Οδηγίες προς "ναυτιλομένους" γονείς, αθλητών

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013

Γράφει η 

Δώρα Ιωακειμίδου

Για τους βασικούς κανόνες ένταξης των παιδιών στο πλαίσιο του αθλητισμού, καθώς και συμβουλές προς τους γονείς με παιδιά που αθλούνται, μίλησε στο acadimies.gr o...

Διονύσης Σέρρας, αθλητικός ψυχολόγος (Sport and Exercise Psychologist).

1. Ο αθλητισμός θα πρέπει να είναι διασκέδαση για τα παιδιά. Αντιμετωπίστε τον αθλητισμό ως ένα παιχνίδι, δεν είναι μια επιχείρηση για τα παιδιά. Βλέποντας τα κοινωνικά προνόμια και κέρδη στον επαγγελματικό αθλητισμό σήμερα, είναι δύσκολο για τους γονείς να καταλάβουν ότι είναι απλά μια καλή διασκέδαση για τους νέους αθλητές. Ο πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι να διασκεδάσουν και να απολαύσουν τον υγιή ανταγωνισμό.

2. Γονείς, η δική σας θεματική ατζέντα, αναφορικά στον αθλητισμό, αφορά μόνο εσάς και δεν είναι του παιδιού σας. Οι νέοι αθλητές αγωνίζονται σε διάφορα αθλήματα για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Απολαμβάνουν τον ανταγωνισμό, και την κοινωνική του πτυχή, ασχολούνται με το να είναι μέλη μιας ομάδας, και απολαμβάνουν την πρόκληση του καθορισμού των στόχων. Μπορεί να έχετε μια διαφορετική ατζέντα από το παιδί σας. θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι αγώνες αφορούν τα παιδιά σας, δεν αγωνίζεστε εσείς.

3. Δώστε έμφαση στη ψυχική εστίαση και στη διαδικασία, αντί στο αποτέλεσμα. Ζούμε σε μια κοινωνία που επικεντρώνεται στα αποτελέσματα και τη νίκη, αλλά η νίκη προέρχεται μέσα από τη διαδικασία. Γονείς, διδάξτε στο παιδί σας να επικεντρωθεί στην διαδικασία της πρόκλησης αντί στον αριθμό των νικών ή τα τρόπαια.

4. Γονείς, είστε ένα παράδειγμα προς μίμηση για το παιδί σας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να διαμορφώσετε εσείς την ηρεμία και την ισορροπία. Όταν είστε παρόντες σε έναν αγωνα του παιδιού σας, το παιδί σας μιμείται τη συμπεριφορά σας, καθώς και άλλα πρότυπα. Μπορείτε να γίνετε ένα πρότυπο για το πώς θα αντιδράσει σε μια αμφισβητήσιμη συμπεριφορά ενός ανταγωνιστή. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και τον έλεγχο κατά τη διάρκεια αγώνων, ώστε το παιδί σας να μπορεί να μιμηθεί τις θετικές συμπεριφορές.

5. Βοηθείστε το παιδί σας να αποσυνδέσει την αυτοεκτίμησή από το επίτευγμα. Πάρα πολλοί αθλητές συνδέουν την αυτοεκτίμηση με το επίπεδο των επιδόσεων ή των αποτελεσμάτων. Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι είναι πρώτα και κύρια μια προσωπικότητα  που τυχαίνει να είναι ένας αθλητής, αντί ενός αθλητή ο οποίος συμβαίνει να είναι μια προσωπικότητα. Η επιτυχία ή ο αριθμός  των νικών δεν πρέπει να καθορίζει την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου.

6. Ρωτήστε το παιδί σας τις σωστές ερωτήσεις μετά από έναν αγώνα (ανταγωνισμό) και πείτε στο παιδί σας τι νομίζετε ότι είναι σημαντικό στον αθλητισμό. Αν σας ρωτήσω, "Μήπως να κερδίσει;" το παιδί σας θα σκεφτεί ότι η νίκη είναι σημαντική. Αν σας ρωτήσω, "Μήπως να διασκεδάσετε;" αυτός ή αυτή θα αρχίζει να αρχειοθετεί την ψυχαγωγία ως κάτι πιο σημαντικό και ουσιαστικό.

7. Τι συμβαίνει όταν τα παιδιά δεν παίρνουν την αναγνώριση που πιστεύουν ότι τους αξίζει από τους γονείς τους; Μπορούν να αναπτύξουν αισθήματα ανεπάρκειας και έχουν την τάση να εγκαταλείπουν τον αθλητισμό.
Στην πραγματικότητα, από την ηλικία των δεκαέξι, ογδόντα τοις εκατό (80%) των παιδιών θα έχει παραιτηθεί από μια αθλητική δραστηριότητα. Ευτυχώς, οι περισσότεροι γονείς δεν επιβάλουν υπερβολική ένταση στους νέους αθλητές. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να μείνουν στον αθλητισμό και να απολαύσουν την ενασχόληση με τον αθλητισμό περισσότερο αν δεν αντιλαμβάνονται αδικαιολόγητη πίεση.

Οι ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές προτείνονται προκειμένου να βοηθήσουν τους γονείς και τους προπονητές, αφ’ ενός να διασφαλίζουν ότι τα παιδιά βιώνουν θετικά συναισθήματα από τη συμμετοχή στον αθλητισμό και αφ’ ετέρου να βοηθήσει στη δημιουργία μιας σωματικά δραστήριας ζωής που συνεχίζεται μέσα από την ενηλικίωση.

1. Έμφαση στην προσπάθεια των παιδιών σας και την απόδοση και όχι το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Διδάξτε στα παιδιά σας ότι η επιτυχία σημαίνει την επίτευξη των προσωπικών στόχων τους, αντί να κερδίσουν έναν αγώνα.

2. Βοηθήστε τα παιδιά σας να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους που είναι εφικτοί και μετρήσιμοι. Στόχοι που είναι πάρα πολύ ασαφείς ή δύσκολοι μπορεί να οδηγήσουν σε υψηλό ποσοστό εγκατάλειψης του αθλητισμού. Στόχοι που έχουν κατεύθυνση την απόδοση και όχι το αποτέλεσμα οδηγούν σε μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Όλοι οι στόχοι πρέπει να είναι αριθμητικά μετρήσιμοι.

3. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν ότι αν κερδίσουν ή χάσουν, αν παίζουν πολύ ή λίγο, θα τα αγαπούν άνευ όρων. Δώστε λίγο ως πολύ έπαινο για μια ήττα, όπως κάνετε για τη νίκη.

4. Δείξτε σεβασμό για τους προπονητές των παιδιών σας. Αν δεν είστε ευχαριστημένοι με το στυλ προπόνησης ή τον τρόπο, συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον προπονητή. Μην προπονείτε τα παιδιά σας από το παρασκήνιο.

5. Επιδείξτε υποστήριξη για τις ομάδες των παιδιών σας παρακολουθώντας τα παιχνίδια και επευφημίες για όλα τα μέλη της ομάδας. Μην εκφράσετε επικρίσεις προς τους αντιπάλους ή διαιτητές κατά τη διάρκεια του αγώνα.

6. Αποδοχή τυχόν περιορισμών σε φυσικές ικανότητες των παιδιών σας. Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά με λιγότερο από το μέσο όρο των δεξιοτήτων θα προτιμούσαν να παίξουν σε μια ομάδα που χάνει από μία ομάδα που νικάει αν αυτό σημαίνει ότι μπορούν να παίζουν πιο συχνά.

7. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας διασκεδάζουν. Ρωτήστε τα παιδιά σας εάν απολαμβάνουν τη συμμετοχή τους στον αθλητισμό και θέλουν να συνεχίσουν ή να δοκιμάσουν κάτι άλλο.

8. Τοποθετήστε τα παιδιά σας στον αθλητισμό που τους ταιριάζει καλύτερα αντί να αναγκάζετε τα παιδιά σας σε αθλήματα που προτιμάτε εσείς  ή που είναι οι πιο δημοφιλή.

9. Να είστε προσεκτικοί να μην ζείτε την εμπειρία του αθλήματος αποκλειστικά μέσω των παιδιών σας. Ας αφήσουμε τα παιδιά να παίξουν για τους εαυτούς τους, όχι για εσάς.

10. Ενισχύστε την προοπτική στον αθλητισμό. Θυμηθείτε - ο σκοπός του αθλητισμού για τα παιδιά είναι να δημιουργήσει μια ευκαιρία για διασκέδαση και ανάπτυξη. Όλοι οι θρίαμβοι και οι ήττες που είναι εγγενείς στον αθλητισμό για τα παιδιά μπορούν να παρέχουν μαθησιακές εμπειρίες και διδάγματα που τα βοηθούν και ανοίγουν το δρόμο προς την ενηλικίωση. Αυτές οι εμπειρίες, επίσης, μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερη διαμόρφωση των παιδιών μέσω του αθλητισμού.

---

Διονύσης Σέρρας
Αθλητικός Ψυχολόγος
(Sport and Exercise Psychologist)

sportpsych@hotmail.co.uk