Μπορούν άραγε οι πολιτικοί;

ΣΑΒΒΑΤΟ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2010

του Γιάννη Κορομήλη

Ο κόσμος είναι οργισμένος. Το πολιτικό σύστημα βρίσκεται για πρώτη φορά τόσο πολύ εκτεθειμένο στη συνείδηση των πολιτών. Η δημόσια ζωή συγκλονίζεται από δύο παράγοντες κυρίως. Την εκτεταμένη διαφθορά και τη διογκούμενη ύφεση. Η παραμονή στο τέλμα κοντεύει να χρονίσει. Βρισκόμαστε μέσα σε κινούμενη άμμο... και βυθιζόμαστε ολοένα και περισσότερο γιατί, όπως είναι γνωστό, οι σπασμωδικές κινήσεις σε σαθρό έδαφος δεν βοηθούν. Θα καταφέρουν  άραγε να μας τραβήξουν έξω οι κηδεμόνες της τρόικας;  Ίσως, αν και η εμπειρία άλλων χωρών, όπως η Αργεντινή, η Λετονία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία κλπ προοιωνίζεται τα χειρότερα. Αν υπάρχουν κάποιες πιθανότητες να αποδώσει η όντως υπερμεγέθης οικονομική βοήθεια της τρόικας και να αποφευχθούν η, ελεγχόμενη ή και ανεξέλεγκτη, χρεοκοπία με τη σύμφυτη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού και να αποκατασταθεί σε λίγα χρόνια το καταρρακωμένο κύρος της χώρας, αυτές απαιτούν πρωτίστως τη δική μας βοήθεια και συμμετοχή. Την υπεύθυνη στάση όλων, πολιτικών και λαού μηδενός εξαιρουμένου.

Συμβαίνει κάτι παρόμοιο σήμερα; Μάλλον οι πάντες και τα πάντα δείχνουμε να κινούμαστε στην αντίπερα όχθη. Η διαφάνεια εκτός από την αποκάλυψη της διαφθοράς οφείλει να διαφυλάξει την αλήθεια, την αξιοπρέπεια και την ηθική. Οι αξίες αυτές έχουν δεχθεί πλήγματα από διαρροές, πρόωρες ανακοινώσεις, εσφαλμένες μεταφράσεις και προθέσεις ισοκαταμερισμού της νοσηρότητας του παρελθόντος μεταξύ των κομμάτων εξουσίας.

Αλλά και στον τομέα της αποκάλυψης ο χρόνος διερεύνησης, ως προς το αποτέλεσμα που είναι η επανεμφάνιση στην επικαιρότητα ονομάτων γνωστών από το παρελθόν, δημιουργεί στην κοινωνία υποψίες συμψηφισμών και συγκάλυψης που εντείνουν την οργή των πολιτών. Υπάρχουν βέβαια και οι αμετανόητοι, όπως μαρτυρά η υπόθεση διαφθοράς στο κρατικό νοσοκομείο της Νίκαιας που συνεχίζουν τα πάρτι του παρελθόντος. Αλλά κι αυτοί επισημαίνουν, εκτός από τις δικές τους ευθύνες που αποτελούν υπόθεση της δικαιοσύνης, και την αδράνεια των πολιτικών στον τομέα της πρόληψης. Έτσι τελικά έρχονται προς επίρρωση της διαπίστωσης ότι με την εμμονή στην αποκάλυψη της ήδη γνωστής διαφθοράς (για λόγους επικοινωνιακούς άραγε;) κινδυνεύει να θυσιαστεί η ηθική και η αξιοπρέπεια.

Η κοινωνία, αντιμετωπίζοντας καθημερινά όλο και περισσότερο τις οικονομικές δυσκολίες, μάλλον αδρανοποιείται με τα νηπενθή των πολιτικών και τις υποσχέσεις ότι κάποιοι θα πάνε φυλακή, οι οποίες όμως ενδεχομένως να πραγματοποιηθούν, θυσιάζοντας κάποιους στο βωμό της κάθαρσης (η θυσία αποτελεί συστατικό στοιχείο της αρχαίας τραγωδίας). Ταυτόχρονα ο κοινωνικός ιστός διαρρηγνύεται σταδιακά με μέτρα που εκμηδενίζουν ακόμη και τις πιθανότητες μελλοντικής επιβίωσης μεγάλων ομάδων του πληθυσμού όπως οι συνταξιούχοι, που δεν θα τους επιστρέψει το κράτος όλα τα οφειλόμενα των εισφορών τους και οι άνεργοι νέοι που δεν θα τους δώσει η Ελλάδα τις ευκαιρίες που δικαιούνται. 

ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ;

Μπορούν οι πολιτικοί να βγάλουν τη χώρα από την κρίση; Παρά την απαισιοδοξία πολλών, αν όχι των περισσότερων, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Σε καμιά περίπτωση βέβαια με τη σημερινή μορφή της πολιτικής ούτε χωρίς να πληγούν και οι ίδιοι. Και όταν λέμε να πληγούν δεν εννοούμε να οδηγηθούν κάποιοι στη φυλακή που, εκτός από την απόδοση δικαίου, κι αυτή στην περίπτωση που δεν εμφιλοχωρήσουν εκδικητικοί εφιάλτες του παρελθόντος ή κομματικές σκοπιμότητες, δεν βλέπουμε σε τι θα βοηθήσει στη μελλοντική ανάπτυξη της χώρας, αν δεν συνδυασθεί με την πρόληψη της διαφθοράς, τομέας ο οποίος παραμένει ως είχε.

Οι δομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις του πολιτικού συστήματος αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν αδύνατες γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής του Συντάγματος. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα και να γίνουν με την  πρώτη ευκαιρία. Μπορούν όμως να αλλάξουν καποια πρόσωπα. Εκτός από τους αμαρτωλούς που απασχολούν τις εξεταστικές επιτροπές και τη δικαιοσύνη και τα βαρίδια που δεν έχουν σκοπό να απαλλάξουν μόνοι τους την πολιτική από αμφιλεγόμενες παρουσίες, ίσως να ήρθε η ώρα να αποσυρθούν από την ενεργό δράση και όσοι είναι σχεδόν πολιτικά συνομήλικοι με τη μεταπολίτευση. Η προσφορά τους, ακόμη κι αν υπήρξε πολύτιμη, μπορεί να συνεχιστεί από τη θέση μιας δημογεροντίας, δημιουργώντας μέσα στους πολιτικούς σχηματισμούς μια άνω Βουλή και αφήνοντας τους νεότερους (ανεξαρτήτως ηλικίας) για την κάτω Βουλή της τριβής με την κοινωνία. Ίσως με τον τρόπο αυτό να καταφέρουμε να αποφύγουμε τη μια και μόνη Βουλή, αλλά άνω κάτω, όπως είπαν άλλοι πριν από εμάς, και να σπάσει η προκατάληψη του «αναντικατάστατου»

Ο κύριος Κόυνερ, όταν άκουσε ότι κάποιος υπάλληλος ήταν τόσο καλός, ώστε να είναι αναντικατάστατος γιατί ο τομέας του δε θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς αυτόν είπε, για λογαριασμό του Μπρεχτ βέβαια: «Αν ήταν τόσο καλός, έπρεπε να οργανώσει τον τομέα του έτσι, ώστε να μην είναι αναντικατάστατος. Τι έκανε λοιπόν τόσον καιρό; Να σας το πω: «εκβιασμό έκανε!».

Πρέπει και μπορούν να αντισταθούν τα κόμματα και οι αρχηγοί τους σε παρόμοιους εκβιασμούς σήμερα; Το πρώτο υπαγορεύει η σωρευμένη οργή της κοινωνίας που «αν ξεσπάσει μονομιάς θάρθει ανάποδα ο ντουνιάς» γεγονός που κανένας δεν επιθυμεί βέβαια κι ας μας συγχωρήσει για την παράφραση ο Κώστας Βάρναλης.

Το δεύτερο επικαιροποιεί τη Νέα Δημοκρατία και τον Αντώνη Σαμαρά, λόγω των εσωκομματικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη και του συνεδρίου που θα ακολουθήσει. Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι ο κόσμος συμμετέχει, όταν η εσωκομματική δημοκρατία απελευθερώνεται και το εντελώς νέο και άφθαρτο επιλέγεται αντί του ανανεωμένου και φκιασιδωμένου παλιού, αρκεί βέβαια και το νέο να έχει να πει τα δικά του πράγματα. Ο συγκερασμός των δύο, εν είδει Άνω και Κάτω Βουλής, ίσως να αποτελεί μια πρώτη λύση. Αρκεί στο συνέδριο να επανεξεταστούν όλες εκείνες οι διατάξεις που ποσοστώνουν τη δημοκρατία (με την εκλογή ανδρών, γυναικών, νέων κλπ) αντί να την απελευθερώνουν. Μήπως και καταφέρουμε να εκτονωθεί με ποσόστωση και η λαϊκή οργή. Μήπως…

ΚΡΑΧΤΗΣ