Η Διεύθυνση Δασών το εγκατέστησε για να βοηθήσει την Πυροσβεστική, αλλά η δεύτερη το έκρινε, ένα χρόνο μετά, «μη λειτουργικό και πρακτικά μη αξιοποιήσιμο»
Τα συστήματα της νέας τεχνολογίας μπορούν να κάνουν θαύματα, αλλά κοστίζουν πανάκριβα, ιδίως όταν οι χρήστες τους τα απαξιώνουν.
Αυτό συνέβη με το Γεωγραφικό Σύστημα (G.I.S) πρόληψης και παρακολούθησης των φυσικών καταστροφών από πυρκαγιές στις δασικές εκτάσεις του Ολύμπου, που κόστισε 500.000 ευρώ, αλλά το αρμόδιο για τις φωτιές Πυροσβεστικό Σώμα δεν το χρησιμοποιεί, αφού έκρινε ότι είναι «πρακτικά μη αξιοποιήσιμο».
Η ιστορία ξεκινά μερικά χρόνια πριν, όταν η Διεύθυνση Δασών Πιερίας αναλαμβάνει ως αναθέτουσα αρχή (σε συνεργασία με την Πυροσβεστική) το έργο του σχεδιασμού και της ανάπτυξης του Συστήματος, που εντάχθηκε στο ΠΕΠ κεντρικής Μακεδονίας με προϋπολογισμό 527.814 ευρώ.
Κύριος ωφελούμενος του έργου θα ήταν στην ουσία η Πυροσβεστική, η οποία (ταυτόχρονα με τη Διεύθυνση Δασών) θα μπορούσε να παρακολουθεί, να δέχεται και να επεξεργάζεται όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες (μετεωρολογικές συνθήκες, μορφολογία εδάφους, είδος βλάστησης), σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς σε κάποια περιοχή του βουνού και να καταστρώνει τα επιτελικά της σχέδια για την κατάσβεσή της και την αποτροπή της επέκτασής της.
Το έργο προέβλεπε την εγκατάσταση τεσσάρων μετεωρολογικών ......σταθμών στον Όλυμπο, την εγκατάσταση τοπικού υπολογιστικού δικτύου και συστήματος G.I.S (με δέκτες και στις δυο υπηρεσίες), σύστημα G.P.R.S εντοπισμού και πλοήγησης 6 οχημάτων δασοπυρόσβεσης, 4 επιτελικών πυροσβεστικών οχημάτων, 1 συντονιστικού οχήματος και μιας μονάδας πεζοπόρων δυνάμεων.
Το 2007 το έργο ολοκληρώθηκε, με την εκπαίδευση και προσωπικού των δυο υπηρεσιών, δηλαδή της Διεύθυνσης Δασών, που λειτουργεί επικουρικά στη δασοπυρόσβεση και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που είναι, τα τελευταία χρόνια, καθ’ ύλην αρμόδια και για τη δασοπυρόσβεση.
Τα προβλήματα άρχισαν μετά. Οι δυο, όλοι κι όλοι, αξιωματικοί της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κατερίνης που είχαν εκπαιδευτεί, πήραν μετάθεση και έφυγαν εκτός Πιερίας, με αποτέλεσμα κανείς στην Υπηρεσία να μη μπορεί να διαχειριστεί τις τεχνολογικές δυνατότητες του προγράμματος, ενώ έλειπαν και τα, μηδαμινά σε σχέση με το κόστος του συστήματος, κονδύλια για τη λειτουργία του, δηλαδή για τη σύνδεση ADSL και για τις κάρτες κινητής τηλεφωνίας, μέσω της οποίας οι μετεωρολογικοί σταθμοί στέλνουν τα δεδομένα.
Επιπλέον, το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος έδειχνε να υιοθετεί την ιδέα για την εφαρμογή ενός κοινού συστήματος για όλες τις κατά τόπους Υπηρεσίες του και τον Ιούλιο του 2008, κατ’ εντολή του, συγκροτείται Επιτροπής Αξιολόγησης του συστήματος της Διεύθυνσης Δασών Πιερίας.
Στο πρακτικό της αξιολόγησης (Σεπτέμβρη του 2008) η Επιτροπή αποφαίνεται ότι το σύστημα «δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του Πυροσβεστικού Σώματος» και εισηγείται ομόφωνα την απόρριψή του ως «μη λειτουργικού και πρακτικά μη αξιοποιήσιμου».
Τρία χρόνια μετά, η Διεύθυνση Δασών υποστηρίζει ότι εγκατέστησε όλη αυτήν την υποδομή για να βοηθήσει την Πυροσβεστική και η Πυροσβεστική κατηγορεί τη Διεύθυνση Δασών ότι δε ρωτήθηκε.
Για την ώρα, οι 4 μετεωρολογικοί σταθμοί του συστήματος στέλνουν σε 24ωρη βάση
δεδομένα στο δέκτη που βρίσκεται που βρίσκεται στη Διεύθυνση Δασών και τον οποίο παρακολουθούν καθημερινά οι εκπαιδευμένοι υπάλληλοι της Υπηρεσίας. Σε περίπτωση πυρκαγιάς όμως δεν είναι αυτοί που θα κληθούν να επέμβουν.
Κι άλλο G.I.S για τις πυρκαγιές, προϋπολογισμού 1 εκ. ευρώ
Στελέχη της Διεύθυνσης Δασών Πιερίας εκτιμούν ότι η εφαρμογή του συστήματος G.I.S για τις πυρκαγιές του Ολύμπου, ήταν μια πανελλαδικά πρωτοπόρα κίνηση, που μπορεί να κόστισε 500.000 ευρώ, σήμερα όμως, με την ήδη υπάρχουσα σ’ αυτό καταγραφή τόσων δεδομένων για το βουνό και τόσων χαρτογραφήσεων, το κόστος ενός νέου G.I.S μπορεί να είναι και το ένα πέμπτο.
Ωστόσο, η πρόταση που υπέβαλλε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πιερίας (και ενέκρινε τον Σεπτέμβρη του 2009 η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση») για την υλοποίηση ενός δεύτερου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τον έγκαιρο εντοπισμό και την αποτροπή πυρκαγιών στον Όλυμπο, αλλά και στα Πιέρια, έχει προϋπολογισμό 1 εκ. ευρώ, διπλάσιο από το σύστημα της Διεύθυνσης Δασών.
Κι αυτό γιατί, όπως φαίνεται από την πρόταση της Νομαρχίας, πρόκειται να καταγραφούν εξαρχής όλες οι πληροφορίες που αφορούν τον Όλυμπο, την ώρα που είναι ήδη καταγεγραμμένες και καταχωρημένες στο σύστημα της Διεύθυνσης Δασών.
Το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών (G.I.S) της Διεύθυνσης Δασών διαθέτει αναλυτικούς και ενημερωμένους χάρτες του εθνικού δρυμού του Ολύμπου. Τα χαρτογραφικά δεδομένα που τηρούνται στο σύστημα αφορούν το οδικό δίκτυο, δηλαδή τα μονοπάτια, τους δασικούς και αγροτικούς δρόμους, τη βλάστηση της περιοχής και την καύσιμη ύλη, τα τοπογραφικά δεδομένα, το ανάγλυφο, την κλίση και την έκθεση του εδάφους, τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες που αναπτύσσονται στον Όλυμπο, όπως οι κατοικημένες περιοχές, οι χωματερές, οι αγροτικές αποθήκες και γενικότερα η οικονομική δραστηριότητα που υπάρχει στα όρια του βουνού.
Επίσης, είναι καταχωρημένα τα δίκτυα ενέργειας, τα ιστορικά μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι και όλες οι άλλες πληροφορίες που μπορούν να χρησιμεύσουν σε μία επιχείρηση διάσωσης.
Και βέβαια υπάρχει πλήρης αποτύπωση των υποδομών πυρόσβεσης, όπως υδατοδεξαμενές, υδροστόμια, πυροφυλάκια, το πυρικό ιστορικό της περιοχής, όπου καταγράφονται όλες οι προηγούμενες πυρκαγιές, η χρονολογία που έγινε, η έκταση που κάηκε και οι επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες σε κάθε περιοχή.
Ιδιαίτερα σημαντική για το σύστημα είναι η καταγραφή των μετεωρολογικών δεδομένων, που αφορά τους ανέμους που επικρατούν σε κάθε περιοχή, τη μέση θερμοκρασία, την υγρασία.
Υπάρχουν τέσσερις μετεωρολογικοί σταθμοί που είναι σε θέση να δώσουν σε πραγματικό χρόνο τις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες. Τα στοιχεία που λαμβάνονται από τους σταθμούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την ημερήσια εκτίμηση της επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιάς, αλλά και σε περίπτωση εμφάνισης της πυρκαγιάς υπάρχει η δυνατότητα πρόβλεψης της εξέλιξής της.
Με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε σημείου του Ολύμπου, όπως η βλάστηση, το πυρικό ιστορικό, οι μετεωρολογικές συνθήκες, και ο δείκτης επικινδυνότητας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, το GIS θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει τις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας για έναρξη πυρκαγιάς και να παράγει καθημερινά έναν χάρτη, που εξειδικεύει το δείκτη επικινδυνότητας στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου.
Το σύστημα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει δορυφορικές εικόνες ή αεροφωτογραφίες της περιοχής.
Το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, που πρότεινε η Νομαρχία, προβλέπει ακριβώς τα ίδια, με τη διαφορά ότι θα προστεθούν και τα Πιέρια ως περιοχή εφαρμογής του Συστήματος.
Το γιατί χρειάζεται να σχεδιαστεί και να εγκατασταθεί ένα νέο, ακριβότερο Σύστημα, αντί να επεκταθεί αυτό που ήδη εφαρμόζεται για τον Όλυμπο, είναι ένα ερώτημα.
Το άλλο ερώτημα είναι ποιος θα το διαχειριστεί. Αφού έτσι κι αλλιώς η αρμόδια για τις πυρκαγιές υπηρεσία, η Πυροσβεστική, έχει απαρνηθεί το ήδη υπάρχον.
Τα συστήματα της νέας τεχνολογίας μπορούν να κάνουν θαύματα, αλλά κοστίζουν πανάκριβα, ιδίως όταν οι χρήστες τους τα απαξιώνουν.
Αυτό συνέβη με το Γεωγραφικό Σύστημα (G.I.S) πρόληψης και παρακολούθησης των φυσικών καταστροφών από πυρκαγιές στις δασικές εκτάσεις του Ολύμπου, που κόστισε 500.000 ευρώ, αλλά το αρμόδιο για τις φωτιές Πυροσβεστικό Σώμα δεν το χρησιμοποιεί, αφού έκρινε ότι είναι «πρακτικά μη αξιοποιήσιμο».
Η ιστορία ξεκινά μερικά χρόνια πριν, όταν η Διεύθυνση Δασών Πιερίας αναλαμβάνει ως αναθέτουσα αρχή (σε συνεργασία με την Πυροσβεστική) το έργο του σχεδιασμού και της ανάπτυξης του Συστήματος, που εντάχθηκε στο ΠΕΠ κεντρικής Μακεδονίας με προϋπολογισμό 527.814 ευρώ.Κύριος ωφελούμενος του έργου θα ήταν στην ουσία η Πυροσβεστική, η οποία (ταυτόχρονα με τη Διεύθυνση Δασών) θα μπορούσε να παρακολουθεί, να δέχεται και να επεξεργάζεται όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες (μετεωρολογικές συνθήκες, μορφολογία εδάφους, είδος βλάστησης), σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς σε κάποια περιοχή του βουνού και να καταστρώνει τα επιτελικά της σχέδια για την κατάσβεσή της και την αποτροπή της επέκτασής της.
Το έργο προέβλεπε την εγκατάσταση τεσσάρων μετεωρολογικών ......σταθμών στον Όλυμπο, την εγκατάσταση τοπικού υπολογιστικού δικτύου και συστήματος G.I.S (με δέκτες και στις δυο υπηρεσίες), σύστημα G.P.R.S εντοπισμού και πλοήγησης 6 οχημάτων δασοπυρόσβεσης, 4 επιτελικών πυροσβεστικών οχημάτων, 1 συντονιστικού οχήματος και μιας μονάδας πεζοπόρων δυνάμεων.
Το 2007 το έργο ολοκληρώθηκε, με την εκπαίδευση και προσωπικού των δυο υπηρεσιών, δηλαδή της Διεύθυνσης Δασών, που λειτουργεί επικουρικά στη δασοπυρόσβεση και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που είναι, τα τελευταία χρόνια, καθ’ ύλην αρμόδια και για τη δασοπυρόσβεση.
Τα προβλήματα άρχισαν μετά. Οι δυο, όλοι κι όλοι, αξιωματικοί της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κατερίνης που είχαν εκπαιδευτεί, πήραν μετάθεση και έφυγαν εκτός Πιερίας, με αποτέλεσμα κανείς στην Υπηρεσία να μη μπορεί να διαχειριστεί τις τεχνολογικές δυνατότητες του προγράμματος, ενώ έλειπαν και τα, μηδαμινά σε σχέση με το κόστος του συστήματος, κονδύλια για τη λειτουργία του, δηλαδή για τη σύνδεση ADSL και για τις κάρτες κινητής τηλεφωνίας, μέσω της οποίας οι μετεωρολογικοί σταθμοί στέλνουν τα δεδομένα. Επιπλέον, το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος έδειχνε να υιοθετεί την ιδέα για την εφαρμογή ενός κοινού συστήματος για όλες τις κατά τόπους Υπηρεσίες του και τον Ιούλιο του 2008, κατ’ εντολή του, συγκροτείται Επιτροπής Αξιολόγησης του συστήματος της Διεύθυνσης Δασών Πιερίας.
Στο πρακτικό της αξιολόγησης (Σεπτέμβρη του 2008) η Επιτροπή αποφαίνεται ότι το σύστημα «δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του Πυροσβεστικού Σώματος» και εισηγείται ομόφωνα την απόρριψή του ως «μη λειτουργικού και πρακτικά μη αξιοποιήσιμου».
Τρία χρόνια μετά, η Διεύθυνση Δασών υποστηρίζει ότι εγκατέστησε όλη αυτήν την υποδομή για να βοηθήσει την Πυροσβεστική και η Πυροσβεστική κατηγορεί τη Διεύθυνση Δασών ότι δε ρωτήθηκε.
Για την ώρα, οι 4 μετεωρολογικοί σταθμοί του συστήματος στέλνουν σε 24ωρη βάση
δεδομένα στο δέκτη που βρίσκεται που βρίσκεται στη Διεύθυνση Δασών και τον οποίο παρακολουθούν καθημερινά οι εκπαιδευμένοι υπάλληλοι της Υπηρεσίας. Σε περίπτωση πυρκαγιάς όμως δεν είναι αυτοί που θα κληθούν να επέμβουν.
Κι άλλο G.I.S για τις πυρκαγιές, προϋπολογισμού 1 εκ. ευρώ
Στελέχη της Διεύθυνσης Δασών Πιερίας εκτιμούν ότι η εφαρμογή του συστήματος G.I.S για τις πυρκαγιές του Ολύμπου, ήταν μια πανελλαδικά πρωτοπόρα κίνηση, που μπορεί να κόστισε 500.000 ευρώ, σήμερα όμως, με την ήδη υπάρχουσα σ’ αυτό καταγραφή τόσων δεδομένων για το βουνό και τόσων χαρτογραφήσεων, το κόστος ενός νέου G.I.S μπορεί να είναι και το ένα πέμπτο.Ωστόσο, η πρόταση που υπέβαλλε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πιερίας (και ενέκρινε τον Σεπτέμβρη του 2009 η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση») για την υλοποίηση ενός δεύτερου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τον έγκαιρο εντοπισμό και την αποτροπή πυρκαγιών στον Όλυμπο, αλλά και στα Πιέρια, έχει προϋπολογισμό 1 εκ. ευρώ, διπλάσιο από το σύστημα της Διεύθυνσης Δασών.
Κι αυτό γιατί, όπως φαίνεται από την πρόταση της Νομαρχίας, πρόκειται να καταγραφούν εξαρχής όλες οι πληροφορίες που αφορούν τον Όλυμπο, την ώρα που είναι ήδη καταγεγραμμένες και καταχωρημένες στο σύστημα της Διεύθυνσης Δασών.
Το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών (G.I.S) της Διεύθυνσης Δασών διαθέτει αναλυτικούς και ενημερωμένους χάρτες του εθνικού δρυμού του Ολύμπου. Τα χαρτογραφικά δεδομένα που τηρούνται στο σύστημα αφορούν το οδικό δίκτυο, δηλαδή τα μονοπάτια, τους δασικούς και αγροτικούς δρόμους, τη βλάστηση της περιοχής και την καύσιμη ύλη, τα τοπογραφικά δεδομένα, το ανάγλυφο, την κλίση και την έκθεση του εδάφους, τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες που αναπτύσσονται στον Όλυμπο, όπως οι κατοικημένες περιοχές, οι χωματερές, οι αγροτικές αποθήκες και γενικότερα η οικονομική δραστηριότητα που υπάρχει στα όρια του βουνού.
Επίσης, είναι καταχωρημένα τα δίκτυα ενέργειας, τα ιστορικά μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι και όλες οι άλλες πληροφορίες που μπορούν να χρησιμεύσουν σε μία επιχείρηση διάσωσης.
Και βέβαια υπάρχει πλήρης αποτύπωση των υποδομών πυρόσβεσης, όπως υδατοδεξαμενές, υδροστόμια, πυροφυλάκια, το πυρικό ιστορικό της περιοχής, όπου καταγράφονται όλες οι προηγούμενες πυρκαγιές, η χρονολογία που έγινε, η έκταση που κάηκε και οι επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες σε κάθε περιοχή.
Ιδιαίτερα σημαντική για το σύστημα είναι η καταγραφή των μετεωρολογικών δεδομένων, που αφορά τους ανέμους που επικρατούν σε κάθε περιοχή, τη μέση θερμοκρασία, την υγρασία.
Υπάρχουν τέσσερις μετεωρολογικοί σταθμοί που είναι σε θέση να δώσουν σε πραγματικό χρόνο τις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες. Τα στοιχεία που λαμβάνονται από τους σταθμούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την ημερήσια εκτίμηση της επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιάς, αλλά και σε περίπτωση εμφάνισης της πυρκαγιάς υπάρχει η δυνατότητα πρόβλεψης της εξέλιξής της.
Με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε σημείου του Ολύμπου, όπως η βλάστηση, το πυρικό ιστορικό, οι μετεωρολογικές συνθήκες, και ο δείκτης επικινδυνότητας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, το GIS θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει τις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας για έναρξη πυρκαγιάς και να παράγει καθημερινά έναν χάρτη, που εξειδικεύει το δείκτη επικινδυνότητας στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου.Το σύστημα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει δορυφορικές εικόνες ή αεροφωτογραφίες της περιοχής.
Το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, που πρότεινε η Νομαρχία, προβλέπει ακριβώς τα ίδια, με τη διαφορά ότι θα προστεθούν και τα Πιέρια ως περιοχή εφαρμογής του Συστήματος.
Το γιατί χρειάζεται να σχεδιαστεί και να εγκατασταθεί ένα νέο, ακριβότερο Σύστημα, αντί να επεκταθεί αυτό που ήδη εφαρμόζεται για τον Όλυμπο, είναι ένα ερώτημα.
Το άλλο ερώτημα είναι ποιος θα το διαχειριστεί. Αφού έτσι κι αλλιώς η αρμόδια για τις πυρκαγιές υπηρεσία, η Πυροσβεστική, έχει απαρνηθεί το ήδη υπάρχον.
( Επτά)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου