Η τουρκική εξέγερση: Ένας οδηγός για αρχάριους

Παρασκευή 07 Ιουνίου 2013

Μιχάλης Λούπης

Όποιος προσπαθεί να ερμηνεύσει τις εξελίξεις στην Τουρκία με όρους Ελλάδας είναι το λιγότερο ανόητος. Άκουσα και το Θούριο του πρόεδρου....
Τσίπρα που είπε χτες ότι οι Τούρκοι ξεσηκώθηκαν «για ένα πάρκο» ενάντια σε ένα «αυταρχικό καθεστώς» και με έπιασε κλαυσίγελος. Ακούω και τις υπερβολές των ελληνικών ΜΜΕ που μιλούν για γενικευμένη εξέγερση και απορώ. Και είπα λοιπόν να γράψω μερικά βασικά στοιχεία ώστε να μην τρελαίνεστε τζάμπα* (caba- τουρκική λέξη που σημαίνει «δωρεάν»).

Ο Ερντογάν δεν πέφτει και δεν είναι δικτάτορας

Είναι λαοπρόβλητος μεταρρυθμιστής, ένας «δημοκρατικός οδοστρωτήρας». Τρεις τετραετίες θριαμβευτής, με αυξανόμενο ποσοστό που στις τελευταίες εκλογές έφτασε το 49,8%! Ελεύθερη οικονομία, μεγαλύτερη ελευθερία των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, επίλυση του Κουρδικού, υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, αυξανόμενες δαπάνες Υγείας και Παιδείας, ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονες, είναι μερικά από τα επιτεύγματά του. Το πολιτικό του ταλέντο είναι για σεμινάριο. Παίζει μόνος του έχοντας επικρατήσει σ’ ένα τουρκικό Game of Thrones, εδώ και 12 χρόνια. Για την ακρίβεια είναι ο άνθρωπος που ανήλθε στην εξουσία ως αντισυστημικός, και ξερίζωσε το σάπιο κεμαλικό κατεστημένο και το παρακράτος που καταδυνάστευε επί δεκαετίες τη μεγάλη πλειονότητα των Τούρκων και των μειονοτήτων με πρόσχημα την προάσπιση του κοσμικού χαρακτήρα του Κράτους. Με όπλο του το νόμο, γονάτισε τα μιντιακά συγκροτήματα, καθάρισε το Στρατό και τη Δικαιοσύνη από τις κλίκες (βάζοντας δικές του) ξεσκέπασε παρακρατικές οργανώσεις εθνικιστών και έγινε αυτό που θα λέγαμε εδώ «Αρχιερέας της Κάθαρσης». Έβαλε και πολλούς δημοσιογράφους στη φυλακή βέβαια, αλλά αυτό το πρόβλημα η Τουρκία το είχε πάντα.

Η Τουρκία είναι χωρισμένη στα δυο

Όχι, είναι σε περισσότερα. Διότι το «αντιερντογανικό» κομμάτι είναι κατακερματισμένο. Αν ο Ερντογάν εκπροσωπεί το μισό σχετικά συμπαγές θρησκευτικό και συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας, το άλλο μισό, το κοσμικό, είναι με τη σειρά του μοιρασμένο σ’ ένα φάσμα από την ακροαριστερά ως την ακροδεξιά. Ο ιδεολογικο-θρησκευτικός διαχωρισμός των δυο μεγάλων ομάδων και κατόπιν των υποομάδων των κοσμικών, είναι βαθύς και θεμελιώδης.

Το κοσμικό κομμάτι, δεν είναι και τόσο δημοκρατικό όσο θα περίμενε κανείς

Για δεκαετίες, το κοσμικό κατεστημένο, προάσπιζε τον δυτικό τρόπο ζωής της άρχουσας τάξης, επιβάλλοντας με τη βία το lifestyle αυτό και στη μεγάλη πλειονότητα των Τούρκων που ποτέ δεν αισθάνθηκαν «ευρωπαίοι». Η κεμαλική κοινωνία μονοπωλούσε την οικονομική και πολιτική ζωή. Η θρησκευτική ελευθερία καταπατήθηκε, οι εθνοτικές ομάδες καταπιέστηκαν και η ελευθερία του λόγου βιάστηκε συστηματικά. Και ενώ η κεμαλική άρχουσα τάξη ζούσε στη νιρβάνα της, από κάτω, μια πλειοψηφία περίμενε καρτερικά για γενιές, τον ηγέτη που θα αποκαθιστούσε τη δημοκρατική αναλογικότητα. Αυτός λοιπόν ήταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η κρυφή ισλαμική ατζέντα

Ο λόγος που δεν υπάρχει κρυφή ισλαμική ατζέντα είναι πολύ απλός: Διότι ήταν πάντα φανερή. Ο Ρετζέπ δεν έκρυψε ποτέ τις προτιμήσεις του, «έβαλε» τη μαντίλα στα δημόσια αξιώματα και στα πανεπιστήμια (απαγορευόταν πριν – πόσο δημοκρατικό είναι αυτό;) και κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει για αλλαγή στάσης. Αν τώρα οι προοδευτικοί που τον στήριξαν κατά την άνοδό του για να απαλλαγούν από τους κεμαλιστές δυνάστες, μετά άλλαξαν γνώμη, ή έκαναν ότι δεν έβλεπαν όσο ο Ερντογάν τους έκανε τη δουλειά, αυτό είναι άλλο θέμα. Διότι ο Ερντογάν για να ανέλθει χρησιμοποίησε ένα προοδευτικό κομμάτι που πίστεψε στην αλλαγή (την οποία όντως έφερε) και για να καθιερωθεί και να εδραιωθεί στράφηκε προς το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας. Τώρα, οι τράπεζες χρηματοδοτούν σχεδόν αποκλειστικά ισλαμιστές επιχειρηματίες ή όσους συμμορφώνονται με τη νέα τάξη, η ισλαμική πρώην περιθωριοποιημένη μερίδα έχει έρθει στο προσκήνιο και έχει πάρα πολλά απωθημένα!

Οι ταραχές είναι ο τρόπος του Ερντογάν να πει «Σας νίκησα»

Οι εξεγερμένοι ίσως χωρίς να το θέλουν, παίζουν ακόμα ένα επεισόδιο  στο παιχνίδι εξουσίας του Ταγίπ. Δεν πρόκειται να νικήσουν. Και νίκη δεν είναι να μη γίνει το εμπορικό κέντρο. Αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ο Ερντογάν τους αφήνει να μετρηθούν, να ξεθυμάνουν και να δουν στην πράξη ότι το παιχνίδι έχει χαθεί. Σαν ένα παιδί που κλαίει για το παγωτό του, μέχρι να καταλάβει ότι δεν θα του το πάρουν ποτέ οι δικοί του, και συμβιβάζεται.

Το αδιέξοδο

Οι Τούρκοι που είναι στους δρόμους μέρα νύχτα αγωνίζονται γιατί αισθάνονται βαρύ το χέρι της ισλαμοποίησης πάνω τους. Οι δικοί μου Τούρκοι φίλοι που βρίσκονται στο Γκεζί, είναι τόσο Ευρωπαίοι όσο κι εμείς. Αλλά δυστυχώς είναι μειονότητα.

Αυτό που ζητάνε είναι να τους σώσουμε από τον ίδιο τους το λαό. Από τη δικτατορία της συντριπτικής πλειοψηφίας. Αυτό που πολεμούν είναι το στυλ εξουσίας με το οποίο διοίκησε η ηγεσία της δικής τους μειονότητας την Τουρκία για δεκαετίες. Είναι μια έκρηξη αυτοκριτικής. Αγωνίζονται για το φιλί, αγωνίζονται για να κρατιόνται χέρι-χέρι και να μην ορίζουν τη ζωή τους οι ιμάμηδες. Αγωνίζονται για την πεμπτουσία της Δημοκρατίας: την προστασία της ελευθερίας της μειοψηφίας. Δεν αγωνίζονται ενάντια σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές ή για μια θέση στο Δημόσιο. Εκείνο όμως το οποίο λησμονούν είναι ότι η πολιτική τους ηγεσία, δεν διαφέρει σε τίποτα σε στυλ και ουσία από του Ερντογάν. Ίσως να είναι και χειρότερη. Ο αγώνας τους είναι αντιφατικός γιατί η πολιτική έκφανση του δίκαιου κινήματός τους, δεν είναι ούτε δημοκρατική, ούτε φιλελεύθερη. Ο ορισμός του αδιεξόδου. 

* Ο Μιχάλης Λούπης σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο του Κάρντιφ με μεταπτυχιακό στη Ναυτιλιακή Πολιτική όμως ασχολήθηκε με τα περιοδικά και την τηλεόραση ως δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί στις εκδόσεις Λυμπέρη, στο Mega Channel και στον ΣΚΑΙ. Την περίοδο 2010 -2012 εργάστηκε στο γραφείο τύπου του ΥΠΠΟΤ.

news247 

Διαβάστε ένα άρθρο (συμμετοχή στις "Γνώμες" του NEWS 247) για τις διαδηλώσεις στην Τουρκία και τις πιθανότητες πτώσης του επί 3 τετραετίες θριαμβευτή στις εκλογές Ερντογάν. Υπάρχει ή μήπως όχι "κρυφή ισλαμική ατζέντα"