Λαμπρά εγκαίνια για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελέστηκαν το Σάββατο τα επίσημα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης με υψηλούς προσκεκλημένους από ολόκληρο τον κόσμο και δύο μουσειακές εκπλήξεις, που συγκίνησαν τους παρευρισκόμενους πρώτους επισκέπτες του Μουσείου.
Από τις 7 το απόγευμα ξεκίνησε η προσέλευση του πολιτικού κόσμου από την Ελλάδα μεταξύ των οποίων των πρώην προέδρων της Δημοκρατίας κ.κ. Στεφανόπουλου και Σαρτζετάκη, του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου, του προέδρου της Βουλής κ. Σιούφα, του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, του πρώην υπουργού Πολιτισμού από τη ΝΔ κ. Βουλγαράκη και των πρώην υπουργών Πολιτισμού από το ΠΑΣΟΚ κ.κ. Πάγκαλου, Μικρούτσικου, Βενιζέλου και Μπένου.
Στις 7 το απόγευμα με την άφιξη του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή που συνοδευόταν από την σύζυγό του άρχισε και η προσέλευση προέδρων και πρωθυπουργών από την Κύπρο, την Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κροατία, Σερβία, Σλοβακία, Φινλανδία, Μαυροβούνιο, Βιετνάμ και Κίνα, καθώς και 21 υπουργών Πολιτισμού από όλο τον κόσμο.
Ακριβώς στις 8 με την άφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια ξεκίνησαν οι ομιλίες ενώ μισή ώρα αργότερα άρχισε η ξενάγηση από τον πρόεδρο του Μουσείου κ. Δ. Παντερμαλή, ο οποίος με την εκπληκτική επιστημονική κατάρτισή του αλλά και το γλαφυρό αφηγηματικό ύφος του προκάλεσε πραγματικά εντύπωση σε όλους. Λίγα λεπτά νωρίτερα συναισθηματική φόρτιση προκάλεσε η ανακοίνωση των δύο μουσειακών εκπλήξεων που όπως χαρακτηριστικά είπε ο καθηγητής Αρχαιολογίας "κυρώνουν την πράξη συνένωσης της Ακρόπολης με το νέο Μουσείο".
Στην προθήκη του δαπέδου της πρώτης αίθουσας των κλιτύων που υπήρχε ήδη ένα σύνολο σπασμένων αγγείων από την τελετή θεμελίωσης σπιτιού του 3ου αιώνα π.Χ. τοποθετήθηκε ένα ακόμα αγγείο, ένας σκάνθαρος (ποτήρι κρασιού). Στη συνέχεια με τα λόγια "η Αθηναία Θεά της πόλης μένει εδώ. Να μην μπει μέσα κανένα κακό", δόθηκε και το σύνθημα για την έναρξη της ξενάγησης που περιελάμβανε μερικά από τα σημαντικότερα σημεία από τα 4.000 εκθέματα που φιλοξενούνται στο Μουσείο.
Στο τέλος του περιπάτου και μπροστά στην θέση της Ανατολικής Ζωφόρου τοποθετήθηκε στο εκμαγείο της μορφής της Ίριδας το αυθεντικό κεφάλι που βρισκόταν στο παλιό Μουσείο της Ακρόπολης. Σχεδόν μαγεμένοι από την εξαιρετική ατμόσφαιρα του εσωτερικού χώρου του Μουσείου όσο και του περιβάλλοντα χώρου έδειχναν οι καλεσμένοι που έφθασαν στην ταράτσα του 3ου ορόφου για να παρακολουθήσουν το "ζωντάνεμα" των αγαλμάτων από τις βιντεοπροβολές που έχει επιμεληθεί η Αθηνά Τσαγκάρη.
Ο χαιρετισμός του προέδρου της Δημοκρατίας
"Σήμερα ο κόσμος όλος μπορεί να δει συγκεντρωμένα τα σημαντικότερα γλυπτά του Παρθενώνα. Κάποια λείπουν. Είναι ώρα να επουλωθούν οι πληγές του μνημείου με την επιστροφή των μαρμάρων που του ανήκουν", με αυτή τη φράση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση για την ανάγκη επιστροφής των μαρμάρων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, στον "φυσικό" τους χώρο.
Φανερά συγκινημένος, ο κ. Παπούλιας τόνισε ότι η Ελλάδα με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης: "Αποδεικνύει το σεβασμό της προς την ιστορία. Και προσπαθεί να αποδώσει, με ένα σπουδαίο έργο, το δέος και τη συγκίνηση που γεννιούνται στη ψυχή κάθε ανθρώπου, όταν υψώνει το βλέμμα και αντικρίζει τον Παρθενώνα".
Αναλυτικά, ο χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας:
"H Eλλάδα σήμερα δεν παρουσιάζει στον υπόλοιπο κόσμο απλώς ένα σύγχρονο μουσείο και ένα οικουμενικό μνημείο.
Αποδεικνύει το σεβασμό της προς την ιστορία. Και προσπαθεί να αποδώσει, με ένα σπουδαίο έργο, το δέος και τη συγκίνηση που γεννιούνται στη ψυχή κάθε ανθρώπου, όταν υψώνει το βλέμμα και αντικρίζει τον Παρθενώνα.
Ο Παρθενώνας είναι ένα μεγαλοπρεπές μνημείο που οικοδομήθηκε για να τιμήσει τις σπουδαιότερες των αρετών, αυτές που αντιπροσώπευε η λατρεία προς τη θεά Αθηνά. Είναι επιβλητικός, αλλά υμνεί το μέτρο. Τα μάρμαρά του ακτινοβολούν στον ελληνικό ήλιο όπως η γνώση και η σοφία. Και η αρμονία στην κατασκευή του μας δείχνει πως η απλότητα μπορεί να συναντηθεί με την τελειότητα.
Τα μηνύματα και οι συμβολισμοί του ιερού βράχου της Ακροπόλεως ανήκουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και μεταφέρουν σε κάθε γωνιά του κόσμου την ουσία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού: Δημοκρατία, γνώση, λιτότητα, αισθητική. Για εμάς τους Έλληνες είναι κάτι παραπάνω. Είναι η ταυτότητά μας και η περηφάνια μας.
Σήμερα ο κόσμος όλος μπορεί να δει συγκεντρωμένα τα σημαντικότερα γλυπτά του Παρθενώνα. Κάποια λείπουν. Είναι ώρα να επουλωθούν οι πληγές του μνημείου με την επιστροφή των μαρμάρων που του ανήκουν.
Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας εδώ σήμερα".
Ο χαιρετισμός του υπουργού Πολιτισμού
Με ειδική αναφορά στην ανάγκη επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο και τονίζοντας ότι το νέο Μουσείο της Ακρόπολης αποτελεί "καρπό πολλών προσπαθειών, πολλών ετών, από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου", υποδέχτηκε ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς τους υψηλούς προσκεκλημένους στην τελετή εγκαινίων.
"Κι αυτά που δεν βρίσκονται εδώ, αυτά που αποσπάστηκαν και απομακρύνθηκαν πριν από 207 χρόνια, θα επανέλθουν. Αναπόφευκτα θα επανέλθουν. Ο Παρθενώνας και τα γλυπτά του υπήρξαν θύματα λεηλασίας. Το έγκλημα αυτό, σήμερα, μπορεί να επανορθωθεί. Το Μουσείο είναι η ηθική δύναμη που τα προσκαλεί πίσω. Να επανενωθούν. Τα μάρμαρα καλούν τα μάρμαρα", τόνισε στο σημείο του χαιρετισμού του που αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο θέμα ο υπουργός πολιτισμού και κάλεσε το Βρετανικό Μουσείο σε συνεργασία: "Μπορούμε να συνεργαστούμε ειλικρινά με το Βρετανικό Μουσείο. Μπορούμε να αναπληρώσουμε το κενό που θα τους προκύψει, με δανεισμό από την Ελλάδα εναλλασσόμενων εκθέσεων από σπουδαία δείγματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης".
Εξηγώντας το ιστορικό της διαδρομής του Μουσείου της Ακροπόλεως μέχρι τα σημερινά εγκαίνια, ο κ. Σαμαράς ανέφερε: "Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής το εμπνεύστηκε πρώτος και υπέδειξε τη θέση του το 1976. Η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη το συνέχισε στη δεκαετία του ’80, ξεκινώντας, παράλληλα, τη διεθνή εκστρατεία για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Όλες οι πτέρυγες της Βουλής αποφάσισαν, το 1994, την ίδρυση του Οργανισμού για την ανέγερση του Μουσείου. Το 2000, ο Κώστας Σημίτης δρομολόγησε την τελευταία φάση.Το Μουσείο κατασκευάστηκε επί των ημερών του σημερινού Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και τώρα πλέον παραδίδεται στο παγκόσμιο κοινό. Όλες οι κυβερνήσεις το αγκάλιασαν. Κι ο ελληνικός λαός το στήριξε. Το όνειρο τόσων πολλών ετών και τόσων πολλών ανθρώπων είναι πλέον πραγματικότητα. Αυτή, λοιπόν, είναι μέρα χαράς για μας. Και θέλουμε να τη μοιραστούμε μαζί σας".
Στη συνέχεια, ο υπουργός ανέφερε, απευθυνόμενος στους προσκεκλημένους:
"Αν και επισκέπτεστε το Μουσείο για πρώτη φορά, είμαι σίγουρος ότι ήδη το νιώθετε οικείο.
Γιατί όλα αυτά που βλέπετε - γύρω σας, στο χώρο του Μουσείου και απέναντί σας, στον Ιερό Βράχο - συμβολίζουν ιδέες, αρχές, αξίες και ιδανικά, που κάποτε γεννήθηκαν εδώ, αλλά σήμερα είναι πια κτήμα ολόκληρης της Ανθρωπότητας.
Στην Ακρόπολη των Αθηνών όλα αυτά απαθανατίστηκαν ως υπόσταση της Αρμονίας, δηλαδή ως μίγμα Ομορφιάς και Λόγου, ως απόλυτο ταίριασμα Αρετής και Ελευθερίας.
Κι έμειναν εκεί όρθια στους αιώνες. Να φωτίζουν. Να εμπνέουν. Να στηρίζουν. Να ακτινοβολούν.
Η Τέχνη είναι ένα μεγάλο όπλο με το οποίο ο άνθρωπος νικάει το φόβο του θανάτου. Κι ο τρόπος που χρησιμοποιεί την Τέχνη κάθε πολιτισμός, δείχνει τη στάση του απέναντι στη ζωή και τις υποθήκες που αφήνει στην αιωνιότητα.
Κάποτε έφτιαχναν άκαμπτες μορφές. Κάποτε άλλοτε έφτιαχναν μινιμαλιστικά σχήματα. Ύστερα τα κατασκευάσματα έγιναν πιο ανθρωπόμορφα. Και τέλος, στους Κλασικούς χρόνους, έγιναν απολύτως ανθρώπινα, με κίνηση, με έκφραση, με πάθος.
Και τα σμίλεψαν πάνω στο μάρμαρο. Και τα αφιέρωσαν στη Θεά της Σοφίας και πολιούχο των Αθηνών.
Μέσα σε ένα Ναό - τον Παρθενώνα - που είναι λιτός και περίτεχνος ταυτόχρονα.
Που εκφράζει την Αρμονία. Που είναι η υπέρτατη Αρετή, γιατί ταυτίζεται με την Ομορφιά. Κι είναι ταυτόχρονα η υπέρτατη Ελευθερία, γιατί ταυτίζεται με το Λόγο.
Είναι η θέωση του Ανθρώπου; Είναι η εξανθρώπιση του Θείου; Είναι και τα δύο μαζί!
Είναι η κορύφωση του Ελληνικού Πνεύματος, που μέσα από την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, διαπέρασε ολόκληρο τον Πολιτισμό της Δύσης.
Και σήμερα αποτελεί τη βάση ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Τα μάρμαρα της Ακρόπολης είναι δικά μας για να τα μοιραστούμε με όλο τον κόσμο. Να τα μοιραστούμε μαζί σας?
Αυτό που συμβολίζουν είναι και δικό σας κτήμα.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στην Ομορφιά, που δεν γίνεται αυτάρεσκη, γιατί υπηρετεί το Λόγο της Αρμονίας.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στην Ελευθερία, που δεν γίνεται «ύβρις», γιατί υπηρετεί το Μέτρο.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στον ίδιο τον άνθρωπο, που δεν γίνεται υπερφίαλος, γιατί υποτάσσεται στην Αρμονία.
Αυτοί είναι οι συμβολισμοί του Παρθενώνα. Και τα γλυπτά του βρίσκονται εδώ. Γι’ αυτόν εδώ το χώρο.
Κι αυτά που δεν βρίσκονται εδώ, αυτά που αποσπάστηκαν και απομακρύνθηκαν πριν από 207 χρόνια, θα επανέλθουν. Αναπόφευκτα θα επανέλθουν.
Ο Παρθενώνας και τα γλυπτά του υπήρξαν θύματα λεηλασίας.
Το έγκλημα αυτό, σήμερα, μπορεί να επανορθωθεί. Το Μουσείο είναι η ηθική δύναμη που τα προσκαλεί πίσω. Να επανενωθούν.
Τα μάρμαρα καλούν τα μάρμαρα!
Κι εδώ δεν έχουμε περιθώρια για μικροπολιτική. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε την ιδιοκτησία των μαρμάρων. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε την αξιοπρέπειά μας. Δεν μπορούμε να νομιμοποιήσουμε την υφαρπαγή τους πριν από δύο αιώνες. Δεν μπορούμε να προδώσουμε την ακεραιότητα του μνημείου. Μπορούμε μόνο να την υπερασπιστούμε. Και να την αποκαταστήσουμε.
Μπορούμε να συνεργαστούμε ειλικρινά με το Βρετανικό Μουσείο. Μπορούμε να αναπληρώσουμε το κενό που θα τους προκύψει, με δανεισμό από την Ελλάδα εναλλασσόμενων εκθέσεων από σπουδαία δείγματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Μπορούμε να συζητήσουμε, μπορούμε να συμφωνήσουμε. Αλλά τα μάρμαρα του Παρθενώνα θα επανενωθούν εδώ, στο Μουσείο της Ακρόπολης!
Γιατί η επανένωσή τους είναι αγώνας για την αισθητική ακεραιότητα του Μνημείου, για την ηθική ακεραιότητα των συμβολισμών του.
Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι το σύμβολο και ο καταλύτης αυτής της παγκόσμιας ηθικής επιταγής.
Και κάτι ακόμα:Αυτό δεν είναι ένα Μουσείο «στέρησης». Είναι κορυφαίο μουσείο παρά το τραύμα του. Κορυφαία τα αριστουργήματα της Κλασικής εποχής. Αλλά κορυφαία και τα ευρήματα προγενέστερων εποχών! Που υπάρχουν εδώ και συνδέονται με την κλιμάκωση του ελληνικού πνεύματος κατά τον Χρυσό Αιώνα.
Ο αρχαϊκός κόσμος προετοίμασε αυτήν την ακμή. Κι αυτή η ενότητα, αυτή η συνέχεια, αυτή η κλιμάκωση υπάρχει μόνον εδώ. Δεν στέκεται μετέωρο το φαινόμενο του Παρθενώνα?
Τα ιδεώδη που συμβολίζονται εδώ, γεννήθηκαν κατά τον Έκτο προ Χριστού αιώνα, με τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και τη δημοκρατία του Κλεισθένη. Αυτά ήταν ο πρόδρομος του Χρυσού Αιώνα?
Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για την ένωση που λείπει - την ένωση των μαρμάρων. Το Μουσείο λαμπρύνεται κι από την ένωση που υπάρχει μέσα του και προβάλλεται για πρώτη φορά. Την ένωση των εποχών?
Κι αυτό το καθιστά όχι μόνο «τραυματισμένο», αλλά μεγαλειώδες παρά το τραύμα του. Μεγαλειώδες!
Γι’ αυτό και σήμερα, ολόκληρο το διάσημο Χθες της Ελλάδας απευθύνεται στο Μέλλον του Κόσμου.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι «κιβωτός» μιας πανανθρώπινης και διαχρονικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Καλωσήλθατε σε αυτό που είναι δικό μας και δικό σας.
Εκτιμήστε το. Απολαύστε το. Μοιραστείτε το.
Αυτά που περιέχει και αυτά που συμβολίζει έχουν αξία μόνο αν γίνουν κτήμα όλων των ανθρώπων.
Δεν χωρίζουν, ενώνουν. Δεν φανατίζουν, φωτίζουν. Δεν ξεσηκώνουν, λυτρώνουν. Δεν επιβάλλουν, απελευθερώνουν.
Δεν θα τα αντιληφθείτε με τα μάτια σας μόνο. Θα τα ανακαλύψετε στα βάθη της ψυχής σας.
Γιατί φέρνουν στην επιφάνεια τη βαθύτερη ουσία της ανθρώπινης υπόστασης. Που την έχουμε όλοι κρυμμένη μέσα μας. Κι ας την ξεχνάμε τόσο συχνά...
Είναι όλα αυτά που είμαστε, που νιώθουμε, που μας κάνουν καλύτερους, που μας κάνουν πιο αληθινούς.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Σας καλωσορίζω στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Καλωσήλθατε στο σπίτι σας!".
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Για ένα "τόσο σημαντικό συμβάν για τον ελληνικό πολιτισμό και την Ευρώπη", έκανε λόγο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Μπαρόζο, προσθέτοντας ότι τα εγκαίνια του νέου Μουσείου είναι "κάτι που περιμέναν επί μακρόν όλοι οι λαοί της Ευρώπης και του κόσμου".
"Η αναμονή άξιζε", τόνισε ο κ. Μπαρόζο και ανέφερε ότι το Μουσείο βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τον ιερό βράχο και αποτελεί σημείο συνάντησης της αρχαίας ιστορίας, της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και της προηγμένης τεχνολογίας, καθώς επίσης συνδυάζει υποδειγματικά το παλιό με το νέο.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος, δήλωσε "πολύ υπερήφανος" διότι, όπως εξήγησε, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπόρεσε να συμμετάσχει στα πρώτα βήματα αυτού του Μουσείου, συμπληρώνοντας ότι αποτελεί "άλλο ένα σπουδαίο παράδειγμα επένδυσης στον πολιτισμό που υποστηρίζεται στο πλαίσιο της Ε.Ε."
Επιπλέον, ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς ολόκληρης της Ευρώπης για τις επόμενες γενιές και υποστήριξε ότι "μακροπρόθεσμα ο πολιτισμός είναι πιο σημαντικός από την οικονομία, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα μια από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες χώρες στον κόσμο".
Εξ άλλου, ο κ. Μπαρόζο έκλεισε την ομιλία του, εκφράζοντας στην ελληνική γλώσσα τα συγχαρητήρια του για την Ελλάδα για τη δημιουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης.
Ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ
Ως "τόπο μεγάλης σημασία για την ανθρωπότητα", χαρακτήρισε το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ, Κοϊσίρο Ματσούρα κατά την ομιλία του, λίγο πριν τη συμβολική θεμελίωση του Μουσείου.
Ο κ. Ματσούρα τόνισε ότι τα μουσεία είναι χώροι όπου διαφυλάσσεται η πολιτιστική κληρονομιά και μεταδίδεται στις επόμενες γενιές. Η διαχείριση της κληρονομιάς αποτελεί προτεραιότητα της ΟΥΝΕΣΚΟ, είπε και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει πολλές από τις πολιτιστικές συμβάσεις του Οργανισμού και έχει δεσμευτεί για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιά για το μέλλον.
Ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ επαίνεσε την συνεισφορά της χώρας μας για την επιστροφή των αγαθών και κυρίως, όπως είπε, για τη θερμή στήριξή της στις δραστηριότητες της διακυβερνητικής επιτροπής για την επιστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στις χώρες προέλευσής της ή την επιστροφή της σε περίπτωση παράνομης απόκτησης.
"Η επιτροπή ενέκρινε τη σύσταση που από κοινού υπέβαλαν η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, που καλούσαν την ΟΥΝΕΣΚΟ να βοηθήσει και να συγκαλέσει τις απαραίτητες συναντήσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, με σκοπό να επιτευχθεί μια αμοιβαίως ικανοποιητική λύση στο θέμα των μαρμάρων του Παρθενώνα", ανέφερε ο κ. Ματσούρα και τόνισε ότι στην ΟΥΝΕΣΚΟ είναι διατεθειμένοι να το πράξουν.
Προσέλευση επίσημων προσκεκλημένων
Τους επίσημους καλεσμένους, Έλληνες και ξένους, υποδέχτηκαν και καλωσόρισαν μπροστά στην είσοδο του Μουσείου, ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς και ο πρόεδρος του Μουσείου, Δημήτρης Παντερμαλής.
Έξι λεπτά πριν τις οκτώ, σε πιστή εφαρμογή του πρωτοκόλλου, προσήλθε στο Μουσείο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Με διαφορά ενός λεπτού, ο κ.Παπούλιας υποδέχτηκε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δ. Χριστόφια και στη συνέχεια το Βούλγαρο ομόλογό του, Γκ. Παρβάνοφ.
Αμέσως μετά, προσήλθαν ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ, κ. Ματσούρα συνοδευόμενος από την πρέσβειρα Καλής θέλησης, κ.Μ. Βαρδινογιάννη.
Νωρίτερα, προσήλθε στο Μουσείο, ο πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Νατάσα. Το πρωθυπουργικό ζεύγος αντάλλαξε θερμή χειραψία με τους κ.κ. Α. Σαμαρά και Δ. Παντερμαλή, ο οποίος έδωσε τη θέση του οικοδεσπότη στον κ. Καραμανλή προκειμένου να υποδεχτεί τους ξένους ομολόγους του.
Ο κ. Καραμανλής υποδέχτηκε τους ομολόγους του, πρωθυπουργούς της Κροατίας, της Βοσνίας, του Μαυροβούνιου, της Κίνας καθώς επίσης και τους αναπληρωτές πρωθυπουργούς του Βιετνάμ και της Φινλανδίας.
Ακολούθησαν, οι πρώην πρόεδροι της Δημοκρατίας, Χρ. Σαρτζετάκης και Κ. Στεφανόπουλος, και οι υπουργοί της κυβέρνησης. Λίγα λεπτά αργότερα κατέφθασε ο πρόεδρος της Βουλής, Δ. Σιούφας
Παρόντα τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, η κ. Ντ. Μπακογιάννη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ευ. Αντώναρος, ο υπουργός Οικονομίας, Γ. Παπαθανασίου, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Δένδιας, ο υπουργός Μεταφορών, Ευρ. Στυλιανίδης, ο υπουργός Υγείας, Δ. Αβραμόπουλος, ο υπουργός Παιδείας Ά. Σπηλιωτόπουλος, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Β. Μεϊμαράκης, η υπουργός Απασχόλησης, Φ. Πάλλη Πετραλιά, ο υφυπουργός Εσωτερικών Κ. Γκιουλέκας και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Θ. Κασσίμης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γ. Παπανδρέου και ο βουλευτής Θ. Πάγκαλος προσήλθαν μαζί στο Μουσείο για να καταφτάσει λίγο αργότερα ο τέως πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Δάφνη, καθώς επίσης και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος, Ευ. Βενιζέλος.
Ανάμεσα στους επίσημους προσκεκλημένους βρίσκονται ο δήμαρχος της Αθήνας, Ν. Κακλαμάνης, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Ντ. Σπέκχαρντ και άλλοι ξένοι πρεσβευτές, εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ελλάδας, ο Αποστολικός Νούντσιος εκπροσωπώντας τον Πάπα, καθώς επίσης και η γραμματέας και φίλη της Μελίνας Μερκούρη, μέλος του Δ.Σ. του Μουσείου, Μανουέλα Παυλίδου.
Μοναδικό θέαμα
Ένα μοναδικό οπτικοακουστικό θέαμα περιμένει τους επισκέπτες του νέου μουσείου, καθώς κάθε βράδυ, μέσω βίντεο προβάλλονται στους τοίχους των κοντινών κτιρίων εικόνες εκθεμάτων που με την βοήθεια της τεχνολογίας "ζωντανεύουν".
Αίσθηση προκαλεί ο μεγάλος αριθμός κρατήσεων που έχουν γίνει μέσω του συστήματος e-ticketing που σχεδόν ξεπερνούν ως σήμερα τα 7000 εισιτήρια.
Συγκινημένος ο πρόεδρος του Μουσείου και καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Δημήτρης Παντερμαλής αναφέρθηκε στον πολυετή αγώνα για την κατασκευή του και είπε χαρακτηριστικά ότι « το Μουσείο δεν αποτελεί το έργο ενός ανθρώπου ή μιας κυβερνήσεως, αλλά ένα έργο καθολικό , προσπάθεια πολλών ανθρώπων που κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα χρειαζόταν δέκα χρόνια ακόμη για να ανοίξει τις πύλες του. Στα χρόνια που θα περάσουν το Μουσείο θα βελτιωθεί και θα έχει πολλά πράγματα να δείξει’’, συμπλήρωσε.
Η έκθεση ξετυλίγεται σε πέντε εκθεσιακές ενότητες, μια από αυτές η ίδια η ανασκαφή που θα έχει ολοκληρωθεί μετά από έναν χρόνο.
Τα περίπου 4000 εκθέματα του Νέου Μουσείου μοιράζονται στην αίθουσα των Κλιτύων Ακρόπολης (λίγο πριν την είσοδο του επισκέπτη, στις κύριες εκθεσιακές ενότητες του Μουσείου) ,στην αίθουσα με τα Αρχαϊκά (όπου Κούροι, Κόρες και Ιππείς λούζονται από το φυσικό φως που διαχέεται στις λεπτομέρειες των αγαλμάτων ) και τέλος στην αίθουσα του Παρθενώνα όπου για πρώτη φορά εκτίθεται σε πλήρη ανάπτυξη η Ζωφόρος του Ναού, οι Μετόπες και τα Αετώματα.
Ο επισκέπτης μπορεί εύκολα να κατανοήσει εύκολα ποια είναι τα μαρμάρινα μέλη από τον Λόρδο Ελγιν και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο καθώς τα αυθεντικά εκτίθενται με τα γύψινα εκμαγεία ( του 1846) ώστε να καταστεί απόλυτα προφανής η μια από τις μεγαλύτερες κλοπές της ιστορίας.
Η συνολική έκταση του Μουσείου είναι 21.000 τ.μ, ενώ διαθέτει εκθεσιακό χώρο 14000 τ.μ σε αντίθεση με τα 1450 τ.μ του παλαιού Μουσείου επάνω στον Βράχο.
Το σκεπτικό της έκθεσης, όπως εξήγησε ο κ. Παντερμαλής είναι να δημιουργείται στον επισκέπτη «η αίσθηση του περιπάτου προκειμένου να συνειδητοποιεί τον τόπο που βρίσκονται οι ανασκαφές και τα έργα της έκθεσης».
Σύμφωνα με τον κ. Παντερμαλή χρειάζονται περίπου τρεις ώρες για να έχει ο επισκέπτης μια ολοκληρωμένη εικόνα στο πλαίσιο μιας μαζικής ξενάγησης.
Την Πέμπτη, δεύτερη ημέρα των εγκαινίων ξεναγήθηκαν προσωπικότητες από το χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, διεθνών επιτροπών για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, Σήμερα το βράδυ σειρά έχουν οι ξένοι δημοσιογράφοι που έρχονται στην Ελλάδα, προσκεκλημένοι του Υπουργείου Πολιτισμού.
Από τις 21 ως τις 23 Ιουνίου θα μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Μουσείο μόνο εφόσον έχει κάνει κράτηση μέσω του συστήματος e-ticheting. Η επίσκεψη-ξενάγηση θα γίνεται τις τρείς αυτές ημέρες σε τρεις χρονικές ζώνες στις 9 το πρωί, στις 11 το πρωί και στις 6 το απόγευμα και κάθε ζώνη θα έχει 250 άτομα. Δηλαδή γι' αυτές τις τρεις ημέρες 2.250 άτομα από όλη την Ελλάδα, από όλο τον κόσμο, θα ξεναγηθούν με αυτή τη διαδικασία.
Η τιμή του εισιτηρίου για το 2009 δεν θα ξεπεράσει το 1 ευρώ, ενώ το 2010 θα φτάσει τα 5 ευρώ. Από το 2011 η τιμή του εισιτηρίου θα προβλεφθεί με ειδική μέριμνα για τις κατηγορίες ηλικιωμένων, παιδιών, φοιτητών, αναπήρων, ενώ με το σύστημα ηλεκτρονικής κράτησης θα προσδιορίζεται ακόμα και η ώρα της επίσκεψης στο Μουσείο.
Εστιατόριο και μπαρ θα λειτουργήσουν με αυτεπιστασία "με προδιαγραφές που θα ζήλευαν και τα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου'', όπως είπε ο κ. Σαμαράς, ενώ για τους θερινούς μήνες προβλέπεται η διεύρυνση του ωραρίου, από 8 π.μ. ως 8 μ.μ.
Εξάλλου, εξετάζεται η δυνατότητα μεταφοράς των δύο κτιρίων της Διονυσίου Αρεοπαγίτου σε παρακείμενα οικόπεδα που προβλέπεται να αποκτήσει το υπουργείο Πολιτισμού για τη συνολική μεταφορά των σπιτιών προκειμένου να βρεθεί μια "σολομώντεια λύση" - να διατηρηθεί, δηλαδή, η αξία των σπιτιών και να μην εμποδίζουν οι προσόψεις τους τη θέα του Μουσείου προς τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Αναμένονται οι απαντήσεις των ενδιαφερόμενων μερών.
Τέλος, έχει ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της οδού Μακρυγιάννη, καθώς και οι εργασίες του κήπου του Νέου Μουσείου, με τη δενδροφύτευση δέντρων νεραντζιάς και ελαιώνα.
Δημοσιεύματα από τον διεθνή Τύπο
Με αφορμή τα επικείμενα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, αμερικανικά ΜΜΕ αναφέρονται στο αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, σημειώνοντας ότι το Νέο Μουσείο αποτελεί «ισχυρό επιχείρημα» προς αυτή την κατεύθυνση.
Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», το τηλεοπτικό δίκτυο ABC και άλλα ΜΜΕ στις ηλεκτρονικές σελίδες τους φιλοξενούν ανταπόκριση του πρακτορείου «Associated Press» για τα εγκαίνια του μουσείου, δίνοντας έμφαση στον αντίκτυπο που έχει στην ελληνική κοινωνία το αίτημα επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Μεταξύ άλλων, φιλοξενούνται δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τονίζει ότι «το νέο μουσείο αποτελεί καταλύτη για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Είναι ένα σύμβολο της σύγχρονης Ελλάδας που τιμά το παρελθόν με έργα εφάμιλλα με εκείνα των προγόνων μας».
Ο αρχιτέκτονας του μουσείου, Μπερνάρ Τσουμί, δηλώνει ότι «ο Παρθενώνας είναι ένα από τα πλέον τέλεια κτίρια, το οποίο έχει ασκήσει επιρροή επί αιώνες σε γενεές δυτικών αρχιτεκτόνων. Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε, ήταν να είμαστε όσο το δυνατόν απλοί, καθαροί και ακριβείς στη δημιουργία οπτικής σχέσης μεταξύ του Παρθενώνα, του Μουσείου και του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου». Ο κ. Τσουμί δηλώνει «πεπεισμένος ότι αργά ή γρήγορα, τα μάρμαρα από το Βρετανικό Μουσείο θα επιστρέψουν στην Αθήνα».
Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» φιλοξενεί επίσης δυο άρθρα για το επίμαχο ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Το πρώτο είναι του Βρετανού δημοσιογράφου και συγγραφέα, Κρίστοφερ Χίτσενς, από το περιοδικό "Vanity Fair", ο οποίος επιχειρηματολογεί υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων, υπογραμμίζοντας ότι «η άλλοτε μερικώς βάσιμη θέση του Βρετανικού Μουσείου περί έλλειψης χώρου στέγασης των γλυπτών, δεν υφίσταται πλέον. Κάθε επισκέπτης δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί από τις συντονισμένες προσπάθειες του αρχιτέκτονα του Μουσείου Μπερνάρ Τσουμί και του διευθυντή του Δημήτρη Παντερμανλή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Χίτσενς, σημειώνοντας ότι «όλοι οι διαθέσιμοι θησαυροί του Παρθενώνα έχουν τοποθετηθεί με ιδιαίτερη φροντίδα σε μια αίθουσα που βρίσκεται σε άλλο επίπεδο σε σχέση με το υπόλοιπο Μουσείο, ώστε να αντικατοπτρίζει τη διαρρύθμιση του ναού».
Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στις πρόσφατες επιστροφές τμημάτων του μνημείου από την Ιταλία και από το Μουσείο της Χαιδελβέργης, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι «κάποια μέρα η Βρετανία θα αποφασίσει να διορθώσει ένα λάθος του παρελθόντος».
Ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκολμ Φρέιζερ ζήτησε και πάλι την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Ελλάδα. Μάλιστα, ο κ. Φρέιζερ έφτασε στο σημείο να προσθέσει πως η Ελλάδα θα πρέπει να διεκδικήσει τα γλυπτά αυτά ακόμα και δικαστικά.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ένας άλλος πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας, ο Γκοφ Ουίτλαμ είχε δηλώσει για το ίδιο θέμα:
"Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης δίνει στο Βρετανικό Μουσείο την ευκαιρία να διορθώσει ένα από τα μεγάλα σφάλματα της ιστορίας. Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για τη διατήρηση της συλλογής στην Πινακοθήκη Νταβίν στο πίσω μέρος του Βρετανικού Μουσείου, τώρα που τα γλυπτά μπορούν να ενοποιηθούν και να εκτεθούν με τα λοιπά σωζόμενα γλυπτά της Ακρόπολης".
Την ίδια στιγμή, ο κ. Γιώργος Βαρδάς, μέλος της Κίνησης "Αυστραλοί Υπέρ της Επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα", κάλεσε την Ελλάδα να διεκδικήσει "πιο δυναμικά" την επιστροφή τους.
Στο μεταξύ, τα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να δίνουν σημαντική προβολή στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το τηλεοπτικό δίκτυο SBS έκανε σύντομο αφιέρωμα στα εγκαίνια, τονίζοντας το γεγονός ότι τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν ενώ τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Αντικαθιστούνται από γύψινα εκμαγεία, ώστε ο επισκέπτης να έχει πλήρη άποψη της εικόνας που παρουσίαζαν αρχικά.
Στο αφιέρωμα παρουσιάστηκαν συνεντεύξεις (οι οποίες δόθηκαν στο χώρο του Νέου Μουσείου):
-Του επικεφαλής αρχιτέκτονα του Μουσείου Μπερνάρ Τσουμί, ο οποίος μίλησε για τις δυσκολίες της κατασκευής, καθώς έπρεπε να λάβει υπόψη του τη σεισμικότητα της περιοχής, τις νέες ανακαλύψεις αρχαιοτήτων στο οικόπεδο ανέγερσης του Μουσείου και την καλύτερη προβολή όλων των αρχαιοτήτων που το παλιό μουσείο δεν μπορούσε να εκθέσει ταυτόχρονα.
-Του διευθυντή του Μουσείου Δημήτρη Παντερμαλή, ο οποίος μίλησε για ένα όνειρο ζωής που γίνεται πραγματικότητα έπειτα από 30 χρόνια.
-Του υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τόνισε την ανάγκη επαναπατρισμού των γλυπτών που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα εγκαίνια θα λάβουν χώρα με κάποια μέλη της ίδιας οικογένειας να λείπουν και υπογραμμίζοντας την ανάγκη η οικογένεια να επανενωθεί.
-Ο παρουσιαστής του σταθμού σχολίασε πως το Μουσείο αποτελεί με την ύπαρξή του ικανό επιχείρημα για τον επαναπατρισμό των γλυπτών του Παρθενώνα.
Εξάλλου και ο γραπτός Τύπος αναφέρεται στο Μουσείο με ιδιαίτερα θετικά σχόλια. Τα δημοσιεύματα παραθέτουν δηλώσεις των Α. Σαμαρά και Μπ. Τσουμί και δίνουν το χρονικό της ιστορίας του Παρθενώνα και της αφαίρεσης των Γλυπτών από τον Έλγιν. Δίνονται επίσης πληροφορίες για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης μαζί με εντυπωσιακές φωτογραφίες.
Τέλος έως τις 10 Ιουλίου θα συνεχίζεται μια πρωτότυπη εικαστική παρέμβαση στην κεντρική πλατεία Ομοσπονδίας της Μελβούρνης (Federation Square), με αίτημα την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φωτός της Μελβούρνης, ο ομογενής Κωνσταντίν Δημόπουλος κάνει την παρέμβαση "Μαύρος Παρθενώνας".
Όπως εξηγεί ο καλλιτέχνης, κατά τη διάρκεια της ημέρας υπάρχουν στην πλατεία διάφορες σκαλωσιές ντυμένες με μαύρο ύφασμα στο σχήμα του Παρθενώνα. Τη νύχτα με ειδικό φωτισμό "στήνεται" ένας "Παρθενώνας" με λευκό και γαλάζιο σε μαύρο φόντο.
Στις 2 Ιουλίου θα γίνει δημόσιος διάλογος στην κεντρική πλατεία της Μελβούρνης, με αίτημα την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μεταξύ των ομιλητών θα είναι και ο πρόεδρος της Διεθνούς Επιστροφής για την Επιστροφή των Μαρμάρων, Ντέϊβιντ Χιλ.
Η ιστορία του Νέου Μουσείου
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ήταν το δεύτερο πολιτιστικό όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μαζί με την ανασκαφή των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας από τον αρχαιολόγο Μάνο Ανδρόνικο αποτέλεσαν την μεγάλη του πολιτιστική κληρονομιά. Αργότερα, η Μελίνα Μερκούρη ονειρεύτηκε πως το μουσείο θα μπορούσε να φιλοξενήσει και τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα λεγόμενα τότε Ελγίνεια, μια ονομασία που καταργήθηκε όταν το αίτημα της επιστροφής άρχισε να αντιμετωπίζεται θετικά από την διεθνή κοινότητα.
Ποτέ άλλοτε δεν έγινε τόσος θόρυβος για ένα κτίσμα. Αντιπαραθέσεις, κόντρες πολιτικών αρχηγών στην Βουλή, δημόσια κριτική. Για περίπου τριάντα χρόνια, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι "βασανίστηκαν" για το αν το συγκεκριμένο οικόπεδο του στρατοπέδου Μακρυγιάννη ήταν ο καταλληλότερος χώρος για την ανέγερση του μουσείου. Η αρνητική γνώμη επιφανών ειδικών στηριζόταν στο σκεπτικό ότι το οικόπεδο ήταν εξαιρετικά περιορισμένο από τα γύρω κτίσματα, βρισκόταν πολύ κοντά στην Ακρόπολη -επομένως δεσμευόταν από τους όρους δόμησης της περιοχής- και ότι σε τμήμα του είχαν ανακαλυφθεί σημαντικά αρχαία, τα οποία δεν έπρεπε να καταστραφούν. Ο πόλεμος για τη χωρόθετηση διεξήχθη με δημόσια αντιπαράθεση και πλήθος προσφυγών για την αρχαιολογική ανασκαφή του οικοπέδου, την επιλογή του αρχιτεκτονικού σχεδίου και τις απαλλοτριώσεις.
Δύο πανελλήνιοι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν, το 1976 και το 1979, και οι δύο χωρίς αποτέλεσμα. Το 1989 πραγματοποιήθηκε ο τρίτος διαγωνισμός, διεθνής αυτή τη φορά. Ύστερα από αντιδράσεις της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας το υπουργείο πρότεινε στους διαγωνιζόμενους δυο ακόμη εναλλακτικές θέσεις (Κοίλη και Διόνυσος), που όμως κρίθηκαν προβληματικές. Οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό οδηγήθηκαν τελικά στη λύση Μακρυγιάννη. Αν και επελέγη η πρόταση δυο Ιταλών αρχιτεκτόνων, το Συμβούλιο Επικρατείας ακύρωσε τον διαγωνισμό, εντοπίζοντας εξόφθαλμες παρατυπίες.
Παρά τις αντιρρήσεις σημαντικών Ελλήνων αρχιτεκτόνων (Γιώργος Κονδύλης, Άρης Κωνσταντινίδης κ.α.) και αρχαιολόγων όπως ο Γιώργος Δοντάς, οι διαδοχικές κυβερνήσεις επιμένουν πεισματικά στην αρχική χωροθέτηση Καραμανλή. Ακόμη και όταν με την ανασκαφή του 1997-1999 αποκαλύπτονται σημαντικές αρχαιότητες μπροστά στο διατηρητέο κτήριο Βάιλερ, η κυβέρνηση επιμένει στην οικοδόμηση του νέου μουσείου σε αυτή τη θέση. Για να καμφθούν οι αντιδράσεις, η τότε κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι το μουσείο θα είναι έτοιμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το καλοκαίρι του 2004, ενώ εντάθηκαν οι προσπάθειες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έστω και με την μορφή του δανεισμού.
Το καλοκαίρι του 2000 ξεκίνησε ο διεθνής διαγωνισμός προεπιλογής μελετητών για την εκπόνηση των σχεδίων του Νέου Μουσείου που θα στεγάσει τα αριστουργήματα της Ακρόπολης. Δώδεκα από τα διαγωνιζόμενα γραφεία υπέβαλαν σχέδια και προπλάσματα με βάση τις απαιτήσεις του έργου:
-Πρωτοποριακή πρόταση ενσωμάτωσης της τοπικής ανασκαφής στο Μουσείο ώστε να αναδειχθούν τα αρχιτεκτονικά ευρήματα ως ένα μουσειακό έκθεμα.
-Χρήση του φυσικού φωτός και δημιουργία της αίσθησης ανοιχτού περιβάλλοντος, αφού τα περισσότερα εκθέματα ήταν στημένα στην αρχαιότητα στο ύπαιθρο.
-Επιδίωξη ισόρροπης σχέσης ανάμεσα στην αρχιτεκτονική του μουσείου και των αρχαίων κτηρίων στο βράχο της Ακρόπολης.
-Ικανοποιητική ένταξη του Νέου Μουσείου στο άμεσο αλλά και στο ευρύτερο αστικό περιβάλλον.
-Παροχή δυνατότητας στον επισκέπτη να βλέπει συγχρόνως τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Νέο Μουσείο και τον ίδιο τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη.
Έπειτα από αναλυτική μελέτη, η επιτροπή αξιολόγησης κατέληξε σε ομόφωνη απόφαση για το πρώτο, δεύτερο και τρίτο βραβείο, ενώ αναγνώρισε την πρωτοτυπία άλλων δύο λύσεων και πρότεινε την διάκριση τους με ειδική μνεία. Επικρατέστερη κρίθηκε η πρόταση του Γαλλοελβετού αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί και του ελληνικού γραφείου του Μιχάλη Φωτιάδη.
Βάσει του μουσειολογικού προγράμματος, μεγάλο βάρος δίνεται στην εξυπηρέτηση των επισκεπτών, με την διαμόρφωση ειδικών χώρων υποδοχής (φουαγιέ, καταστήματα, εστιατόριο, αμφιθέατρο, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων) αλλά και την παροχή πληροφοριών ώστε το κοινό να ενημερώνεται πλήρως για ό, τι έχει σχέση με την Ακρόπολη και τα μνημεία της.
Την υλοποίηση του έργου ανέλαβε, εκ μέρους του Δημοσίου, ο Οργανισμός Νέου Μουσείου Ακρόπολης με επικεφαλής των καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή. Το μουσείο κτίστηκε με ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Οι αρχιτέκτονες, οι αρχαιολόγοι και όλοι όσοι είχαν εμπλακεί στον σχεδιασμό και στο κτίσιμο του ήξεραν εκ των προτέρων τι ακριβώς επρόκειτο να στεγάσει. Η πιθανότητα να βρεθούν μελλοντικά στην περιοχή νέες σημαντικές αρχαιότητες, αν και υπαρκτή, είναι μάλλον περιορισμένη.
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέγερσης ανήλθε στα 130 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 30% έχει καλυφθεί από κοινοτικά κονδύλια.
«Ψηφίδες» του Μουσείου
-Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης βρίσκεται στην ιστορική περιοχή του Μακρυγιάννη, νοτιανατολικά του ιερού βράχου. Απέχει μόνο 300 μέτρα από την Ακρόπολη και περίπου δύο χιλιόμετρα από το Σύνταγμα. Άμεση πρόσβαση από το σταθμό του μετρό "Ακρόπολη", στην ανατολική παρυφή του χώρου του Μουσείου.
-Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΑΝΜΑ (Οργανισμός Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακρόπολης) είναι ο καθηγητής αρχαιολογίας Δημήτριος Παντερμαλής και αντιπρόεδρος ο καθηγητής οικονομικών Γεώργιος Αγαπητός.
-Πολλοί Έλληνες αλλά και μεγάλος αριθμός Βρετανών πιστεύουν ότι το σύγχρονο μουσείο θα συμβάλλει στην επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που σήμερα επιδεικνύονται στο Βρετανικό Μουσείο. Η διεκδίκηση της επιστροφής τους αποκτά νέα διάσταση μετά την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως.
-Τα απόντα γλυπτά, γνωστά και ως Ελγίνεια, διακοσμούσαν αρχικά τον Παρθενώνα και άλλα κτίσματα της Ακρόπολης και αντιπροσωπεύουν περισσότερα από τα μισά των γλυπτικών διακοσμήσεων της ιστορικής τοποθεσίας. Αφαιρέθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα και η επιστροφή τους υπήρξε σημαντικό θέμα για τις ελληνικές κυβερνήσεις για πολλά χρόνια.
-Η κατασκευή άρχισε το Νοέμβριο του 2004.
Από τις 7 το απόγευμα ξεκίνησε η προσέλευση του πολιτικού κόσμου από την Ελλάδα μεταξύ των οποίων των πρώην προέδρων της Δημοκρατίας κ.κ. Στεφανόπουλου και Σαρτζετάκη, του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου, του προέδρου της Βουλής κ. Σιούφα, του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, του πρώην υπουργού Πολιτισμού από τη ΝΔ κ. Βουλγαράκη και των πρώην υπουργών Πολιτισμού από το ΠΑΣΟΚ κ.κ. Πάγκαλου, Μικρούτσικου, Βενιζέλου και Μπένου.
Στις 7 το απόγευμα με την άφιξη του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή που συνοδευόταν από την σύζυγό του άρχισε και η προσέλευση προέδρων και πρωθυπουργών από την Κύπρο, την Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κροατία, Σερβία, Σλοβακία, Φινλανδία, Μαυροβούνιο, Βιετνάμ και Κίνα, καθώς και 21 υπουργών Πολιτισμού από όλο τον κόσμο.
Ακριβώς στις 8 με την άφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια ξεκίνησαν οι ομιλίες ενώ μισή ώρα αργότερα άρχισε η ξενάγηση από τον πρόεδρο του Μουσείου κ. Δ. Παντερμαλή, ο οποίος με την εκπληκτική επιστημονική κατάρτισή του αλλά και το γλαφυρό αφηγηματικό ύφος του προκάλεσε πραγματικά εντύπωση σε όλους. Λίγα λεπτά νωρίτερα συναισθηματική φόρτιση προκάλεσε η ανακοίνωση των δύο μουσειακών εκπλήξεων που όπως χαρακτηριστικά είπε ο καθηγητής Αρχαιολογίας "κυρώνουν την πράξη συνένωσης της Ακρόπολης με το νέο Μουσείο".
Στην προθήκη του δαπέδου της πρώτης αίθουσας των κλιτύων που υπήρχε ήδη ένα σύνολο σπασμένων αγγείων από την τελετή θεμελίωσης σπιτιού του 3ου αιώνα π.Χ. τοποθετήθηκε ένα ακόμα αγγείο, ένας σκάνθαρος (ποτήρι κρασιού). Στη συνέχεια με τα λόγια "η Αθηναία Θεά της πόλης μένει εδώ. Να μην μπει μέσα κανένα κακό", δόθηκε και το σύνθημα για την έναρξη της ξενάγησης που περιελάμβανε μερικά από τα σημαντικότερα σημεία από τα 4.000 εκθέματα που φιλοξενούνται στο Μουσείο.
Στο τέλος του περιπάτου και μπροστά στην θέση της Ανατολικής Ζωφόρου τοποθετήθηκε στο εκμαγείο της μορφής της Ίριδας το αυθεντικό κεφάλι που βρισκόταν στο παλιό Μουσείο της Ακρόπολης. Σχεδόν μαγεμένοι από την εξαιρετική ατμόσφαιρα του εσωτερικού χώρου του Μουσείου όσο και του περιβάλλοντα χώρου έδειχναν οι καλεσμένοι που έφθασαν στην ταράτσα του 3ου ορόφου για να παρακολουθήσουν το "ζωντάνεμα" των αγαλμάτων από τις βιντεοπροβολές που έχει επιμεληθεί η Αθηνά Τσαγκάρη.
Ο χαιρετισμός του προέδρου της Δημοκρατίας
"Σήμερα ο κόσμος όλος μπορεί να δει συγκεντρωμένα τα σημαντικότερα γλυπτά του Παρθενώνα. Κάποια λείπουν. Είναι ώρα να επουλωθούν οι πληγές του μνημείου με την επιστροφή των μαρμάρων που του ανήκουν", με αυτή τη φράση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση για την ανάγκη επιστροφής των μαρμάρων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, στον "φυσικό" τους χώρο.
Φανερά συγκινημένος, ο κ. Παπούλιας τόνισε ότι η Ελλάδα με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης: "Αποδεικνύει το σεβασμό της προς την ιστορία. Και προσπαθεί να αποδώσει, με ένα σπουδαίο έργο, το δέος και τη συγκίνηση που γεννιούνται στη ψυχή κάθε ανθρώπου, όταν υψώνει το βλέμμα και αντικρίζει τον Παρθενώνα".
Αναλυτικά, ο χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας:
"H Eλλάδα σήμερα δεν παρουσιάζει στον υπόλοιπο κόσμο απλώς ένα σύγχρονο μουσείο και ένα οικουμενικό μνημείο.
Αποδεικνύει το σεβασμό της προς την ιστορία. Και προσπαθεί να αποδώσει, με ένα σπουδαίο έργο, το δέος και τη συγκίνηση που γεννιούνται στη ψυχή κάθε ανθρώπου, όταν υψώνει το βλέμμα και αντικρίζει τον Παρθενώνα.
Ο Παρθενώνας είναι ένα μεγαλοπρεπές μνημείο που οικοδομήθηκε για να τιμήσει τις σπουδαιότερες των αρετών, αυτές που αντιπροσώπευε η λατρεία προς τη θεά Αθηνά. Είναι επιβλητικός, αλλά υμνεί το μέτρο. Τα μάρμαρά του ακτινοβολούν στον ελληνικό ήλιο όπως η γνώση και η σοφία. Και η αρμονία στην κατασκευή του μας δείχνει πως η απλότητα μπορεί να συναντηθεί με την τελειότητα.
Τα μηνύματα και οι συμβολισμοί του ιερού βράχου της Ακροπόλεως ανήκουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και μεταφέρουν σε κάθε γωνιά του κόσμου την ουσία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού: Δημοκρατία, γνώση, λιτότητα, αισθητική. Για εμάς τους Έλληνες είναι κάτι παραπάνω. Είναι η ταυτότητά μας και η περηφάνια μας.
Σήμερα ο κόσμος όλος μπορεί να δει συγκεντρωμένα τα σημαντικότερα γλυπτά του Παρθενώνα. Κάποια λείπουν. Είναι ώρα να επουλωθούν οι πληγές του μνημείου με την επιστροφή των μαρμάρων που του ανήκουν.
Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας εδώ σήμερα".
Ο χαιρετισμός του υπουργού Πολιτισμού
Με ειδική αναφορά στην ανάγκη επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο και τονίζοντας ότι το νέο Μουσείο της Ακρόπολης αποτελεί "καρπό πολλών προσπαθειών, πολλών ετών, από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου", υποδέχτηκε ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς τους υψηλούς προσκεκλημένους στην τελετή εγκαινίων.
"Κι αυτά που δεν βρίσκονται εδώ, αυτά που αποσπάστηκαν και απομακρύνθηκαν πριν από 207 χρόνια, θα επανέλθουν. Αναπόφευκτα θα επανέλθουν. Ο Παρθενώνας και τα γλυπτά του υπήρξαν θύματα λεηλασίας. Το έγκλημα αυτό, σήμερα, μπορεί να επανορθωθεί. Το Μουσείο είναι η ηθική δύναμη που τα προσκαλεί πίσω. Να επανενωθούν. Τα μάρμαρα καλούν τα μάρμαρα", τόνισε στο σημείο του χαιρετισμού του που αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο θέμα ο υπουργός πολιτισμού και κάλεσε το Βρετανικό Μουσείο σε συνεργασία: "Μπορούμε να συνεργαστούμε ειλικρινά με το Βρετανικό Μουσείο. Μπορούμε να αναπληρώσουμε το κενό που θα τους προκύψει, με δανεισμό από την Ελλάδα εναλλασσόμενων εκθέσεων από σπουδαία δείγματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης".
Εξηγώντας το ιστορικό της διαδρομής του Μουσείου της Ακροπόλεως μέχρι τα σημερινά εγκαίνια, ο κ. Σαμαράς ανέφερε: "Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής το εμπνεύστηκε πρώτος και υπέδειξε τη θέση του το 1976. Η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη το συνέχισε στη δεκαετία του ’80, ξεκινώντας, παράλληλα, τη διεθνή εκστρατεία για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Όλες οι πτέρυγες της Βουλής αποφάσισαν, το 1994, την ίδρυση του Οργανισμού για την ανέγερση του Μουσείου. Το 2000, ο Κώστας Σημίτης δρομολόγησε την τελευταία φάση.Το Μουσείο κατασκευάστηκε επί των ημερών του σημερινού Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και τώρα πλέον παραδίδεται στο παγκόσμιο κοινό. Όλες οι κυβερνήσεις το αγκάλιασαν. Κι ο ελληνικός λαός το στήριξε. Το όνειρο τόσων πολλών ετών και τόσων πολλών ανθρώπων είναι πλέον πραγματικότητα. Αυτή, λοιπόν, είναι μέρα χαράς για μας. Και θέλουμε να τη μοιραστούμε μαζί σας".
Στη συνέχεια, ο υπουργός ανέφερε, απευθυνόμενος στους προσκεκλημένους:
"Αν και επισκέπτεστε το Μουσείο για πρώτη φορά, είμαι σίγουρος ότι ήδη το νιώθετε οικείο.
Γιατί όλα αυτά που βλέπετε - γύρω σας, στο χώρο του Μουσείου και απέναντί σας, στον Ιερό Βράχο - συμβολίζουν ιδέες, αρχές, αξίες και ιδανικά, που κάποτε γεννήθηκαν εδώ, αλλά σήμερα είναι πια κτήμα ολόκληρης της Ανθρωπότητας.
Στην Ακρόπολη των Αθηνών όλα αυτά απαθανατίστηκαν ως υπόσταση της Αρμονίας, δηλαδή ως μίγμα Ομορφιάς και Λόγου, ως απόλυτο ταίριασμα Αρετής και Ελευθερίας.
Κι έμειναν εκεί όρθια στους αιώνες. Να φωτίζουν. Να εμπνέουν. Να στηρίζουν. Να ακτινοβολούν.
Η Τέχνη είναι ένα μεγάλο όπλο με το οποίο ο άνθρωπος νικάει το φόβο του θανάτου. Κι ο τρόπος που χρησιμοποιεί την Τέχνη κάθε πολιτισμός, δείχνει τη στάση του απέναντι στη ζωή και τις υποθήκες που αφήνει στην αιωνιότητα.
Κάποτε έφτιαχναν άκαμπτες μορφές. Κάποτε άλλοτε έφτιαχναν μινιμαλιστικά σχήματα. Ύστερα τα κατασκευάσματα έγιναν πιο ανθρωπόμορφα. Και τέλος, στους Κλασικούς χρόνους, έγιναν απολύτως ανθρώπινα, με κίνηση, με έκφραση, με πάθος.
Και τα σμίλεψαν πάνω στο μάρμαρο. Και τα αφιέρωσαν στη Θεά της Σοφίας και πολιούχο των Αθηνών.
Μέσα σε ένα Ναό - τον Παρθενώνα - που είναι λιτός και περίτεχνος ταυτόχρονα.
Που εκφράζει την Αρμονία. Που είναι η υπέρτατη Αρετή, γιατί ταυτίζεται με την Ομορφιά. Κι είναι ταυτόχρονα η υπέρτατη Ελευθερία, γιατί ταυτίζεται με το Λόγο.
Είναι η θέωση του Ανθρώπου; Είναι η εξανθρώπιση του Θείου; Είναι και τα δύο μαζί!
Είναι η κορύφωση του Ελληνικού Πνεύματος, που μέσα από την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, διαπέρασε ολόκληρο τον Πολιτισμό της Δύσης.
Και σήμερα αποτελεί τη βάση ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Τα μάρμαρα της Ακρόπολης είναι δικά μας για να τα μοιραστούμε με όλο τον κόσμο. Να τα μοιραστούμε μαζί σας?
Αυτό που συμβολίζουν είναι και δικό σας κτήμα.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στην Ομορφιά, που δεν γίνεται αυτάρεσκη, γιατί υπηρετεί το Λόγο της Αρμονίας.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στην Ελευθερία, που δεν γίνεται «ύβρις», γιατί υπηρετεί το Μέτρο.
- Πρόκειται για ένα Μνημείο στον ίδιο τον άνθρωπο, που δεν γίνεται υπερφίαλος, γιατί υποτάσσεται στην Αρμονία.
Αυτοί είναι οι συμβολισμοί του Παρθενώνα. Και τα γλυπτά του βρίσκονται εδώ. Γι’ αυτόν εδώ το χώρο.
Κι αυτά που δεν βρίσκονται εδώ, αυτά που αποσπάστηκαν και απομακρύνθηκαν πριν από 207 χρόνια, θα επανέλθουν. Αναπόφευκτα θα επανέλθουν.
Ο Παρθενώνας και τα γλυπτά του υπήρξαν θύματα λεηλασίας.
Το έγκλημα αυτό, σήμερα, μπορεί να επανορθωθεί. Το Μουσείο είναι η ηθική δύναμη που τα προσκαλεί πίσω. Να επανενωθούν.
Τα μάρμαρα καλούν τα μάρμαρα!
Κι εδώ δεν έχουμε περιθώρια για μικροπολιτική. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε την ιδιοκτησία των μαρμάρων. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε την αξιοπρέπειά μας. Δεν μπορούμε να νομιμοποιήσουμε την υφαρπαγή τους πριν από δύο αιώνες. Δεν μπορούμε να προδώσουμε την ακεραιότητα του μνημείου. Μπορούμε μόνο να την υπερασπιστούμε. Και να την αποκαταστήσουμε.
Μπορούμε να συνεργαστούμε ειλικρινά με το Βρετανικό Μουσείο. Μπορούμε να αναπληρώσουμε το κενό που θα τους προκύψει, με δανεισμό από την Ελλάδα εναλλασσόμενων εκθέσεων από σπουδαία δείγματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Μπορούμε να συζητήσουμε, μπορούμε να συμφωνήσουμε. Αλλά τα μάρμαρα του Παρθενώνα θα επανενωθούν εδώ, στο Μουσείο της Ακρόπολης!
Γιατί η επανένωσή τους είναι αγώνας για την αισθητική ακεραιότητα του Μνημείου, για την ηθική ακεραιότητα των συμβολισμών του.
Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι το σύμβολο και ο καταλύτης αυτής της παγκόσμιας ηθικής επιταγής.
Και κάτι ακόμα:Αυτό δεν είναι ένα Μουσείο «στέρησης». Είναι κορυφαίο μουσείο παρά το τραύμα του. Κορυφαία τα αριστουργήματα της Κλασικής εποχής. Αλλά κορυφαία και τα ευρήματα προγενέστερων εποχών! Που υπάρχουν εδώ και συνδέονται με την κλιμάκωση του ελληνικού πνεύματος κατά τον Χρυσό Αιώνα.
Ο αρχαϊκός κόσμος προετοίμασε αυτήν την ακμή. Κι αυτή η ενότητα, αυτή η συνέχεια, αυτή η κλιμάκωση υπάρχει μόνον εδώ. Δεν στέκεται μετέωρο το φαινόμενο του Παρθενώνα?
Τα ιδεώδη που συμβολίζονται εδώ, γεννήθηκαν κατά τον Έκτο προ Χριστού αιώνα, με τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και τη δημοκρατία του Κλεισθένη. Αυτά ήταν ο πρόδρομος του Χρυσού Αιώνα?
Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για την ένωση που λείπει - την ένωση των μαρμάρων. Το Μουσείο λαμπρύνεται κι από την ένωση που υπάρχει μέσα του και προβάλλεται για πρώτη φορά. Την ένωση των εποχών?
Κι αυτό το καθιστά όχι μόνο «τραυματισμένο», αλλά μεγαλειώδες παρά το τραύμα του. Μεγαλειώδες!
Γι’ αυτό και σήμερα, ολόκληρο το διάσημο Χθες της Ελλάδας απευθύνεται στο Μέλλον του Κόσμου.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι «κιβωτός» μιας πανανθρώπινης και διαχρονικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Καλωσήλθατε σε αυτό που είναι δικό μας και δικό σας.
Εκτιμήστε το. Απολαύστε το. Μοιραστείτε το.
Αυτά που περιέχει και αυτά που συμβολίζει έχουν αξία μόνο αν γίνουν κτήμα όλων των ανθρώπων.
Δεν χωρίζουν, ενώνουν. Δεν φανατίζουν, φωτίζουν. Δεν ξεσηκώνουν, λυτρώνουν. Δεν επιβάλλουν, απελευθερώνουν.
Δεν θα τα αντιληφθείτε με τα μάτια σας μόνο. Θα τα ανακαλύψετε στα βάθη της ψυχής σας.
Γιατί φέρνουν στην επιφάνεια τη βαθύτερη ουσία της ανθρώπινης υπόστασης. Που την έχουμε όλοι κρυμμένη μέσα μας. Κι ας την ξεχνάμε τόσο συχνά...
Είναι όλα αυτά που είμαστε, που νιώθουμε, που μας κάνουν καλύτερους, που μας κάνουν πιο αληθινούς.
Κυρίες και Κύριοι, Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας,
Σας καλωσορίζω στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Καλωσήλθατε στο σπίτι σας!".
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Για ένα "τόσο σημαντικό συμβάν για τον ελληνικό πολιτισμό και την Ευρώπη", έκανε λόγο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Μπαρόζο, προσθέτοντας ότι τα εγκαίνια του νέου Μουσείου είναι "κάτι που περιμέναν επί μακρόν όλοι οι λαοί της Ευρώπης και του κόσμου".
"Η αναμονή άξιζε", τόνισε ο κ. Μπαρόζο και ανέφερε ότι το Μουσείο βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τον ιερό βράχο και αποτελεί σημείο συνάντησης της αρχαίας ιστορίας, της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και της προηγμένης τεχνολογίας, καθώς επίσης συνδυάζει υποδειγματικά το παλιό με το νέο.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος, δήλωσε "πολύ υπερήφανος" διότι, όπως εξήγησε, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπόρεσε να συμμετάσχει στα πρώτα βήματα αυτού του Μουσείου, συμπληρώνοντας ότι αποτελεί "άλλο ένα σπουδαίο παράδειγμα επένδυσης στον πολιτισμό που υποστηρίζεται στο πλαίσιο της Ε.Ε."
Επιπλέον, ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς ολόκληρης της Ευρώπης για τις επόμενες γενιές και υποστήριξε ότι "μακροπρόθεσμα ο πολιτισμός είναι πιο σημαντικός από την οικονομία, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα μια από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες χώρες στον κόσμο".
Εξ άλλου, ο κ. Μπαρόζο έκλεισε την ομιλία του, εκφράζοντας στην ελληνική γλώσσα τα συγχαρητήρια του για την Ελλάδα για τη δημιουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης.
Ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ
Ως "τόπο μεγάλης σημασία για την ανθρωπότητα", χαρακτήρισε το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ, Κοϊσίρο Ματσούρα κατά την ομιλία του, λίγο πριν τη συμβολική θεμελίωση του Μουσείου.
Ο κ. Ματσούρα τόνισε ότι τα μουσεία είναι χώροι όπου διαφυλάσσεται η πολιτιστική κληρονομιά και μεταδίδεται στις επόμενες γενιές. Η διαχείριση της κληρονομιάς αποτελεί προτεραιότητα της ΟΥΝΕΣΚΟ, είπε και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει πολλές από τις πολιτιστικές συμβάσεις του Οργανισμού και έχει δεσμευτεί για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιά για το μέλλον.
Ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ επαίνεσε την συνεισφορά της χώρας μας για την επιστροφή των αγαθών και κυρίως, όπως είπε, για τη θερμή στήριξή της στις δραστηριότητες της διακυβερνητικής επιτροπής για την επιστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στις χώρες προέλευσής της ή την επιστροφή της σε περίπτωση παράνομης απόκτησης.
"Η επιτροπή ενέκρινε τη σύσταση που από κοινού υπέβαλαν η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, που καλούσαν την ΟΥΝΕΣΚΟ να βοηθήσει και να συγκαλέσει τις απαραίτητες συναντήσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, με σκοπό να επιτευχθεί μια αμοιβαίως ικανοποιητική λύση στο θέμα των μαρμάρων του Παρθενώνα", ανέφερε ο κ. Ματσούρα και τόνισε ότι στην ΟΥΝΕΣΚΟ είναι διατεθειμένοι να το πράξουν.
Προσέλευση επίσημων προσκεκλημένων
Τους επίσημους καλεσμένους, Έλληνες και ξένους, υποδέχτηκαν και καλωσόρισαν μπροστά στην είσοδο του Μουσείου, ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς και ο πρόεδρος του Μουσείου, Δημήτρης Παντερμαλής.
Έξι λεπτά πριν τις οκτώ, σε πιστή εφαρμογή του πρωτοκόλλου, προσήλθε στο Μουσείο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Με διαφορά ενός λεπτού, ο κ.Παπούλιας υποδέχτηκε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δ. Χριστόφια και στη συνέχεια το Βούλγαρο ομόλογό του, Γκ. Παρβάνοφ.
Αμέσως μετά, προσήλθαν ο γενικός διευθυντής της ΟΥΝΕΣΚΟ, κ. Ματσούρα συνοδευόμενος από την πρέσβειρα Καλής θέλησης, κ.Μ. Βαρδινογιάννη.
Νωρίτερα, προσήλθε στο Μουσείο, ο πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Νατάσα. Το πρωθυπουργικό ζεύγος αντάλλαξε θερμή χειραψία με τους κ.κ. Α. Σαμαρά και Δ. Παντερμαλή, ο οποίος έδωσε τη θέση του οικοδεσπότη στον κ. Καραμανλή προκειμένου να υποδεχτεί τους ξένους ομολόγους του.
Ο κ. Καραμανλής υποδέχτηκε τους ομολόγους του, πρωθυπουργούς της Κροατίας, της Βοσνίας, του Μαυροβούνιου, της Κίνας καθώς επίσης και τους αναπληρωτές πρωθυπουργούς του Βιετνάμ και της Φινλανδίας.
Ακολούθησαν, οι πρώην πρόεδροι της Δημοκρατίας, Χρ. Σαρτζετάκης και Κ. Στεφανόπουλος, και οι υπουργοί της κυβέρνησης. Λίγα λεπτά αργότερα κατέφθασε ο πρόεδρος της Βουλής, Δ. Σιούφας
Παρόντα τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, η κ. Ντ. Μπακογιάννη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ευ. Αντώναρος, ο υπουργός Οικονομίας, Γ. Παπαθανασίου, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Δένδιας, ο υπουργός Μεταφορών, Ευρ. Στυλιανίδης, ο υπουργός Υγείας, Δ. Αβραμόπουλος, ο υπουργός Παιδείας Ά. Σπηλιωτόπουλος, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Β. Μεϊμαράκης, η υπουργός Απασχόλησης, Φ. Πάλλη Πετραλιά, ο υφυπουργός Εσωτερικών Κ. Γκιουλέκας και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Θ. Κασσίμης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γ. Παπανδρέου και ο βουλευτής Θ. Πάγκαλος προσήλθαν μαζί στο Μουσείο για να καταφτάσει λίγο αργότερα ο τέως πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Δάφνη, καθώς επίσης και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος, Ευ. Βενιζέλος.
Ανάμεσα στους επίσημους προσκεκλημένους βρίσκονται ο δήμαρχος της Αθήνας, Ν. Κακλαμάνης, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Ντ. Σπέκχαρντ και άλλοι ξένοι πρεσβευτές, εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ελλάδας, ο Αποστολικός Νούντσιος εκπροσωπώντας τον Πάπα, καθώς επίσης και η γραμματέας και φίλη της Μελίνας Μερκούρη, μέλος του Δ.Σ. του Μουσείου, Μανουέλα Παυλίδου.
Μοναδικό θέαμα
Ένα μοναδικό οπτικοακουστικό θέαμα περιμένει τους επισκέπτες του νέου μουσείου, καθώς κάθε βράδυ, μέσω βίντεο προβάλλονται στους τοίχους των κοντινών κτιρίων εικόνες εκθεμάτων που με την βοήθεια της τεχνολογίας "ζωντανεύουν".
Αίσθηση προκαλεί ο μεγάλος αριθμός κρατήσεων που έχουν γίνει μέσω του συστήματος e-ticketing που σχεδόν ξεπερνούν ως σήμερα τα 7000 εισιτήρια.
Συγκινημένος ο πρόεδρος του Μουσείου και καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Δημήτρης Παντερμαλής αναφέρθηκε στον πολυετή αγώνα για την κατασκευή του και είπε χαρακτηριστικά ότι « το Μουσείο δεν αποτελεί το έργο ενός ανθρώπου ή μιας κυβερνήσεως, αλλά ένα έργο καθολικό , προσπάθεια πολλών ανθρώπων που κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα χρειαζόταν δέκα χρόνια ακόμη για να ανοίξει τις πύλες του. Στα χρόνια που θα περάσουν το Μουσείο θα βελτιωθεί και θα έχει πολλά πράγματα να δείξει’’, συμπλήρωσε.
Η έκθεση ξετυλίγεται σε πέντε εκθεσιακές ενότητες, μια από αυτές η ίδια η ανασκαφή που θα έχει ολοκληρωθεί μετά από έναν χρόνο.
Τα περίπου 4000 εκθέματα του Νέου Μουσείου μοιράζονται στην αίθουσα των Κλιτύων Ακρόπολης (λίγο πριν την είσοδο του επισκέπτη, στις κύριες εκθεσιακές ενότητες του Μουσείου) ,στην αίθουσα με τα Αρχαϊκά (όπου Κούροι, Κόρες και Ιππείς λούζονται από το φυσικό φως που διαχέεται στις λεπτομέρειες των αγαλμάτων ) και τέλος στην αίθουσα του Παρθενώνα όπου για πρώτη φορά εκτίθεται σε πλήρη ανάπτυξη η Ζωφόρος του Ναού, οι Μετόπες και τα Αετώματα.
Ο επισκέπτης μπορεί εύκολα να κατανοήσει εύκολα ποια είναι τα μαρμάρινα μέλη από τον Λόρδο Ελγιν και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο καθώς τα αυθεντικά εκτίθενται με τα γύψινα εκμαγεία ( του 1846) ώστε να καταστεί απόλυτα προφανής η μια από τις μεγαλύτερες κλοπές της ιστορίας.
Η συνολική έκταση του Μουσείου είναι 21.000 τ.μ, ενώ διαθέτει εκθεσιακό χώρο 14000 τ.μ σε αντίθεση με τα 1450 τ.μ του παλαιού Μουσείου επάνω στον Βράχο.
Το σκεπτικό της έκθεσης, όπως εξήγησε ο κ. Παντερμαλής είναι να δημιουργείται στον επισκέπτη «η αίσθηση του περιπάτου προκειμένου να συνειδητοποιεί τον τόπο που βρίσκονται οι ανασκαφές και τα έργα της έκθεσης».
Σύμφωνα με τον κ. Παντερμαλή χρειάζονται περίπου τρεις ώρες για να έχει ο επισκέπτης μια ολοκληρωμένη εικόνα στο πλαίσιο μιας μαζικής ξενάγησης.
Την Πέμπτη, δεύτερη ημέρα των εγκαινίων ξεναγήθηκαν προσωπικότητες από το χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, διεθνών επιτροπών για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, Σήμερα το βράδυ σειρά έχουν οι ξένοι δημοσιογράφοι που έρχονται στην Ελλάδα, προσκεκλημένοι του Υπουργείου Πολιτισμού.
Από τις 21 ως τις 23 Ιουνίου θα μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Μουσείο μόνο εφόσον έχει κάνει κράτηση μέσω του συστήματος e-ticheting. Η επίσκεψη-ξενάγηση θα γίνεται τις τρείς αυτές ημέρες σε τρεις χρονικές ζώνες στις 9 το πρωί, στις 11 το πρωί και στις 6 το απόγευμα και κάθε ζώνη θα έχει 250 άτομα. Δηλαδή γι' αυτές τις τρεις ημέρες 2.250 άτομα από όλη την Ελλάδα, από όλο τον κόσμο, θα ξεναγηθούν με αυτή τη διαδικασία.
Η τιμή του εισιτηρίου για το 2009 δεν θα ξεπεράσει το 1 ευρώ, ενώ το 2010 θα φτάσει τα 5 ευρώ. Από το 2011 η τιμή του εισιτηρίου θα προβλεφθεί με ειδική μέριμνα για τις κατηγορίες ηλικιωμένων, παιδιών, φοιτητών, αναπήρων, ενώ με το σύστημα ηλεκτρονικής κράτησης θα προσδιορίζεται ακόμα και η ώρα της επίσκεψης στο Μουσείο.
Εστιατόριο και μπαρ θα λειτουργήσουν με αυτεπιστασία "με προδιαγραφές που θα ζήλευαν και τα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου'', όπως είπε ο κ. Σαμαράς, ενώ για τους θερινούς μήνες προβλέπεται η διεύρυνση του ωραρίου, από 8 π.μ. ως 8 μ.μ.
Εξάλλου, εξετάζεται η δυνατότητα μεταφοράς των δύο κτιρίων της Διονυσίου Αρεοπαγίτου σε παρακείμενα οικόπεδα που προβλέπεται να αποκτήσει το υπουργείο Πολιτισμού για τη συνολική μεταφορά των σπιτιών προκειμένου να βρεθεί μια "σολομώντεια λύση" - να διατηρηθεί, δηλαδή, η αξία των σπιτιών και να μην εμποδίζουν οι προσόψεις τους τη θέα του Μουσείου προς τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Αναμένονται οι απαντήσεις των ενδιαφερόμενων μερών.
Τέλος, έχει ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της οδού Μακρυγιάννη, καθώς και οι εργασίες του κήπου του Νέου Μουσείου, με τη δενδροφύτευση δέντρων νεραντζιάς και ελαιώνα.
Δημοσιεύματα από τον διεθνή Τύπο
Με αφορμή τα επικείμενα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, αμερικανικά ΜΜΕ αναφέρονται στο αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, σημειώνοντας ότι το Νέο Μουσείο αποτελεί «ισχυρό επιχείρημα» προς αυτή την κατεύθυνση.
Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», το τηλεοπτικό δίκτυο ABC και άλλα ΜΜΕ στις ηλεκτρονικές σελίδες τους φιλοξενούν ανταπόκριση του πρακτορείου «Associated Press» για τα εγκαίνια του μουσείου, δίνοντας έμφαση στον αντίκτυπο που έχει στην ελληνική κοινωνία το αίτημα επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Μεταξύ άλλων, φιλοξενούνται δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τονίζει ότι «το νέο μουσείο αποτελεί καταλύτη για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Είναι ένα σύμβολο της σύγχρονης Ελλάδας που τιμά το παρελθόν με έργα εφάμιλλα με εκείνα των προγόνων μας».
Ο αρχιτέκτονας του μουσείου, Μπερνάρ Τσουμί, δηλώνει ότι «ο Παρθενώνας είναι ένα από τα πλέον τέλεια κτίρια, το οποίο έχει ασκήσει επιρροή επί αιώνες σε γενεές δυτικών αρχιτεκτόνων. Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε, ήταν να είμαστε όσο το δυνατόν απλοί, καθαροί και ακριβείς στη δημιουργία οπτικής σχέσης μεταξύ του Παρθενώνα, του Μουσείου και του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου». Ο κ. Τσουμί δηλώνει «πεπεισμένος ότι αργά ή γρήγορα, τα μάρμαρα από το Βρετανικό Μουσείο θα επιστρέψουν στην Αθήνα».
Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» φιλοξενεί επίσης δυο άρθρα για το επίμαχο ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Το πρώτο είναι του Βρετανού δημοσιογράφου και συγγραφέα, Κρίστοφερ Χίτσενς, από το περιοδικό "Vanity Fair", ο οποίος επιχειρηματολογεί υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων, υπογραμμίζοντας ότι «η άλλοτε μερικώς βάσιμη θέση του Βρετανικού Μουσείου περί έλλειψης χώρου στέγασης των γλυπτών, δεν υφίσταται πλέον. Κάθε επισκέπτης δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί από τις συντονισμένες προσπάθειες του αρχιτέκτονα του Μουσείου Μπερνάρ Τσουμί και του διευθυντή του Δημήτρη Παντερμανλή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Χίτσενς, σημειώνοντας ότι «όλοι οι διαθέσιμοι θησαυροί του Παρθενώνα έχουν τοποθετηθεί με ιδιαίτερη φροντίδα σε μια αίθουσα που βρίσκεται σε άλλο επίπεδο σε σχέση με το υπόλοιπο Μουσείο, ώστε να αντικατοπτρίζει τη διαρρύθμιση του ναού».
Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στις πρόσφατες επιστροφές τμημάτων του μνημείου από την Ιταλία και από το Μουσείο της Χαιδελβέργης, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι «κάποια μέρα η Βρετανία θα αποφασίσει να διορθώσει ένα λάθος του παρελθόντος».
Ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκολμ Φρέιζερ ζήτησε και πάλι την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Ελλάδα. Μάλιστα, ο κ. Φρέιζερ έφτασε στο σημείο να προσθέσει πως η Ελλάδα θα πρέπει να διεκδικήσει τα γλυπτά αυτά ακόμα και δικαστικά.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ένας άλλος πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας, ο Γκοφ Ουίτλαμ είχε δηλώσει για το ίδιο θέμα:
"Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης δίνει στο Βρετανικό Μουσείο την ευκαιρία να διορθώσει ένα από τα μεγάλα σφάλματα της ιστορίας. Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για τη διατήρηση της συλλογής στην Πινακοθήκη Νταβίν στο πίσω μέρος του Βρετανικού Μουσείου, τώρα που τα γλυπτά μπορούν να ενοποιηθούν και να εκτεθούν με τα λοιπά σωζόμενα γλυπτά της Ακρόπολης".
Την ίδια στιγμή, ο κ. Γιώργος Βαρδάς, μέλος της Κίνησης "Αυστραλοί Υπέρ της Επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα", κάλεσε την Ελλάδα να διεκδικήσει "πιο δυναμικά" την επιστροφή τους.
Στο μεταξύ, τα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να δίνουν σημαντική προβολή στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το τηλεοπτικό δίκτυο SBS έκανε σύντομο αφιέρωμα στα εγκαίνια, τονίζοντας το γεγονός ότι τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν ενώ τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Αντικαθιστούνται από γύψινα εκμαγεία, ώστε ο επισκέπτης να έχει πλήρη άποψη της εικόνας που παρουσίαζαν αρχικά.
Στο αφιέρωμα παρουσιάστηκαν συνεντεύξεις (οι οποίες δόθηκαν στο χώρο του Νέου Μουσείου):
-Του επικεφαλής αρχιτέκτονα του Μουσείου Μπερνάρ Τσουμί, ο οποίος μίλησε για τις δυσκολίες της κατασκευής, καθώς έπρεπε να λάβει υπόψη του τη σεισμικότητα της περιοχής, τις νέες ανακαλύψεις αρχαιοτήτων στο οικόπεδο ανέγερσης του Μουσείου και την καλύτερη προβολή όλων των αρχαιοτήτων που το παλιό μουσείο δεν μπορούσε να εκθέσει ταυτόχρονα.
-Του διευθυντή του Μουσείου Δημήτρη Παντερμαλή, ο οποίος μίλησε για ένα όνειρο ζωής που γίνεται πραγματικότητα έπειτα από 30 χρόνια.
-Του υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τόνισε την ανάγκη επαναπατρισμού των γλυπτών που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα εγκαίνια θα λάβουν χώρα με κάποια μέλη της ίδιας οικογένειας να λείπουν και υπογραμμίζοντας την ανάγκη η οικογένεια να επανενωθεί.
-Ο παρουσιαστής του σταθμού σχολίασε πως το Μουσείο αποτελεί με την ύπαρξή του ικανό επιχείρημα για τον επαναπατρισμό των γλυπτών του Παρθενώνα.
Εξάλλου και ο γραπτός Τύπος αναφέρεται στο Μουσείο με ιδιαίτερα θετικά σχόλια. Τα δημοσιεύματα παραθέτουν δηλώσεις των Α. Σαμαρά και Μπ. Τσουμί και δίνουν το χρονικό της ιστορίας του Παρθενώνα και της αφαίρεσης των Γλυπτών από τον Έλγιν. Δίνονται επίσης πληροφορίες για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης μαζί με εντυπωσιακές φωτογραφίες.
Τέλος έως τις 10 Ιουλίου θα συνεχίζεται μια πρωτότυπη εικαστική παρέμβαση στην κεντρική πλατεία Ομοσπονδίας της Μελβούρνης (Federation Square), με αίτημα την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φωτός της Μελβούρνης, ο ομογενής Κωνσταντίν Δημόπουλος κάνει την παρέμβαση "Μαύρος Παρθενώνας".
Όπως εξηγεί ο καλλιτέχνης, κατά τη διάρκεια της ημέρας υπάρχουν στην πλατεία διάφορες σκαλωσιές ντυμένες με μαύρο ύφασμα στο σχήμα του Παρθενώνα. Τη νύχτα με ειδικό φωτισμό "στήνεται" ένας "Παρθενώνας" με λευκό και γαλάζιο σε μαύρο φόντο.
Στις 2 Ιουλίου θα γίνει δημόσιος διάλογος στην κεντρική πλατεία της Μελβούρνης, με αίτημα την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μεταξύ των ομιλητών θα είναι και ο πρόεδρος της Διεθνούς Επιστροφής για την Επιστροφή των Μαρμάρων, Ντέϊβιντ Χιλ.
Η ιστορία του Νέου Μουσείου
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ήταν το δεύτερο πολιτιστικό όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μαζί με την ανασκαφή των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας από τον αρχαιολόγο Μάνο Ανδρόνικο αποτέλεσαν την μεγάλη του πολιτιστική κληρονομιά. Αργότερα, η Μελίνα Μερκούρη ονειρεύτηκε πως το μουσείο θα μπορούσε να φιλοξενήσει και τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα λεγόμενα τότε Ελγίνεια, μια ονομασία που καταργήθηκε όταν το αίτημα της επιστροφής άρχισε να αντιμετωπίζεται θετικά από την διεθνή κοινότητα.
Ποτέ άλλοτε δεν έγινε τόσος θόρυβος για ένα κτίσμα. Αντιπαραθέσεις, κόντρες πολιτικών αρχηγών στην Βουλή, δημόσια κριτική. Για περίπου τριάντα χρόνια, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι "βασανίστηκαν" για το αν το συγκεκριμένο οικόπεδο του στρατοπέδου Μακρυγιάννη ήταν ο καταλληλότερος χώρος για την ανέγερση του μουσείου. Η αρνητική γνώμη επιφανών ειδικών στηριζόταν στο σκεπτικό ότι το οικόπεδο ήταν εξαιρετικά περιορισμένο από τα γύρω κτίσματα, βρισκόταν πολύ κοντά στην Ακρόπολη -επομένως δεσμευόταν από τους όρους δόμησης της περιοχής- και ότι σε τμήμα του είχαν ανακαλυφθεί σημαντικά αρχαία, τα οποία δεν έπρεπε να καταστραφούν. Ο πόλεμος για τη χωρόθετηση διεξήχθη με δημόσια αντιπαράθεση και πλήθος προσφυγών για την αρχαιολογική ανασκαφή του οικοπέδου, την επιλογή του αρχιτεκτονικού σχεδίου και τις απαλλοτριώσεις.
Δύο πανελλήνιοι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν, το 1976 και το 1979, και οι δύο χωρίς αποτέλεσμα. Το 1989 πραγματοποιήθηκε ο τρίτος διαγωνισμός, διεθνής αυτή τη φορά. Ύστερα από αντιδράσεις της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας το υπουργείο πρότεινε στους διαγωνιζόμενους δυο ακόμη εναλλακτικές θέσεις (Κοίλη και Διόνυσος), που όμως κρίθηκαν προβληματικές. Οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό οδηγήθηκαν τελικά στη λύση Μακρυγιάννη. Αν και επελέγη η πρόταση δυο Ιταλών αρχιτεκτόνων, το Συμβούλιο Επικρατείας ακύρωσε τον διαγωνισμό, εντοπίζοντας εξόφθαλμες παρατυπίες.
Παρά τις αντιρρήσεις σημαντικών Ελλήνων αρχιτεκτόνων (Γιώργος Κονδύλης, Άρης Κωνσταντινίδης κ.α.) και αρχαιολόγων όπως ο Γιώργος Δοντάς, οι διαδοχικές κυβερνήσεις επιμένουν πεισματικά στην αρχική χωροθέτηση Καραμανλή. Ακόμη και όταν με την ανασκαφή του 1997-1999 αποκαλύπτονται σημαντικές αρχαιότητες μπροστά στο διατηρητέο κτήριο Βάιλερ, η κυβέρνηση επιμένει στην οικοδόμηση του νέου μουσείου σε αυτή τη θέση. Για να καμφθούν οι αντιδράσεις, η τότε κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι το μουσείο θα είναι έτοιμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το καλοκαίρι του 2004, ενώ εντάθηκαν οι προσπάθειες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έστω και με την μορφή του δανεισμού.
Το καλοκαίρι του 2000 ξεκίνησε ο διεθνής διαγωνισμός προεπιλογής μελετητών για την εκπόνηση των σχεδίων του Νέου Μουσείου που θα στεγάσει τα αριστουργήματα της Ακρόπολης. Δώδεκα από τα διαγωνιζόμενα γραφεία υπέβαλαν σχέδια και προπλάσματα με βάση τις απαιτήσεις του έργου:
-Πρωτοποριακή πρόταση ενσωμάτωσης της τοπικής ανασκαφής στο Μουσείο ώστε να αναδειχθούν τα αρχιτεκτονικά ευρήματα ως ένα μουσειακό έκθεμα.
-Χρήση του φυσικού φωτός και δημιουργία της αίσθησης ανοιχτού περιβάλλοντος, αφού τα περισσότερα εκθέματα ήταν στημένα στην αρχαιότητα στο ύπαιθρο.
-Επιδίωξη ισόρροπης σχέσης ανάμεσα στην αρχιτεκτονική του μουσείου και των αρχαίων κτηρίων στο βράχο της Ακρόπολης.
-Ικανοποιητική ένταξη του Νέου Μουσείου στο άμεσο αλλά και στο ευρύτερο αστικό περιβάλλον.
-Παροχή δυνατότητας στον επισκέπτη να βλέπει συγχρόνως τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Νέο Μουσείο και τον ίδιο τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη.
Έπειτα από αναλυτική μελέτη, η επιτροπή αξιολόγησης κατέληξε σε ομόφωνη απόφαση για το πρώτο, δεύτερο και τρίτο βραβείο, ενώ αναγνώρισε την πρωτοτυπία άλλων δύο λύσεων και πρότεινε την διάκριση τους με ειδική μνεία. Επικρατέστερη κρίθηκε η πρόταση του Γαλλοελβετού αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί και του ελληνικού γραφείου του Μιχάλη Φωτιάδη.
Βάσει του μουσειολογικού προγράμματος, μεγάλο βάρος δίνεται στην εξυπηρέτηση των επισκεπτών, με την διαμόρφωση ειδικών χώρων υποδοχής (φουαγιέ, καταστήματα, εστιατόριο, αμφιθέατρο, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων) αλλά και την παροχή πληροφοριών ώστε το κοινό να ενημερώνεται πλήρως για ό, τι έχει σχέση με την Ακρόπολη και τα μνημεία της.
Την υλοποίηση του έργου ανέλαβε, εκ μέρους του Δημοσίου, ο Οργανισμός Νέου Μουσείου Ακρόπολης με επικεφαλής των καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή. Το μουσείο κτίστηκε με ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Οι αρχιτέκτονες, οι αρχαιολόγοι και όλοι όσοι είχαν εμπλακεί στον σχεδιασμό και στο κτίσιμο του ήξεραν εκ των προτέρων τι ακριβώς επρόκειτο να στεγάσει. Η πιθανότητα να βρεθούν μελλοντικά στην περιοχή νέες σημαντικές αρχαιότητες, αν και υπαρκτή, είναι μάλλον περιορισμένη.
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέγερσης ανήλθε στα 130 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 30% έχει καλυφθεί από κοινοτικά κονδύλια.
«Ψηφίδες» του Μουσείου
-Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης βρίσκεται στην ιστορική περιοχή του Μακρυγιάννη, νοτιανατολικά του ιερού βράχου. Απέχει μόνο 300 μέτρα από την Ακρόπολη και περίπου δύο χιλιόμετρα από το Σύνταγμα. Άμεση πρόσβαση από το σταθμό του μετρό "Ακρόπολη", στην ανατολική παρυφή του χώρου του Μουσείου.
-Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΑΝΜΑ (Οργανισμός Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακρόπολης) είναι ο καθηγητής αρχαιολογίας Δημήτριος Παντερμαλής και αντιπρόεδρος ο καθηγητής οικονομικών Γεώργιος Αγαπητός.
-Πολλοί Έλληνες αλλά και μεγάλος αριθμός Βρετανών πιστεύουν ότι το σύγχρονο μουσείο θα συμβάλλει στην επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που σήμερα επιδεικνύονται στο Βρετανικό Μουσείο. Η διεκδίκηση της επιστροφής τους αποκτά νέα διάσταση μετά την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως.
-Τα απόντα γλυπτά, γνωστά και ως Ελγίνεια, διακοσμούσαν αρχικά τον Παρθενώνα και άλλα κτίσματα της Ακρόπολης και αντιπροσωπεύουν περισσότερα από τα μισά των γλυπτικών διακοσμήσεων της ιστορικής τοποθεσίας. Αφαιρέθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα και η επιστροφή τους υπήρξε σημαντικό θέμα για τις ελληνικές κυβερνήσεις για πολλά χρόνια.
-Η κατασκευή άρχισε το Νοέμβριο του 2004.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου