Το ακούσατε το ανέκδοτο; Δεν ήλθε – λέει- φέτος ο Αϊ Βασίλης γιατί πρώτον απεργούσαν οι τάρανδοι, δεύτερο ακρίβυνε η βενζίνη και τρίτον του έκοψαν την πίστωση για τα δώρα. Η αλήθεια είναι ότι σε κάθε εποχή ακόμα και τα χωρατά, απηχούν –ενίοτε με τρόπο πικρόχολο- το γενικό κλίμα και ... το κοινό αίσθημα. Έτσι τα «κάλαντα» της φετινής πρωτοχρονιάς ήταν παράτονα. Γιατί έλειπε η χρυσόσκονη από το λαμπερό μύθο, κυρίως όμως γιατί οι καρδιές ήταν σφιγμένες και το καλάθι των προσδοκιών φτωχό. Το «μενού» του 2011 λίγο πολύ το ξέρουμε. Δραματικές ανατροπές στις ΔΕΚΟ –εκεί που χτυπάει η καρδιά του πράσινου συνδικαλισμού- άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, εκεί που χτυπάει η καρδιά σύμπαντος του κοινοβουλίου- ίσως νέος γύρος περικοπών στους μισθούς, πλούσιο φορολογικό επιδόρπιο. Βασικό ζητούμενο ψυχρά και ξερά η υποτίμηση του επιπέδου ζωής μας, αφού δεν υπάρχει πλέον εθνικό νόμισμα να υποτιμηθεί, κάτι βέβαια που λίγο-πολύ θα είχε ανάλογες επιπτώσεις στο βιοτικό μας επίπεδο. Και όλα αυτά για να ξορκίσουμε το απευκταίο, το άλμα στο κενό, τη χρεοκοπία. Μόνο που λίγους μήνες μετά την υπογραφή της περίφημης δανειακής σύμβασης με την Τρόικα το πάλαι ποτέ δίλημμα «Μνημόνιο ή χάος», αρχίζει να ξεθωριάζει, ενώ κερδίζει πόντους η άποψη ότι όλα αυτά γίνονται εις μάτην.
Με άλλα λόγια όσο κωπηλατούμε δεμένοι στο λιμάνι, όσο δεν ανοιγόμαστε στο πέλαγος για το ταξίδι για την πολυπόθητη Ιθάκη (βλέπε ανάπτυξη) τόσο κερδίζει έδαφος η εκδοχή ότι η προσπάθεια γίνεται «για ένα αδειανό πουκάμισο».
Δε θα μπω στην ουσία της υπόθεσης που απασχολεί πολλούς -και εκτός συνόρων- γιατί όλοι αυτοί βάζουν κάτω τα νούμερα και διαπιστώνουν το αδιέξοδο του εγχειρήματος. Εξ ου και οι ζυμώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μισές κουβέντες για αναδιάρθρωση γενικώς, ύστερα για ευρωομόλογο και έπεται η συνέχεια – κουβέντες πάντως που βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο.
Άρα, ας δούμε προς το παρόν πώς επιδρά στο εσωτερικό τοπίο το εκρηκτικό πακέτο που απαρτίζουν η ραγδαία επιδείνωση των όρων της ζωής μας και η αίσθηση της μάταιης θυσίας, γιατί αυτό το πακέτο από μόνο του μπορεί να αποδειχθεί ότι συνιστά παράγοντα εξελίξεων.
Εδώ και 15 ημέρες, οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες είναι «στα κάγκελα». Κατέβασαν χειρόφρενο ακόμη και τις μέρες των γιορτών, προχώρησαν, δηλαδή, σε στοχευμένες απεργίες πιστεύοντας ότι αν δεν κουνιέται φύλλο Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά, τότε θα κοντράρουν στα ίσια την κυβέρνηση, κατέληξαν όμως να κουνάνε το δάχτυλο στην κοινωνία.
Έτσι υπήρξαν κάποια οριακά μεν αλλά αξιοπρόσεκτα φαινόμενα έντασης σε σταθμούς του μετρό που προκάλεσε η αγανάκτηση των πολιτών που καθυστερούσαν να πάνε στη δουλειά τους. Και σκεφθείτε ότι ακόμα δεν έχουν μπει στο παιχνίδι οι εισηγμένες ΔΕΚΟ και τα κλειστά επαγγέλματα. Όχι ότι δεν τους ήρθε ο ουρανός σφοντίλι – σε όλους μας άλλωστε- αλλά εδώ αρχίζει να γίνεται κανόνας ότι κάθε επαγγελματική ομάδα σκέφτεται αποκλειστικά την πάρτη της και ακολουθεί το δικό της δρόμο αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο.
Αυτό όμως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον κοινωνικό κατακερματισμό, στη διάλυση του κοινωνικού ιστού, άρα στην απώλεια κάθε προοπτικής και κάθε ελέγχου.
Ωστόσο το δόγμα «χαμένοι για χαμένοι είμαστε» αφήνει το αποτύπωμά του και αλλού, όπως για παράδειγμα στη συμπεριφορά της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ, να μην πω και στο ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο. Φυσικό είναι, αφού οι βουλευτές της πλειοψηφίας δεν φαίνεται να πιστεύουν ότι είναι εύκολο να κερδηθεί η δημοσιονομική μάχη και ταυτόχρονα βλέπουν να κονταίνει ο ορίζοντας των εκλογών.
Άρα ελάχιστα επηρεάζονται από τη μέθοδο του καρότου –δεν τους συγκινεί δηλαδή η προοπτική ενός πιθανού ανασχηματισμού- και ταυτόχρονα δεν σκιάζονται από το μαστίγιο δηλαδή το ενδεχόμενο της διαγραφής αφού εκείνοι οι οποίοι εκλογικά είναι μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας αισθάνονται ότι δεν αποκλείεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες έξω από το μαντρί. Επομένως και εδώ το κοντρόλ κινείται στην κόψη του ξυραφιού.
Συμπέρασμα: Έχουμε να κάνουμε με έναν φαύλο κύκλο. Η αίσθηση της απώλειας ελέγχου στην οικονομία ισοδυναμεί με τον κίνδυνο να απολεσθεί ο έλεγχος στην κοινωνία και μαζί του και ο πολιτικός έλεγχος. Τα πράγματα βρίσκονται δηλαδή σε ένα οριακό σημείο.
Εκτός από την ανάγκη μιας αποτελεσματικής οικονομικής διαχείρισης ζητείται επειγόντως και εθνική αφήγηση. Γιατί οι πολίτες δεν σκιάζονται απλώς από τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες, σκιάζονται ακόμη περισσότερο στην ιδέα ότι στο τέλος του ταξιδιού δε θα υπάρχουν ούτε Πηνελόπη, ούτε Τηλέμαχος, ούτε βασίλειο .
Με άλλα λόγια όσο κωπηλατούμε δεμένοι στο λιμάνι, όσο δεν ανοιγόμαστε στο πέλαγος για το ταξίδι για την πολυπόθητη Ιθάκη (βλέπε ανάπτυξη) τόσο κερδίζει έδαφος η εκδοχή ότι η προσπάθεια γίνεται «για ένα αδειανό πουκάμισο».
Δε θα μπω στην ουσία της υπόθεσης που απασχολεί πολλούς -και εκτός συνόρων- γιατί όλοι αυτοί βάζουν κάτω τα νούμερα και διαπιστώνουν το αδιέξοδο του εγχειρήματος. Εξ ου και οι ζυμώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μισές κουβέντες για αναδιάρθρωση γενικώς, ύστερα για ευρωομόλογο και έπεται η συνέχεια – κουβέντες πάντως που βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο.
Άρα, ας δούμε προς το παρόν πώς επιδρά στο εσωτερικό τοπίο το εκρηκτικό πακέτο που απαρτίζουν η ραγδαία επιδείνωση των όρων της ζωής μας και η αίσθηση της μάταιης θυσίας, γιατί αυτό το πακέτο από μόνο του μπορεί να αποδειχθεί ότι συνιστά παράγοντα εξελίξεων.
Εδώ και 15 ημέρες, οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες είναι «στα κάγκελα». Κατέβασαν χειρόφρενο ακόμη και τις μέρες των γιορτών, προχώρησαν, δηλαδή, σε στοχευμένες απεργίες πιστεύοντας ότι αν δεν κουνιέται φύλλο Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά, τότε θα κοντράρουν στα ίσια την κυβέρνηση, κατέληξαν όμως να κουνάνε το δάχτυλο στην κοινωνία.
Έτσι υπήρξαν κάποια οριακά μεν αλλά αξιοπρόσεκτα φαινόμενα έντασης σε σταθμούς του μετρό που προκάλεσε η αγανάκτηση των πολιτών που καθυστερούσαν να πάνε στη δουλειά τους. Και σκεφθείτε ότι ακόμα δεν έχουν μπει στο παιχνίδι οι εισηγμένες ΔΕΚΟ και τα κλειστά επαγγέλματα. Όχι ότι δεν τους ήρθε ο ουρανός σφοντίλι – σε όλους μας άλλωστε- αλλά εδώ αρχίζει να γίνεται κανόνας ότι κάθε επαγγελματική ομάδα σκέφτεται αποκλειστικά την πάρτη της και ακολουθεί το δικό της δρόμο αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο.
Αυτό όμως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον κοινωνικό κατακερματισμό, στη διάλυση του κοινωνικού ιστού, άρα στην απώλεια κάθε προοπτικής και κάθε ελέγχου.
Ωστόσο το δόγμα «χαμένοι για χαμένοι είμαστε» αφήνει το αποτύπωμά του και αλλού, όπως για παράδειγμα στη συμπεριφορά της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ, να μην πω και στο ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο. Φυσικό είναι, αφού οι βουλευτές της πλειοψηφίας δεν φαίνεται να πιστεύουν ότι είναι εύκολο να κερδηθεί η δημοσιονομική μάχη και ταυτόχρονα βλέπουν να κονταίνει ο ορίζοντας των εκλογών.
Άρα ελάχιστα επηρεάζονται από τη μέθοδο του καρότου –δεν τους συγκινεί δηλαδή η προοπτική ενός πιθανού ανασχηματισμού- και ταυτόχρονα δεν σκιάζονται από το μαστίγιο δηλαδή το ενδεχόμενο της διαγραφής αφού εκείνοι οι οποίοι εκλογικά είναι μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας αισθάνονται ότι δεν αποκλείεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες έξω από το μαντρί. Επομένως και εδώ το κοντρόλ κινείται στην κόψη του ξυραφιού.
Συμπέρασμα: Έχουμε να κάνουμε με έναν φαύλο κύκλο. Η αίσθηση της απώλειας ελέγχου στην οικονομία ισοδυναμεί με τον κίνδυνο να απολεσθεί ο έλεγχος στην κοινωνία και μαζί του και ο πολιτικός έλεγχος. Τα πράγματα βρίσκονται δηλαδή σε ένα οριακό σημείο.
Εκτός από την ανάγκη μιας αποτελεσματικής οικονομικής διαχείρισης ζητείται επειγόντως και εθνική αφήγηση. Γιατί οι πολίτες δεν σκιάζονται απλώς από τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες, σκιάζονται ακόμη περισσότερο στην ιδέα ότι στο τέλος του ταξιδιού δε θα υπάρχουν ούτε Πηνελόπη, ούτε Τηλέμαχος, ούτε βασίλειο .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου