Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009

Πώς φτάσαμε στις εκλογές


ΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΠΗΓΗ

Ολο το παρασκήνιο των πιέσεων, των αναβολών και των συζητήσεων που οδήγησαν τον Πρωθυπουργό στο μεγαλύτερο ρίσκο στην πολιτική καριέρα του

Πώς φτάσαμε στις εκλογές

Αλλες δύο φορές μέσα στο 2009 ο κ. Καραμανλής σκέφτηκε να στήσει κάλπες, αλλά υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή

Από τις 16 Σεπτεμβρίου του 2007, όταν ο κ. Κ. Καραμανλής κέρδισε τις εκλογές αλλά διαπίστωσε ότι θα αναγκαστεί να κυβερνήσει με μια ισχνή και προβληματική πλειοψηφία, αντιλήφθηκε πως δεν θα μπορέσει να ξεχάσει για πολύ τις κάλπες. Παρά την προϊστορία της κυβέρνησης Μητσοτάκη που άντεξε τριάμισι χρόνια και τα ευφυολογήματα του στυλ «όσο πιο μικρή τόσο πιο ισχυρή είναι η αυτοδυναμία», τα προβλήματα άρχισαν να φαίνονται από την πρώτη στιγμή. Η ιδέα των πρόωρων εκλογών έπεσε για πρώτη φορά στο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου από τον κ. Θ. Ρουσόπουλο παραμονές της περυσινής ΔΕΘ, όταν φαινόταν πια καθαρά πως η ΝΔ δεν θα είναι για πολύ πρώτο κόμμα. «Θα μας πάρουν με τις πέτρες» απάντησε τότε ο κ. Καραμανλής και απέρριψε χωρίς δεύτερη κουβέντα την εισήγηση.
Το «κάδρο» της ΔΕΘ
Πέντε μήνες αργότερα όμως και αφού απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση ολόκληρο το «κάδρο» της ΔΕΘ (Ρουσόπουλος, Βουλγαράκης, Αλογοσκούφης, Λιάπης, Φώλιας), ο κ. Καραμανλής άρχισε να καταστρώνει εκλογικά σχέδια. Μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες του 2009 ο Πρωθυπουργός αποφάσισε τρεις φορές να πάει σε εκλογές. Τις πρώτες δύο υπαναχώρησε διαπιστώνοντας την οργή της κομματικής βάσης του. Την τρίτη φορά έκλεισε αφτιά και μάτια και προκήρυξε τις εκλογές, αναλαμβάνοντας το σημαντικότερο αλλά και πιο επικίνδυνο ρίσκο της πολιτικής σταδιοδρομίας του. Η πορεία του κ. Καραμανλή προς τις εκλογές ήταν γεμάτη αβεβαιότητα και παλινδρομήσεις, για την οποία κινδυνεύει να απολογείται για ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή του...
Το εγχείρημα του Πάσχα
Η πρώτη φορά που ο Πρωθυπουργός σκέφθηκε σοβαρά να καταφύγει σε εκλογές ήταν την περίοδο μετά το Πάσχα. Ο κ. Καραμανλής είχε συναντηθεί στις αρχές Απριλίου με τον νέο αμερικανό πρόεδρο κ. Μπαράκ Ομπάμα και ο ανασχηματισμός του Ιανουαρίου τού έδινε κάποιες ανάσες από την πίεση που ένιωθε επί μήνες και μια εικόνα πιθανής ανάκαμψης. Τα αμφιθέατρα στα πανεπιστήμια είχαν ηρεμήσει, η Δικαιοσύνη έπαψε να τον αιφνιδιάζει και οι έριδες μεταξύ των υπουργών είχαν κοπάσει. Οι δημοσκοπήσεις όμως, οι οποίες έδειχναν σαφώς ότι οι πολίτες θα τιμωρήσουν όποιον προκαλέσει πρόωρες εκλογές, τον έκαναν να δειλιάσει. «Αν είχε πάει σε εκλογές τότε, δεν θα είχαμε στην πλάτη μαςούτε τον Χριστοφοράκο, αλλά ούτε και τον Παυλίδη» υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα κορυφαίοι υπουργοί, τονίζοντας ότι τότε χάθηκε η μοναδική ουσιαστική ευκαιρία που είχε η ΝΔ να πραγματοποιήσει μια αποτελεσματική αντεπίθεση, προτού ξεσπάσουν τα σκάνδαλα και η διαφορά με το ΠαΣοΚ μεγαλώσει απότομα.
Η περίπτωση των ευρωεκλογών
Η δεύτερη φορά που ο κ. Καραμανλής σκέφθηκε τις εκλογές ήταν τον Ιούνιο, με την ευκαιρία που προσέφερε η αναμέτρηση των ευρωεκλογών. Ωστόσο τα τραύματα που προκάλεσαν οι υποθέσεις Βατοπαιδίου, Παυλίδη και Siemens τον ανάγκασαν να απορρίψει τις προτάσεις για διπλές κάλπες. Οπως αποδείχθηκε από το εκλογικό αποτέλεσμα, αν η αποχή ήταν μικρότερη, τα πράγματα για την κυβέρνηση σήμερα θα ήταν μάλλον καλύτερα. Αλλά ο κ. Καραμανλής δεν τόλμησε, διαπιστώνοντας τότε από τις ποιοτικές μετρήσεις ότι ένα κομμάτι των ψηφοφόρων του ήταν αποφασισμένο να τον τιμωρήσει.
Από την ημέρα όμως που ο κ. Καραμανλής απέκλεισε τις διπλές κάλπες άρχισε να δείχνει καθαρά ότι έχει σημαδέψει τις Κυριακές του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου στο ημερολόγιό του, προγραμματίζοντας εκλογές. Η πρώτη σαφής ένδειξη ότι έχει αρχίσει τον εκλογικό σχεδιασμό ήταν όταν ξαφνικά μια Παρασκευή του Μαΐου τερμάτισε τις εργασίες της Ολομέλειας της Βουλής.
Το κλείσιμο της Βουλής

«Για να κλείσει τη Βουλή τόσο νωρίς, μάλλον δεν θα την ξανανοίξει» υποστήριζαν τότε έμπειρα στελέχη της ΝΔ και, όπως αποδείχθηκε, είχαν απόλυτο δίκιο. Ο βασικότερος ίσως λόγος που ο κ. Καραμανλής προσέφυγε στις κάλπες είναι αυτός που δημοσίως δεν πρόκειται ποτέ να ομολογήσει: ότι γνώριζε πλέον πως δεν μπορεί να βασίζεται στην κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, μετά την ανταρσία του κ. Αρ. Παυλίδη και την άρνησή του να παραιτηθεί, αλλά και μετά την παραίτηση του κ. Ι. Μανώλη στις αρχές της εβδομάδας που έδειξε πως αρκετοί βουλευτές δεν θα δίσταζαν να διαφοροποιηθούν τώρα που βλέπουν ότι η καριέρα τους τελειώνει.
Η απόδειξη της θεωρίας αυτής ήλθε την επομένη της προκήρυξης των εκλογών με την ανακοίνωση του κ. Μιχ. Λιάπη που δημοσιοποιούσε και τη δική του απόφαση να μην είναι υποψήφιος, επιμένοντας ότι οι πρόωρες εκλογές είναι λανθασμένη κίνηση. Ο πρώην υπουργός προσπάθησε να αποτρέψει τον Πρωθυπουργό από την «πολιτική αυτοκτονία», όπως χαρακτήρισε την πρωτοβουλία του, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Τα όσα όμως ανέφερε στην ανακοίνωσή του αυτή επιβεβαίωναν το εκρηκτικό κλίμα που υπήρχε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και τις αποστάσεις που είχαν αρχίσει να κρατούν πρώην υπουργοί από τις κορυφαίες κυβερνητικές επιλογές.
Οι διαγραφές και οι αποχωρήσεις
Στιγμιότυπο από τις βουλευτικές εκλογές του 2007 σε εκλογικό τμήμα της Αθήνας
Μέσα σε 24 μήνες ο κ. Καραμανλής αναγκάστηκε να διαγράψει προσωρινά δύο και οριστικά έναν βουλευτή του, ενώ είδε άλλους τρεις να... του κουνάνε το μαντίλι. Και όλα αυτά προτού ξεκινήσει καν τις εργασίες του το τρίτο θερινό τμήμα της Βουλής, στο οποίο συμμετείχαν όλοι οι «αντάρτες». Βουλευτές που κάποτε ήταν στενοί συνεργάτες του κ. Καραμανλή, όπως οι κκ. Γ. Αλογοσκούφης , Γ. Βουλγαράκης, Χρ. Φώλιας, Σ. Τσιτουρίδης, Β. Πολύδωρας , Μ. Κεφαλογιάννης κ.ά., μετά βίας κρατούν τα χείλη τους σφραγισμένα και δεν επικρίνουν μόνο την επικοινωνιακή πολιτική αλλά και τη στρατηγική που ακολουθεί τους τελευταίους μήνες ο Πρωθυπουργός.
Φαίνεται λοιπόν ότι ο κ. Καραμανλής αποφάσισε να καταφύγει στις εκλογές επειδή δεν μπορούσε να καταθέσει τον νέο προϋπολογισμό και να βασίζεται στην ψήφο βουλευτών του, οι οποίοι τον αντιμετωπίζουν πια με καχυποψία, αν όχι και με απέχθεια.
Είναι επίσης εξακριβωμένο ότι ο κ. Καραμανλής είχε αποφασίσει έναν κυβερνητικό ανασχηματισμό προτού ανακοινώσει τις πρόωρες εκλογές. Τον απέφυγε μετά τις ευρωεκλογές και τον σχεδίαζε για τα τέλη Αυγούστου. Ηρθαν όμως οι πυρκαϊές στη Βορειοανατολική Αττική να του καταστρέψουν τα σχέδια και να του ακυρώσουν το πλάνο προετοιμασίας των εκλογών, αφού αν προχωρούσε σε αυτόν μετά την οικολογική καταστροφή θα ήταν σαν να φόρτωνε την ευθύνη σε δύο-τρεις υπουργούς του και θα βρισκόταν αντιμέτωπος με την κατηγορία ότι καταφεύγει και πάλι σε ανθρωποθυσίες, όπως τον Ιανουάριο.
Τον τρόμαξε η οικονομία
Ωστόσο ο επίσημος λόγος για τον οποίο ο κ. Καραμανλής δήλωσε ότι καταφεύγει σε εκλογές είναι πέρα για πέρα αληθινός. Ο Πρωθυπουργός τρομάζει κάθε φορά που ακούει τα δεδομένα από τον κ. Ι. Παπαθανασίου και πληροφορείται ότι η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται. Δεν ήθελε καν να σκέφτεται ότι θα ανακοίνωνε στις 24 Οκτωβρίου ένα νέο πα κέτο διαρθρωτικών μέτρων για να διασφαλίσει τη διετή παράταση που ζητεί η κυβέρνηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να περιορίσει το έλλειμμα σε ποσοστό κάτω από το 3%. Τον έπιανε πονοκέφαλος όταν σκεφτόταν πως θα έπρεπε να ανακοινώσει έναν νέο προϋπολογισμό τον Οκτώβριο στη Βουλή, βάσει του οποίου οι εργαζόμενοι δεν θα δικαιούνταν αυξήσεις αλλά θα είχαν ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση από τους έμμεσους φόρους.
Και επιπλέον αυΤών, οι επαφές που είχε με τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς τού θύμισαν ότι τους έχει όλους απέναντι και ότι τον περιμένουν όλοι τον χειμώνα με απεργίες για να τον πιέσουν, γνωρίζοντας πόσο αδύναμος είναι. Ακούγοντας τη ΓΣΕΕ, την ΑΔΕΔΥ, την ΟΤΟΕ να τον απειλούν με κινητοποιήσεις και το ΕΒΕΑ να του επισημαίνει ότι η αγορά ανησυχεί και εξεγείρεται, διαπίστωσε πως αν απέφευγε τις εκλογές ως τον Μάρτιο, ίσως τότε να μην υπήρχε καμία δυνατότητα, ούτε για μια αξιοπρεπή ήττα.
«Δεν μπορεί να κυβερνήσει κανείς χωρίς να έχει επιτύχει ένα μίνιμουμ συναίνεσης από τα κόμματα και από την κοινωνία» είχε πει στις προεκλογικές εμφανίσεις των ευρωεκλογών, προετοιμάζοντας από τότε τα επιχειρήματά του για τις εκλογές που σχεδίαζε για το φθινόπωρο.
Το κόστος της απόφασης
Το ενδεχόμενο αποχώρησης από την ηγεσία της ΝΔ
Για πρώτη φορά από το 1997 που ο κ. Κ. Καραμανλής ανέλαβε τα ηνία της ΝΔ αμφισβητείται τόσο έντονα μια απόφασή του και απειλείται με ανοιχτή αμφισβήτηση και ο ίδιος, εφόσον το κυβερνών κόμμα ηττηθεί καθαρά και το ΠαΣοΚ σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. «Πήρε την απόφαση μόνος και θα αναλάβει και το κόστος μόνος» προεξοφλούν ορισμένοι, δηλώνοντας βέβαιοι ότι αν ο κ. Καραμανλής ηττηθεί, θα αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος. Ο ίδιος πιθανότατα θα το διαψεύσει σήμερα στη συνέντευξη Τύπου στη Θεσσαλονίκη.
Αλλά τα όσα συνέβησαν ως την Τετάρτη είναι πρωτοφανή για τη ΝΔ του Καραμανλή. Για πρώτη φορά στελέχη της κυβέρνησης αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν την αντίθεσή τους σε ένα ενδεχόμενο που ήταν ευρέως γνωστό, ότι δηλαδή έχει αποφασίσει ο Πρωθυπουργός τις εκλογές. Η συμπεριφορά τους προκάλεσε την οργή του ίδιου του κ. Καραμανλή και την αμηχανία των συνεργατών του.
Στις αρχές της εβδομάδας το Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθούσε έκπληκτο τον υπουργό Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Κ. Μαρκόπουλο να δηλώνει βέβαιος πως δεν θα γίνουν εκλογές, τον υπουργό Πολιτισμού κ. Αντ. Σαμαρά να ζητεί έστω και έναν πειστικό λόγο υπέρ των εκλογών και τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκη να στέλνει γραπτό μήνυμα από το κινητό του σε δημοσιογράφο του Μega Channel για να διευκρινίσει στο δελτίο ειδήσεων ότι και ο ίδιος ήταν κατά των εκλογών. «Καλά να μην μπορούμε να τιθασεύσουμε τον Λιάπη και τον Τσιτουρίδη, αλλά τους υπουργούς κανείς δεν τους ελέγχει;» αναρωτιόνταν οι πάντες.
Εκτός από ένδειξη απόλυτης ασυνεννοησίας και έλλειψης στοιχειώδους στρατηγικής, ήταν και ένα απτό μήνυμα ηττοπάθειας που εξέπεμψαν σε συγχορδία μια μεγάλη ομάδα υπουργών και μια ακόμη μεγαλύτερη ομάδα βουλευτών, που επιχείρησε μάλιστα να συντάξει υπόμνημα διαμαρτυρίας προς τον Πρωθυπουργό.
Οσο και αν την επομένη οι περισσότεροι έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι παρά τη διαφωνία τους συντάσσονται με τον Πρωθυπουργό, το θέαμα που προκάλεσαν ήταν κωμικό, και μάλιστα σε μια στιγμή που ο αρχηγός τους επιχειρούσε να εντυπωσιάσει την κοινή γνώμη.
Από την άλλη πλευρά, οι βουλευτές και οι υπουργοί που αναγκάζονται να καταπιούν τη διαφωνία τους και να σιωπήσουν έχουν από την Τετάρτη κηρύξει παρασκηνιακό πόλεμο κατά των υπουργών και των στελεχών που είχαν ταχθεί υπέρ των πρόωρων εκλογών και επηρέασαν στις αποφάσεις του τον Πρωθυπουργό, επικεντρώνοντας τα πυρά τους κατά του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά και λιγότερο κατά της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη και του κ. Ευ. Μεϊμαράκη, που ήταν επίσης υπέρ των εκλογών αλλά ακολούθησαν μια σιωπηρή και έξυπνη στρατηγική.
Ανεξάρτητα από την έκβαση αυτής της αντιπαράθεσης, αλλά και από το εκλογικό αποτέλεσμα της 4ης Οκτωβρίου, είναι σαφές ότι η ΝΔ αλλάζει πρόσωπο και εποχή, καθώς στην επόμενη Βουλή δεν θα είναι παρόντες τουλάχιστον 60 από τους βουλευτές που κάθονταν ως την Πέμπτη στα έδρανα της εθνικής αντιπροσωπείας, αλλάζοντας σημαντικά τη φυσιογνωμία της ΝΔ και ανατρέποντας τις ως τώρα ισορροπίες.
Στρατηγική
Μετωπική με τον ΛΑΟΣ
Ενας ακόμη λόγος που ανάγκασε τον κ. Καραμανλή να επισπεύσει την προσφυγή του στις κάλπες, χωρίς όμως και αυτόν ποτέ να τον ομολογήσει δημοσίως, είναι η διαρκώς αυξανόμενη εκλογική δύναμη του ΛΑΟΣ. Το κόμμα του κ. Γ. Καρατζαφέρη σχεδόν διπλασίασε τα ποσοστά του στις ευρωεκλογές, ενώ με την εξαγγελία των εκλογών ο αρχηγός του ανακοίνωσε την προσχώρηση δύο πρώην βουλευτών της ΝΔ ( Δ. Κωνσταντάρας και Γ. Γαρουφαλιάς ) δημιουργώντας την εντύπωση ότι η κυβέρνηση φυλλορροεί και ότι οι ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος μετακινούνται ομαδικά στο κόμμα που θεωρούν συγγενικό τους. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Καραμανλής προετοιμάζει μετωπική επίθεση κατά του ΛΑΟΣ, την οποία απέφυγε στις ευρωεκλογές για να είναι αιφνιδιαστική και αποτελεσματικότερη την ώρα που πραγματικά το χρειάζεται. Λέγεται μάλιστα ότι την επίθεση θα συνοδεύσουν και καταγγελίες περί αδιαφανών συναλλαγών, προκαλώντας οξύτατη αντιπαράθεση με τον κ. Καρατζαφέρη, η οποία ή θα αποδώσει ή θα απογειώσει τον ΛΑΟΣ.
ΚΡΑΧΤΗΣ (kraxtis-gr.blogspot.com)

Δεν υπάρχουν σχόλια: