Στο στόχαστρο της δικαιοσύνης σκανδαλώδεις συμβάσεις

Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Tου Νίκου Ηλιάδη

Μία πολύ σοβαρή υπόθεση διασπάθισης δημοσίου χρήματος, για την οποία μάλιστα η Ελλάδα ήδη έχει...

παραπεμφθεί στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, διερευνά η δικαιοσύνη.

Νομικοί κύκλοι την αξιολογούν ως ένα από τα πλέον ενδεικτικά σκάνδαλα όσον αφορά τον τρόπο ανάθεσης έργων στο χώρο της αυτοδιοίκησης, με πρωταγωνιστές στελέχη δημοτικών διοικήσεων, καθώς και δημόσιες υπηρεσίες με προεξάρχουσα την πολεοδομία Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για έξι συμβάσεις με σκοπό την κτηματογράφηση και τον πολεοδομικό σχεδιασμό περιοχών στους πρώην δήμους Βασιλικών, Εγνατίας, Αρέθουσας του νομού Θεσσαλονίκης και Κασσάνδρας στη Χαλκιδική. Τη σκανδαλώδη υπόθεση ερεύνησε αρχικά το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, το πόρισμα του οποίου διαβιβάστηκε στην εισαγγελία εφετών Αθηνών και από εκεί στην αρμόδια εισαγγελία της Θεσσαλονίκης, η οποία με τη σειρά της διέταξε τη διερεύνησή της. Στο πλαίσιο αυτής εντός της εβδομάδας καλούνται προς κατάθεση οι πρώτοι μάρτυρες, πρώην και νυν δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, στελέχη της πολεοδομίας Θεσσαλονίκης και Πολυγύρου, του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης κ.ά. Παράλληλα έχουν επιβληθεί οι πρώτες πειθαρχικές ποινές σε βάρος δημοτικών συμβούλων, ενώ στα αρμόδια πειθαρχικά συμβούλια έχουν παραπεμφθεί και τέσσερα στελέχη της πολεοδομίας Θεσσαλονίκης, καθώς και υπάλληλοι της πολεοδομίας Πολυγύρου. Την ίδια ώρα οι τρεις καλλικρατικοί δήμοι στους οποίους έχουν περιέλθει οι πρώην δήμοι Βασιλικών (τώρα Θέρμης), Εγνατίας και Αρέθουσας (Βόλβης) και Κασσάνδρας αναζητούν τρόπο, για να ξεφορτωθούν τις συμβάσεις που υπέγραψαν οι προηγούμενες διοικήσεις, χωρίς να χρεωθούν τις σκανδαλώδεις οικονομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές.

Η μεθόδευση
Η όλη μεθόδευση -για μεγάλο κόλπο κάνουν λόγο παράγοντες της αυτοδιοίκησης και μηχανικοί- έγινε ως εξής: Οι διοικήσεις των τεσσάρων πρώην δήμων προκήρυξαν διαγωνισμό για την κτηματογράφηση και τον πολεοδομικό σχεδιασμό περιοχών τους και συνήψαν συνολικά έξι συμβάσεις, μία ανά δήμο, πλην της Κασσάνδρας η οποία υπέγραψε τρεις. Και στις έξι περιπτώσεις ανάδοχος αναδείχθηκε η εταιρεία που είχε επιλεγεί και σε άλλα αντίστοιχα έργα άλλων δήμων. Ως εδώ δεν υπήρχε τίποτε το μεμπτό. Στην πορεία όμως και κατόπιν σχετικής υπόδειξης (αιτιολογημένης έκθεσης) των πολεοδομικών γραφείων Θεσσαλονίκης και Πολυγύρου έγινε επέκταση των συμβάσεων κατά 158% μεσοσταθμικά όσον αφορά τον προϋπολογισμό των έργων και κατά 167% ως προς το σύνολο των στρεμμάτων. Ειδικότερα, ενώ συνολικά οι έξι συμβάσεις είχαν αρχικό προϋπολογισμό 3.890.000 ευρώ, με τις συμπληρωματικές συμβάσεις ο προϋπολογισμός ανήλθε στα 10.034.819 ευρώ. Την ίδια ώρα οι προς μελέτη περιοχές από 9.404 στρέμματα έφτασαν στα 25.123. Σημειώνεται ότι τις αιτιολογικές εκθέσεις της πολεοδομίας Θεσσαλονίκης υπέγραφαν οι ίδιοι πάντοτε μηχανικοί, ένας εκ των οποίων υπήρξε και υποψήφιος δήμαρχος στην Κασσάνδρα! Σε αυτές επισυνάπτονταν και σχετικοί πίνακες προμέτρησης εργασιών υπογεγραμμένοι από τον ανάδοχο.

Η περίπτωση των Βασιλικών
Στον πρώην δήμο Βασιλικών η αρχική σύμβαση με το συγκεκριμένο ανάδοχο υπογράφηκε το Δεκέμβριο του 2003 επί δημαρχίας Απόστολου Τσολάκη κατόπιν σχετικού διαγωνισμού. Αφορούσε κτηματογράφηση και πολεοδομική μελέτη συνολικά 2.470 στρεμμάτων με προϋπολογισμό 2.030.095 ευρώ.
Ωστόσο το Φεβρουάριο του 2005 η πολεοδομία, η οποία ήταν η επιβλέπουσα του έργου, ζητά επέκταση αυτής της σύμβασης ορίζοντας τη νέα αμοιβή στα 3,26 εκατ. ευρώ και προτείνοντας ουσιαστικά επέκταση του σχεδίου πόλης για περίπου 6.500 στρέμματα. Η δημοτική αρχή πληροφορήθηκε ατύπως το γεγονός και εξέφρασε εγγράφως την αντίθεσή της. Η υπόθεση κυριάρχησε μάλιστα κατά την προεκλογική περίοδο του 2006, με τους πολιτικούς αντιπάλους του κ. Τσολάκη να τον κατηγορούν ότι «στέκεται εμπόδιο στην αξιοποίηση των περιουσιών των κατοίκων». Ο κ. Τσολάκης έχασε τις εκλογές και η πολεοδομία επανήλθε με νέα αιτιολογημένη έκθεση τον Ιούνιο του 2007, ανεβάζοντας την αμοιβή του αναδόχου στα 4,37 εκατ. ευρώ! Αυτή τη φορά η νέα δημοτική αρχή διά του δημάρχου Χρήστου Βαγγέλη ενέκρινε κατά πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο την επέκταση της σύμβασης. Κατόπιν αυτού δύο μήνες μετά, τον Αύγουστο, υπογράφηκε η νέα σύμβαση, με διαφορετικό τίτλο έργου σε σχέση με την αρχική. Το καλοκαίρι του 2008 ο ανάδοχος απέστειλε τον έκτο κατά σειρά λογαριασμό στο δήμο, στον οποίο εμφανίζονται εργασίες σε έκταση περίπου 8.500 στρεμμάτων έναντι 6.500 που είχε η επεκταθείσα σύμβαση! Σημειώνεται ότι ο ανάδοχος πληρώθηκε έως τώρα τρεις λογαριασμούς (ύψους περίπου 320.000 ευρώ) με βάση την αρχική σύμβαση. Υπέβαλε έναν τέταρτο επί δημαρχίας Τσολάκη, ο οποίος δεν εγκρίθηκε από την τότε δημοτική αρχή, ενώ απερρίφθη τρεις φορές και από το ελεγκτικό συνέδριο. Κατόπιν αυτής της εμπλοκής ο ανάδοχος προσέφυγε στα δικαστήρια ζητώντας το υπόλοιπο της αμοιβής και, με δεδομένο ότι η τελευταία δημοτική αρχή του δήμου Βασιλικών δεν προέβαλε ουσιαστικές αντιρρήσεις, πέτυχε τη δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών του δήμου έως το ποσό περίπου των 2,2 εκατ. ευρώ.

Στην Κασσάνδρα
Ανάλογες προσφυγές έγιναν εκ μέρους του αναδόχου και για την Κασσάνδρα. Σύμφωνα με πληροφορίες στην πρώτη εξ αυτών ο ανάδοχος δικαιώθηκε, με αποτέλεσμα να δεσμευτεί μέρος των καταθέσεων του δήμου, ύψους περίπου 900.000 ευρώ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες μία δεύτερη προσφυγή απερρίφθη προ ημερών από το διοικητικό εφετείο, το οποίο ζητά να γίνει ανασύνταξη των λογαριασμών και να επιστρέψουν στον αρχικό προϋπολογισμό και στο αρχικό αντικείμενο, όπως προέβλεπαν οι πρώτες συμβάσεις. Ο δήμος Κασσάνδρας είναι ο μόνος από τους τρεις καλλικρατικούς δήμους ο οποίος περίπου προ εικοσαημέρου έλαβε απόφαση ανάκλησης των συμβάσεων με κατά πλειοψηφία απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Η Κασσάνδρα είχε συνάψει τρεις συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 858.809 ευρώ, για 4.404 στρέμματα. Μετά την επέκταση των τριών συμβάσεων (η τρίτη τελικώς δεν υπεγράφη) ο συνολικός προϋπολογισμός έφτασε στα 2,6 εκατ. (αυξημένος κατά 203%) και η προς μελέτη περιοχή στα 13.766 στρέμματα (αύξηση 212%).

Στη Βόλβη
Αντίστοιχη σκανδαλώδης διόγκωση έργου επιχειρήθηκε και στους πρώην δήμους Εγνατίας και Αρέθουσας, οι οποίοι υπάγονται πλέον στο δήμο Βόλβης. Ειδικότερα στην Εγνατία το έργο από τα 516.611 ευρώ εκτινάχθηκε στα 1,6 εκατ. (συν 210%) και η έκταση από τα 1.300 στα 2.575 στρ. (συν 98%).
Στην Αρέθουσα από τα 484.812 ευρώ πήγε στο 1,4 εκατ. (συν 198%) και από τα 1.230 στα 2.300 στρ. (συν 87%). Σύμφωνα με πληροφορίες στις προς κτηματογράφηση περιοχές περιελήφθησαν και εκτάσεις που αφορούν λίμνες ή υπόκεινται στο καθεστώς της συνθήκης Ramsar. Το θέμα εξετάζεται στη σημερινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Βόλβης.

Ο Π. Ψωμιάδης
Να σημειωθεί ότι πολλές από αυτές τις αρχικές συμβάσεις χρηματοδοτούνταν κατά το 1/3 από τη νομαρχία Θεσσαλονίκης. Εξαιτίας αυτού ο τότε νομάρχης Παναγιώτης Ψωμιάδης είχε ενημερωθεί από δημάρχους για το σκανδαλώδες εγχείρημα της επέκτασης των συμβάσεων και του είχε ζητηθεί να παρέμβει και με την ιδιότητα του πολιτικού προϊσταμένου της πολεοδομίας Θεσσαλονίκης. Ωστόσο η επέκταση των συμβάσεων συνεχίστηκε κανονικά.

Στο σκαμνί η Ελλάδα
Η υπόθεση των σκανδαλωδών συμβάσεων έφτασε ως τις Βρυξέλλες έπειτα από καταγγελία ιδιωτών. Το Νοέμβριο του 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα «αιτιολογημένη γνώμη», ζητώντας από τη χώρα μας να συμμορφωθεί με τους κανόνες κοινοτικού δικαίου περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας ο προϋπολογισμός μιας συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης. Η τότε περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Μαρία Λιονή ζήτησε αμέσως από τα δημοτικά συμβούλια να ανακαλέσουν τις αποφάσεις που είχαν λάβει για την επέκταση των συμβάσεων. Παρά όμως τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από τις ελληνικές αρχές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα αρθούν οι παραβάσεις και παρά τις παραινέσεις της κυρίας Λιονή αποτέλεσμα δεν υπήρξε. Έτσι το Δεκέμβριο του 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, με το αιτιολογικό ότι «η Ελληνική Δημοκρατία διά της σύναψης δημοσίων συμβάσεων μέσω διαδικασίας με διαπραγμάτευση και χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση σχετικής προκήρυξης» παρέβη την κοινοτική νομοθεσία.
Πριν από περίπου τρεις μήνες έγινε ειδική σύσκεψη στην αποκεντρωμένη περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης με τη συμμετοχή των τριών δημάρχων Βόλβης Δημήτρη Γαλαμάτη, Θέρμης Θόδωρου Παπαδόπουλου και Κασσάνδρας Βασίλη Παπαγιάννη, καθώς και υπηρεσιακών παραγόντων. Εκεί εξετάστηκαν τρόποι ανάκλησης των αποφάσεων για την επέκταση των συμβάσεων.

Επιβολή ποινών
Καταπέλτης για πολλούς από τους αιρετούς αλλά και για τα στελέχη των πολεοδομικών γραφείων Θεσσαλονίκης και Πολυγύρου είναι το πόρισμα το οποίο εξέδωσε το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης. Τη σχετική καταγγελία είχε κάνει το Δεκέμβριο του 2006 η υπό τον κ. Τσολάκη δημοτική αρχή Βασιλικών. Στο πόρισμά του το ΣΕΕΔΔ ζητούσε την παραπομπή στα αρμόδια πειθαρχικά όργανα της αυτοδιοίκησης όλων των αιρετών οι οποίοι ενέχονταν στην υπόθεση και την παραπομπή των υπαλλήλων των πολεοδομικών γραφείων που υπέγραφαν τις επίμαχες γνωμοδοτήσεις και παρέδωσε το σχετικό φάκελο στη δικαιοσύνη για τα περαιτέρω. Σύμφωνα με πληροφορίες οι πρώτες πειθαρχικές ποινές, της αργίας για τρεις μήνες, επιβλήθηκαν ήδη σε δύο δημοτικούς συμβούλους της δημοτικής ομάδας του τέως δημάρχου Βασιλικών κ. Βαγγέλη, οι οποίοι εξελέγησαν στο νυν δημοτικό συμβούλιο Θέρμης. (ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ)

ΚΡΑΧΤΗΣ http://kraxtis-gr.blogspot.com/