Ο Μαχάτμα Γκάντι έλεγε: «Αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο γίνε η αλλαγή που επαγγέλλεσαι». Είναι πλέον ή βέβαιο ότι πρέπει λαός και ηγεσία να αλλάξουμε. Σε τελευταία ανάλυση είναι θέμα επιβίωσης. Αν δεν αλλάξουμε θα πληρώνουμε τα λάθη των επιλογών και της ...
νοοτροπίας μας εμείς και τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας.Η ζωή μας διδάσκει με τα παθήματα μας. Αν εμείς δεν μαθαίνουμε η ζωή θα μας διδάσκει τα ίδια και τα ίδια, θα παθαίνουμε τα ίδια ή χειρότερα μέχρι να μάθουμε επιτέλους. Ο Ζαν Πολ Σάτρ έγραψε: «Όποιος δεν καταλαβαίνει το παρελθόν το ξαναζεί».
Δηλαδή μας παροτρύνει να δούμε πού «σκοντάψαμε». Κι όχι να αρκούμαστε σε διαπιστώσεις, αναλύοντας το που πέσαμε. Στο κάτω- κάτω ξέρουμε σε τι χάλια βρισκόμαστε. Δεν χρειάζονται πολύ ψάξιμο. Τα βλέπουμε κοντά μας, δίπλα μας συνεχώς. Να εξετάσουμε λοιπόν το παρελθόν μας, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες τουλάχιστον και να εντοπίσουμε τα λάθη και τις παραλείψεις μας. Και να διδαχθούμε απ’ αυτά. Ώστε να μην τα επαναλαμβάνουμε. Γιατί τα ίδια αίτια με σταθερές τις γενικότερες συνθήκες, οδηγούν σε ίδια αποτελέσματα, με χειρότερες (όπως σήμερα) σε πολύ χειρότερα.
Να εξακριβώσουμε τα όσα έφταιξαν και να τα αλλάξουμε. Σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Σε επίπεδο βάσης αλλά και σε επίπεδο κορυφής. Και μάλιστα θα μπορούσε κανείς να πει να αλλάξουμε πρώτα εμείς ο λαός και ύστερα η ηγεσία μας. Που αν δεν αλλάξει από μόνη της θα την αλλάξουμε εμείς. Ως προς αυτό τουλάχιστον έχουμε δημοκρατία.
Ο Γκάντι μας συμβουλεύει: για να αλλάξεις τον κόσμο άλλαξε τον εαυτό σου. Κι ο Σάρτρ: Άρχισε από το παρελθόν. Κατάλαβε καλά τι στραβά έκανες και μην τα αναλαμβάνεις. Για πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη του Κάρολου Μαρξ: «Αν αλλάξει το οικονομικό (άρα και πολιτικό) σύστημα θα αλλάξουν και οι άνθρωποι». Δυστυχώς στις χώρες του π. υπαρκτού σοσιαλισμού το σύστημα άλλαξε όμως οι άνθρωποι έμειναν ίδιοι αν δεν έγιναν χειρότεροι. Και το σύστημα αυτό κατέρρευσε με πάταγο. Ο ενδεχόμενος ισχυρισμός ότι στα κράτη του υπαρκτού σοσιαλισμού δεν εφαρμόσθηκε ο Μαρξισμός όχι πως είναι παντελώς ανακριβής αλλά δεν αίρει την άποψη ότι αφού εφαρμόσθηκε σε γενικές γραμμές στο μεγαλύτερο τμήμα της ανθρωπότητας και παντού απέτυχε είναι είτε ανεφάρμοστος είτε λαθεμένος στη βάση του. Δεν προσφέρεται κατά συνέπεια ως μοντέλο απαλλαγής μας από τα σημερινά και αυριανά δεινά. Τουλάχιστον με τις τωρινές συνθήκες.
Αλλά και ο καπιταλισμός με τη μορφή του νεοφιλελευθερισμού, που προς στιγμήν εμφανίσθηκε ως ο μεγάλος νικητής του «ψυχρού πολέμου» και της επί δεκαετίες αντιπαράθεσης του με τον κομμουνισμό δεν είναι κι αυτός «στα καλύτερά του». Και μπορεί μεν ο Φράνσις Φουκουγιάμα να αποφάνθηκε ότι έφτασε «στο τέλος της ιστορίας», ότι δηλαδή μετά την συντριβή του κομμουνισμού η ανθρωπότητα θα ζήσει πλέον με τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς. Όμως και ο κόσμος βασανίζεται στα δίχτυα μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και νέες δυνάμεις και οικονομικά συστήματα αναδεικνύονται.
Συμπέρασμα: Αν πραγματικά θέλουμε να απαλλαγούμε από το βραχνά της κρίσης και των απάνθρωπων συνεπειών της (φτώχεια, ανεργία, απόγνωση) πρέπει να αλλάξουμε το συντομότερο. Ο καθένας μας χωριστά και όλοι μας ως κοινωνία και ως έθνος. Όμως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο. Αδύνατο σχεδόν.
Γιατί οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα δεν βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίθετα ευνοούν τη διάσπαση της κοινωνίας μας σε ομάδες διαφορετικών συμφερόντων. Αντιτιθέμενων συνήθως, αλλά και πολλές φορές διαπλεκόμενων. Έτσι το άτομο μπορεί να εδραιωθεί κοινωνικά μόνο αν ενταχθεί σε κάποια από αυτές τις ομάδες. Ομάδες που επενεργούν ως διασπαστικές του κοινωνικού ιστού δυνάμεις.
Οι ομαδοποιήσεις αυτές και οι αντικοινωνικές ενέργειές τους μας οδήγησαν στο να διακυβεύσουμε όλα εκείνα που συνιστούν όλημας την ανθρώπινη υπόσταση και να είμαστε πάλι όπως και πολύ παλιά, στο έλεος των νόμων της ζούγκλας, εκεί απ’ όπου προήλθαμε. Με ένα μάλιστα επιπλέον γνώρισμα: την αποξένωση του ανθρώπου από τον εαυτό του, και από τη φύση του τον περιβάλλει. Κι επίσης την πεποίθηση ότι το ατομικό συμφέρον προηγείται του κοινού καλού! Ναι έτσι ακριβώς καταντήσαμε. Εδώ είμαστε. Και αν δεν αλλάξουμε θα γίνει αυτό που λεει, για τον καθένα μας, ο Κ. Καβάφης (Πολις):
«… η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές, τες ίδιες θα γερνάς?
και μες τα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού- μη ελπίζεις-» Γιάννης Κορομήλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου