Τετάρτη 20 Οκτώβριος 2010
Επαναλαμβάνει ο σημερινός πρωθυπουργός κάθε τρεις και δύο: «Χρέος μου να σώσω την πατρίδα μου», «Χρέος μου να σώσω το Έθνος», «πάνω από όλα η Πατρίδα». Κι είναι κακό αυτό; Θα ρωτήσετε. Ασφαλώς όχι. Μόνο που κάθε φορά που το ακούω κάτι με ..ενοχλεί. Μου ακούγεται ως υπερβολή, ως μεγαλοστομία. Κάποτε και ως «ύβρις», με την αρχαία ελληνική έννοια του όρου. Φυσικά χρέος του κάθε Έλληνα είναι να αγαπάει την Πατρίδα μας. Υπάρχουν ασφαλώς και οι Εφιάλτες και οι «Πήλιοι Γούση». Όμως είναι ελαχιστότατοι. Υπάρχουν επίσης και πατριδοκάπηλοι. Αναμφίβολα το χρέος αυτό μεγαλώνει ανάλογα με το ύψος του αξιώματος που κατέχει κανείς. Όχι γιατί είναι περισσότερο πατριώτης από μας τους υπόλοιπους αλλά γιατί ασκεί εξουσία κι επομένως έχει μεγαλύτερες ευθύνες απέναντι στην πατρίδα και το λαό.
Από την αγάπη όμως και την ευθύνη προς την πατρίδα μέχρι του «εγώ θα σώσω την πατρίδα», το «έχω χρέος να σώσω το Έθνος» υπάρχει τεράστια απόσταση. Το πρώτο είναι αυτονόητο. Το δεύτερο είναι απόπειρα καλλιέργειας μυθικών διαστάσεων. Άρα υπερβολικό. Στο κάτω κάτω κανείς δεν μπορεί – και ημίθεος να είναι – να σώσει αυτός, μόνος του, την πατρίδα. Κανένας ηγέτης μόνος του δεν έσωσε κάποιο Έθνος. Χρειάζεται πάντα και απαραίτητα η σύμπραξη, η συστράτευση, ο αγώνας του λαού, των πολλών.
Ακούγεται βέβαια και το «Ομπάμειο» σύνθημα «Μαζί μπορούμε». Αλλά αυτό – αληθινό πέρα ως πέρα – όταν γίνεται προεκλογικό σύνθημα χάνει πάρα πολύ από την πραγματική του αξία. Καταντάει τελικά λόγος κενός. Κόλπο προπαγανδιστικό. «… για νάναι για τους άμυαλους παγίδα» (Κίπλινγκ , Αν) Αλήθεια τι έκανε μαζί με το λαό των ΗΠΑ ο Ομπάμα; Πότε και για τι ρωτήθηκε ο ελληνικός λαός από τον εκάστοτε Πρωθυπουργό του για ο,τιδήποτε, ακόμα και για σοβαρότατα ζητήματα που αφορούν το μέλλον μέχρι και την επιβίωση της χώρας;
Μας ρώτησε κανείς τον περασμένο Μάϊο για παράδειγμα, αν συμφωνούμε ή όχι με την υπογραφή του συγκεκριμένου μνημονίου το οποίου αρκετές προβλέψεις είναι προσβλητικές, προκλητικές και απαράδεκτες; Όχι. Κι ούτε πρόκειται να μας ρωτήσει.
«Χρέος μου να σώσω το Έθνος». Από μια άποψη μας παραπέμπει σε νοοτροπία Μεσσιανισμού. Από μια άλλη στο γνωστό: «L’ Etat c’ est moi» δηλαδή «το κράτος είμ’ εγώ» (22 χρονών όταν το είπε) του Λουδουβίκου 14ου. Κι από μια τρίτη στη γνωστή ρήση του Νίκου Καζαντζάκη: «Ν’ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω». Να υποθέσουμε ότι ο Γ.Α. Παπανδρέου πιστεύει ότι έχουμε ανάγκη από σωτήρες κι ότι τούλαχε αυτό το καθήκον; Μάλλον όχι. Να εμφορείται από φιλοσοφικές διαθέσεις ανάλογες μ’ εκείνες του Νίκου Καζαντζάκη, και να φαντάζεται τον εαυτό του ικανό να σώσει τον κόσμο; Απίθανο.
Να νιώθει, όπως ο Λουδοβίκος ΙΔ΄; Αδύνατο. Τι απομένει λοιπόν να υποθέσουμε; Το πιο πιθανό είναι το ότι είναι ένας Έλληνας πολιτικός «της σειράς». Σαν πολλούς άλλους από τους 94 Πρωθυπουργούς του νεοελληνικού κράτους. Τώρα πόσους από αυτούς θυμόμαστε; Ελάχιστους. Μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ωστόσο αυτοί οι 94 χρημάτισαν Πρωθυπουργοί. Οι περισσότεροι ανήλθαν στο αξίωμα αυτό με λαϊκισμούς και μεγάλα λόγια.
Είναι λοιπόν πολύ πιθανό (βέβαιος δεν μπορεί νάναι κανείς ποτέ σε τέτοιες τουλάχιστον περιπτώσεις) να εντάσσονται και οι μεγαλοστομίες του σημερινού Πρωθυπουργού στο ίδιο πλαίσιο.
Όμως «τα πάντα ρει». Αλλάζουν συνεχώς οι άνθρωποι, οι εποχές, οι συνθήκες… Και σήμερα – λόγω κρίσης, μνημονίου και μέτρων – φαίνεται πως ξύπνησε επιτέλους αυτός ο λαός. Ο, κατά τον ποιητή, «πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος». Ούτε κι αυτό βέβαια είναι σίγουρο. Είναι ωστόσο περισσότερο πιθανό από ότι κατά το παρελθόν. Αν αληθεύει θα το δούμε πολύ σύντομα. Και στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές και το «μαύρο» χειμώνα που πλησιάζει. Ίσως και λίγο αργότερα, ανάλογα με την πορεία της οικονομίας και των όποιων μέτρων.
Ανεξάρτητα από το χρόνο που θα χρειασθεί, όλα δείχνουν πως επιτέλους ο λαός μας κατάλαβε καλά το ρόλο που παίζουν οι πολιτικοί, οι μεγαλοκαρχαρίες, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι δημοσιογράφοι, οι συνδικαλιστές κλπ.
Αυτό μπορούμε να το θεωρούμε βέβαιο. Άγνωστο παραμένει πως θα αντιδράσει όταν η κατάσταση οδηγηθεί «στο μη παρέκει». Μακάρι να μη φτάσει εκεί. Μακάρι, όταν φτάσει, να δείξει ο λαός μας την πρέπουσα ωριμότητα.
Γιάννης Κορομήλης
Από την αγάπη όμως και την ευθύνη προς την πατρίδα μέχρι του «εγώ θα σώσω την πατρίδα», το «έχω χρέος να σώσω το Έθνος» υπάρχει τεράστια απόσταση. Το πρώτο είναι αυτονόητο. Το δεύτερο είναι απόπειρα καλλιέργειας μυθικών διαστάσεων. Άρα υπερβολικό. Στο κάτω κάτω κανείς δεν μπορεί – και ημίθεος να είναι – να σώσει αυτός, μόνος του, την πατρίδα. Κανένας ηγέτης μόνος του δεν έσωσε κάποιο Έθνος. Χρειάζεται πάντα και απαραίτητα η σύμπραξη, η συστράτευση, ο αγώνας του λαού, των πολλών.
Ακούγεται βέβαια και το «Ομπάμειο» σύνθημα «Μαζί μπορούμε». Αλλά αυτό – αληθινό πέρα ως πέρα – όταν γίνεται προεκλογικό σύνθημα χάνει πάρα πολύ από την πραγματική του αξία. Καταντάει τελικά λόγος κενός. Κόλπο προπαγανδιστικό. «… για νάναι για τους άμυαλους παγίδα» (Κίπλινγκ , Αν) Αλήθεια τι έκανε μαζί με το λαό των ΗΠΑ ο Ομπάμα; Πότε και για τι ρωτήθηκε ο ελληνικός λαός από τον εκάστοτε Πρωθυπουργό του για ο,τιδήποτε, ακόμα και για σοβαρότατα ζητήματα που αφορούν το μέλλον μέχρι και την επιβίωση της χώρας;
Μας ρώτησε κανείς τον περασμένο Μάϊο για παράδειγμα, αν συμφωνούμε ή όχι με την υπογραφή του συγκεκριμένου μνημονίου το οποίου αρκετές προβλέψεις είναι προσβλητικές, προκλητικές και απαράδεκτες; Όχι. Κι ούτε πρόκειται να μας ρωτήσει.
«Χρέος μου να σώσω το Έθνος». Από μια άποψη μας παραπέμπει σε νοοτροπία Μεσσιανισμού. Από μια άλλη στο γνωστό: «L’ Etat c’ est moi» δηλαδή «το κράτος είμ’ εγώ» (22 χρονών όταν το είπε) του Λουδουβίκου 14ου. Κι από μια τρίτη στη γνωστή ρήση του Νίκου Καζαντζάκη: «Ν’ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω». Να υποθέσουμε ότι ο Γ.Α. Παπανδρέου πιστεύει ότι έχουμε ανάγκη από σωτήρες κι ότι τούλαχε αυτό το καθήκον; Μάλλον όχι. Να εμφορείται από φιλοσοφικές διαθέσεις ανάλογες μ’ εκείνες του Νίκου Καζαντζάκη, και να φαντάζεται τον εαυτό του ικανό να σώσει τον κόσμο; Απίθανο.
Να νιώθει, όπως ο Λουδοβίκος ΙΔ΄; Αδύνατο. Τι απομένει λοιπόν να υποθέσουμε; Το πιο πιθανό είναι το ότι είναι ένας Έλληνας πολιτικός «της σειράς». Σαν πολλούς άλλους από τους 94 Πρωθυπουργούς του νεοελληνικού κράτους. Τώρα πόσους από αυτούς θυμόμαστε; Ελάχιστους. Μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ωστόσο αυτοί οι 94 χρημάτισαν Πρωθυπουργοί. Οι περισσότεροι ανήλθαν στο αξίωμα αυτό με λαϊκισμούς και μεγάλα λόγια.
Είναι λοιπόν πολύ πιθανό (βέβαιος δεν μπορεί νάναι κανείς ποτέ σε τέτοιες τουλάχιστον περιπτώσεις) να εντάσσονται και οι μεγαλοστομίες του σημερινού Πρωθυπουργού στο ίδιο πλαίσιο.
Όμως «τα πάντα ρει». Αλλάζουν συνεχώς οι άνθρωποι, οι εποχές, οι συνθήκες… Και σήμερα – λόγω κρίσης, μνημονίου και μέτρων – φαίνεται πως ξύπνησε επιτέλους αυτός ο λαός. Ο, κατά τον ποιητή, «πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος». Ούτε κι αυτό βέβαια είναι σίγουρο. Είναι ωστόσο περισσότερο πιθανό από ότι κατά το παρελθόν. Αν αληθεύει θα το δούμε πολύ σύντομα. Και στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές και το «μαύρο» χειμώνα που πλησιάζει. Ίσως και λίγο αργότερα, ανάλογα με την πορεία της οικονομίας και των όποιων μέτρων.
Ανεξάρτητα από το χρόνο που θα χρειασθεί, όλα δείχνουν πως επιτέλους ο λαός μας κατάλαβε καλά το ρόλο που παίζουν οι πολιτικοί, οι μεγαλοκαρχαρίες, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι δημοσιογράφοι, οι συνδικαλιστές κλπ.
Αυτό μπορούμε να το θεωρούμε βέβαιο. Άγνωστο παραμένει πως θα αντιδράσει όταν η κατάσταση οδηγηθεί «στο μη παρέκει». Μακάρι να μη φτάσει εκεί. Μακάρι, όταν φτάσει, να δείξει ο λαός μας την πρέπουσα ωριμότητα.
Γιάννης Κορομήλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου