήματος, αλλά χρειάζεται και θετική ενέργεια για τη δημιουργία μιάς νέας εναλλακτικής κατάστασης, μιάς νέας τάξης πραγμάτων
- Βέβαια για να πετύχεις στον σύγχρονο και παραπαίοντα καπιταλισμό, τέτοιου είδους αλλαγές, χρειάζεται να υπάρχουν οι πολιτικές δυνάμεις που θα δημιουργήσουν το καινούριο. Παρά το τεράστιο και διαρκώς αυξανόμενο άνοιγμα της ψαλίδας της ανισότητας και την ευρέως διασπαρμένη φτώχεια και μιζέρια, τέτοιες δυνάμεις δε φαίνεται να υπάρχουν. Αυτή τη στιγμή, φαίνεται, ότι δεν υπάρχουν αποτελεσματικές και πειστικές αντικαπιταλιστικές δυνάμεις. Ο Μαρξ πίστευε πως αυτές οι δυνάμεις θα γεννιόντουσαν μέσα από τον ίδιο τον καπιταλισμό.
Δέν ξέρω όμως, δέν είμαι και πολύ σίγουρος ότι οι συνθήκες είναι τέτοιες που βραχυπρόθεσμα μπορεί να διαφανεί κάτι τέτοιο, πρώτον γιατί δέν πείθομαι ότι οι λαικές δυνάμεις που θα οδηγούσαν στην επίτευξη τέτοιου φιλόδοξου στόχου, είναι ώριμες και συντεταγμένες..
Και παρά του ότι ο Βασιλιάς"καπιταλισμός" "είναι γυμνός... βρίσκεται σε "λήθαργο" και ο Μαρξισμός....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου