Το ευρώ παραμένει ακριβό, αλλά η ΕΚΤ δεν τολμά να αναλάβει δράση

Παρασκευή 09 Νοεμβρίου 2012

 

απο το Reuters

Σε αυτή τη φάση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, το ελληνικό και το ισπανικό πρόβλημα δεν είναι σημαντικότερα από τις συνθήκες δανεισμού. Τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) καταδεικνύουν μια ανησυχητική επιδείνωση της ύφεσης και εκθέτουν τις επιπτώσεις από τις δομικές ατέλειες της Ζώνης του....

Ευρώ. Πιστωτές και δανειολήπτες υπαναχωρούν αισθητά πλέον από το πεδίο της πίστωσης, χαράσσοντας όσο το δυνατό μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ τους.

Ως εκ τούτου, η ανάγκη για μια υποτίμηση του ευρώ προβάλλεται ξανά όταν οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως η ΕΚΤ δεν θα αποφασίσει αύριο τη λήψη κανενός απολύτως μέτρου στην τακτική της συνεδρίαση. Τα καλά νέα είναι, πιθανότατα, ότι οι αγορές ήδη διαπραγματεύονται το ευρώ σε χαμηλότερα επίπεδα από τις ισοτιμίες που δίνει η ΕΚΤ, αναγνωρίζοντας ότι δεν θα γίνει μια υποτίμηση επίσημα. Ετσι παρατηρείται μια μικρή βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα και την εξωτερική ζήτηση.

Την περασμένη εβδομάδα, ανακοινώθηκαν στοιχεία που έδειξαν συρρίκνωση του μεταποιητικού κλάδου επί 16ο συναπτό μήνα. Είναι, πράγματι, μια αρνητική παράμετρος για την Ευρωζώνη, αλλά όχι συγκριτικά με τα στοιχεία της ΕΚΤ για τις συνθήκες δανεισμού που προκαλούν τρόμο. Αναλυτικότερα, το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, τα κριτήρια δανεισμού έγιναν κατά 15% αυστηρότερα σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Δηλαδή οι τράπεζες απαιτούσαν περισσότερες εγγυήσεις για τη χορήγηση δανείων, χρέωναν μεγαλύτερες προμήθειες και ήταν αυστηρότερες στην έγκριση των πιο «ριψοκίνδυνων» δανείων.

Οι τραπεζίτες αποδίδουν την κατάσταση στην επιδείνωση του οικονομικού κλίματος. Ομως, οι συνθήκες δανεισμού είναι πιο δυσμενείς λόγω των νέων κανόνων για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, δηλαδή του ποσοστού των κεφαλαίων που θα πρέπει να διατηρούν «ως απόθεμα» για να είναι όσο το δυνατόν καλύτερα οχυρωμένες από ένα τσουνάμι επισφαλών δανείων. Είναι λίγοι οι επενδυτές που είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν σε μια τράπεζα αγοράζοντας τίτλους, ώστε να ενισχυθούν οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Την ίδια ώρα, οι ρυθμιστικές αρχές απαιτούν από τις τράπεζες να συγκεντρώσουν περισσότερα κεφάλαια. Οι νέοι κανόνες είναι ωφέλιμοι μακροπρόθεσμα, αλλά επί του παρόντος αποτελούν συστατικό μιας πιστωτικής κρίσης. Η προοπτική παραμένει, μάλιστα, λίγο έως πολύ αμετάβλητη μέχρι τα τέλη του έτους.

Το ζήτημα αυτό, αν και ακανθώδες, δεν βρίσκεται στο προσκήνιο επειδή και οι ίδιες οι επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα κίνητρο για να ζητήσουν δάνεια σε μια περίοδο κρίσης. Σε ένα απαισιόδοξο οικονομικό περιβάλλον, με καμία προοπτική αύξησης της κερδοφορίας, δεν έχουν κανένα κίνητρο για να πραγματοποιήσουν επενδύσεις και να εκτεθούν σε πιστώσεις όταν οι εκτιμήσεις κάνουν, μάλιστα, λόγο για πολυετή ύφεση. Σε διαφορετική έκθεση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναφέρεται ότι συναντούν όλο και μεγαλύτερα εμπόδια στην πρόσβαση πίστωσης, με το 18% εξ αυτών να υπογραμμίζει ότι αυτό είναι το μεγαλύτερό τους πρόβλημα. Τον Σεπτέμβριο, ο όγκος των δανείων στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκε κατά 1,3% από πέρυσι. Τα δάνεια σε επιχειρηματικούς ομίλους μειώθηκαν σε διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με τον Αύγουστο. Ακόμη και εάν ήταν χαμηλό το κόστος πίστωσης και εύκολη η έγκριση νέων δανείων, οι επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα κίνητρο για να αναλάβουν νέες υποχρεώσεις. Από την άλλη πλευρά, η εξάρτηση της οικονομίας της Ευρωζώνης από τον δανεισμό είναι ήδη μεγάλη, αλλά το τραπεζικό σύστημα δεν έχει καμία πρόθεση αλλά και δυνατότητα για να παρέχει τις αναγκαίες πιστώσεις.

Τον περασμένη Ιούλιο, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δεσμεύτηκε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει το ευρώ, περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο μιας διάλυσης της Ευρωζώνης. Τελικά, όμως, δεν αντεπεξήλθε πρακτικά σε αυτήν τη δέσμευση. Ετσι, παρά την πτώση που έχει παρουσιάσει τον τελευταίο καιρό, το ευρώ παραμένει κατά 6,5% υψηλότερο έναντι του δολαρίου συγκριτικά με τα χαμηλά του Ιουλίου. Μια περαιτέρω υποχώρηση θα ήταν ευπρόσδεκτη, αλλά η ΕΚΤ διστάζει να συμβιβάσει περισσότερο το κύρος του νομίσματός της. Εάν η ΕΚΤ συνεχίσει να αναμένει την προώθηση θεσμικών αλλαγών στην Ευρωζώνη από τις κυβερνήσεις των «17», τότε η κατάρρευση της οικονομίας θα γίνει ακόμη πιο δραματική.