ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ - Πώς φτάσαμε ως εδώ

 

Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Απαντήσεις για το προφίλ των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής, αλλά και για τις αιτίες που οδήγησαν στην εκτίναξή της από τις 19.624 ψήφους και το 0,29% του 2009 στις.. 441.018 ψήφους και το 6,97% στις εκλογές της 6ης Μαΐου, έδωσαν οι εισηγητές διημερίδας που διοργάνωσαν από κοινού η Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Του Βαγγέλη Πλάκα
plakasv@gmail.com

Το συνέδριο, με θέμα «Αντισυστημικότητα και εξτρεμιστικά φαινόμενα στην Ελλάδα της κρίσης», ξεκίνησε την ώρα που στο τηλεοπτικό στούντιο του ΑΝΤ1 ο εκπρόσωπος της Χρυσής Αυγής Ηλίας Κασιδιάρης επιτίθετο στις βουλευτίνες Ρένα Δούρου (του ΣΥΡΙΖΑ) και Λιάνα Κανέλλη (του ΚΚΕ). Κάτι που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων αλλά δημιούργησε και μια νέα πολιτική ατζέντα, η οποία αναμφίβολα συζητήθηκε και στο περιθώριο του συνεδρίου.
Η Βασιλική Γεωργιάδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, η οποία εισηγήθηκε το θέμα «Τα κόμματα της ριζοσπαστικής δεξιάς σε συνθήκες οικονομικής κρίσης», ερωτώμενη για το περιστατικό δεν έκρυψε τον προβληματισμό της: «Εκπλήσσομαι που τέτοια περιστατικά λαμβάνουν χώρα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Είχαμε συνηθίσει τέτοιες εικόνες να μας έρχονται από ανώριμες, νεαρές δημοκρατίες ή ημιδημοκρατίες. Το ότι το περιστατικό προέρχεται από αυτό τον χώρο με εκπλήσσει λιγότερο. Διότι υπήρχαν δείγματα και ενδείξεις -όχι βέβαια σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο αλλά με βάση τη δράση της κυρίως στο κέντρο της Αθήνας- ότι η οργάνωση χρησιμοποιεί το μη δημοκρατικό μέσο της πολιτικής βίας για να προωθήσει τους πολιτικούς της στόχους».
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης σε σχετικές του δηλώσεις επισήμανε πως «βλέπουμε εμπράκτως ότι ο αντισυστημισμός της Χρυσής Αυγής ενέχει όλα τα στοιχεία εξτρεμισμού στη συμπεριφορά. Είναι προφανές ότι όλη αυτή η αμφισβήτηση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που δείχνει η Χρυσή Αυγή, κυρίως στις γειτονιές της Αθήνας με τις οργανώσεις της, έρχεται τώρα να αποτυπωθεί και σε δημόσιο επίπεδο τηλεοπτικού λόγου. Είναι ακόμη ένα σημάδι της απειλής της δημοκρατίας σήμερα».

Η εκτίναξη του ποσοστού
Αναζητώντας τα αίτια της εκλογικής έκρηξης της Χρυσής Αυγής, που την οδήγησε στη Βουλή με 21 εκπροσώπους, η συζήτηση εμβάθυνε: Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Στάθης Τσιράς επισήμανε μεταξύ άλλων παράγοντες που καλλιέργησαν το κοινωνικό κλίμα: «η νομιμοποίηση της ελληνικής άκρας δεξιάς στο πολιτικό σύστημα, που πέτυχε ο Καρατζαφέρης, ήρθε σε μια στιγμή όπου η κατάρρευση του δικομματισμού, η κοινωνική ανέχεια, η τεράστια ανεργία, η εθνικιστική έξαρση από τις δανειακές δεσμεύσεις έναντι της ‘πολυεθνικής’ τρόικας, οι χιλιάδες παράνομοι μετανάστες κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ».
Η κ. Γεωργιάδου εκτίμησε πως «υπάρχει μια γενικότερη κατάρρευση του ελληνικού κομματικού και πολιτικού συστήματος. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο οφείλουμε να κατανοήσουμε και την ενδεχομένως συγκυριακή εκλογική άνοδο της οργάνωσης», και πρόσθεσε πως «η συρρίκνωση των ποσοστών του ΛΑΟΣ δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες ώστε ένα μέρος από το εκλογικό δυναμικό του να στραφεί προς τη Χρυσή Αυγή».
Ο επίκουρος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Γιάννης Κωνσταντινίδης τόνισε πως «υπάρχει ένα υπόστρωμα αξιών και στάσεων στην κοινή γνώμη που είναι ευνοϊκές για ενός τέτοιου τύπου αυταρχικές λύσεις αλλά και λύσεις που πρεσβεύουν αντιμεταναστευτικές θέσεις - στο οποίο υπόστρωμα η Χρυσή Αυγή καλλιέργησε με επιτυχία σε επίπεδο γειτονιάς τη δράση της».
Στην προσπάθεια της Χρυσής Αυγής να εντείνει το αίσθημα απειλής τόσο από «εντός τειχών εχθρούς» (προσδιορίζει τους μετανάστες-πρόσφυγες) όσο και εκτός (τους γείτονες) αναφέρθηκε ο υποψήφιος διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου Θανάσης Θεοφιλόπουλος, σημειώνοντας πως υπό συνθήκες κρίσης η οργάνωση έπαψε να φαίνεται ακραία και εμφανίστηκε αντισυστημική σε μια περίοδο απαξίωσης του πολιτικού συστήματος.
Σε κάθε περίπτωση το θέμα των μεταναστών -ειδικά μάλιστα η άποψη των Ελλήνων για την αρνητική επιρροή τους στην οικονομία- αποτέλεσε καταλύτη για την επιλογή της Χρυσής Αυγής στην κάλπη της 6ης Μαΐου, όπως προκύπτει και από τα συμπεράσματα έρευνας με τίτλο «Διερεύνηση των στάσεων έναντι των μεταναστών στον δήμο Αθηναίων» (την οποία υλοποίησαν οι Γιάννης Κωνσταντινίδης και Νίκος Μαραντζίδης από το ΠΑΜΑΚ, Ηλίας Ντίνας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Λαμπρινή Ρόρη από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης και Βασιλική Γεωργιάδου από το Πάντειο).
«Η σταδιακή απομάκρυνση της Χρυσής Αυγής από το περιθώριο ξεκίνησε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010 αντλώντας ψήφους από υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας με συγκέντρωση χιλιάδων μεταναστών», ειπώθηκε στο συνέδριο. Από τις βασικές επισημάνσεις είναι πως «μέλη του κόμματος εμφανίστηκαν ως αυτόκλητοι υπερασπιστές της τάξης, επένδυσαν στον φόβο και την ανασφάλεια των πολιτών και εκμεταλλεύτηκαν την αδυναμία της πολιτείας να δώσει λύσεις στο θέμα της ασφάλειας».
«Περιπολώντας και συνοδεύοντας ανθρώπους σε δουλειές τους, έτυχαν επιδοκιμασίας από μέρος των κατοίκων της περιοχής», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοφιλόπουλος, ενώ ήδη από την είσοδο του γ.γ. της οργάνωσης Νίκου Μιχαλολιάκου στο δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων είχαν καταφέρει να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των πολιτών, ειδικά νέων. Ένα από τα συμπεράσματα της προαναφερθείσας έρευνας είναι πως αρχικά οι πολίτες ενημερώνονταν για τη δράση της οργάνωσης από φυλλάδια που μοίραζαν τα ίδια τα μέλη της, ενώ στη συνέχεια αναζητούσαν από μόνοι τους πληροφορίες στο διαδίκτυο.

Ποιοι την ψήφισαν
Από τα δεδομένα της έρευνας προκύπτει ότι η επιρροή της Χρυσής Αυγής είναι ισχυρότερη: στους άντρες, στις ηλικίες 35-44, στους αποφοίτους λυκείου και τεχνικής εκπαίδευσης και στους ανέργους και εμπόρους.
Η κ. Γεωργιάδου σημειώνει πως από τα exit poll γνωρίζουμε ότι η οργάνωση πείθει με τις θέσεις της 4 στους 10 ψηφοφόρους της. «Tο 40% των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής ομολογούν ότι την ψήφισαν διότι είχαν πειστεί από τις θέσεις της ή συμφωνούσαν με τον ιδεολογικό προσανατολισμό της οργάνωσης. Για τους υπόλοιπους μπορούμε να εικάσουμε ότι είναι λόγοι διαμαρτυρίας, μια διάθεση τιμωρίας που έχει αναπτύξει ένα μέρος του εκλογικού σώματος απέναντι στα υπόλοιπα κόμματα, είτε τα δύο του δικομματισμού είτε γενικώς τα καθιερωμένα κόμματα της πολιτικής σκηνής. Η Χρυσή Αυγή κέρδισε από το γεγονός ότι ακριβώς δεν είχε μέχρι τούδε κοινοβουλευτική παρουσία και ήταν για τους εκλογείς ένα νέο κόμμα».
Ο κ. Τσιράς δήλωσε πως «η ψήφος στα ελληνικά κόμματα των ‘φυλών’ της άκρας δεξιάς δεν είναι ούτε μια εξ ολοκλήρου ακροδεξιά ψήφος ούτε μια απλή ψήφος διαμαρτυρίας. Κανένας όμως δεν μπορεί να χαρτογραφήσει επακριβώς τα όρια μεταξύ της διαμαρτυρίας και της ιδεολογικής-αξιακής ψήφου».

ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΣΙΔΙΑΡΗ Η (πολιτική) ζωή μετά
Οι αναλυτές εκτιμούν πως οι πολιτικές επιπτώσεις της επίθεσης του κ. Κασιδιάρη στις κυρίες Κανέλλη και Δούρου δεν θα είναι μονοσήμαντες. Αμέσως ξεκίνησε ωστόσο «πόλεμος» για την προσέλκυση των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής στις εκλογές της 6ης Μαΐου. Ο ΛΑΟΣ ξεκίνησε προσπάθεια να επαναπατρίσει ψήφους που «έφυγαν» προς τα δεξιά του και εν πολλοίς του κόστισαν τη μη είσοδο στη Βουλή. Εξ ου και η παρέμβαση του επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας Κώστα Πλεύρη: «Είμεθα αποφασισμένοι να μη επιτρέψουμε τον ευτελισμό, τη δυσφήμηση και τον διασυρμό των ελλήνων εθνικιστών και πατριωτών από τους αλητοειδείς τραμπούκους. Καλούμε τους αγνούς Έλληνας, που παρεσύρθηκαν και εψήφισαν Χρυσή Αυγή, να την εγκαταλείψουν και να επιστρέψουν στο ιδεολογικό τους σπίτι, που είναι ο ΛΑΟΣ», είπε. Ενδιαφέρον έχει βεβαίως και η παρέμβαση των Ανεξάρτητων Ελλήνων, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται πως «είμαστε όλοι μας απέναντι σε αυτούς τους νεοναζιστές, οι οποίοι αποκαλύφθηκαν πλέον και στις τηλεοπτικές κάμερες. Όμως έχουν την ευθύνη κι εκείνοι που νομιμοποίησαν τους ναζιστές, εκείνοι που υπουργοποίησαν τους ναζιστές με τα τσεκούρια για να στηρίξουν τα μνημόνια και το 4ο Γερμανικό Ράιχ, τους συγκυβερνήτες Βενιζέλο και Σαμαρά». Προφανώς φωτογράφιζαν τον Μάκη Βορίδη, με τα βέλη να στέλνονται τόσο προς ΝΔ όσο και προς ΛΑΟΣ, στο πεδίο μάχης της κεντροδεξιάς.
Απαρατήρητη δεν πέρασε από αναλυτές και η επίσκεψη -την επομένη του συμβάντος- του προέδρου της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα...

---

ΓΝΩΜΗ Το αποκρουστικό πρόσωπο της Χρυσής Αυγής

Γράφει ο Κώστας Χρυσόγονος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ

Η βίαιη επίθεση του εκπροσώπου της Χρυσής Αυγής σε βάρος βουλευτών σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή ανάγεται κυρίως στις αρμοδιότητες εισαγγελέα. Από πολιτική και θεσμική άποψη είναι πάντως θετικό το γεγονός ότι έτσι φάνηκε σε ζωντανή μετάδοση το αποκρουστικό πρόσωπο του ελληνικού νεοναζισμού.
Τούτο δίνει μια ευκαιρία στους πολυάριθμους συμπολίτες μας, οι οποίοι στις εκλογές της 6ης Μαΐου εξέφρασαν την κατά τα άλλα δίκαιη αγανάκτησή τους για το κατάντημα του ελληνικού πολιτικού συστήματος ψηφίζοντας Χρυσή Αυγή, να αντιληφθούν το μέγεθος της επιπολαιότητάς τους. Οι ψηφοφόροι άλλωστε είναι οι μόνοι κριτές των «κατορθωμάτων» των νεοναζιστών στο πολιτικό επίπεδο.
Διαδικασία απαγόρευσης πολιτικού κόμματος ούτε στο Σύνταγμα προβλέπεται ούτε με νόμο μπορεί να καθιερωθεί, διότι μια δημοκρατία που σέβεται τον εαυτό της δεν μπορεί να επιβάλλεται από την κρατική εξουσία στον λαό αλλά το αντίστροφο. Αν ένας λαός είναι τόσο ανώριμος πολιτικά ώστε να ψηφίσει μαζικά τους εχθρούς της δημοκρατίας, όπως π.χ. ο γερμανικός λαός το 1932-33, τότε είναι απλώς άξιος της μοίρας του.

Και βέβαια κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος καταλαβαίνει ότι το να γρονθοκοπεί ένας νέος και αθλητικός άνδρας μια μάλλον ηλικιωμένη και υπέρβαρη γυναίκα, να καταβρέχει μια άλλη και στη συνέχεια να εξαφανίζεται για να αποφύγει το αυτόφωρο, δεν είναι ανδραγάθημα αλλά θρασυδειλία. Ένας λαός στην ιστορία του οποίου υπάρχουν Θερμοπύλες οφείλει να αποστρέφεται τον θρασύδειλο.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ