Ιταλικό αδιέξοδο Arrivederci Europa! Οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις των Γκριλουσκόνι βυθίζουν την Ιταλία στην αστάθεια και την ευρωζώνη σε νέο κύκλο αβεβαιότητας - Τα σενάρια της επόμενης ημέρας ;

Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2013
Το πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία ανοίγει νέο κύκλο αβεβαιότητας στην ευρωζώνη - Η δεξαμενή του Γκρίλο
«Μπαίνουμε σε ευαίσθητη φάση» - Οι συσχετισμοί σε Βουλή και Γερουσία
Δύο μεγάλες εκπλήξεις...

σημάδεψαν τις εκλογές στην Ιταλία. Η μία ήταν ο καταποντισμός του ανθρώπου που για πολλούς έσωσε την Ιταλία, του Μάριο Μόντι. Η άλλη ήταν η εκτίναξη του ανθρώπου που είναι εναντίον όλων, του πρώην κωμικού Μπέπε Γκρίλο. Αν προστεθεί και η επιβεβαίωση των εκτιμήσεων που ήθελαν μια θριαμβευτική επιστροφή του Μπερλουσκόνι, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί οι ευρωπαίοι ηγέτες πέρασαν χθες μια άσχημη νύχτα. Η Κεντροαριστερά του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι ήλθε πρώτη στη Βουλή αλλά και στη Γερουσία όπου όμως δεν κατακτά την πλειοψηφία των εδρών. Και το Κίνημα Πέντε Αστέρων έχει δεσμευτεί ότι θα μείνει στην αντιπολίτευση. Τα αποτελέσματα αυτά καθιστούν αδύνατη τη συγκρότηση αμιγούς κυβέρνησης του ενός ή του άλλου στρατοπέδου. Η μόνη περίπτωση να μην οδηγηθεί η Ιταλία σε νέες εκλογές είναι να σχηματιστεί ένας μεγάλος συνασπισμός, κάτι που φαίνεται να ζητά ο Μπερλουσκόνι χωρίς να εμφανίζεται απολύτως αρνητικός  ο Μπερσάνι. Οι αγορές αντέδρασαν θετικά όταν τα έξιτ πολ έδειξαν ότι ο Μπερσάνι οδεύει προς τη νίκη, αλλά κατέρρευσαν στη συνέχεια. Το ευρώ σημείωσε ιστορικά χαμηλά και ο Dow Jones υποχώρησε κατά 200 μονάδες. Οπως λέει και ο φιλόσοφος Τζάνι Βάτιμο, η Ιταλία είναι άλλη μία φορά το πολιτικό εργαστήρι της Ευρώπης.

Συνέβη ό,τι ακριβώς φοβόντουσαν οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και οι αγορές: η Ιταλία εισήλθε σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας ύστερα από μια εκλογική αναμέτρηση, κατά την οποία οι ψηφοφόροι κατάφεραν βαρύ πλήγμα στη λιτότητα και στον άνθρωπο που θεωρήθηκε συνώνυμος με αυτήν, δηλαδή τον Μάριο Μόντι.

ΣΤΑ ΤΡΙΑ. Η χώρα μοιράστηκε στα τρία: ανάμεσα στην Κεντροαριστερά του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, στην Κεντροδεξιά του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και στο κίνημα του Μπέπε Γκρίλο, που αντιτίθεται τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη. Ο Μπερλουσκόνι πραγματοποίησε τη θριαμβευτική επιστροφή που είχε υποσχεθεί και την οποία διάφοροι ευρωπαίοι ηγέτες - μεταξύ των οποίων ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς - ικέτευαν τους Ιταλούς να αποτρέψουν. Ο Γκρίλο, με το σύνθημα «όλοι είναι κλέφτες», διέψευσε τις δημοσκοπήσεις και έστειλε το κόμμα του στην πρώτη θέση στη Βουλή και τη Γερουσία!

Αυτό το μόρφωμα, που θα μπορούσε να αποκληθεί «Γκριλουσκόνι» και που απέδειξε ότι ήρθε για να μείνει, προκαλεί τη μεγαλύτερη ανατριχίλα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

«Η Ιταλία έχει τεράστιο πρόβλημα, η κατάσταση είναι δύσκολη, το spread θα εκτοξευτεί στα ύψη», δηλώνει ο επικεφαλής των ευρωπαίων Πρασίνων Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, που κατηγορεί τους ψηφοφόρους ότι δεν βρήκαν το κλειδί ανάμεσα στα λάθη που έκαναν στην προεκλογική εκστρατεία τόσο η Δεξιά όσο και η Αριστερά. Αυτός που τον ανησυχεί περισσότερο είναι ο Γκρίλο. «Το αίσθημα απόρριψης που διακρίνει τους Ιταλούς μπορεί να είναι δίκαιο, το πρόβλημα όμως είναι ότι η χώρα έχει ζήσει ήδη μια εμπειρία της απόρριψης: με τον Μουσολίνι. Ποια λειτουργία της δημοκρατίας έχει στο μυαλό του ο Γκρίλο; Ή θα μπει στο πολιτικό παιχνίδι ή θα παραστήσει τον Ντούτσε απ' έξω, όπως κάνει ο αρχηγός των ισλαμιστών στην Τυνησία».

Τα χθεσινά αποτελέσματα είναι πιθανό να οδηγήσουν την Ιταλία σε νέες εκλογές εντός διαστήματος δύο μηνών. Δεδομένου πως ο Γκρίλο έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να λάβει μέρος σε καμιά κυβέρνηση, ο Μπερλουσκόνι αναμένεται να ασκήσει πίεση για τη συγκρότηση ενός μεγάλου συνασπισμού. Ο Μπερσάνι θα βρεθεί, έτσι, αντιμέτωπος με ένα μεγάλο δίλημμα. Αν αρνηθεί την πρόταση αυτή, θα θεωρηθεί υπεύθυνος για τις νέες εκλογές. Αν τη δεχθεί, θα εκτεθεί τόσο απέναντι στους ψηφοφόρους του όσο και απέναντι στην Ευρώπη.

Οι Ευρωπαίοι ήθελαν μια σταθερή κυβέρνηση που θα συνέχιζε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Μάριο Μόντι. Η μεγαλύτερη απογοήτευση γι' αυτούς ήταν η αποτυχία του τελευταίου, που αγωνιζόταν χθες το βράδυ να κρατηθεί γύρω στο 10%. Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν το ιταλικό χαστούκι θα οδηγήσει σε σύγκρουση του Βερολίνου με τη Ρώμη - όπως ακριβώς είχε συγκρουστεί το Βερολίνο με την Αθήνα - ή σε αναθεώρηση της γερμανικής πολιτικής. Λίγους μήνες πριν από τις γερμανικές εκλογές, η Μέρκελ καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις αρχές της και στη σκληρή πραγματικότητα.

Οπως επισημαίνει πάντως ο ανταποκριτής των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» στη Ρώμη Τόνι Μπάρμπερ, οι Ιταλοί δεν στράφηκαν χθες μόνο κατά της λιτότητας. Οι εκλογές έγιναν εν μέσω κύματος σκανδάλων διαφθοράς και μιας αηδίας απέναντι στο πολιτικό προσωπικό, που χρονολογείται πολύ προτού αναλάβει την πρωθυπουργία ο Μόντι. Ο τελευταίος είναι ένας κεντρώος - και οι Ιταλοί δεν προσελκύονταν ποτέ από το πολιτικό κέντρο. Στη χώρα τους, τα μεγάλα κόμματα ήταν ανέκαθεν το Χριστιανοδημοκρατικό και το Κομμουνιστικό, τα οποία στη συνέχεια μετεξελίχθηκαν στις παρατάξεις της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς.

ΤΙ ΤΟΥΣ ΕΝΩΝΕΙ. Ενα είναι βέβαιο, επισημαίνει ο αρχισυντάκτης της «Λιμπερασιόν» Μαρκ Σεμό. Αυτές οι εκλογές έδειξαν για πρώτη φορά στην Ιταλία με τόσο ξεκάθαρο τρόπο μια απόρριψη της Ευρώπης. Μέχρι τώρα η Ιταλία ήταν χώρα εξαιρετικά φιλοευρωπαϊκή, η Ευρώπη δεν ήταν αντικείμενο πολιτικού διαχωρισμού, ήταν αντικείμενο συναίνεσης. Τώρα έχει γίνει αντικείμενο διαχωρισμού. Στην πραγματικότητα, το κοινό σημείο ανάμεσα στον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στον Ρομπέρτο Μαρόνι, στον σύμμαχό του από τη Λέγκα του Βορρά, και στον Μπέπε Γκρίλο είναι η απόρριψη της Ευρώπης. Είναι μια απόρριψη που τρέφεται ιδιαίτερα από το ευρώ, το οποίο συσχετίζεται με την ακρίβεια. Από την πλευρά του ιταλικού εκλογικού σώματος υπήρχε εδώ και χρόνια μια απόρριψη του πολιτικού συστήματος, τώρα υπάρχει και μια απόρριψη της Ευρώπης. ΝΕΑ